THINK ABOUT QUESTIONS – HANDBOEK HIR
CHAPTER 1 - INTRODUCTION
Vergelijkende internationale systemen
1. Wat is een “systeem”?
o Wat? Een systeem is een samenhangend geheel van
eenheden die met elkaar in interactie staan binnen een
specifieke context of omgeving. In de context van
internationale betrekkingen bestaat een systeem meestal uit
politieke entiteiten (staten) die onafhankelijk opereren, maar
wiens acties elkaar wederzijds beïnvloeden.
o Wanneer? Dit concept werd vooral relevant vanaf de 17e
eeuw toen soevereine staten het Europese politieke landschap
begonnen te domineren na de Vrede van Westfalen (1648).
o Waarom belangrijk? Het begrijpen van internationale
systemen is cruciaal om te zien hoe staten onderling relaties
opbouwen, conflicten aangaan, en samenwerken binnen het
grotere geheel van de internationale orde.
2. Wat bestudeer je als je “vergelijkende internationale
systemen” bestudeert?
o Wat? Je bestudeert de kenmerken, instellingen, regels, en
normen van verschillende historische en geografische
internationale systemen, en vergelijkt hoe deze systemen
functioneren.
o Wanneer? Dit is relevant bij het onderzoeken van
bijvoorbeeld het Europese statensysteem na Westfalen en
niet-Europese systemen zoals het tribuutsysteem in Oost-Azië
(China).
o Waarom belangrijk? Het stelt ons in staat om te zien hoe
verschillende culturen en regio’s internationale relaties
hebben vormgegeven op verschillende tijdstippen en in
verschillende contexten, wat leidt tot een beter begrip van de
diversiteit aan internationale ordeningen door de geschiedenis
heen.
3. Waarom moet een vergelijkende studie van internationale
systemen een historische studie zijn?
o Wat? Omdat hedendaags slechts één dominant systeem
bestaat: het Europese model van soevereine staten. Vroeger
bestonden er echter meerdere systemen naast elkaar, zoals
het Mongoolse Rijk of het tribuutsysteem van China.
o Wanneer? Voor de globalisering en kolonisatie van de 19e
eeuw bestonden er meerdere parallelle internationale
systemen.
o Waarom belangrijk? Alleen door naar de geschiedenis te
kijken, kunnen we de veelheid van vroegere systemen
begrijpen en hoe de huidige internationale orde is ontstaan
door interactie tussen verschillende historische systemen.
,THINK ABOUT QUESTIONS – HANDBOEK HIR
Normen, regels, instellingen
1. Wat is een “soevereine staat”?
o Wat? Een soevereine staat is een politieke entiteit die het
hoogste gezag heeft over een specifiek grondgebied en
onafhankelijk is in het nemen van beslissingen zonder
inmenging van buitenaf.
o Wanneer? Het concept werd formeel vastgelegd in de Vrede
van Westfalen (1648).
o Waarom belangrijk? Het idee van soevereiniteit is de basis
van het moderne statensysteem en speelt een centrale rol in
de internationale betrekkingen, omdat het definieert hoe
staten zichzelf besturen en hoe ze met elkaar omgaan.
2. Wat bedoelen wetenschappers met “anarchie” in
internationale relaties?
o Wat? Anarchie in internationale relaties betekent dat er geen
centraal gezag of wereldregering is die de acties van staten
controleert.
o Wanneer? Dit is altijd relevant geweest in internationale
betrekkingen, maar het concept werd prominent in het
realisme, een stroming die opkwam na de Tweede
Wereldoorlog.
o Waarom belangrijk? Het verklaart waarom staten vaak
handelen in hun eigen belang en waarom conflicten ontstaan,
aangezien er geen hogere macht is om staten te reguleren.
3. Wat kan een studie van niet-Europese internationale
systemen ons vertellen over Europa?
o Wat? Een studie van niet-Europese systemen zoals het
Chinese tribuutsysteem of het Mongoolse Rijk kan ons laten
zien dat het Europese systeem van soevereine staten niet de
enige manier is om internationale relaties te organiseren.
o Wanneer? Dit geldt vooral voor de periode vóór de Europese
koloniale expansie in de 19e eeuw.
o Waarom belangrijk? Het helpt ons de diversiteit van
politieke en economische systemen wereldwijd te begrijpen en
hoe Europa's eigen geschiedenis heeft bijgedragen aan de
vorming van de huidige internationale orde.
Staatloze samenlevingen
1. Wat zijn “staatloze samenlevingen”?
o Wat? Staatloze samenlevingen zijn gemeenschappen zonder
centrale overheid of formele politieke structuur. Ze
functioneren vaak door middel van sociale normen,
stamverbanden en gewoonterecht.
, THINK ABOUT QUESTIONS – HANDBOEK HIR
o Wanneer? Deze samenlevingen bestonden wereldwijd voor
de opkomst van gecentraliseerde staten, zoals jagers-
verzamelaars samenlevingen gedurende het grootste deel van
de menselijke geschiedenis.
o Waarom belangrijk? Ze bieden een alternatief voor
staatsbestuur en laten zien dat politieke organisatie ook
zonder gecentraliseerde macht mogelijk is.
2. Beschrijf de levensstijl van jagers-verzamelaars.
o Wat? Jagers-verzamelaars leefden in kleine, nomadische
groepen en verzamelden voedsel door te jagen en planten te
verzamelen. Ze hadden geen landbouw en leidden een relatief
egalitaire samenleving.
o Wanneer? Deze levensstijl was dominant tot ongeveer 12.000
jaar geleden, toen de landbouwrevolutie begon.
o Waarom belangrijk? Het laat zien dat menselijke
samenlevingen vóór de opkomst van landbouw en
gecentraliseerde staten in staat waren om duurzaam te leven
zonder de sociale stratificatie die later gebruikelijk werd.
3. Waarom was pastoralisme tot voor kort een succesvolle
vorm van sociale en economische organisatie?
o Wat? Pastoralisme is een economische en sociale levensstijl
gebaseerd op het hoeden van vee, vaak in droge gebieden die
ongeschikt zijn voor landbouw.
o Wanneer? Deze praktijk is al duizenden jaren succesvol,
vooral in gebieden zoals de Afrikaanse savanne en de steppen
van Centraal-Azië.
o Waarom belangrijk? Pastoralisme bood gemeenschappen
flexibiliteit om te overleven in marginale omgevingen, met een
vorm van zelfvoorziening en mobiliteit die hen minder
afhankelijk maakte van vaste landbouwgebieden.
Muren en bruggen
1. Wat is “cultuur”?
o Wat? Cultuur verwijst naar de gedeelde gewoonten,
overtuigingen, waarden en gedragingen van een groep
mensen die hun identiteit bepalen.
o Wanneer? Cultuur bestaat in elke menselijke samenleving en
is een continu proces van evolutie en verandering door
interacties met anderen.
o Waarom belangrijk? Het is de basis voor hoe samenlevingen
zichzelf definiëren en zich onderscheiden van anderen, en het
bepaalt hoe ze omgaan met hun omgeving en andere
culturen.
2. Wat is “civilisatie”? Hoe verspreiden civilisaties zich?
o Wat? Civilisatie verwijst naar een geavanceerde fase van
menselijke ontwikkeling waarin complexe sociale, politieke, en
CHAPTER 1 - INTRODUCTION
Vergelijkende internationale systemen
1. Wat is een “systeem”?
o Wat? Een systeem is een samenhangend geheel van
eenheden die met elkaar in interactie staan binnen een
specifieke context of omgeving. In de context van
internationale betrekkingen bestaat een systeem meestal uit
politieke entiteiten (staten) die onafhankelijk opereren, maar
wiens acties elkaar wederzijds beïnvloeden.
o Wanneer? Dit concept werd vooral relevant vanaf de 17e
eeuw toen soevereine staten het Europese politieke landschap
begonnen te domineren na de Vrede van Westfalen (1648).
o Waarom belangrijk? Het begrijpen van internationale
systemen is cruciaal om te zien hoe staten onderling relaties
opbouwen, conflicten aangaan, en samenwerken binnen het
grotere geheel van de internationale orde.
2. Wat bestudeer je als je “vergelijkende internationale
systemen” bestudeert?
o Wat? Je bestudeert de kenmerken, instellingen, regels, en
normen van verschillende historische en geografische
internationale systemen, en vergelijkt hoe deze systemen
functioneren.
o Wanneer? Dit is relevant bij het onderzoeken van
bijvoorbeeld het Europese statensysteem na Westfalen en
niet-Europese systemen zoals het tribuutsysteem in Oost-Azië
(China).
o Waarom belangrijk? Het stelt ons in staat om te zien hoe
verschillende culturen en regio’s internationale relaties
hebben vormgegeven op verschillende tijdstippen en in
verschillende contexten, wat leidt tot een beter begrip van de
diversiteit aan internationale ordeningen door de geschiedenis
heen.
3. Waarom moet een vergelijkende studie van internationale
systemen een historische studie zijn?
o Wat? Omdat hedendaags slechts één dominant systeem
bestaat: het Europese model van soevereine staten. Vroeger
bestonden er echter meerdere systemen naast elkaar, zoals
het Mongoolse Rijk of het tribuutsysteem van China.
o Wanneer? Voor de globalisering en kolonisatie van de 19e
eeuw bestonden er meerdere parallelle internationale
systemen.
o Waarom belangrijk? Alleen door naar de geschiedenis te
kijken, kunnen we de veelheid van vroegere systemen
begrijpen en hoe de huidige internationale orde is ontstaan
door interactie tussen verschillende historische systemen.
,THINK ABOUT QUESTIONS – HANDBOEK HIR
Normen, regels, instellingen
1. Wat is een “soevereine staat”?
o Wat? Een soevereine staat is een politieke entiteit die het
hoogste gezag heeft over een specifiek grondgebied en
onafhankelijk is in het nemen van beslissingen zonder
inmenging van buitenaf.
o Wanneer? Het concept werd formeel vastgelegd in de Vrede
van Westfalen (1648).
o Waarom belangrijk? Het idee van soevereiniteit is de basis
van het moderne statensysteem en speelt een centrale rol in
de internationale betrekkingen, omdat het definieert hoe
staten zichzelf besturen en hoe ze met elkaar omgaan.
2. Wat bedoelen wetenschappers met “anarchie” in
internationale relaties?
o Wat? Anarchie in internationale relaties betekent dat er geen
centraal gezag of wereldregering is die de acties van staten
controleert.
o Wanneer? Dit is altijd relevant geweest in internationale
betrekkingen, maar het concept werd prominent in het
realisme, een stroming die opkwam na de Tweede
Wereldoorlog.
o Waarom belangrijk? Het verklaart waarom staten vaak
handelen in hun eigen belang en waarom conflicten ontstaan,
aangezien er geen hogere macht is om staten te reguleren.
3. Wat kan een studie van niet-Europese internationale
systemen ons vertellen over Europa?
o Wat? Een studie van niet-Europese systemen zoals het
Chinese tribuutsysteem of het Mongoolse Rijk kan ons laten
zien dat het Europese systeem van soevereine staten niet de
enige manier is om internationale relaties te organiseren.
o Wanneer? Dit geldt vooral voor de periode vóór de Europese
koloniale expansie in de 19e eeuw.
o Waarom belangrijk? Het helpt ons de diversiteit van
politieke en economische systemen wereldwijd te begrijpen en
hoe Europa's eigen geschiedenis heeft bijgedragen aan de
vorming van de huidige internationale orde.
Staatloze samenlevingen
1. Wat zijn “staatloze samenlevingen”?
o Wat? Staatloze samenlevingen zijn gemeenschappen zonder
centrale overheid of formele politieke structuur. Ze
functioneren vaak door middel van sociale normen,
stamverbanden en gewoonterecht.
, THINK ABOUT QUESTIONS – HANDBOEK HIR
o Wanneer? Deze samenlevingen bestonden wereldwijd voor
de opkomst van gecentraliseerde staten, zoals jagers-
verzamelaars samenlevingen gedurende het grootste deel van
de menselijke geschiedenis.
o Waarom belangrijk? Ze bieden een alternatief voor
staatsbestuur en laten zien dat politieke organisatie ook
zonder gecentraliseerde macht mogelijk is.
2. Beschrijf de levensstijl van jagers-verzamelaars.
o Wat? Jagers-verzamelaars leefden in kleine, nomadische
groepen en verzamelden voedsel door te jagen en planten te
verzamelen. Ze hadden geen landbouw en leidden een relatief
egalitaire samenleving.
o Wanneer? Deze levensstijl was dominant tot ongeveer 12.000
jaar geleden, toen de landbouwrevolutie begon.
o Waarom belangrijk? Het laat zien dat menselijke
samenlevingen vóór de opkomst van landbouw en
gecentraliseerde staten in staat waren om duurzaam te leven
zonder de sociale stratificatie die later gebruikelijk werd.
3. Waarom was pastoralisme tot voor kort een succesvolle
vorm van sociale en economische organisatie?
o Wat? Pastoralisme is een economische en sociale levensstijl
gebaseerd op het hoeden van vee, vaak in droge gebieden die
ongeschikt zijn voor landbouw.
o Wanneer? Deze praktijk is al duizenden jaren succesvol,
vooral in gebieden zoals de Afrikaanse savanne en de steppen
van Centraal-Azië.
o Waarom belangrijk? Pastoralisme bood gemeenschappen
flexibiliteit om te overleven in marginale omgevingen, met een
vorm van zelfvoorziening en mobiliteit die hen minder
afhankelijk maakte van vaste landbouwgebieden.
Muren en bruggen
1. Wat is “cultuur”?
o Wat? Cultuur verwijst naar de gedeelde gewoonten,
overtuigingen, waarden en gedragingen van een groep
mensen die hun identiteit bepalen.
o Wanneer? Cultuur bestaat in elke menselijke samenleving en
is een continu proces van evolutie en verandering door
interacties met anderen.
o Waarom belangrijk? Het is de basis voor hoe samenlevingen
zichzelf definiëren en zich onderscheiden van anderen, en het
bepaalt hoe ze omgaan met hun omgeving en andere
culturen.
2. Wat is “civilisatie”? Hoe verspreiden civilisaties zich?
o Wat? Civilisatie verwijst naar een geavanceerde fase van
menselijke ontwikkeling waarin complexe sociale, politieke, en
