GVS: Staatsvorming
1. Introductie
Macht: zeggenschap over of beheersing van mensen en zaken. In groepen-
> recht om te bevelen
Regnum: Koningsmacht, heerschappij
Recht: de verzameling van voorschriften die door een samenleving zijn
aanvaard ter regulering
van het gedrag van de leden van die samenleving, toegespitst op
specifieke situaties
Gewoonten: de omgangsvormen die als recht gaan gelden na algehele
aanvaarding
Politiek: uitoefening van de macht en de toepassing van het recht
Anarchie: gezagloosheid
Staat: een samenwerkingsverband dat is gebaseerd op algemeen geldende
regels
Res Publica: publieke zaak, de algemene wil
Ascending: macht wordt vanuit het volk naar boven overgedragen
Descending: macht wordt van boven naar beneden gedelegeerd
Natuurrecht: rechtvaardiging van de maatschappelijke verhoudingen
liggen in de natuur
Begin 16e eeuw: Reformatie
Oudheid: 3000 v. Chr. – 500 n. Chr.
Middeleeuwen: 500 – 1500
na 1500: verandering wereldbeeld en boekdrukkunst; Reformatie:
einde van de
eenheid van de christelijke kerk
1500 – 1700: nieuwe tijd
Denkbeelden uit de Oudheid en Middeleeuwen, die ons volkomen vreemd
zijn, vormden het uitgangspunt voor de samenleving van het Vroegmoderne
Europa.
De wortels van ons hedendaags denken zijn gelegen in de overlevering van
ideeën uit de Oudheid en de Middeleeuwen.
Vreedzaam omgaan met diversiteit vormt het kernthema van de
geschiedenis van Europa van de Vroegmoderne naar de Moderne Tijd.
2. De Bijbel
De invloed van de bijbel op de geschiedenis in West-Europa:
- omgangsvormen
- lineair geschiedbeeld
- godsdienstige oorlogen/ kruistochten/ verhouding kerk en staat
- West- Europese volkeren zien zich als uitverkorenen
- beeld op de samenleving (legimitatie) en politiek
- kunst
, Wat is nu eigenlijk de Bijbel?
Een verzameling van verhalen, gedichten, brieven en stambomen.
Rond 550 ontstond bij de Joden (zij leefden destijds in ballingschap in
voormalig Iran: Babylon) de behoefte om tradities op te schrijven. Hieruit
vloeit het:
1. Oude Testament
Er bestaat een verbond tussen God (Jahweh) en het volk (de joden). Het is
een soort huwelijk, inclusief ontrouw. God belooft land en het volk belooft
de wetten van God na te leven.
2. Nieuwe Testament
Het levensverhaal van Jezus Christus/ evangelie.
Dit deel van de bijbel ontstaat rond 200 n. Chr. Het oude verbond uit het
Oude Testament gaat niet meer op, er is sprake van een nieuw verbond.
Een verbond tussen God en alle gelovigen. Met belangrijkste boodschap dat
je God en je naasten moet dienen.
Deze teksten worden heilig bevonden en gebundeld tot de bijbel.
Het boek komt in eerste instantie uit in de volgende talen: Arameens,
Hebreeuwse en Grieks.
In 400 n. Chr. wordt het naar het Latijn vertaald. Dit is de versie die
veelvuldig gebruikt wordt in de Middeleeuwen. Vanaf de 15de eeuw komt de
Bijbel ook in volkstaal uit.
In de 17e eeuw komt de Statenbijbel tot stand. In 1637 in het
nederhebreeuws/ de statenvertaling. Het wordt letterlijk vertaald om
conflicten te voorkomen door één duidelijke vertaling.
3. Cicero; de oudheid, de ondergang van res publica
De oudheid begint ongeveer rond 1000 v. Chr.. De centra van de wereld zijn
dan gevestigd langs de Nijl, de Eufrat en de Tigris.
Rond het jaar 0 vormt het middellandse zeegebied het centrum van de
wereld.
De Griekse beschaving (500 v. Chr. – 350 v. Chr.)
Het Griekse rijk bestaat uit stadsgewesten (Polis). Zij werden bestuurd door
een aristocratie of een democratie. Er worden nieuwe poleis gesticht, dit
zorgt voor verspreiding van de Griekse cultuur. Tot de verbeelding spreken
de veroveringen van Alexander de Grote rond 330 v. Chr. Hij verovert zelfs
India (Rijk van Macedonië tot India). Hierdoor is er sprake van:
Hellenisering: nieuwe cultuur; mengeling Griekse en Oosterse cultuur
Opkomst Rome/ Romeinse Rijk
Volgens de legende werd de stad Rome op 21 april 753 v. Chr. gesticht door
Romulus en Remus.
In het begin werd Rome bestuurt door koningen. In 590 v. Chr. werd de
laatste koning afgezet en ontstond de Republiek. Er heerste een algemene
afkeer tegen alleenheerschappij. Het Romeinse bestuur ging er zo uitzien:
- Senaat: vertegenwoordigers van de aristocratische families, zij gaven
1. Introductie
Macht: zeggenschap over of beheersing van mensen en zaken. In groepen-
> recht om te bevelen
Regnum: Koningsmacht, heerschappij
Recht: de verzameling van voorschriften die door een samenleving zijn
aanvaard ter regulering
van het gedrag van de leden van die samenleving, toegespitst op
specifieke situaties
Gewoonten: de omgangsvormen die als recht gaan gelden na algehele
aanvaarding
Politiek: uitoefening van de macht en de toepassing van het recht
Anarchie: gezagloosheid
Staat: een samenwerkingsverband dat is gebaseerd op algemeen geldende
regels
Res Publica: publieke zaak, de algemene wil
Ascending: macht wordt vanuit het volk naar boven overgedragen
Descending: macht wordt van boven naar beneden gedelegeerd
Natuurrecht: rechtvaardiging van de maatschappelijke verhoudingen
liggen in de natuur
Begin 16e eeuw: Reformatie
Oudheid: 3000 v. Chr. – 500 n. Chr.
Middeleeuwen: 500 – 1500
na 1500: verandering wereldbeeld en boekdrukkunst; Reformatie:
einde van de
eenheid van de christelijke kerk
1500 – 1700: nieuwe tijd
Denkbeelden uit de Oudheid en Middeleeuwen, die ons volkomen vreemd
zijn, vormden het uitgangspunt voor de samenleving van het Vroegmoderne
Europa.
De wortels van ons hedendaags denken zijn gelegen in de overlevering van
ideeën uit de Oudheid en de Middeleeuwen.
Vreedzaam omgaan met diversiteit vormt het kernthema van de
geschiedenis van Europa van de Vroegmoderne naar de Moderne Tijd.
2. De Bijbel
De invloed van de bijbel op de geschiedenis in West-Europa:
- omgangsvormen
- lineair geschiedbeeld
- godsdienstige oorlogen/ kruistochten/ verhouding kerk en staat
- West- Europese volkeren zien zich als uitverkorenen
- beeld op de samenleving (legimitatie) en politiek
- kunst
, Wat is nu eigenlijk de Bijbel?
Een verzameling van verhalen, gedichten, brieven en stambomen.
Rond 550 ontstond bij de Joden (zij leefden destijds in ballingschap in
voormalig Iran: Babylon) de behoefte om tradities op te schrijven. Hieruit
vloeit het:
1. Oude Testament
Er bestaat een verbond tussen God (Jahweh) en het volk (de joden). Het is
een soort huwelijk, inclusief ontrouw. God belooft land en het volk belooft
de wetten van God na te leven.
2. Nieuwe Testament
Het levensverhaal van Jezus Christus/ evangelie.
Dit deel van de bijbel ontstaat rond 200 n. Chr. Het oude verbond uit het
Oude Testament gaat niet meer op, er is sprake van een nieuw verbond.
Een verbond tussen God en alle gelovigen. Met belangrijkste boodschap dat
je God en je naasten moet dienen.
Deze teksten worden heilig bevonden en gebundeld tot de bijbel.
Het boek komt in eerste instantie uit in de volgende talen: Arameens,
Hebreeuwse en Grieks.
In 400 n. Chr. wordt het naar het Latijn vertaald. Dit is de versie die
veelvuldig gebruikt wordt in de Middeleeuwen. Vanaf de 15de eeuw komt de
Bijbel ook in volkstaal uit.
In de 17e eeuw komt de Statenbijbel tot stand. In 1637 in het
nederhebreeuws/ de statenvertaling. Het wordt letterlijk vertaald om
conflicten te voorkomen door één duidelijke vertaling.
3. Cicero; de oudheid, de ondergang van res publica
De oudheid begint ongeveer rond 1000 v. Chr.. De centra van de wereld zijn
dan gevestigd langs de Nijl, de Eufrat en de Tigris.
Rond het jaar 0 vormt het middellandse zeegebied het centrum van de
wereld.
De Griekse beschaving (500 v. Chr. – 350 v. Chr.)
Het Griekse rijk bestaat uit stadsgewesten (Polis). Zij werden bestuurd door
een aristocratie of een democratie. Er worden nieuwe poleis gesticht, dit
zorgt voor verspreiding van de Griekse cultuur. Tot de verbeelding spreken
de veroveringen van Alexander de Grote rond 330 v. Chr. Hij verovert zelfs
India (Rijk van Macedonië tot India). Hierdoor is er sprake van:
Hellenisering: nieuwe cultuur; mengeling Griekse en Oosterse cultuur
Opkomst Rome/ Romeinse Rijk
Volgens de legende werd de stad Rome op 21 april 753 v. Chr. gesticht door
Romulus en Remus.
In het begin werd Rome bestuurt door koningen. In 590 v. Chr. werd de
laatste koning afgezet en ontstond de Republiek. Er heerste een algemene
afkeer tegen alleenheerschappij. Het Romeinse bestuur ging er zo uitzien:
- Senaat: vertegenwoordigers van de aristocratische families, zij gaven
