OBS-5
Menstruele cyclus:
Organen die bij een cyclus betrokken zijn
Centraal: cortex cerebri hypothalamus en hypofyse
Ovaria
Endometrium
Eindorganen: uterus, cervix uteri en vagina
Hormonen die betrokken
Oestrogenen (oestradiol)
Progesteron
FSH (follikel stimulerend hormoon)
LH (luteiniserend hormoon)
De menstruatie begint al op dag 0 endometrium wordt uitgescheiden (ongesteldheid), na 5 dagen
ontwikkeld er een nieuw baarmoederslijmvlies.
Normale cyclus duurt 28 dagen, in het begin van de cyclus is het hormoon FSH het hoogst, deze
hoge waarde is nodig voor het rijpen van een aantal follikels. De groeiende follikels zetten de
werking van het hormoon oestradiol in werking. De normale wijze is dat de mens is ontwikkeld voor
het volledig rijpen en ovuleren van 1 follikel. In de hypothalamus en hypofyse wordt de
oestradiolspiegel gemeten en zal de FSH-spiegl naar beneden toe worden bijgesteld om te
voorkomen dat er meer dan 1 follikel kan doorgroeien. Dit is een zeer subtiel mechanisme en het is
nog steeds niet helemaal duidelijk waardoor precies wordt bepaalde welke follikel zal doorgroeien
en tot de eisprong zal komen. Rond de 8e of 9e dag heeft deze selectie plaatsgevonden en heeft de
dominate follikel de winnaar in het proces, deze is echoscopisch vaak al goed zichtbaar. De
dominate follikel gaat progressief meer oestradiol produceren, waardoor de FSH-spiegel verder zal
dalen. De andere follikels, als ze nog een kans hebben, worden afgebroken. FSH en oestradiol zijn
min of meer tegengesteld aan elkaar. Als de oestradiolspiegel strijgt, daalt de FSH spiegel.
Oestradiol is in deze fase verantwoordelijk voor de opbouw van het endometrium en de productie
van cervixslijm. Het cervixslijm heeft valk voor de ovulatie een aantal eigenschappen waardoor
zaadcellen hierin meer dan 48 uur kunnen overleven. De snel stijgende oestradiolspiegel maakt het
neuro-endocriene systeem instaviel en ontwricht de zogenoemde LH-piek. De LH-piek wordt in de
regel begeleid door de FSH-piek. De LH-piek zet de allerlaatste fasen van de follikel en eicelrijping
in gang. Het zorgt ervoor dat via een proces van verslijming de eicel los komt te liggen in de
follikel, zodat bij barsten van de follikelwand de eicel hieruit vrij kan komen. Met andere woorden
zonder LH-piek geen voortplanting. De LH-piek duurt maar kort (24-36 uur) en na dit heftige
endocrinologische gebeuren treef=d =t er wat betreft LH en FSH spiegel een rustfase in. De
productie van progesteron komt op gang. Dit hormoon wordt geproduceerd door de automatische
structuur die overblijft na de eisprong. De gebarsten follikel verandert in het zogenoemde corpus
luteum (gele lichaam). De follikel produceerde voor de eisprong groe hoeveelheden oestradiol en
zorgde onder andere voor een goede opbouw van het endometrium. Na de eisprong vind er een
enxymatische ombouw plaats en gaat het corpus luteum overwegend progesteron produceren.
Progesteron leid tot een verdere rijping van het endometrium en stelt het tempratuurcentrum van
het lichaam ongeveer 0,5 hoger in. Een iets hogere lichaamstempratuur laat namelijk een aantal
bilogische pocessen sneller en effectiever verlopen, met het doel alles te optimaliseren. Zodat een
bevruchte eicel zo veel mogelijk kans heeft op innesteling. Het corpus luteum heeft een
voorgeprogrameerde levensduur van ongeveer 12 dagen. Als er geen zwangerschap ontstaat, zal
het corpus luteum afsterven en zullen de progesteron- en oestradiolspiegel sterk dalen. Hierdoor
kan het endometrium niet meer blijven bestaan en zal het worden afgestoten: de menstruatie en
de volgende cyclus begint. De FSH spiegel gaat stijgen als de progesteron en oestradiol spiegel
dalen. Daarmee zullen de follikels voor de volgende cyclus worden aangezet tot groei. Als er wel
een zwangerschap ontstaat, wordt het corpus luteum gered door het hormoon HCG, dat wordt
geproduceerd door de trofoblast van de zich ontwikkelende zwangerschap. De levensduur van het
corpus luteum wordt verlengd en de productie van progesteron en oestradiol wordt voorgezet,
, zodat de zwangerschap zich verder kan ontwikkelen. De menstuele cyclus is wellicht het meest
ingewikkelde endocrinologische regelmechanisme waarbij negatieve en positieve terugkoppeling
elkaar afwisselen.
Fase 1: menstruatie: (dag 1-5) (proliferatie fase)
Afstoten van endometrium waardoor menstruatiebloeding ontstaat meestal 3 tot 7 dagen. Hierbij
verlies je gemiddeld 30-60 ML bloed. Oestrogeen en progesteron zijn laag hierdoor heb je minder
energie
Fase 2: folliculaire fase: ( dag 1-14) (lengte fase 14-16 dagen) (secretiefase)
Start op dag 0 en eindigt bij de ovulatie. Hypofyse maakt FSH aan, FSH stimuleert de aanmaak
follikels (5 tot 20 stuks), dominant follikel groeit uit tot eicel rest sterft. Dominant follikel geeft
oestrogeen die ervoor zorgt dat je endometrium dikker wordt om de uterus voor te bereiden op een
zwangerschap. Door laag vit D en pil gebruik kan de folliculaire fase verlengd zijn.
Fase 3: ovulatie/ eisprong (dag 14)
Door het hoge oestrogeen gehalte van de folliculaire fase wordt de hypofyse gestimuleerd om LH af
te geven, als gevolg hiervan laat het dominant follikel de volwassenen eicel vrij in een van de 2
eileiders. Hierna volgt de ovulatie wat tevens de vruchtbare periode is, want daaropvolgende 12-24
uur kan de rijpe eicel bevrucht worden, oestrogeen daalt in de procedure en progesteron stijgt.
Fase 4: Luteale fase (dag 15-28)
na de eisprong vind de luteale fase plaats. Tijdens deze fase transformeert de overgebleven follikel
in corpus luteum. Het hoge gehalte progesteron en het lage gehalte oestrogeen maken het
endometrium dikker. Bij bevruchting van de eicel wordt de aanmaak van HCG gestimuleerd. HCG
geeft een positieve zwangerschapstest. Bij geen zwangerschap breekt corpus luteum af en daalt je
oestrogeen en progesteron en begint de cyclus weer opnieuw.
Menstruele cyclus:
Organen die bij een cyclus betrokken zijn
Centraal: cortex cerebri hypothalamus en hypofyse
Ovaria
Endometrium
Eindorganen: uterus, cervix uteri en vagina
Hormonen die betrokken
Oestrogenen (oestradiol)
Progesteron
FSH (follikel stimulerend hormoon)
LH (luteiniserend hormoon)
De menstruatie begint al op dag 0 endometrium wordt uitgescheiden (ongesteldheid), na 5 dagen
ontwikkeld er een nieuw baarmoederslijmvlies.
Normale cyclus duurt 28 dagen, in het begin van de cyclus is het hormoon FSH het hoogst, deze
hoge waarde is nodig voor het rijpen van een aantal follikels. De groeiende follikels zetten de
werking van het hormoon oestradiol in werking. De normale wijze is dat de mens is ontwikkeld voor
het volledig rijpen en ovuleren van 1 follikel. In de hypothalamus en hypofyse wordt de
oestradiolspiegel gemeten en zal de FSH-spiegl naar beneden toe worden bijgesteld om te
voorkomen dat er meer dan 1 follikel kan doorgroeien. Dit is een zeer subtiel mechanisme en het is
nog steeds niet helemaal duidelijk waardoor precies wordt bepaalde welke follikel zal doorgroeien
en tot de eisprong zal komen. Rond de 8e of 9e dag heeft deze selectie plaatsgevonden en heeft de
dominate follikel de winnaar in het proces, deze is echoscopisch vaak al goed zichtbaar. De
dominate follikel gaat progressief meer oestradiol produceren, waardoor de FSH-spiegel verder zal
dalen. De andere follikels, als ze nog een kans hebben, worden afgebroken. FSH en oestradiol zijn
min of meer tegengesteld aan elkaar. Als de oestradiolspiegel strijgt, daalt de FSH spiegel.
Oestradiol is in deze fase verantwoordelijk voor de opbouw van het endometrium en de productie
van cervixslijm. Het cervixslijm heeft valk voor de ovulatie een aantal eigenschappen waardoor
zaadcellen hierin meer dan 48 uur kunnen overleven. De snel stijgende oestradiolspiegel maakt het
neuro-endocriene systeem instaviel en ontwricht de zogenoemde LH-piek. De LH-piek wordt in de
regel begeleid door de FSH-piek. De LH-piek zet de allerlaatste fasen van de follikel en eicelrijping
in gang. Het zorgt ervoor dat via een proces van verslijming de eicel los komt te liggen in de
follikel, zodat bij barsten van de follikelwand de eicel hieruit vrij kan komen. Met andere woorden
zonder LH-piek geen voortplanting. De LH-piek duurt maar kort (24-36 uur) en na dit heftige
endocrinologische gebeuren treef=d =t er wat betreft LH en FSH spiegel een rustfase in. De
productie van progesteron komt op gang. Dit hormoon wordt geproduceerd door de automatische
structuur die overblijft na de eisprong. De gebarsten follikel verandert in het zogenoemde corpus
luteum (gele lichaam). De follikel produceerde voor de eisprong groe hoeveelheden oestradiol en
zorgde onder andere voor een goede opbouw van het endometrium. Na de eisprong vind er een
enxymatische ombouw plaats en gaat het corpus luteum overwegend progesteron produceren.
Progesteron leid tot een verdere rijping van het endometrium en stelt het tempratuurcentrum van
het lichaam ongeveer 0,5 hoger in. Een iets hogere lichaamstempratuur laat namelijk een aantal
bilogische pocessen sneller en effectiever verlopen, met het doel alles te optimaliseren. Zodat een
bevruchte eicel zo veel mogelijk kans heeft op innesteling. Het corpus luteum heeft een
voorgeprogrameerde levensduur van ongeveer 12 dagen. Als er geen zwangerschap ontstaat, zal
het corpus luteum afsterven en zullen de progesteron- en oestradiolspiegel sterk dalen. Hierdoor
kan het endometrium niet meer blijven bestaan en zal het worden afgestoten: de menstruatie en
de volgende cyclus begint. De FSH spiegel gaat stijgen als de progesteron en oestradiol spiegel
dalen. Daarmee zullen de follikels voor de volgende cyclus worden aangezet tot groei. Als er wel
een zwangerschap ontstaat, wordt het corpus luteum gered door het hormoon HCG, dat wordt
geproduceerd door de trofoblast van de zich ontwikkelende zwangerschap. De levensduur van het
corpus luteum wordt verlengd en de productie van progesteron en oestradiol wordt voorgezet,
, zodat de zwangerschap zich verder kan ontwikkelen. De menstuele cyclus is wellicht het meest
ingewikkelde endocrinologische regelmechanisme waarbij negatieve en positieve terugkoppeling
elkaar afwisselen.
Fase 1: menstruatie: (dag 1-5) (proliferatie fase)
Afstoten van endometrium waardoor menstruatiebloeding ontstaat meestal 3 tot 7 dagen. Hierbij
verlies je gemiddeld 30-60 ML bloed. Oestrogeen en progesteron zijn laag hierdoor heb je minder
energie
Fase 2: folliculaire fase: ( dag 1-14) (lengte fase 14-16 dagen) (secretiefase)
Start op dag 0 en eindigt bij de ovulatie. Hypofyse maakt FSH aan, FSH stimuleert de aanmaak
follikels (5 tot 20 stuks), dominant follikel groeit uit tot eicel rest sterft. Dominant follikel geeft
oestrogeen die ervoor zorgt dat je endometrium dikker wordt om de uterus voor te bereiden op een
zwangerschap. Door laag vit D en pil gebruik kan de folliculaire fase verlengd zijn.
Fase 3: ovulatie/ eisprong (dag 14)
Door het hoge oestrogeen gehalte van de folliculaire fase wordt de hypofyse gestimuleerd om LH af
te geven, als gevolg hiervan laat het dominant follikel de volwassenen eicel vrij in een van de 2
eileiders. Hierna volgt de ovulatie wat tevens de vruchtbare periode is, want daaropvolgende 12-24
uur kan de rijpe eicel bevrucht worden, oestrogeen daalt in de procedure en progesteron stijgt.
Fase 4: Luteale fase (dag 15-28)
na de eisprong vind de luteale fase plaats. Tijdens deze fase transformeert de overgebleven follikel
in corpus luteum. Het hoge gehalte progesteron en het lage gehalte oestrogeen maken het
endometrium dikker. Bij bevruchting van de eicel wordt de aanmaak van HCG gestimuleerd. HCG
geeft een positieve zwangerschapstest. Bij geen zwangerschap breekt corpus luteum af en daalt je
oestrogeen en progesteron en begint de cyclus weer opnieuw.
