Samenvatting Economie Integraal VWO
Hoofdstuk 10 Intertemporele ruil: de collectieve sector
§1 De collectieve sector
Economische besluitvorming vindt plaats in de private sector en in de collectieve sector.
Twee sectoren
Private sector
Besluitvorming over de productie van individuele producten.
Overheid bemoeit zich d.m.v. indirecte belastingen, subsidies en regelgeving van de
productie.
Collectieve sector / publieke sector
Besluitvorming over de productie van collectieve en quasi-collectieve goederen en
diensten.
Het daadwerkelijk produceren van collectieve en quasi-collectieve goederen gebeurt
voor een deel in de private sector.
De collectieve sector
De collectieve sector bestaat uit alle overheidsinstellingen en zelfstandige bestuursorganen
(zbo’s), inclusief de zbo’s die de sociale zekerheid uitvoeren.
Centrale overheid / het rijk
Ministeries in Den Haag.
De ministeries voeren de besluiten uit die zijn voorgesteld door het kabinet (waarin de
verzamelde ministers zitting hebben) en goedgekeurd door het parlement (de Eerste
en Tweede Kamer).
Decentrale of lagere overheden
De provincies, de gemeenten en waterschappen.
De provincie maakt structuurplannen, waar de gemeenten rekening mee houden met
het maken van bestemmingsplannen.
Waterschappen gaan over het waterbeheer in een bepaald gebied.
Zelfstandige bestuursorganen (zbo’s)
Het zelfstandig uitvoeren van overheidstaak.
Uitvoering van de sociale zekerheid (SVB, Sociale Verzekeringsbank, UWV)
Volksverzekeringen zijn voor iedereen (AOW).
Werknemersverzekeringen zijn voor mensen in loondienst (WW).
Financiering
De financiering van private ondernemingen gebeurt door de omzet (opbrengst verkopen).
De collectieve sector financiert zichzelf grotendeels door gedwongen afdrachten van
burgers, zoals belastingen.
Belastingen: afdrachten aan de overheid zonder dat er sprake is van een
tegenprestatie in het individuele geval.
De sociale zekerheidsfondsen worden gefinancierd door sociale premies.
Sociale premies: afdrachten aan socialeverzekeringsfondsen, die in het geval van
inkomensderving tot een uitkering leiden.
Door premie te betalen, neem je deel in een verzekering.
§2 Inkomsten van de collectieve sector
1
Hoofdstuk 10 Intertemporele ruil: de collectieve sector
§1 De collectieve sector
Economische besluitvorming vindt plaats in de private sector en in de collectieve sector.
Twee sectoren
Private sector
Besluitvorming over de productie van individuele producten.
Overheid bemoeit zich d.m.v. indirecte belastingen, subsidies en regelgeving van de
productie.
Collectieve sector / publieke sector
Besluitvorming over de productie van collectieve en quasi-collectieve goederen en
diensten.
Het daadwerkelijk produceren van collectieve en quasi-collectieve goederen gebeurt
voor een deel in de private sector.
De collectieve sector
De collectieve sector bestaat uit alle overheidsinstellingen en zelfstandige bestuursorganen
(zbo’s), inclusief de zbo’s die de sociale zekerheid uitvoeren.
Centrale overheid / het rijk
Ministeries in Den Haag.
De ministeries voeren de besluiten uit die zijn voorgesteld door het kabinet (waarin de
verzamelde ministers zitting hebben) en goedgekeurd door het parlement (de Eerste
en Tweede Kamer).
Decentrale of lagere overheden
De provincies, de gemeenten en waterschappen.
De provincie maakt structuurplannen, waar de gemeenten rekening mee houden met
het maken van bestemmingsplannen.
Waterschappen gaan over het waterbeheer in een bepaald gebied.
Zelfstandige bestuursorganen (zbo’s)
Het zelfstandig uitvoeren van overheidstaak.
Uitvoering van de sociale zekerheid (SVB, Sociale Verzekeringsbank, UWV)
Volksverzekeringen zijn voor iedereen (AOW).
Werknemersverzekeringen zijn voor mensen in loondienst (WW).
Financiering
De financiering van private ondernemingen gebeurt door de omzet (opbrengst verkopen).
De collectieve sector financiert zichzelf grotendeels door gedwongen afdrachten van
burgers, zoals belastingen.
Belastingen: afdrachten aan de overheid zonder dat er sprake is van een
tegenprestatie in het individuele geval.
De sociale zekerheidsfondsen worden gefinancierd door sociale premies.
Sociale premies: afdrachten aan socialeverzekeringsfondsen, die in het geval van
inkomensderving tot een uitkering leiden.
Door premie te betalen, neem je deel in een verzekering.
§2 Inkomsten van de collectieve sector
1
