Inleiding tot het recht
Les 1: 25/09/2024
WAT IS RECHT?
1. Objectief recht vs subjectief recht
wat is er eigen aan het wet?
De wet gaat gepaard met gezag, met afdwingbaarheid en een
gebrek aan keuze, je hebt geen andere keuze dan ons wet te
aanvaarden/ te luisteren
-Objectief recht= gaat over HET recht, het recht zoals het in de
wetboeken staat, het geheel aan afdwingbare regels(zie slide), als je
hierbij problemen hebt ga je naar de administratieve rechtbanken/
rechtscolleges( oordelen over het objectief contentieux), jij vs overheid
HET RECHT= zie slide voor kenmerken!!
…….
-> kenmerk 3: opgelegd: gebod (wat je moet doen van de wet bv iemand
helpen die in elkaar wordt geslagen) of verbod (wat de wet je verbied bv
roken op het strand) ;
als het recht gebied of verbied is de vraag: hoe hard moet je u inspannen
of u best doen/ waar verplicht het recht mij toe: verplicht het recht mij tot
een resultaat of volstaat het om u best te doen (= verschil tussen
resultaatsverbintenis en inspanningsverbintenis; hetgeen waartoe je je
verbindt; zie slides)
-inspanningsverbintenis: “ik ga mijn best doen ook al weet ik niet zeker of
ik mijn resultaat bereik” , je verbinden om je best te doen, dit is de norm(=
meestal), je wordt hierop beoordeeld (zie slides) bv chirurg tijdens
operatie(= in abstracto )of vriendin die u gsm bijhoudt(= in concreto, hoe
gaat zij om met haar eigen gsm)
-resultaatsverbintenissen: persoon verbindt zich tot een resultaat/ recht
verbindt zich tot een specifiek resultaat bv je bestelt een taart die
geleverd wordt, stel die wordt niet geleverd dan is het
resultaatsverbintenis geschonden; je kan onder een resultaatsverbintenis
uitkomen als er spraken is van overmacht(= een situatie die gebeurd
buiten u wil/ ervoor zorgt dat u op het afgesproken moment het
afgesproken resultaat niet kan bereiken) ; resultaatsverbintenis is een
uitzondering en kan je herkennen(zie slides)
,Aleatoir karakter= er zijn te veel onzekerheden -> resultaatsverbintenis
heeft dit niet, want is meestal simpel te bereiken
->Kenmerk 5: recht is afdwingbaar(= via de wet recht hebben op en
kunnen opeisen), recht maakt dat je dingen kan gaan afdwingen, recht zal
een systeem creëren dat als je een afspraak/ verbintenis niet nakomt je
dat kan afdwingen: rechtsherstel(= wat krom is rechttrekken),
schadeherstel ( bijkomende schade herstellen)en sancties(= bijkomend,
leed toevoegend element, publieke straffen bv gevangenis/ boete moeten
betalen)( zie slides; kunnen onderscheiden van elkaar)
-Subjectief recht = gaat over MIJN recht, zijn mijn individuele
aanspraken die ik uit het objectief recht kan halen, het recht inzetten om
mijn gelijk te halen, rechten die ik uit de regels kan afleiden, hierbij kom je
terecht bij de gewone hoven en rechtbanken ( die oordelen ook over u
subjectief contentieux= hetgeen waar de gewone hoven en rechtbanken
over oordelen als het gaat over het subjectief recht; zie voorbeelden op
slides), jij vs andere burgers en( jij vs de overheid bv je hebt recht op een
pensioen want je voldoet aan alle voorwaarden maar de overheid weigert,
dit is schending van subjectief recht)
Rechtsfeit(= iets wat juridisch relevant is)+ het recht(= obj recht)= mijn
recht (subj recht)
-> Verschil tussen beide in voorbeelden zie slide
=> Verschil tussen beide is belangrijk omdat dit ook bepaald in welke
rechtbank je terechtkomt, als je een probleem hebt met u recht (subjectief
recht) dan ga je naar een ander type rechtbank dan als u een probleem
hebt met het recht/ als u vindt dat het recht niet is zoals het zou moeten
zijn; je gaat dit zelf moeten kunnen categoriseren ( zie voorbeeld
examenvraag!!)
- verschil obj en subj recht gaat voor stuk ook samen met de vraag of een
overheid: een gebonden bevoegdheid= hierbij moet de overheid bepaalde
regels toepassen en als die voorwaarden vervult zijn moet de overheid iets
geven, het recht zegt wat de overheid moet doen (als A… dan B) bv
parkeerkaarten voor personen met een handicap, als die persoon aan alle
voorwaarden voldoet voor een parkeerkaart dan is dat zijn subj recht om
dat te krijgen van de overheid (overheid heeft dat de gebonden
bevoegdheid om dat te doen anders wordt subj recht geschonden)
OF
,discretionaire bevoegdheid is= het recht/ de wetten zeggen aan de
overheid welke procedure ze moeten volgen maar de overheid heeft
beleidsvrijheid om binnen die ruimte bepaalde keuzes te maken, er is
GEEN subj recht, rechter gaat hierbij kijken hoe overheid heeft gehandeld
binnen zijn beleidsmarge, rechter kan marginaal toetsen(= kijken of
overheid redelijk/zorgvuldig heeft gehandeld maar kan zelf niet oordelen)
bv bouwvergunning, overheid moet bepaalde procedure volgen maar zou
nog kunnen weigeren door bepaalde redenen
2. Het recht opdelen
a) Onderscheidt tussen:
- nationaal recht(= het recht is in principe nationaal recht(= recht in
België is uitgangspunt; gemaakt in Belgische parlementen verder
uitgevoerd door Belgische regeringen))
-internationaal recht(= uitzondering): een land / groep landen,
minstens twee landen die samen iets in een verdrag gieten en
beslissen dat dat verdrag(= afspraken die door landen worden
gemaakt) van toepassing is in ons land
-supranationaal recht(= uitzondering) bv Europese unie(= groep
landen die in verdragen beslist hebben om naast het samen doen
van dingen ook eigen instellingen maken die wetten maken zoals het
Europees parlement die bevoegdheden hebben en zelf recht kunnen
maken )
b) onderscheidt tussen:
- publiek recht: gaat over de organisatie van de staat/ het recht en over de
verhouding tussen de burger en de staat/ overheid, gaat over publieke
belangen en de afweging van private tegen publieke belangen
- privaat recht: is de rechtsverhouding tussen twee individuen bv tussen
ouders en kinderen, tussen contractspartijen; hier spelen private belangen
Onderscheidt vervaagt( zie slides + later meer uitleg)
Belang van onderscheidt blijft omdat… (zie slides)
Publiek en privaat recht kan je nog verder onderverdelen in
verschillende takken (zie slide)
, Fundamentele beginselen
Les 2: 1/10/2024
Codex 3 -> strafrecht-> voor bv schuldig hulp verzuim (in artikel 422
bis p 2637van strafwetboek)-> kan dan gevangenisstraf krijgen of
geldboete van 50 tot 500 euro
1. Alleen personen hebben rechtspersoonlijkheid
a) Rechtssubjecten: personen; personen zijn te onderscheiden in
natuurlijke personen of rechtspersonen (juridische constructies
opgericht door de wet bv Belgische of Vlaamse overheid of door
natuurlijke personen bv coca cola) en zijn houders van subjectieve
rechten en plichten, rechtspersonen kunnen in eigen naam en voor
eigen rekening optreden in het rechtsverkeer en hebben een eigen
vermogen
rechtspersonen moeten 2 beginselen respecteren:
-Wettelijkheidsbeginsel: je moet met uw rechtspersoon binnen de
grenzen van de wet handelen
-Doelbeperkingsbeginsel: elke rechtspersoon heeft een statutair doel
en mogen enkel binnen dit doel handelen, als je toch buiten dit doel
wil handelen moet je naar de notaris gaan bv je hebt een café en je
statutair doel is geld aankopen en verkopen niet een hotel aankopen
-Waarom zou ik een rechtspersoon oprichten?
- Als je failliet gaat op een dag, dan is het de rechtspersoon die zijn
rekeningen niet kan betalen en niet jij zelf
- Feitelijke vereniging: meerdere mensen samen richten iets op en
dus is iedereen aansprakelijk voor het geheel -> serieuze risico’s:
de bank kan naar iedereen persoonlijk gaan om het geheel te
betalen en je kan dan bv u huis, auto,.. kwijtraken
Les 1: 25/09/2024
WAT IS RECHT?
1. Objectief recht vs subjectief recht
wat is er eigen aan het wet?
De wet gaat gepaard met gezag, met afdwingbaarheid en een
gebrek aan keuze, je hebt geen andere keuze dan ons wet te
aanvaarden/ te luisteren
-Objectief recht= gaat over HET recht, het recht zoals het in de
wetboeken staat, het geheel aan afdwingbare regels(zie slide), als je
hierbij problemen hebt ga je naar de administratieve rechtbanken/
rechtscolleges( oordelen over het objectief contentieux), jij vs overheid
HET RECHT= zie slide voor kenmerken!!
…….
-> kenmerk 3: opgelegd: gebod (wat je moet doen van de wet bv iemand
helpen die in elkaar wordt geslagen) of verbod (wat de wet je verbied bv
roken op het strand) ;
als het recht gebied of verbied is de vraag: hoe hard moet je u inspannen
of u best doen/ waar verplicht het recht mij toe: verplicht het recht mij tot
een resultaat of volstaat het om u best te doen (= verschil tussen
resultaatsverbintenis en inspanningsverbintenis; hetgeen waartoe je je
verbindt; zie slides)
-inspanningsverbintenis: “ik ga mijn best doen ook al weet ik niet zeker of
ik mijn resultaat bereik” , je verbinden om je best te doen, dit is de norm(=
meestal), je wordt hierop beoordeeld (zie slides) bv chirurg tijdens
operatie(= in abstracto )of vriendin die u gsm bijhoudt(= in concreto, hoe
gaat zij om met haar eigen gsm)
-resultaatsverbintenissen: persoon verbindt zich tot een resultaat/ recht
verbindt zich tot een specifiek resultaat bv je bestelt een taart die
geleverd wordt, stel die wordt niet geleverd dan is het
resultaatsverbintenis geschonden; je kan onder een resultaatsverbintenis
uitkomen als er spraken is van overmacht(= een situatie die gebeurd
buiten u wil/ ervoor zorgt dat u op het afgesproken moment het
afgesproken resultaat niet kan bereiken) ; resultaatsverbintenis is een
uitzondering en kan je herkennen(zie slides)
,Aleatoir karakter= er zijn te veel onzekerheden -> resultaatsverbintenis
heeft dit niet, want is meestal simpel te bereiken
->Kenmerk 5: recht is afdwingbaar(= via de wet recht hebben op en
kunnen opeisen), recht maakt dat je dingen kan gaan afdwingen, recht zal
een systeem creëren dat als je een afspraak/ verbintenis niet nakomt je
dat kan afdwingen: rechtsherstel(= wat krom is rechttrekken),
schadeherstel ( bijkomende schade herstellen)en sancties(= bijkomend,
leed toevoegend element, publieke straffen bv gevangenis/ boete moeten
betalen)( zie slides; kunnen onderscheiden van elkaar)
-Subjectief recht = gaat over MIJN recht, zijn mijn individuele
aanspraken die ik uit het objectief recht kan halen, het recht inzetten om
mijn gelijk te halen, rechten die ik uit de regels kan afleiden, hierbij kom je
terecht bij de gewone hoven en rechtbanken ( die oordelen ook over u
subjectief contentieux= hetgeen waar de gewone hoven en rechtbanken
over oordelen als het gaat over het subjectief recht; zie voorbeelden op
slides), jij vs andere burgers en( jij vs de overheid bv je hebt recht op een
pensioen want je voldoet aan alle voorwaarden maar de overheid weigert,
dit is schending van subjectief recht)
Rechtsfeit(= iets wat juridisch relevant is)+ het recht(= obj recht)= mijn
recht (subj recht)
-> Verschil tussen beide in voorbeelden zie slide
=> Verschil tussen beide is belangrijk omdat dit ook bepaald in welke
rechtbank je terechtkomt, als je een probleem hebt met u recht (subjectief
recht) dan ga je naar een ander type rechtbank dan als u een probleem
hebt met het recht/ als u vindt dat het recht niet is zoals het zou moeten
zijn; je gaat dit zelf moeten kunnen categoriseren ( zie voorbeeld
examenvraag!!)
- verschil obj en subj recht gaat voor stuk ook samen met de vraag of een
overheid: een gebonden bevoegdheid= hierbij moet de overheid bepaalde
regels toepassen en als die voorwaarden vervult zijn moet de overheid iets
geven, het recht zegt wat de overheid moet doen (als A… dan B) bv
parkeerkaarten voor personen met een handicap, als die persoon aan alle
voorwaarden voldoet voor een parkeerkaart dan is dat zijn subj recht om
dat te krijgen van de overheid (overheid heeft dat de gebonden
bevoegdheid om dat te doen anders wordt subj recht geschonden)
OF
,discretionaire bevoegdheid is= het recht/ de wetten zeggen aan de
overheid welke procedure ze moeten volgen maar de overheid heeft
beleidsvrijheid om binnen die ruimte bepaalde keuzes te maken, er is
GEEN subj recht, rechter gaat hierbij kijken hoe overheid heeft gehandeld
binnen zijn beleidsmarge, rechter kan marginaal toetsen(= kijken of
overheid redelijk/zorgvuldig heeft gehandeld maar kan zelf niet oordelen)
bv bouwvergunning, overheid moet bepaalde procedure volgen maar zou
nog kunnen weigeren door bepaalde redenen
2. Het recht opdelen
a) Onderscheidt tussen:
- nationaal recht(= het recht is in principe nationaal recht(= recht in
België is uitgangspunt; gemaakt in Belgische parlementen verder
uitgevoerd door Belgische regeringen))
-internationaal recht(= uitzondering): een land / groep landen,
minstens twee landen die samen iets in een verdrag gieten en
beslissen dat dat verdrag(= afspraken die door landen worden
gemaakt) van toepassing is in ons land
-supranationaal recht(= uitzondering) bv Europese unie(= groep
landen die in verdragen beslist hebben om naast het samen doen
van dingen ook eigen instellingen maken die wetten maken zoals het
Europees parlement die bevoegdheden hebben en zelf recht kunnen
maken )
b) onderscheidt tussen:
- publiek recht: gaat over de organisatie van de staat/ het recht en over de
verhouding tussen de burger en de staat/ overheid, gaat over publieke
belangen en de afweging van private tegen publieke belangen
- privaat recht: is de rechtsverhouding tussen twee individuen bv tussen
ouders en kinderen, tussen contractspartijen; hier spelen private belangen
Onderscheidt vervaagt( zie slides + later meer uitleg)
Belang van onderscheidt blijft omdat… (zie slides)
Publiek en privaat recht kan je nog verder onderverdelen in
verschillende takken (zie slide)
, Fundamentele beginselen
Les 2: 1/10/2024
Codex 3 -> strafrecht-> voor bv schuldig hulp verzuim (in artikel 422
bis p 2637van strafwetboek)-> kan dan gevangenisstraf krijgen of
geldboete van 50 tot 500 euro
1. Alleen personen hebben rechtspersoonlijkheid
a) Rechtssubjecten: personen; personen zijn te onderscheiden in
natuurlijke personen of rechtspersonen (juridische constructies
opgericht door de wet bv Belgische of Vlaamse overheid of door
natuurlijke personen bv coca cola) en zijn houders van subjectieve
rechten en plichten, rechtspersonen kunnen in eigen naam en voor
eigen rekening optreden in het rechtsverkeer en hebben een eigen
vermogen
rechtspersonen moeten 2 beginselen respecteren:
-Wettelijkheidsbeginsel: je moet met uw rechtspersoon binnen de
grenzen van de wet handelen
-Doelbeperkingsbeginsel: elke rechtspersoon heeft een statutair doel
en mogen enkel binnen dit doel handelen, als je toch buiten dit doel
wil handelen moet je naar de notaris gaan bv je hebt een café en je
statutair doel is geld aankopen en verkopen niet een hotel aankopen
-Waarom zou ik een rechtspersoon oprichten?
- Als je failliet gaat op een dag, dan is het de rechtspersoon die zijn
rekeningen niet kan betalen en niet jij zelf
- Feitelijke vereniging: meerdere mensen samen richten iets op en
dus is iedereen aansprakelijk voor het geheel -> serieuze risico’s:
de bank kan naar iedereen persoonlijk gaan om het geheel te
betalen en je kan dan bv u huis, auto,.. kwijtraken
