Pathologie 1 samenvatting jaar 2
Epitheelweefsel
o Functies: bescherming, regulatie, excretie en absorptive
o Tussen epitheel/ holten ligt basaalmembraan→ bestaat uit: basaal lamina en
reticulair lamina
o Soorten: plaveisel, kubisch en cilindrisch → eenlagig, meerlagig en meerrijig
o Eenlagig plaveisel: endotheel, mesotheel, pericard en longblaasjes
o Eenlagig kubisch: niertubuli en klieren
o Eenlagig cilindrisch: darmen
o Meerlagig plaveisel: huid, oesophagus
o Overgangsepitheel: urinewegen
o Klierepitheel: endocrien en exocriene
Bindweefsel
o Functies: verbinding, bescherming, transport en opslag
o Soorten: losmazig, dicht, kraakbeen, bot, reticulair, vet en bloed
o Eigenschappen: goed/ slecht doorbloed, bindweefselcellen en extracellulaire
matrix
o Goed/ slecht doorbloed, bindweefselcellen en extracellulaire matrix
o Kraakbeencellen zijn chondrocyten
Spierweefsel
o Soorten: dwars, hart en glad
o Dwars: skelet, goed doorbloed, dwarsstreping, meerkernig, kern wandstandig
o Hart: goed doorbloed, dwarsgestreept, eenkernig, centrale kern, intercalaire lijnen/
schijven
o Glad: matig doorbloed, eenkernig, centrale kern, rondom holle organen
Zenuwweefsel
o Neuronen: cellichaam, ontvangend deel (dendrieten), afvoerend deel (axonen,
grijze stof), myeline is lichter van tint (witte stof)
o Zenuwvezels→ gemyeliniseerd (motorisch) en ongemyeliniseerd (autonoom)
Atrofie
o Fysiologisch: bodybuilder en zwangerschap
o Pathologisch: hypertrofische myocardiopathie
o Hyperthyroïdie follikels kleiner met meer gaten
o Oorzaak: vergroting van cellen en daarmee het orgaan (SMA, verlies innervatie/
bloedvoorziening/ endocriene stimulatie, tumor)
o Osteoporose → calciumgebrek, verminderde productie van oestrogeen, weinig
beweging, minder vitamine D3
o Endometrium → behoort tot het normale proces van veroudering
o Alzheimer
o Moleculaire pathogenese
Sensoren op de cel worden geactiveerd
Mechanische stress, agonisten en groeifactoren
Activeren van verschillende pathways, transcriptie factoren verhogen
synthese van spiereiwitten
o Diagnose (HCM)
Echo: gouden standaard, wanddikte nauwkeurig meten, ernst van
obstructie bepaald, >15 mm is een sterke aanwijzing voor HCM, met
eerstegraads familieleden >13 mm
Moleculair: mutatie in genen, coderen voor eiwitten in het sacromeer-
complex die een verdikte linkerkamer wand veroorzaakt → meer dan 15
1
, genen met HCM- mutaties, meest bekend: cardiale myosine bindende eiwit
C2, bèta- myosine- zware- keten- gen
o Genetische counseling door poliklinieken familie onderzoeken
Adaptatie
o Aanpassing, cel beschadiging, celdood (reversibel of irreversibel)
o Hypertrofie → groter worden van cellen
o Hyperplasie→ meer cellen produceren (gaan van G0 naar G1, toediening EPO)
o Blijvende cellen: spiercellen, neuronen, zenuwcellen
Metaplasie pathologisch: Barrett epitheel in de slokdarm (door slechte kringspier
maag) → zuur reflux, verandert naar cilindrisch epitheel → kan veranderen in een
tumor
Radicale en ROS scavengers (H202, superoxide anion en hydroxylradicaal)
Cel stress zuurstoftekort, vrije radicalen en cytokines
Intracellulaire opslag
o Vet
NAFLD (non alcoholic fatty liver disease)
Hepatocyten (levercellen)
o Cholesterol, melanine
o Lipofuscine
Oxidatie van membraanlipiden en eiwitten → bijproduct
Bij oude cellen zie je het veel en bij jonge cellen juist niet
Accumulatie in hepatocyten en niet- delende cellen
Geassocieerd met neurodegeneratieve ziekten
Cel beeld: goudgele stipjes in de cellen
o Exogene stoffen
Koolstofdeeltjes in macrofagen
Ce beeld: zwarte macrofagen (anthracosis) → neerslaan van
koolstofdeeltjes
Tatoeages
o IJzer en metalen
IJzer in hemachromatosis
Cel beeld: blauwe stipjes in roze cellen (prussian blue stain)
Calcificatie
o Door osteoclasten en osteoblasten
o Calcium kan zowel tussen als in de cellen worden opgeslagen
o Dystrofische calcificatie → macroscopische depositie van calciumzouten in
beschadigd weefsel
o Mammografie is gebaseerd op calcificatie van borstkanker→ witte plekjes
o Metastatische calcificatie
Gevolg van hypercalcemie
Kan leiden tot calcificatie in nieren, longen, maag
Cel beeld: zwarte stipjes (opslag van calciumzouten) in de nieren en in de
longblaasjes zijn het roze strepen (verkalking)
Stress
o Oxidatieve stress → wanneer er een overmaat aan vrije radicalen aanwezig is,
hydroxyl radicaal is het meest reactief (meeste schade)
Vrije radicalen zijn normale bijproducten
Onschadelijk maken van ROS → SOD, GPX en katalase en ROS
scavengers (vitamines A, C en E)
Glutathion beschermt de cel tegen oxidatieve stress
o Reversibel: mitochondriën zwellen op (bij beschadiging maken deze geen ATP
meer) en degranulatie ER
2
Epitheelweefsel
o Functies: bescherming, regulatie, excretie en absorptive
o Tussen epitheel/ holten ligt basaalmembraan→ bestaat uit: basaal lamina en
reticulair lamina
o Soorten: plaveisel, kubisch en cilindrisch → eenlagig, meerlagig en meerrijig
o Eenlagig plaveisel: endotheel, mesotheel, pericard en longblaasjes
o Eenlagig kubisch: niertubuli en klieren
o Eenlagig cilindrisch: darmen
o Meerlagig plaveisel: huid, oesophagus
o Overgangsepitheel: urinewegen
o Klierepitheel: endocrien en exocriene
Bindweefsel
o Functies: verbinding, bescherming, transport en opslag
o Soorten: losmazig, dicht, kraakbeen, bot, reticulair, vet en bloed
o Eigenschappen: goed/ slecht doorbloed, bindweefselcellen en extracellulaire
matrix
o Goed/ slecht doorbloed, bindweefselcellen en extracellulaire matrix
o Kraakbeencellen zijn chondrocyten
Spierweefsel
o Soorten: dwars, hart en glad
o Dwars: skelet, goed doorbloed, dwarsstreping, meerkernig, kern wandstandig
o Hart: goed doorbloed, dwarsgestreept, eenkernig, centrale kern, intercalaire lijnen/
schijven
o Glad: matig doorbloed, eenkernig, centrale kern, rondom holle organen
Zenuwweefsel
o Neuronen: cellichaam, ontvangend deel (dendrieten), afvoerend deel (axonen,
grijze stof), myeline is lichter van tint (witte stof)
o Zenuwvezels→ gemyeliniseerd (motorisch) en ongemyeliniseerd (autonoom)
Atrofie
o Fysiologisch: bodybuilder en zwangerschap
o Pathologisch: hypertrofische myocardiopathie
o Hyperthyroïdie follikels kleiner met meer gaten
o Oorzaak: vergroting van cellen en daarmee het orgaan (SMA, verlies innervatie/
bloedvoorziening/ endocriene stimulatie, tumor)
o Osteoporose → calciumgebrek, verminderde productie van oestrogeen, weinig
beweging, minder vitamine D3
o Endometrium → behoort tot het normale proces van veroudering
o Alzheimer
o Moleculaire pathogenese
Sensoren op de cel worden geactiveerd
Mechanische stress, agonisten en groeifactoren
Activeren van verschillende pathways, transcriptie factoren verhogen
synthese van spiereiwitten
o Diagnose (HCM)
Echo: gouden standaard, wanddikte nauwkeurig meten, ernst van
obstructie bepaald, >15 mm is een sterke aanwijzing voor HCM, met
eerstegraads familieleden >13 mm
Moleculair: mutatie in genen, coderen voor eiwitten in het sacromeer-
complex die een verdikte linkerkamer wand veroorzaakt → meer dan 15
1
, genen met HCM- mutaties, meest bekend: cardiale myosine bindende eiwit
C2, bèta- myosine- zware- keten- gen
o Genetische counseling door poliklinieken familie onderzoeken
Adaptatie
o Aanpassing, cel beschadiging, celdood (reversibel of irreversibel)
o Hypertrofie → groter worden van cellen
o Hyperplasie→ meer cellen produceren (gaan van G0 naar G1, toediening EPO)
o Blijvende cellen: spiercellen, neuronen, zenuwcellen
Metaplasie pathologisch: Barrett epitheel in de slokdarm (door slechte kringspier
maag) → zuur reflux, verandert naar cilindrisch epitheel → kan veranderen in een
tumor
Radicale en ROS scavengers (H202, superoxide anion en hydroxylradicaal)
Cel stress zuurstoftekort, vrije radicalen en cytokines
Intracellulaire opslag
o Vet
NAFLD (non alcoholic fatty liver disease)
Hepatocyten (levercellen)
o Cholesterol, melanine
o Lipofuscine
Oxidatie van membraanlipiden en eiwitten → bijproduct
Bij oude cellen zie je het veel en bij jonge cellen juist niet
Accumulatie in hepatocyten en niet- delende cellen
Geassocieerd met neurodegeneratieve ziekten
Cel beeld: goudgele stipjes in de cellen
o Exogene stoffen
Koolstofdeeltjes in macrofagen
Ce beeld: zwarte macrofagen (anthracosis) → neerslaan van
koolstofdeeltjes
Tatoeages
o IJzer en metalen
IJzer in hemachromatosis
Cel beeld: blauwe stipjes in roze cellen (prussian blue stain)
Calcificatie
o Door osteoclasten en osteoblasten
o Calcium kan zowel tussen als in de cellen worden opgeslagen
o Dystrofische calcificatie → macroscopische depositie van calciumzouten in
beschadigd weefsel
o Mammografie is gebaseerd op calcificatie van borstkanker→ witte plekjes
o Metastatische calcificatie
Gevolg van hypercalcemie
Kan leiden tot calcificatie in nieren, longen, maag
Cel beeld: zwarte stipjes (opslag van calciumzouten) in de nieren en in de
longblaasjes zijn het roze strepen (verkalking)
Stress
o Oxidatieve stress → wanneer er een overmaat aan vrije radicalen aanwezig is,
hydroxyl radicaal is het meest reactief (meeste schade)
Vrije radicalen zijn normale bijproducten
Onschadelijk maken van ROS → SOD, GPX en katalase en ROS
scavengers (vitamines A, C en E)
Glutathion beschermt de cel tegen oxidatieve stress
o Reversibel: mitochondriën zwellen op (bij beschadiging maken deze geen ATP
meer) en degranulatie ER
2
