Samenvatting module 2
Verloskunde AVAG
,Week 1
Maternal, Fetal, Neonatal Physiology
Prolactine > eiwit
FSH en LH > glycoproteïne
Oxytocine > polypeptide
Oestrogeen, progesteron, testosteron > steroïden
Prostaglandines en thromboxanen > vetzuren
FSH, LH en HCG zijn hormonen die reageren op cAMP second messenger systeem. Hoeveelheid hormonen
opgeslagen in klieren is heel klein, maar wel voorgangers zoals cholesterol.
,Placenta functie
4 belangrijke activiteiten:
Metabool: Vooral belangrijk in de vroege zwangerschap om nutriënten en energie te geven aan de
foetus en de placenta zelf. Mate van zuurstof consumptie en glucose van placenta ong. gelijk aan
hersenen. Glucose gebruik placenta 50-70% van de opname door uterus. Synthetiseert glycogeen,
vetzuren, cholesterol en enzymen. Ammonia en lactaat door placenta belangrijk voor metabole
activiteit foetale lever.
Endocrien: Belangrijk voor behouden zwangerschap en metabolische veranderingen in moeder en
foetus. 4 belangrijke hormonen door placenta zijn HCG, HCS, progesteron en oestrogeen.
Placenta groei factoren reguleren de groei en differentiatie, hormoon release op lokaal niveau en
uterus contractiliteit. IGF-1 en IGF-2 reguleren cel proliferatie en differentiatie om normale foetale
groei te behouden. Tot 15-20 weken is GH (GH-N) het belangrijkste groei hormoon, daarna gaat GH-V
spiegel omhoog en GH-N naar beneden.
GH-V > stimuleert gluconeogenese en lipolyse in tweede helft van de zwangerschap om nutriënt
beschikbaarheid te vergroten. GH-V reguleert IGF-1.
Immunologisch
Transport
Werkt ook als ‘radiatie met 85% van de foetale warmte productie naar de moeder via de placenta.
HCG (Humaan chorion gonadotrofine)
Glycoproteïne. LH en HCG delen een receptor. HCG is agonist van LH. In vroege zwangerschap meer bèta dan
alfa subunits. Later andersom (na 22 week). Meten van vrije bèta subunits wordt gedaan in eerste en tweede
trimester. Belangrijke functie HCG is he behouden van het corpus luteum tijdens de vroege zwangerschap
zodat deze progesteron blijft produceren. HCG promoot ook implantatie en syncytiotrofoblast formatie,
ontwikkeling van navelstreng en foetale organen, angiogenese, uterus groei en kalmte. HCG heeft ook een rol
in het voorkomen van cervix rijping tijdens de zwangerschap. HCG wordt vooral door syncytiotrofoblast cellen
geproduceerd. HCG en vrije bèta sub unit kunnen in 7-8 dagen na ovulatie gezien worden in bloed of urine (bij
bevruchting). Positieve indicatie op test pas 3 weken na de bevruchting. Concentraties verdubbelen elke 2-3
dagen tot 60-90 dagen. Kan hoger bij meerlingzwangerschap. Verminderen na 10-12 weken, plateau fase bij
18-20 weken, alfa sub unit nemen toe tot term. 2 weken na de geboorte verdwijnt het HCG. Blijvende lage
concentraties HCG kunnen duiden op een abnormale placenta of een ectopische zwangerschap. Concentraties
blijven hoog in mola zwangerschap. Hogere spiegels ook bij meerlingzwangerschap.
HCS (humaan chorion somatomammotrofine)/ hPL
Promoot foetale groei door het aanpassen van maternale eiwitten, koolhydraten en vet metabolisme. Primaire
rol van HCS is het reguleren van glucose beschikbaarheid voor de foetus. HCS is een insuline antagonist dat het
maternale metabolisme verhoogt en vet gebruikt als energie substraat en vermindert de glucose opname en
gebruik door maternale cellen > dus groei promoting hormoon. Productie door syncytiotrofoblast 12-18 dagen
na de conceptie (5-10 dagen na implantatie), verhoogt tijdens zwangerschap en piekt aan het einde.
Secretie wordt gereguleerd door glucose, vermindert serum glucose leidt tot meer secretie van HCS. 4 weken
na conceptie in bloed zichtbaar, weinig in urine. Kleine half-waarde tijd dus waardes in bloed laten de mate van
productie goed zien.
Steroïdogenese
Progesteron en oestrogeen zijn steroïde hormoon waarvan de productie toeneemt tijdens de zwangerschap. In
begin corpus luteum, maar na 6-8 weken neemt syncytiotrofoblast het over. De foetus is de grootste bron voor
precursors voor oestrogenen en de moeder voor progesteron. Placenta heeft namelijk geen enzymen die nodig
zijn voor oestriol productie. Placenta progesteron werkt ook as een precursor voor foetale synthese van
corticosteroïden, testosteron en androgenen.
Progesteron wordt geproduceerd door corpus luteum (onder invloed van HCG) tijdens de eerste 6-10 week na
bevruchting. Daarna primair geproduceerd door de placenta die gebruik maakt van maternaal cholesterol als
precursor. Een foetus is niet essentieel voor productie van progesteron door de placenta. Blokkeren van
progesteron actie leidt tot terminatie van de zwangerschap (mifepristone/RU-486 antagonisten).
Tijdens de zwangerschap zorgt progesteron er voor dat:
de myometrium activiteit laag is, constrictie van bloedvaten in myometrium
verminderde sensitiviteit van het maternale respiratoire centrum voor CO2
, prolactine geïnhibeerd wordt
onderdrukken maternale immunologische responsen tegen foetale antigenen
relaxeren van gladde spierweefsel in gastro-intestinale tract en urinaire systeem
verhogen lichaamstemperatuur
verhogen Na en Cl secretie.
Foetus heeft progesteron nodig om glucocorticoïden en mineralocorticoïden te maken (nog geen enzymen
aanwezig hier voor >3B-hydroxysteroid dehydrogenase) De 3 grote oestrogenen zijn:
Oestron 100x
Oestradiol 100x
Oestriol (verhoogd tijdens zwangerschap erg veel) ongeveer 1000x
Tijdens de zwangerschap:
Behouden ze myometrium activiteit
Promoten myometrische vasoconstrictie
Verhogen sensitiviteit van respiratoire centrum voor CO2
Verweken cervix
Prolactine secretie door hypofyse verhogen
Verhogen sensitiviteit van de uterus voor progesteron in late zwangerschap
Verhogen serum bindende proteïnen en fibrinogeen
Verlagen plasma proteïne
Vroeg in zwangerschap ontstaat oestriol uit oestron en oestradiol. Ongeveer 90% van de precursors voor
oestriol komen van de foetus, 40% van oestron en oestradiol komt van de moeder en 60% van de foetus.
Primaire bron van oestriol precursors (DHEAS) is de foetale bijnier onder stimulatie van ACTH. DHEAS wordt in
de foetale lever omgezet en verder bewerkt door de placenta om oestriol te vormen. Oestriol wordt
uitgescheiden door de placenta in de maternale circulatie en uiteindelijk komt het in de maternale urine.
Serum en urine spiegels schieten omhoog aan het begin van de zwangerschap maar minder tussen de 24-32
week en daarna in de laatste 6 week weer snel.
Oestriol werd vroeger gebruikt om te kijken naar het welzijn van de foetus en placenta functie.
Pagina 609-612
Hypothalamus-hypofyse bijnier as
De hypofyse voorkwab bestaat uit 6 types cellen waarvan elk verschillende hormonen produceert. De
voorkwab neemt tijdens de zwangerschap toe in grootte en gewicht door een oestrogeen geïnduceerde
hyperplasie van lactotrofe cellen.
Aandeel van de lactotrofe cellen is normaal 20% maar bij zwangere vrouwen wel 60%. Prolactine neemt 10
voudig toe en piekt bij de bevalling.
Corticotrofe cellen veranderen niet in grootte tijdens de zwangerschap. Hoewel, ACTH secretie en plasma
spiegels verhogen wel en piekt tijdens de bevalling. Veranderingen in ACTH zijn parallel aan die van cortisol.
Tijdens de zwangerschap is de bijnier meer reactief voor ACTH. Een toename van ACTH en toename van cortisol
duidt op een verandering in het feedback systeem.
De verhoogde ACTH secretie wordt waarschijnlijk veroorzaakt door verhoogd CRH van de placenta. Andere
factoren die hieraan kunnen bijdragen zijn:
Verminderde sensitiviteit van cortisol feedback
Bevorderde hypofyse reactievermogen op CRH en andere corticotrofine releasing factoren
CRH bindingseiwit (CRH-BP) vermindert de activiteit van CRH tijdens het grootste deel van de zwangerschap. In
het derde trimester nemen de spiegels CRH-BP af in de laatste 6 weken als voorbereiding op de bevalling. CRH
verhoogt erg a term door minder CRH-BP en meer CRH van de placenta, decidua, foetale membranen en
foetus.
Verloskunde AVAG
,Week 1
Maternal, Fetal, Neonatal Physiology
Prolactine > eiwit
FSH en LH > glycoproteïne
Oxytocine > polypeptide
Oestrogeen, progesteron, testosteron > steroïden
Prostaglandines en thromboxanen > vetzuren
FSH, LH en HCG zijn hormonen die reageren op cAMP second messenger systeem. Hoeveelheid hormonen
opgeslagen in klieren is heel klein, maar wel voorgangers zoals cholesterol.
,Placenta functie
4 belangrijke activiteiten:
Metabool: Vooral belangrijk in de vroege zwangerschap om nutriënten en energie te geven aan de
foetus en de placenta zelf. Mate van zuurstof consumptie en glucose van placenta ong. gelijk aan
hersenen. Glucose gebruik placenta 50-70% van de opname door uterus. Synthetiseert glycogeen,
vetzuren, cholesterol en enzymen. Ammonia en lactaat door placenta belangrijk voor metabole
activiteit foetale lever.
Endocrien: Belangrijk voor behouden zwangerschap en metabolische veranderingen in moeder en
foetus. 4 belangrijke hormonen door placenta zijn HCG, HCS, progesteron en oestrogeen.
Placenta groei factoren reguleren de groei en differentiatie, hormoon release op lokaal niveau en
uterus contractiliteit. IGF-1 en IGF-2 reguleren cel proliferatie en differentiatie om normale foetale
groei te behouden. Tot 15-20 weken is GH (GH-N) het belangrijkste groei hormoon, daarna gaat GH-V
spiegel omhoog en GH-N naar beneden.
GH-V > stimuleert gluconeogenese en lipolyse in tweede helft van de zwangerschap om nutriënt
beschikbaarheid te vergroten. GH-V reguleert IGF-1.
Immunologisch
Transport
Werkt ook als ‘radiatie met 85% van de foetale warmte productie naar de moeder via de placenta.
HCG (Humaan chorion gonadotrofine)
Glycoproteïne. LH en HCG delen een receptor. HCG is agonist van LH. In vroege zwangerschap meer bèta dan
alfa subunits. Later andersom (na 22 week). Meten van vrije bèta subunits wordt gedaan in eerste en tweede
trimester. Belangrijke functie HCG is he behouden van het corpus luteum tijdens de vroege zwangerschap
zodat deze progesteron blijft produceren. HCG promoot ook implantatie en syncytiotrofoblast formatie,
ontwikkeling van navelstreng en foetale organen, angiogenese, uterus groei en kalmte. HCG heeft ook een rol
in het voorkomen van cervix rijping tijdens de zwangerschap. HCG wordt vooral door syncytiotrofoblast cellen
geproduceerd. HCG en vrije bèta sub unit kunnen in 7-8 dagen na ovulatie gezien worden in bloed of urine (bij
bevruchting). Positieve indicatie op test pas 3 weken na de bevruchting. Concentraties verdubbelen elke 2-3
dagen tot 60-90 dagen. Kan hoger bij meerlingzwangerschap. Verminderen na 10-12 weken, plateau fase bij
18-20 weken, alfa sub unit nemen toe tot term. 2 weken na de geboorte verdwijnt het HCG. Blijvende lage
concentraties HCG kunnen duiden op een abnormale placenta of een ectopische zwangerschap. Concentraties
blijven hoog in mola zwangerschap. Hogere spiegels ook bij meerlingzwangerschap.
HCS (humaan chorion somatomammotrofine)/ hPL
Promoot foetale groei door het aanpassen van maternale eiwitten, koolhydraten en vet metabolisme. Primaire
rol van HCS is het reguleren van glucose beschikbaarheid voor de foetus. HCS is een insuline antagonist dat het
maternale metabolisme verhoogt en vet gebruikt als energie substraat en vermindert de glucose opname en
gebruik door maternale cellen > dus groei promoting hormoon. Productie door syncytiotrofoblast 12-18 dagen
na de conceptie (5-10 dagen na implantatie), verhoogt tijdens zwangerschap en piekt aan het einde.
Secretie wordt gereguleerd door glucose, vermindert serum glucose leidt tot meer secretie van HCS. 4 weken
na conceptie in bloed zichtbaar, weinig in urine. Kleine half-waarde tijd dus waardes in bloed laten de mate van
productie goed zien.
Steroïdogenese
Progesteron en oestrogeen zijn steroïde hormoon waarvan de productie toeneemt tijdens de zwangerschap. In
begin corpus luteum, maar na 6-8 weken neemt syncytiotrofoblast het over. De foetus is de grootste bron voor
precursors voor oestrogenen en de moeder voor progesteron. Placenta heeft namelijk geen enzymen die nodig
zijn voor oestriol productie. Placenta progesteron werkt ook as een precursor voor foetale synthese van
corticosteroïden, testosteron en androgenen.
Progesteron wordt geproduceerd door corpus luteum (onder invloed van HCG) tijdens de eerste 6-10 week na
bevruchting. Daarna primair geproduceerd door de placenta die gebruik maakt van maternaal cholesterol als
precursor. Een foetus is niet essentieel voor productie van progesteron door de placenta. Blokkeren van
progesteron actie leidt tot terminatie van de zwangerschap (mifepristone/RU-486 antagonisten).
Tijdens de zwangerschap zorgt progesteron er voor dat:
de myometrium activiteit laag is, constrictie van bloedvaten in myometrium
verminderde sensitiviteit van het maternale respiratoire centrum voor CO2
, prolactine geïnhibeerd wordt
onderdrukken maternale immunologische responsen tegen foetale antigenen
relaxeren van gladde spierweefsel in gastro-intestinale tract en urinaire systeem
verhogen lichaamstemperatuur
verhogen Na en Cl secretie.
Foetus heeft progesteron nodig om glucocorticoïden en mineralocorticoïden te maken (nog geen enzymen
aanwezig hier voor >3B-hydroxysteroid dehydrogenase) De 3 grote oestrogenen zijn:
Oestron 100x
Oestradiol 100x
Oestriol (verhoogd tijdens zwangerschap erg veel) ongeveer 1000x
Tijdens de zwangerschap:
Behouden ze myometrium activiteit
Promoten myometrische vasoconstrictie
Verhogen sensitiviteit van respiratoire centrum voor CO2
Verweken cervix
Prolactine secretie door hypofyse verhogen
Verhogen sensitiviteit van de uterus voor progesteron in late zwangerschap
Verhogen serum bindende proteïnen en fibrinogeen
Verlagen plasma proteïne
Vroeg in zwangerschap ontstaat oestriol uit oestron en oestradiol. Ongeveer 90% van de precursors voor
oestriol komen van de foetus, 40% van oestron en oestradiol komt van de moeder en 60% van de foetus.
Primaire bron van oestriol precursors (DHEAS) is de foetale bijnier onder stimulatie van ACTH. DHEAS wordt in
de foetale lever omgezet en verder bewerkt door de placenta om oestriol te vormen. Oestriol wordt
uitgescheiden door de placenta in de maternale circulatie en uiteindelijk komt het in de maternale urine.
Serum en urine spiegels schieten omhoog aan het begin van de zwangerschap maar minder tussen de 24-32
week en daarna in de laatste 6 week weer snel.
Oestriol werd vroeger gebruikt om te kijken naar het welzijn van de foetus en placenta functie.
Pagina 609-612
Hypothalamus-hypofyse bijnier as
De hypofyse voorkwab bestaat uit 6 types cellen waarvan elk verschillende hormonen produceert. De
voorkwab neemt tijdens de zwangerschap toe in grootte en gewicht door een oestrogeen geïnduceerde
hyperplasie van lactotrofe cellen.
Aandeel van de lactotrofe cellen is normaal 20% maar bij zwangere vrouwen wel 60%. Prolactine neemt 10
voudig toe en piekt bij de bevalling.
Corticotrofe cellen veranderen niet in grootte tijdens de zwangerschap. Hoewel, ACTH secretie en plasma
spiegels verhogen wel en piekt tijdens de bevalling. Veranderingen in ACTH zijn parallel aan die van cortisol.
Tijdens de zwangerschap is de bijnier meer reactief voor ACTH. Een toename van ACTH en toename van cortisol
duidt op een verandering in het feedback systeem.
De verhoogde ACTH secretie wordt waarschijnlijk veroorzaakt door verhoogd CRH van de placenta. Andere
factoren die hieraan kunnen bijdragen zijn:
Verminderde sensitiviteit van cortisol feedback
Bevorderde hypofyse reactievermogen op CRH en andere corticotrofine releasing factoren
CRH bindingseiwit (CRH-BP) vermindert de activiteit van CRH tijdens het grootste deel van de zwangerschap. In
het derde trimester nemen de spiegels CRH-BP af in de laatste 6 weken als voorbereiding op de bevalling. CRH
verhoogt erg a term door minder CRH-BP en meer CRH van de placenta, decidua, foetale membranen en
foetus.
