OG week 2.1.3
Centrale vraag:
Hoe heeft de Europese Unie zich ontwikkeld tot de huidige vorm?
Leerdoelen:
1. Welke samenwerkingsvormen zijn er?
De vormen van samenwerking beogen verschillende soorten intensiteit van samenwerking:
1) Intergouvernementele samenwerking
Een samenwerkingsvorm waarbij een organisatie wordt opgericht die de lidstaten niet
tegen hun wil kan binden aan besluiten die door de organisatie worden genomen.
2) Supranationale samenwerking
Een samenwerkingsvorm waarbij een organisatie wordt opgericht die bepaalde
bevoegdheden van de lidstaten overneemt en die de lidstaten tegen hun wil kan binden
aan besluiten die door de meerderheid van de organisatie worden genomen.
3) Federale samenwerking
Een samenwerkingsvorm waarbij een overkoepelende staat wordt opgericht die op veel
belangrijke gebieden de bevoegdheden van de lidstaten overneemt.
2. Welke economische samenwerkingsvormen zijn er?
De economische vormen van samenwerking beogen verschillende soorten van intensiteit van
samenwerking:
1) Vrijhandelszone
Een samenwerkingsvorm waarbij de lidstaten onderling geen douanerechten hebben. De
lidstaten hebben wel het recht douanerechten te heffen op producten uit niet-lidstaten.
2) Douane-unie
Een samenwerkingsvorm waarbij de vrijhandelszone wordt uitgebreid met een
gemeenschappelijk buitentarief ten aanzien van producten uit niet-lidstaten.
3) Interne markt
Een samenwerkingsvorm waarbij douane-unie wordt uitgebreid met een binnenmarkt
die de bestaande binnenmarkten van lidstaten vervangt, waardoor er een vrij verkeer van
goederen, personen, diensten en kapitaal in de lidstaten ontstaat.
4) Economische en Monetaire Unie
Een samenwerkingsvorm waarbij de interne markt wordt uitgebreid met een
gezamenlijke munt en een gezamenlijk economisch en monetair beleid.
3. Wat houden deze samenwerkingsvormen in en hoe zijn deze ontstaan (EGKS, EEG, EG, EU)?
1) De Benelux
Een intergouvernementele organisatie die in 1947 werd opgericht op basis van een
verdrag tussen België, Nederland en Luxemburg die in 1944 werd getekend. Het doel van
deze organisatie was om een douane-unie tot stand te brengen tussen deze landen
waarbij onderling geen douanerechten werden geheven en een gemeenschappelijk
buitentarief was afgesproken voor producten van niet-lidstaten.
2) De Organisatie voor Europese en Economische Samenwerking (OEES)
Een intergouvernementele organisatie die in 1948 werd opgericht als voorwaarde voor
de Marshallhulp. Het doel van deze organisatie was het formuleren van een gezamenlijke
aanpak van economisch herstel en het houden van toezicht op de Marshallhulp.
, 3) De Raad van Europa (RvE)
Een intergouvernementele organisatie die in 1949 werd opgericht op basis van het
Verdrag van Londen die in 1949 werd getekend. Het doel van deze organisatie was het
bevorderen van de eenheid tussen de lidstaten en het beschermen van de democratie,
de rechtsstaat en de mensenrechten (art. 1 sub a Statuut van de Raad van Europa).
4) De Benelux Economische Unie
Een intergouvernementele organisatie die in 1960 werd opgericht op basis van het
Benelux-Verdrag tussen België, Nederland en Luxemburg die in 1958 werd getekend. Het
doel van deze organisatie was het verwezenlijken van een vrij verkeer van personen,
goederen, kapitaal en diensten, een coördinatie van economisch, financieel en sociaal
beleid en een gemeenschappelijke handelspolitiek voor de lidstaten.
5) De Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)
Een intergouvernementele organisatie die in 1961 werd opgericht als vervanging van de
OEES. Het doel van deze organisatie was het bevorderen van nieuwe, wereldwijde
economische samenwerking.
6) De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
Een (volledige) supranationale organisatie die in 1952 werd opgericht op basis van het
Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (Verdrag van
Parijs) die in 1951 werd getekend. Het doel van deze organisatie was het tot stand
brengen van een interne markt voor kolen en staal en het plaatsen van de kolen- en
staalindustrie onder leiding van een onafhankelijk instelling, de Hoge Autoriteit, om
toekomstige gewapende conflicten tussen Frankrijk en Duitsland te voorkomen.
7) De Europese Economische Gemeenschap (EEG)
Een (beperkte) supranationale organisatie die in 1958 werd opgericht op basis van het
Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (Verdragen van
Rome) die in 1957 werd getekend. Het doel van deze organisatie was het tot stand
brengen van een interne markt die de gehele Europese economie (inclusief de kolen- en
staalsector) omvat. De EEG heeft in 1965 de wetgevende (Europees Parlement en Raad
van Ministers), bestuurlijke (Commissie) en rechtsprekende (Hof van Justitie)
bevoegdheden van de EGKS en EGA overgenomen op basis van het Verdrag tot instelling
van een Raad en een Commissie van de Europese Gemeenschappen
(Fusieverdrag/Verdrag van Brussel).
8) De Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EGA/Euratom)
Een organisatie die in 1958 werd opgericht op basis van het Verdrag tot oprichting van de
Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Verdragen van Rome) die in 1957 werd
getekend. Het doel van deze organisatie was het bevorderen en verspreiden van
ontwikkelingen en het vreedzaam gebruiken van kernenergie tussen de lidstaten.
9) De Europese Gemeenschap (EG)
Een supranationale organisatie die in 1993 werd opgericht op basis van het Verdrag
betreffende de Europese Unie (Verdrag van Maastricht) die in 1992 werd gesloten. Het
doel van deze organisatie was het omvormen van de EEG tot een organisatie met nieuwe
bevoegdheden op niet-economische gebied.
10) De Europese Unie (EU)
Een intergouvernementele organisatie die in 1993 werd opgericht op basis van het
Verdrag betreffende de Europese Unie (Verdrag van Maastricht) die in 1992 werd
gesloten. De organisatie werd veranderd in een supranationale organisatie in 2009 op
basis van het Verdrag van Lissabon die in 2007 werd getekend. Het doel van deze
Centrale vraag:
Hoe heeft de Europese Unie zich ontwikkeld tot de huidige vorm?
Leerdoelen:
1. Welke samenwerkingsvormen zijn er?
De vormen van samenwerking beogen verschillende soorten intensiteit van samenwerking:
1) Intergouvernementele samenwerking
Een samenwerkingsvorm waarbij een organisatie wordt opgericht die de lidstaten niet
tegen hun wil kan binden aan besluiten die door de organisatie worden genomen.
2) Supranationale samenwerking
Een samenwerkingsvorm waarbij een organisatie wordt opgericht die bepaalde
bevoegdheden van de lidstaten overneemt en die de lidstaten tegen hun wil kan binden
aan besluiten die door de meerderheid van de organisatie worden genomen.
3) Federale samenwerking
Een samenwerkingsvorm waarbij een overkoepelende staat wordt opgericht die op veel
belangrijke gebieden de bevoegdheden van de lidstaten overneemt.
2. Welke economische samenwerkingsvormen zijn er?
De economische vormen van samenwerking beogen verschillende soorten van intensiteit van
samenwerking:
1) Vrijhandelszone
Een samenwerkingsvorm waarbij de lidstaten onderling geen douanerechten hebben. De
lidstaten hebben wel het recht douanerechten te heffen op producten uit niet-lidstaten.
2) Douane-unie
Een samenwerkingsvorm waarbij de vrijhandelszone wordt uitgebreid met een
gemeenschappelijk buitentarief ten aanzien van producten uit niet-lidstaten.
3) Interne markt
Een samenwerkingsvorm waarbij douane-unie wordt uitgebreid met een binnenmarkt
die de bestaande binnenmarkten van lidstaten vervangt, waardoor er een vrij verkeer van
goederen, personen, diensten en kapitaal in de lidstaten ontstaat.
4) Economische en Monetaire Unie
Een samenwerkingsvorm waarbij de interne markt wordt uitgebreid met een
gezamenlijke munt en een gezamenlijk economisch en monetair beleid.
3. Wat houden deze samenwerkingsvormen in en hoe zijn deze ontstaan (EGKS, EEG, EG, EU)?
1) De Benelux
Een intergouvernementele organisatie die in 1947 werd opgericht op basis van een
verdrag tussen België, Nederland en Luxemburg die in 1944 werd getekend. Het doel van
deze organisatie was om een douane-unie tot stand te brengen tussen deze landen
waarbij onderling geen douanerechten werden geheven en een gemeenschappelijk
buitentarief was afgesproken voor producten van niet-lidstaten.
2) De Organisatie voor Europese en Economische Samenwerking (OEES)
Een intergouvernementele organisatie die in 1948 werd opgericht als voorwaarde voor
de Marshallhulp. Het doel van deze organisatie was het formuleren van een gezamenlijke
aanpak van economisch herstel en het houden van toezicht op de Marshallhulp.
, 3) De Raad van Europa (RvE)
Een intergouvernementele organisatie die in 1949 werd opgericht op basis van het
Verdrag van Londen die in 1949 werd getekend. Het doel van deze organisatie was het
bevorderen van de eenheid tussen de lidstaten en het beschermen van de democratie,
de rechtsstaat en de mensenrechten (art. 1 sub a Statuut van de Raad van Europa).
4) De Benelux Economische Unie
Een intergouvernementele organisatie die in 1960 werd opgericht op basis van het
Benelux-Verdrag tussen België, Nederland en Luxemburg die in 1958 werd getekend. Het
doel van deze organisatie was het verwezenlijken van een vrij verkeer van personen,
goederen, kapitaal en diensten, een coördinatie van economisch, financieel en sociaal
beleid en een gemeenschappelijke handelspolitiek voor de lidstaten.
5) De Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)
Een intergouvernementele organisatie die in 1961 werd opgericht als vervanging van de
OEES. Het doel van deze organisatie was het bevorderen van nieuwe, wereldwijde
economische samenwerking.
6) De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
Een (volledige) supranationale organisatie die in 1952 werd opgericht op basis van het
Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (Verdrag van
Parijs) die in 1951 werd getekend. Het doel van deze organisatie was het tot stand
brengen van een interne markt voor kolen en staal en het plaatsen van de kolen- en
staalindustrie onder leiding van een onafhankelijk instelling, de Hoge Autoriteit, om
toekomstige gewapende conflicten tussen Frankrijk en Duitsland te voorkomen.
7) De Europese Economische Gemeenschap (EEG)
Een (beperkte) supranationale organisatie die in 1958 werd opgericht op basis van het
Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (Verdragen van
Rome) die in 1957 werd getekend. Het doel van deze organisatie was het tot stand
brengen van een interne markt die de gehele Europese economie (inclusief de kolen- en
staalsector) omvat. De EEG heeft in 1965 de wetgevende (Europees Parlement en Raad
van Ministers), bestuurlijke (Commissie) en rechtsprekende (Hof van Justitie)
bevoegdheden van de EGKS en EGA overgenomen op basis van het Verdrag tot instelling
van een Raad en een Commissie van de Europese Gemeenschappen
(Fusieverdrag/Verdrag van Brussel).
8) De Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EGA/Euratom)
Een organisatie die in 1958 werd opgericht op basis van het Verdrag tot oprichting van de
Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Verdragen van Rome) die in 1957 werd
getekend. Het doel van deze organisatie was het bevorderen en verspreiden van
ontwikkelingen en het vreedzaam gebruiken van kernenergie tussen de lidstaten.
9) De Europese Gemeenschap (EG)
Een supranationale organisatie die in 1993 werd opgericht op basis van het Verdrag
betreffende de Europese Unie (Verdrag van Maastricht) die in 1992 werd gesloten. Het
doel van deze organisatie was het omvormen van de EEG tot een organisatie met nieuwe
bevoegdheden op niet-economische gebied.
10) De Europese Unie (EU)
Een intergouvernementele organisatie die in 1993 werd opgericht op basis van het
Verdrag betreffende de Europese Unie (Verdrag van Maastricht) die in 1992 werd
gesloten. De organisatie werd veranderd in een supranationale organisatie in 2009 op
basis van het Verdrag van Lissabon die in 2007 werd getekend. Het doel van deze
