OVER DE GRENZEN VAN DISCIPLINES
Research Ethics
HS 1 – Introduction
Ethiek is steeds belangrijker in onderzoek dus het is belangrijk dat wij, studenten sociale
wetenschappen, er meer over leren op een praktische manier. Twee doelen:
Studenten informeren over onderzoeksethiek en hun interesse daarin vergroten.
Mogelijkheid creëren voor studenten om zich bezig te houden met ethische problemen
en dilemma’s, en hen de mogelijkheid geven hun eigen positie in te nemen.
Elk hoofdstuk bestaat uit drie stappen:
1. Een ethisch probleem identificeren. Bekend worden met concepten, theorieën en
perspectieven.
2. Een substantiated approach (onderbouwde benadering) ontwikkelen over het
probleem.
3. Een moreel besluit rechtvaardigen tegenover anderen.
Belangrijke vraag over ‘shaming’ -> Moeten wetenschappers die fouten zijn begaan in
onderzoeksethiek ‘be named and shamed’? Of moeten ze anoniem besproken worden?
Dit boek biedt je een begin in het begrijpen van onderzoeksethiek, met twee belangrijke
overwegingen in het achterhoofd:
1. In dit boek worden bepaalde vragen van elkaar gescheiden, terwijl dat in het echte
leven niet mogelijk is (ethiek in real life is moeilijk).
2. Over veel problemen die in dit boek worden besproken worden nog steeds
gediscussieerd.
, PART I – PERSPECTIVES
HS 2 – Science
Nullis in verba = motto van de British Royal Society, de sceptische en zelf-bekritiserende
houding van de wetenschappelijke gemeenschap.
Intrusive research = een zorg voor veel wetenschappers: iets dat bij een deelnemer aan
onderzoek onaangename of zelfs pijnlijke herinneringen oproept.
Het begin van de wetenschap
Een hoop vragen (‘wie ben ik?’, ‘waarom denken we?’, etc`) hebben samen de basis gevormd
voor de wetenschap omdat wetenschappers zich er al lang mee bezig houden. Maar wat is
wetenschap?
Wetenschap “produces a body of robust knowledge by a way of a certain
methodology, and it does so within an infrastructure of physical institutions
(universiteiten, bibliotheken)”
Het doel van de wetenschap het begrijpen van de wereld zonder vooroordelen.
Er zijn dus drie dimensies: kennis, methoden en infrastructuur. De laatste dimensie is morele
waarden.
Positivistische kijk = wetenschappers die geloven dat vooruitgang in de wetenschap wordt
geboekt door een ophoping van empirisch bewezen, feitelijke kennis.
De rol van universiteiten
Universiteiten als ‘learning communities’ (Gabelnick) -> Leerkrachten, professoren en
studenten hebben allemaal hetzelfde doel: het produceren en reproduceren van
accurate kennis. Maar nadeel: ze doen dit zo efficiënt mogelijk, vanwege de kosten.
Ook zijn de studenten erg passief.
Universiteiten als ‘communities of practice’ (Wenger) -> Mensen worden actief met elkaar
verbonden om samen tot kennis te komen. Deelname, delen en interactie zijn
belangrijk.
Dit boek heeft een constructivistisch perspectief: de lezer wordt gevraagd actief mee te doen
en zijn / haar eigen oplossingen te bedenken voor morele dilemma’s.
Kennis opbouwen
Kennis is een fundament van op discipline gebaseerde theorieën, concepten en methoden, en
een aantal praktische generalisaties en principes die van toepassing zijn op gebieden van
professioneel handelen.
Leren begint met het begrijpen van de fundamenten en een kennisgebied. Daarna moet je ze
toepassen in de praktijk. Aan het einde van je kennisvorming kun je je eigen ideeën
inbrengen.
Bloom’s taxonomy of knowledge-based learning = probeert deze geleidelijke ontwikkeling te
begrijpen.
Risico’s en reflexiviteit
Reflexiviteit = het kritische kunnen reflecteren op de verantwoordelijkheden van jezelf en
anderen. Dit is de sleutel tot het worden van een betrouwbaar en productief lied van
een academische gemeenschap.
Moeilijk, want tegenwoordig heb je steeds meer verantwoordelijkheid over je keuzes
(accountability). Daarom moet je goed toezicht houden op de risico’s.
GDPR = General Data Protection Regulation, vormt een reeks bindende richtlijnen die de
Research Ethics
HS 1 – Introduction
Ethiek is steeds belangrijker in onderzoek dus het is belangrijk dat wij, studenten sociale
wetenschappen, er meer over leren op een praktische manier. Twee doelen:
Studenten informeren over onderzoeksethiek en hun interesse daarin vergroten.
Mogelijkheid creëren voor studenten om zich bezig te houden met ethische problemen
en dilemma’s, en hen de mogelijkheid geven hun eigen positie in te nemen.
Elk hoofdstuk bestaat uit drie stappen:
1. Een ethisch probleem identificeren. Bekend worden met concepten, theorieën en
perspectieven.
2. Een substantiated approach (onderbouwde benadering) ontwikkelen over het
probleem.
3. Een moreel besluit rechtvaardigen tegenover anderen.
Belangrijke vraag over ‘shaming’ -> Moeten wetenschappers die fouten zijn begaan in
onderzoeksethiek ‘be named and shamed’? Of moeten ze anoniem besproken worden?
Dit boek biedt je een begin in het begrijpen van onderzoeksethiek, met twee belangrijke
overwegingen in het achterhoofd:
1. In dit boek worden bepaalde vragen van elkaar gescheiden, terwijl dat in het echte
leven niet mogelijk is (ethiek in real life is moeilijk).
2. Over veel problemen die in dit boek worden besproken worden nog steeds
gediscussieerd.
, PART I – PERSPECTIVES
HS 2 – Science
Nullis in verba = motto van de British Royal Society, de sceptische en zelf-bekritiserende
houding van de wetenschappelijke gemeenschap.
Intrusive research = een zorg voor veel wetenschappers: iets dat bij een deelnemer aan
onderzoek onaangename of zelfs pijnlijke herinneringen oproept.
Het begin van de wetenschap
Een hoop vragen (‘wie ben ik?’, ‘waarom denken we?’, etc`) hebben samen de basis gevormd
voor de wetenschap omdat wetenschappers zich er al lang mee bezig houden. Maar wat is
wetenschap?
Wetenschap “produces a body of robust knowledge by a way of a certain
methodology, and it does so within an infrastructure of physical institutions
(universiteiten, bibliotheken)”
Het doel van de wetenschap het begrijpen van de wereld zonder vooroordelen.
Er zijn dus drie dimensies: kennis, methoden en infrastructuur. De laatste dimensie is morele
waarden.
Positivistische kijk = wetenschappers die geloven dat vooruitgang in de wetenschap wordt
geboekt door een ophoping van empirisch bewezen, feitelijke kennis.
De rol van universiteiten
Universiteiten als ‘learning communities’ (Gabelnick) -> Leerkrachten, professoren en
studenten hebben allemaal hetzelfde doel: het produceren en reproduceren van
accurate kennis. Maar nadeel: ze doen dit zo efficiënt mogelijk, vanwege de kosten.
Ook zijn de studenten erg passief.
Universiteiten als ‘communities of practice’ (Wenger) -> Mensen worden actief met elkaar
verbonden om samen tot kennis te komen. Deelname, delen en interactie zijn
belangrijk.
Dit boek heeft een constructivistisch perspectief: de lezer wordt gevraagd actief mee te doen
en zijn / haar eigen oplossingen te bedenken voor morele dilemma’s.
Kennis opbouwen
Kennis is een fundament van op discipline gebaseerde theorieën, concepten en methoden, en
een aantal praktische generalisaties en principes die van toepassing zijn op gebieden van
professioneel handelen.
Leren begint met het begrijpen van de fundamenten en een kennisgebied. Daarna moet je ze
toepassen in de praktijk. Aan het einde van je kennisvorming kun je je eigen ideeën
inbrengen.
Bloom’s taxonomy of knowledge-based learning = probeert deze geleidelijke ontwikkeling te
begrijpen.
Risico’s en reflexiviteit
Reflexiviteit = het kritische kunnen reflecteren op de verantwoordelijkheden van jezelf en
anderen. Dit is de sleutel tot het worden van een betrouwbaar en productief lied van
een academische gemeenschap.
Moeilijk, want tegenwoordig heb je steeds meer verantwoordelijkheid over je keuzes
(accountability). Daarom moet je goed toezicht houden op de risico’s.
GDPR = General Data Protection Regulation, vormt een reeks bindende richtlijnen die de
