Samenvatting Verbintenissenrecht
Week 1
Precontractuele fase – 4 arresten
1) HR Baris/Riezenkamp
Partijen komen door in onderhandeling te treden over het sluiten van een overeenkomst tot elkaar
te staan in een bijzondere door goeder trouw beheerste rechtsverhouding die meebrengt dat zij hun
gedrag mede moeten laten bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij.
Dit betekent dat behoorlijk moet worden onderhandeld, dat men bij het afbreken de vereiste
zorgvuldigheid betracht, dat men geen misbruik maakt van de in de onderhandelingsfase verkregen
inlichtingen, dat men in de onderhandelingsfase door partijen gemaakte kosten dient te vergoeden
indien en voor zover dit gebruikelijk of redelijk is en dat men de juiste inlichtingen verschaft.
2) HR Plas/Valburg
Situatie 1: Afbreken mag zonder meer.
Situatie 2: Afbreken mag niet zonder de gemaakte kosten van de wederpartij te vergoeden – recht op
schadevergoeding met betrekking tot bepaalde gemaakte kosten.
Situatie 3: Afbreken is in het geheel niet mogelijk – recht op dooronderhandelen of recht op een
schadevergoeding inclusief gederfde winst.
3) HR CBB/JPO
Dit arrest vult situatie 3 in.
Afbreken is onaanvaardbaar in verband met het totstandkomingsvertrouwen of andere
omstandigheden. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de mate waarin en de wijze
waarop de partij die de onderhandeling afbreekt tot het ontstaan van dat vertrouwen heeft
bijgedragen en met de gerechtvaardigde belangen van deze partij.
Dit is een strenge tot terughoudendheid nopende maatstaf
4) HR Afgebroken onderhandelingen
Dit arrest vult situatie 2 in.
Ook als het afbreken van onderhandelingen niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid
onaanvaardbaar is, kunnen zich omstandigheden voordoen op grond waarvan de partij die de
onderhandelingen afbreekt, verplicht is (een deel van) de kosten die de wederpartij heeft gemaakt,
te vergoeden. Dat kan het geval zijn als de partij die de onderhandeling afbreekt ongerechtvaardigd
is verrijkt door werkzaamheden die de wederpartij heeft verricht.
Ongerechtvaardigde verrijking (art. 6:212 BW) als grondslag
Rechtshandelingen
Eenzijdige rechtshandelingen: komen tot stand zonder instemming van een ander. Gerichte
eenzijdige rechtshandeling is het opzeggen van je huur, ongerichte eenzijdige rechtshandeling is het
maken van een testament.
Meerzijdige rechtshandelingen: overeenkomsten, instemming van een ander nodig. Bij eenzijdige
meerzijdige rechtshandelingen hoeft maar een van de partijen wat te doen/schenking. Bij
wederkerige meerzijdige rechtshandelingen hebben beide partijen een
verbintenis/koopovereenkomst.
1
,Het sluiten van een overeenkomst
Art. 6:217 BW: Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding daarvan.
Als de aanvaarding niet aansluit op het aanbod, dan is er sprake van een nieuw aanbod (art. 6:225 lid
1 BW).
Wil en vertrouwen
Art. 3:33 BW: Een rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een
verklaring heeft geopenbaard. Als de wil niet overeenkomst met de verklaring (discrepantie), dan
komt er in beginsel geen rechtshandeling tot stand.
Art. 3:35 BW – Gerechtvaardigd vertrouwen:
1) Verklaring/gedraging van een ander
2) Die is opgevat als verklaring of gedraging van bepaalde strekking (subjectief)
3) En in de gegeven omstandigheden zo mocht worden opgevat (objectief)
Geslaagd beroep op art. 3:35 BW rechtshandeling komt alsnog tot stand.
Ontvangsttheorie: bereiken verklaring (art. 3:37 lid 3 BW). Het moment van ontvangen van de
aanvaarding van het aanbod brengt de overeenkomst tot stand.
Algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden: Een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal
overeenkomsten te worden opgenomen, met uitzondering van kernbedingen (m.n. prijs) (art. 6:231
sub a BW).
Algemene voorwaarden worden tot contractsinhoud door aanbod en aanvaarding van de set ex art.
6:217 jo. 3:33 jo. 3:35 BW.
Art. 6:232 BW: Een wederpartij is ook aan de algemene voorwaarden gebonden als bij het sluiten van
de overeenkomst de gebruiker begreep of moest begrijpen dat zij de inhoud daarvan niet kende.
Gebruiker: stelt de algemene voorwaarden voor (leverancier/verkoper/afnemer)
Wederpartij: aanvaard de algemene voorwaarden
Kennisneming
Een beding in algemene voorwaarden is vernietigbaar indien de gebruiker aan de wederpartij niet
een redelijke termijn heeft geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen (art. 6:233
sub b BW). Kennisneming wordt uitgewerkt in art. 6:234 BW en houdt voornamelijk het ‘ter hand
stellen’ in.
Als de gebruiker een dienstverrichter is, dan gelden er strengere regels voor het ter hand stellen van
AV (art. 6:230c jo. 6:230e BW).
HR Slachtafval van Haas: … detailhandel een dienst in de zin van de dienstenrichtlijn is, laten er
redelijkerwijs geen twijfel over bestaan dat ook groothandel een dergelijke dienst is.
Art. 6:230c BW – 4 opties voor verstrekken AV door dienstverrichter:
1) Eigen initiatief verrichter
2) Voor afnemer gemakkelijk toegankelijk op de plaats waar de dienst wordt verricht of de
overeenkomst wordt gesloten
3) Voor afnemer gemakkelijk elektronisch toegankelijk op een door de dienstverrichter
meegedeeld adres
2
, 4) Opnemen in alle door de dienstverrichter aan de afnemer verstrekte documenten
Battle of forms – first shot rule
Indien beide partijen verwijzen naar hun algemene voorwaarden, komt aan de tweede verwijzing
geen werking toe indien de toepasselijkheid van de eerste algemene voorwaarden niet uitdrukkelijk
van de hand wordt gewezen (art. 6:225 lid 3 BW).
3
Week 1
Precontractuele fase – 4 arresten
1) HR Baris/Riezenkamp
Partijen komen door in onderhandeling te treden over het sluiten van een overeenkomst tot elkaar
te staan in een bijzondere door goeder trouw beheerste rechtsverhouding die meebrengt dat zij hun
gedrag mede moeten laten bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij.
Dit betekent dat behoorlijk moet worden onderhandeld, dat men bij het afbreken de vereiste
zorgvuldigheid betracht, dat men geen misbruik maakt van de in de onderhandelingsfase verkregen
inlichtingen, dat men in de onderhandelingsfase door partijen gemaakte kosten dient te vergoeden
indien en voor zover dit gebruikelijk of redelijk is en dat men de juiste inlichtingen verschaft.
2) HR Plas/Valburg
Situatie 1: Afbreken mag zonder meer.
Situatie 2: Afbreken mag niet zonder de gemaakte kosten van de wederpartij te vergoeden – recht op
schadevergoeding met betrekking tot bepaalde gemaakte kosten.
Situatie 3: Afbreken is in het geheel niet mogelijk – recht op dooronderhandelen of recht op een
schadevergoeding inclusief gederfde winst.
3) HR CBB/JPO
Dit arrest vult situatie 3 in.
Afbreken is onaanvaardbaar in verband met het totstandkomingsvertrouwen of andere
omstandigheden. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de mate waarin en de wijze
waarop de partij die de onderhandeling afbreekt tot het ontstaan van dat vertrouwen heeft
bijgedragen en met de gerechtvaardigde belangen van deze partij.
Dit is een strenge tot terughoudendheid nopende maatstaf
4) HR Afgebroken onderhandelingen
Dit arrest vult situatie 2 in.
Ook als het afbreken van onderhandelingen niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid
onaanvaardbaar is, kunnen zich omstandigheden voordoen op grond waarvan de partij die de
onderhandelingen afbreekt, verplicht is (een deel van) de kosten die de wederpartij heeft gemaakt,
te vergoeden. Dat kan het geval zijn als de partij die de onderhandeling afbreekt ongerechtvaardigd
is verrijkt door werkzaamheden die de wederpartij heeft verricht.
Ongerechtvaardigde verrijking (art. 6:212 BW) als grondslag
Rechtshandelingen
Eenzijdige rechtshandelingen: komen tot stand zonder instemming van een ander. Gerichte
eenzijdige rechtshandeling is het opzeggen van je huur, ongerichte eenzijdige rechtshandeling is het
maken van een testament.
Meerzijdige rechtshandelingen: overeenkomsten, instemming van een ander nodig. Bij eenzijdige
meerzijdige rechtshandelingen hoeft maar een van de partijen wat te doen/schenking. Bij
wederkerige meerzijdige rechtshandelingen hebben beide partijen een
verbintenis/koopovereenkomst.
1
,Het sluiten van een overeenkomst
Art. 6:217 BW: Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding daarvan.
Als de aanvaarding niet aansluit op het aanbod, dan is er sprake van een nieuw aanbod (art. 6:225 lid
1 BW).
Wil en vertrouwen
Art. 3:33 BW: Een rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een
verklaring heeft geopenbaard. Als de wil niet overeenkomst met de verklaring (discrepantie), dan
komt er in beginsel geen rechtshandeling tot stand.
Art. 3:35 BW – Gerechtvaardigd vertrouwen:
1) Verklaring/gedraging van een ander
2) Die is opgevat als verklaring of gedraging van bepaalde strekking (subjectief)
3) En in de gegeven omstandigheden zo mocht worden opgevat (objectief)
Geslaagd beroep op art. 3:35 BW rechtshandeling komt alsnog tot stand.
Ontvangsttheorie: bereiken verklaring (art. 3:37 lid 3 BW). Het moment van ontvangen van de
aanvaarding van het aanbod brengt de overeenkomst tot stand.
Algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden: Een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal
overeenkomsten te worden opgenomen, met uitzondering van kernbedingen (m.n. prijs) (art. 6:231
sub a BW).
Algemene voorwaarden worden tot contractsinhoud door aanbod en aanvaarding van de set ex art.
6:217 jo. 3:33 jo. 3:35 BW.
Art. 6:232 BW: Een wederpartij is ook aan de algemene voorwaarden gebonden als bij het sluiten van
de overeenkomst de gebruiker begreep of moest begrijpen dat zij de inhoud daarvan niet kende.
Gebruiker: stelt de algemene voorwaarden voor (leverancier/verkoper/afnemer)
Wederpartij: aanvaard de algemene voorwaarden
Kennisneming
Een beding in algemene voorwaarden is vernietigbaar indien de gebruiker aan de wederpartij niet
een redelijke termijn heeft geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen (art. 6:233
sub b BW). Kennisneming wordt uitgewerkt in art. 6:234 BW en houdt voornamelijk het ‘ter hand
stellen’ in.
Als de gebruiker een dienstverrichter is, dan gelden er strengere regels voor het ter hand stellen van
AV (art. 6:230c jo. 6:230e BW).
HR Slachtafval van Haas: … detailhandel een dienst in de zin van de dienstenrichtlijn is, laten er
redelijkerwijs geen twijfel over bestaan dat ook groothandel een dergelijke dienst is.
Art. 6:230c BW – 4 opties voor verstrekken AV door dienstverrichter:
1) Eigen initiatief verrichter
2) Voor afnemer gemakkelijk toegankelijk op de plaats waar de dienst wordt verricht of de
overeenkomst wordt gesloten
3) Voor afnemer gemakkelijk elektronisch toegankelijk op een door de dienstverrichter
meegedeeld adres
2
, 4) Opnemen in alle door de dienstverrichter aan de afnemer verstrekte documenten
Battle of forms – first shot rule
Indien beide partijen verwijzen naar hun algemene voorwaarden, komt aan de tweede verwijzing
geen werking toe indien de toepasselijkheid van de eerste algemene voorwaarden niet uitdrukkelijk
van de hand wordt gewezen (art. 6:225 lid 3 BW).
3
