Samenvatting literatuur: Topic Health Communication
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1............................................................................................................................................................2
Ho, S. et al., (2023). Science Communication. In The International Encyclopedia of Health Communication.2
Acharya, et al., (2023). Health Consciousness. In The International Encyclopedia of Health Communication 4
Glowacki, et al., (2023). Physical Activity. In The International Encyclopedia of Health Communication.......6
Sprengholz, P., et al., (2023). Explaining boomerang effects in persuasive health communication...................9
Hoorcollege 2..........................................................................................................................................................12
Yzer, M. (2023). Theories of Reasoned Action and Planned Behavior..............................................................12
Roberto, A. J. (2023). Extended Parallel Process Model.................................................................................15
Anker, et al., (2016). Measuring the effectiveness of mass-mediated health campaigns..................................18
Ajzen, I. (2006). Constructing a Theory of Planned Behavior Questionnaire..................................................20
Kohl, et al., (2013). Online prevention aimed at lifestyle..................................................................................23
Hoorcollege 3..........................................................................................................................................................27
Dijkstra, A. (2023). Transtheoretical Model (Stages of Change)......................................................................27
Manganello, J. and Hadley, M. (2023). Health Literacy...................................................................................30
Health Campaigns: Cultural Tailoring..............................................................................................................32
Smit, E. S. and Hoving, C. (2023). Digital Tailored Strategies.........................................................................35
Bol, et al., (2019). Customization in mobile health apps...................................................................................37
Hoorcollege 4..........................................................................................................................................................40
Flood-Grady, E. (2023). Channels and Formats. In The International Encyclopedia of Health......................40
Mayer, R. E. (2005). Cognitive Theory of Multimedia Learning.......................................................................42
Bol, N., et al., (2015). The effect of modality and narration style on recall of online health information........45
Kessler, et al., (2019). Searching online for information about vaccination....................................................47
Hoorcollege 5..........................................................................................................................................................50
Lustria, et al., 2023). Persuasive Technologies for Health..............................................................................51
Fogg, B. J. (2009, April). A behavior model for persuasive design..................................................................54
McLean, A. (2020). MHealth apps as effective persuasive health technology.................................................56
Fogg, B. J. (2009, April). Creating persuasive technologies: an eight-step design process............................58
Hoorcollege 6..........................................................................................................................................................61
Groos, et al., (2024). Combining user-centered design and behavioral theory................................................63
Joseph, et al., (2020). Patient journey mapping:...............................................................................................65
Chandran, et al., (2020). Exploring User-Centered Design in Healthcare.......................................................68
,Hoorcollege 1
Ho, S. et al., (2023). Science Communication. In The International
Encyclopedia of Health Communication
Wat is wetenschapscommunicatie?
Wetenschapscommunicatie gaat op twee manieren over wetenschap.
o Het gaat over praten over wetenschap: hierbij kijken gewone mensen (het
'publiek') naar wetenschap vanuit hun eigen ideeën en meningen. Het doel is
om het publiek te laten meedenken over wat wetenschap is en hoe het wordt
gedaan.
o Het gaat over het geven van wetenschappelijke informatie: experts delen
wetenschappelijke kennis met niet-experts. Dit gebeurt vaak bij onderwerpen
waar wetenschappers het grotendeels over eens zijn. Het doel is om mensen te
helpen gedrag te vertonen dat past bij de wetenschappelijke kennis.
Wetenschapscommunicatie is een breed onderwerp waar kennis uit verschillende
vakgebieden bij komt kijken, zoals communicatie, psychologie en sociologie.
Het wordt op veel plekken gebruikt en heeft verschillende doelen:
o Wetenschappelijke ontdekkingen delen.
o Mensen meer kennis over wetenschap geven en hun laten zien waarom
wetenschappelijke feiten belangrijk zijn.
o Mensen aanmoedigen om wetenschap te gebruiken om de wereld beter te
begrijpen.
o Verschillende groepen mensen betrekken bij het oplossen van problemen met
behulp van wetenschap.
o Mensen helpen hun houding en gedrag ten opzichte van bepaalde onderwerpen
aan te passen.
Hoe hangt wetenschapscommunicatie samen met gezondheidscommunicatie?
De doelen van wetenschapscommunicatie lijken veel op die van
gezondheidscommunicatie. Gezondheidscommunicatie is het delen van informatie
over gezondheid met mensen om hen te helpen hun gedrag aan te passen voor een
betere gezondheid. Om gezondheidsinformatie te delen, moet je vaak ook wetenschap
communiceren. Gezondheidscommunicatie kan daarom leren van onderzoek naar
wetenschapscommunicatie.
Een voorbeeld is het omgaan met mensen die tegen vaccins zijn. Vaccinatie is een
belangrijke manier om ziekten te voorkomen. Maar sommige mensen blijven vaccins
weigeren. Onderzoek naar weerstand tegen de BMR-vaccin (voor mazelen, bof en
rodehond) liet zien dat mensen zo sterk geloven dat dit vaccin autisme veroorzaakt
(wat niet klopt), dat alleen de feiten geven weinig effect had. Om over vaccins te
communiceren, werd voorgesteld om rekening te houden met wat mensen al geloven
over vaccins. Mensen luisteren namelijk beter naar boodschappen die passen bij wat
ze al denken.
Een ander voorbeeld is genetisch gemanipuleerd (GM) voedsel. Wetenschappers zijn
er vaak voorstander van, maar veel gewone mensen niet. Mensen maken zich zorgen
over de gezondheidseffecten, ook al is er geen wetenschappelijk bewijs dat het
schadelijk is. De houding van mensen tegenover GM-voedsel hangt af van dingen
2
, zoals hoe gevaarlijk of nuttig ze het vinden, hoeveel ze erover weten, of ze de
industrie en wetenschappers vertrouwen, en hun persoonlijke waarden. Alleen
informatie geven is vaak niet genoeg om hun mening te veranderen. Het kan zinvoller
zijn om de communicatie te richten op de waarden van mensen.
Hoe denken mensen over wetenschappelijke onderwerpen?
Vroeger dacht men vaak dat mensen tegen wetenschap waren omdat ze er te weinig
van wisten (dit heet het deficit model).
Maar recent onderzoek laat zien dat alleen meer kennis mensen niet veel positiever
maakt over wetenschap. Andere dingen zijn belangrijker, zoals het gebruik van
mentale snelkoppelingen (heuristieken) en de manier waarop informatie wordt
gepresenteerd (framing). Wetenschapscommunicatie is dus ingewikkelder dan alleen
kennis doorgeven.
Als wetenschap ingewikkeld of onzeker is, gebruiken mensen vaak mentale
snelkoppelingen om een mening te vormen. Bijvoorbeeld door autoriteiten of
wetenschappers te vertrouwen. Dit past bij het idee dat mensen "cognitieve vrekken"
zijn die mentale snelkoppelingen gebruiken bij onderwerpen waar ze weinig van
weten, zoals nieuwe technologieën.
Een voorbeeld van zo'n snelkoppeling bij nieuwe technologieën is de
"besmettingsheuristiek" bij GM-voedsel. Sommige mensen denken dat het toevoegen
van "vreemd" materiaal het voedsel "besmet" maakt. Ze geloven dan dat deze
"besmetting" wordt doorgegeven als je het eet. Dit kan leiden tot een gevoel van
afkeer van GM voedsel.
Wat je van het ene onderwerp vindt, kan ook je mening over een ander, vergelijkbaar
onderwerp beïnvloeden. Zoals bij GM voedsel en voedsel waar nanotechnologie in is
gebruikt. Mensen die positief stonden tegenover GM voedsel waren vaker bereid om
ook voedsel met nanotechnologie te eten. Dit wordt een "overloopeffect" genoemd.
Omdat de onderwerpen op elkaar lijken, gebruiken mensen hun mening over het ene
als snelkoppeling voor het andere.
Hoe kan wetenschapscommunicatie hiermee omgaan?
Omdat mentale snelkoppelingen (heuristieken) invloed hebben, moet
wetenschapscommunicatie hier rekening mee houden om de mening van mensen te
beïnvloeden.
Een manier is door wetenschappelijke onderwerpen anders te framen (te presenteren).
Framing betekent dat je de belangrijkste punten van een onderwerp zo presenteert dat
het mensen helpt om op een bepaalde manier over het onderwerp te denken. Er zijn
twee soorten framing die vaak worden onderzocht:
o Nadruk-framing (Emphasis framing): Hierbij presenteer je een onderwerp
door verschillende stukjes informatie te gebruiken of door de nadruk op iets
anders te leggen. Een voorbeeld is communiceren over nucleaire energie. Door
de boodschap te focussen op de 'zorgzaamheid' van de overheid (in plaats van
alleen competentie of eerlijkheid) nam het vertrouwen van het publiek in de
overheid toe en accepteerden ze nucleaire energie meer. Een ander voorbeeld
is steun voor duurzame energie. Door de nadruk te leggen op hoe duurzame
energie luchtvervuiling vermindert (wat goed is voor de gezondheid) nam de
steun toe.
3
, o Gelijkwaardigheids-framing (Equivalence framing): Hierbij presenteer je
dezelfde informatie op verschillende manieren, bijvoorbeeld door de nadruk
te leggen op winsten (voordelen) of verliezen (nadelen). Een voorbeeld is het
uitfaseren van steenkool. Boodschappen die de voordelen benadrukten, zoals
een betere volksgezondheid, zorgden voor meer steun. Maar bij een later plan
voor duurzame energie hadden tegenstanders succes door de nadelen te
benadrukken (verlies van controle, hogere kosten, gezondheidsrisico's).
Deze voorbeelden laten zien dat framing effect heeft, zeker als er veel verschillende
boodschappen tegelijkertijd circuleren. In de huidige mediawereld is het belangrijk om
te bestuderen hoe framing werkt als verschillende boodschappen met elkaar
concurreren.
Uitdagingen in de huidige mediawereld
Vroeger was het nieuws (tv, kranten) de belangrijkste bron van wetenschappelijke
informatie. Nu gebruiken mensen steeds meer nieuwe media (online, sociale media)
als extra of andere bron.
Voordelen van online media zijn een groter bereik en meer betrokkenheid. Maar er
zijn ook uitdagingen.
Er is minder traditionele wetenschapsjournalistiek en via nieuwe media kan
iedereen zijn mening over wetenschap delen, of het nu wetenschappers, organisaties,
politici of gewone mensen zijn. De kwaliteit van deze informatie is wisselend, wat kan
leiden tot verkeerde informatie (expres of per ongeluk).
Online zijn er minder "poortwachters" (experts die informatie controleren). Daardoor
moeten media-gebruikers zelf beoordelen of de informatie klopt. Omdat mensen vaak
hun eigen waarden en overtuigingen gebruiken om informatie te beoordelen, wordt de
juistheid van online wetenschappelijke informatie soms subjectief. Bestaande
meningen kunnen werken als filters, waardoor mensen vooral informatie zien die ze al
geloven.
Online-informatie staat vaak niet alleen; er zijn ook sociale signalen zoals reacties van
anderen, likes en andere aanwijzingen. Dit kan laten zien hoe anderen reageren en
beïnvloeden hoe mensen de informatie zelf zien.
Mensen zoeken informatie die hun bestaande ideeën bevestigt, wat kan leiden tot
"echochambers" of "filterbubbles". In deze online groepen worden bepaalde
meningen over wetenschap versterkt, terwijl andere meningen niet gehoord worden.
Een voorbeeld hiervan is de aanhoudende anti-vaccinatiebeweging op sociale media.
Acharya, et al., (2023). Health Consciousness. In The International
Encyclopedia of Health Communication
Wat is Gezondheidsbewustzijn?
Gezondheidsbewustzijn is een belangrijk iets dat kan voorspellen hoe het met
iemands gezondheid zal gaan of welk gezond gedrag iemand vertoont.
Het is bedacht in onderzoek naar consumenten en marketing.
Onderzoekers en mensen die in de praktijk werken (zoals bij gezondheidscampagnes
of welzijnsprogramma's) gebruiken het om te begrijpen en te beïnvloeden hoe mensen
met hun gezondheid omgaan.
4
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1............................................................................................................................................................2
Ho, S. et al., (2023). Science Communication. In The International Encyclopedia of Health Communication.2
Acharya, et al., (2023). Health Consciousness. In The International Encyclopedia of Health Communication 4
Glowacki, et al., (2023). Physical Activity. In The International Encyclopedia of Health Communication.......6
Sprengholz, P., et al., (2023). Explaining boomerang effects in persuasive health communication...................9
Hoorcollege 2..........................................................................................................................................................12
Yzer, M. (2023). Theories of Reasoned Action and Planned Behavior..............................................................12
Roberto, A. J. (2023). Extended Parallel Process Model.................................................................................15
Anker, et al., (2016). Measuring the effectiveness of mass-mediated health campaigns..................................18
Ajzen, I. (2006). Constructing a Theory of Planned Behavior Questionnaire..................................................20
Kohl, et al., (2013). Online prevention aimed at lifestyle..................................................................................23
Hoorcollege 3..........................................................................................................................................................27
Dijkstra, A. (2023). Transtheoretical Model (Stages of Change)......................................................................27
Manganello, J. and Hadley, M. (2023). Health Literacy...................................................................................30
Health Campaigns: Cultural Tailoring..............................................................................................................32
Smit, E. S. and Hoving, C. (2023). Digital Tailored Strategies.........................................................................35
Bol, et al., (2019). Customization in mobile health apps...................................................................................37
Hoorcollege 4..........................................................................................................................................................40
Flood-Grady, E. (2023). Channels and Formats. In The International Encyclopedia of Health......................40
Mayer, R. E. (2005). Cognitive Theory of Multimedia Learning.......................................................................42
Bol, N., et al., (2015). The effect of modality and narration style on recall of online health information........45
Kessler, et al., (2019). Searching online for information about vaccination....................................................47
Hoorcollege 5..........................................................................................................................................................50
Lustria, et al., 2023). Persuasive Technologies for Health..............................................................................51
Fogg, B. J. (2009, April). A behavior model for persuasive design..................................................................54
McLean, A. (2020). MHealth apps as effective persuasive health technology.................................................56
Fogg, B. J. (2009, April). Creating persuasive technologies: an eight-step design process............................58
Hoorcollege 6..........................................................................................................................................................61
Groos, et al., (2024). Combining user-centered design and behavioral theory................................................63
Joseph, et al., (2020). Patient journey mapping:...............................................................................................65
Chandran, et al., (2020). Exploring User-Centered Design in Healthcare.......................................................68
,Hoorcollege 1
Ho, S. et al., (2023). Science Communication. In The International
Encyclopedia of Health Communication
Wat is wetenschapscommunicatie?
Wetenschapscommunicatie gaat op twee manieren over wetenschap.
o Het gaat over praten over wetenschap: hierbij kijken gewone mensen (het
'publiek') naar wetenschap vanuit hun eigen ideeën en meningen. Het doel is
om het publiek te laten meedenken over wat wetenschap is en hoe het wordt
gedaan.
o Het gaat over het geven van wetenschappelijke informatie: experts delen
wetenschappelijke kennis met niet-experts. Dit gebeurt vaak bij onderwerpen
waar wetenschappers het grotendeels over eens zijn. Het doel is om mensen te
helpen gedrag te vertonen dat past bij de wetenschappelijke kennis.
Wetenschapscommunicatie is een breed onderwerp waar kennis uit verschillende
vakgebieden bij komt kijken, zoals communicatie, psychologie en sociologie.
Het wordt op veel plekken gebruikt en heeft verschillende doelen:
o Wetenschappelijke ontdekkingen delen.
o Mensen meer kennis over wetenschap geven en hun laten zien waarom
wetenschappelijke feiten belangrijk zijn.
o Mensen aanmoedigen om wetenschap te gebruiken om de wereld beter te
begrijpen.
o Verschillende groepen mensen betrekken bij het oplossen van problemen met
behulp van wetenschap.
o Mensen helpen hun houding en gedrag ten opzichte van bepaalde onderwerpen
aan te passen.
Hoe hangt wetenschapscommunicatie samen met gezondheidscommunicatie?
De doelen van wetenschapscommunicatie lijken veel op die van
gezondheidscommunicatie. Gezondheidscommunicatie is het delen van informatie
over gezondheid met mensen om hen te helpen hun gedrag aan te passen voor een
betere gezondheid. Om gezondheidsinformatie te delen, moet je vaak ook wetenschap
communiceren. Gezondheidscommunicatie kan daarom leren van onderzoek naar
wetenschapscommunicatie.
Een voorbeeld is het omgaan met mensen die tegen vaccins zijn. Vaccinatie is een
belangrijke manier om ziekten te voorkomen. Maar sommige mensen blijven vaccins
weigeren. Onderzoek naar weerstand tegen de BMR-vaccin (voor mazelen, bof en
rodehond) liet zien dat mensen zo sterk geloven dat dit vaccin autisme veroorzaakt
(wat niet klopt), dat alleen de feiten geven weinig effect had. Om over vaccins te
communiceren, werd voorgesteld om rekening te houden met wat mensen al geloven
over vaccins. Mensen luisteren namelijk beter naar boodschappen die passen bij wat
ze al denken.
Een ander voorbeeld is genetisch gemanipuleerd (GM) voedsel. Wetenschappers zijn
er vaak voorstander van, maar veel gewone mensen niet. Mensen maken zich zorgen
over de gezondheidseffecten, ook al is er geen wetenschappelijk bewijs dat het
schadelijk is. De houding van mensen tegenover GM-voedsel hangt af van dingen
2
, zoals hoe gevaarlijk of nuttig ze het vinden, hoeveel ze erover weten, of ze de
industrie en wetenschappers vertrouwen, en hun persoonlijke waarden. Alleen
informatie geven is vaak niet genoeg om hun mening te veranderen. Het kan zinvoller
zijn om de communicatie te richten op de waarden van mensen.
Hoe denken mensen over wetenschappelijke onderwerpen?
Vroeger dacht men vaak dat mensen tegen wetenschap waren omdat ze er te weinig
van wisten (dit heet het deficit model).
Maar recent onderzoek laat zien dat alleen meer kennis mensen niet veel positiever
maakt over wetenschap. Andere dingen zijn belangrijker, zoals het gebruik van
mentale snelkoppelingen (heuristieken) en de manier waarop informatie wordt
gepresenteerd (framing). Wetenschapscommunicatie is dus ingewikkelder dan alleen
kennis doorgeven.
Als wetenschap ingewikkeld of onzeker is, gebruiken mensen vaak mentale
snelkoppelingen om een mening te vormen. Bijvoorbeeld door autoriteiten of
wetenschappers te vertrouwen. Dit past bij het idee dat mensen "cognitieve vrekken"
zijn die mentale snelkoppelingen gebruiken bij onderwerpen waar ze weinig van
weten, zoals nieuwe technologieën.
Een voorbeeld van zo'n snelkoppeling bij nieuwe technologieën is de
"besmettingsheuristiek" bij GM-voedsel. Sommige mensen denken dat het toevoegen
van "vreemd" materiaal het voedsel "besmet" maakt. Ze geloven dan dat deze
"besmetting" wordt doorgegeven als je het eet. Dit kan leiden tot een gevoel van
afkeer van GM voedsel.
Wat je van het ene onderwerp vindt, kan ook je mening over een ander, vergelijkbaar
onderwerp beïnvloeden. Zoals bij GM voedsel en voedsel waar nanotechnologie in is
gebruikt. Mensen die positief stonden tegenover GM voedsel waren vaker bereid om
ook voedsel met nanotechnologie te eten. Dit wordt een "overloopeffect" genoemd.
Omdat de onderwerpen op elkaar lijken, gebruiken mensen hun mening over het ene
als snelkoppeling voor het andere.
Hoe kan wetenschapscommunicatie hiermee omgaan?
Omdat mentale snelkoppelingen (heuristieken) invloed hebben, moet
wetenschapscommunicatie hier rekening mee houden om de mening van mensen te
beïnvloeden.
Een manier is door wetenschappelijke onderwerpen anders te framen (te presenteren).
Framing betekent dat je de belangrijkste punten van een onderwerp zo presenteert dat
het mensen helpt om op een bepaalde manier over het onderwerp te denken. Er zijn
twee soorten framing die vaak worden onderzocht:
o Nadruk-framing (Emphasis framing): Hierbij presenteer je een onderwerp
door verschillende stukjes informatie te gebruiken of door de nadruk op iets
anders te leggen. Een voorbeeld is communiceren over nucleaire energie. Door
de boodschap te focussen op de 'zorgzaamheid' van de overheid (in plaats van
alleen competentie of eerlijkheid) nam het vertrouwen van het publiek in de
overheid toe en accepteerden ze nucleaire energie meer. Een ander voorbeeld
is steun voor duurzame energie. Door de nadruk te leggen op hoe duurzame
energie luchtvervuiling vermindert (wat goed is voor de gezondheid) nam de
steun toe.
3
, o Gelijkwaardigheids-framing (Equivalence framing): Hierbij presenteer je
dezelfde informatie op verschillende manieren, bijvoorbeeld door de nadruk
te leggen op winsten (voordelen) of verliezen (nadelen). Een voorbeeld is het
uitfaseren van steenkool. Boodschappen die de voordelen benadrukten, zoals
een betere volksgezondheid, zorgden voor meer steun. Maar bij een later plan
voor duurzame energie hadden tegenstanders succes door de nadelen te
benadrukken (verlies van controle, hogere kosten, gezondheidsrisico's).
Deze voorbeelden laten zien dat framing effect heeft, zeker als er veel verschillende
boodschappen tegelijkertijd circuleren. In de huidige mediawereld is het belangrijk om
te bestuderen hoe framing werkt als verschillende boodschappen met elkaar
concurreren.
Uitdagingen in de huidige mediawereld
Vroeger was het nieuws (tv, kranten) de belangrijkste bron van wetenschappelijke
informatie. Nu gebruiken mensen steeds meer nieuwe media (online, sociale media)
als extra of andere bron.
Voordelen van online media zijn een groter bereik en meer betrokkenheid. Maar er
zijn ook uitdagingen.
Er is minder traditionele wetenschapsjournalistiek en via nieuwe media kan
iedereen zijn mening over wetenschap delen, of het nu wetenschappers, organisaties,
politici of gewone mensen zijn. De kwaliteit van deze informatie is wisselend, wat kan
leiden tot verkeerde informatie (expres of per ongeluk).
Online zijn er minder "poortwachters" (experts die informatie controleren). Daardoor
moeten media-gebruikers zelf beoordelen of de informatie klopt. Omdat mensen vaak
hun eigen waarden en overtuigingen gebruiken om informatie te beoordelen, wordt de
juistheid van online wetenschappelijke informatie soms subjectief. Bestaande
meningen kunnen werken als filters, waardoor mensen vooral informatie zien die ze al
geloven.
Online-informatie staat vaak niet alleen; er zijn ook sociale signalen zoals reacties van
anderen, likes en andere aanwijzingen. Dit kan laten zien hoe anderen reageren en
beïnvloeden hoe mensen de informatie zelf zien.
Mensen zoeken informatie die hun bestaande ideeën bevestigt, wat kan leiden tot
"echochambers" of "filterbubbles". In deze online groepen worden bepaalde
meningen over wetenschap versterkt, terwijl andere meningen niet gehoord worden.
Een voorbeeld hiervan is de aanhoudende anti-vaccinatiebeweging op sociale media.
Acharya, et al., (2023). Health Consciousness. In The International
Encyclopedia of Health Communication
Wat is Gezondheidsbewustzijn?
Gezondheidsbewustzijn is een belangrijk iets dat kan voorspellen hoe het met
iemands gezondheid zal gaan of welk gezond gedrag iemand vertoont.
Het is bedacht in onderzoek naar consumenten en marketing.
Onderzoekers en mensen die in de praktijk werken (zoals bij gezondheidscampagnes
of welzijnsprogramma's) gebruiken het om te begrijpen en te beïnvloeden hoe mensen
met hun gezondheid omgaan.
4
