Belgische en Europese privaatrechtsgeschiedenis
BELANGRIJK:
- Begrippen veranderen met de tijd + betekenis kan anders zijn
Vb. vertegenwoordiging: minnelijk en onminnelijke vtw:
Minnelijke vtw is geen vertegenwoordiging (fout in boek 1)
Vb. boek 5: hoeveel bronnen van verbintenissen er zijn, normaal 4, maar als je verder
in de indeling van boek 5 kijkt, zijn het er vier andere.
Dia 5
- Extern recht
= hoe rechtsregels gemaakt worden – GESCHIEDENIS
- Intern recht
= wat zijn de rechtsregels vb. paus alexander – voorwaarden om te trouwen – RECHT
Juridische deel belangrijkste: rol puntenverdeling (extern recht: 6p, intern recht: 14p)
Dia 8: examen
- Extern recht: op het einde van elk stuk zijn het voorbeeldvragen hoe aanpakken?
- Intern recht: aparte uitleg
- Bonusvraag: die geldt tot en met 10
Dia 10: er is een addendum met de laatste wijzigingen – DUS voor boek 6 dit gebruiken en niet
cursus, want verouderd
Boek 7 is ook ingediend bij het parlement en 9 titel 1. Boek 7 mist een titel (lening), want hier
is een aparte commissie voor – decaan had geen tijd om hiervoor te werken.
Oudere versies teksten mogen mee naar het examen! Oude versies meedoen op ufora
EEN TIP:
Tom van der beken, handboek strafrecht legt alles uit over het nieuwe strafrecht: koop boek
strafrecht aan en doornemen tegen dat je afstudeert!
Inhoudsopgave
Personen- en familierecht................................................................................................... 4
Inleiding........................................................................................................................... 4
Basisbegrippen............................................................................................................. 4
Rechtsbekwaamheid....................................................................................................... 5
Handelsbekwaamheid..................................................................................................... 5
1
,Belgische en Europese privaatrechtsgeschiedenis
Vrouwen....................................................................................................................... 5
De rechten van het kind............................................................................................. 16
FAMILIE.......................................................................................................................... 32
Begrip familie............................................................................................................. 32
verwantschap............................................................................................................. 33
HUWELIJK....................................................................................................................... 37
Begrip......................................................................................................................... 37
De Romeinen: huwelijk = sociaal................................................................................37
GERMANEN: huwelijk = juridisch, geen contract.........................................................37
Het Kerkelijk huwelijksrecht........................................................................................ 38
DE ECHTSCHEIDING....................................................................................................... 43
ROMEINEn en Germanen: echtscheiding....................................................................43
DE KERK: onontbindbaarheid huwelijk........................................................................43
Omzeilen echtscheidingsverbod.................................................................................43
FRANSE REVOLUTIE en BW: opnieuw echtscheiding...................................................45
Evolutie na 1804......................................................................................................... 45
Nood aan hervormingen............................................................................................. 46
CONCLUSIE................................................................................................................. 46
zakenrecht........................................................................................................................ 46
Inleidende begrippen..................................................................................................... 46
Hedendaagse termen en BBW....................................................................................46
Vergelijking Romeins en huidig recht zakenrecht......................................................48
Actiones in rem en zakelijke rechten..........................................................................49
Soorten zaken............................................................................................................. 49
eigendom, bezit, detentie........................................................................................... 51
BEPERKTE ZAKELIJKE RECHTEN..................................................................................69
ERFPACHT EN OPSTAL................................................................................................ 77
zakelijke zekerheden..................................................................................................... 80
opgelet....................................................................................................................... 80
VERBINTENISSENRECHT................................................................................................ 83
INLEIDING................................................................................................................... 83
Classificatie bronnen verbintenissen..........................................................................83
Contractenrecht.......................................................................................................... 84
CLASSIFICATIE VAN BRONNEN VAN VERBINTENISSEN................................................86
verbintenissenrecht..................................................................................................... 107
Delicten en quasi-delicten........................................................................................107
BbW.......................................................................................................................... 119
De toekomst............................................................................................................. 120
2
,Belgische en Europese privaatrechtsgeschiedenis
erfrecht........................................................................................................................... 120
inleiding....................................................................................................................... 121
Romeinen.................................................................................................................... 121
Wettelijke devolutie.................................................................................................. 121
testament................................................................................................................. 121
Voor de Franse revolutie.............................................................................................. 122
Wettelijke devolutie.................................................................................................. 122
Franse revolutie........................................................................................................ 131
Burgerlijk wetboek.................................................................................................... 132
Na 1804.................................................................................................................... 133
BBW.......................................................................................................................... 133
huwelijksvermogensrecht............................................................................................... 134
Inleiding....................................................................................................................... 134
Essentiële begrippen:............................................................................................... 134
ROME........................................................................................................................... 135
GERMANEN.................................................................................................................. 135
Giften echtgenoot..................................................................................................... 135
LEENRECHT ANCIEN REGIME........................................................................................ 135
Na de Franken.......................................................................................................... 135
GEMEENRECHT ANCIEN REGIME..................................................................................136
Gemeen recht........................................................................................................... 136
FRANSE REVOLUTIE, B.W............................................................................................. 137
Burgerlijk wetboek.................................................................................................... 137
Na 1804....................................................................................................................... 137
1981: wijzigen erfrecht............................................................................................. 138
BBW............................................................................................................................. 138
Nieuwe erfrecht........................................................................................................ 138
Nieuw huwelijkvermogensrecht................................................................................138
Afgenomen belang verdere familie...........................................................................138
MILDERING SCHEIDING VAN GOEDEREN...................................................................139
Onduidelijkheden wettelijk stelsel............................................................................139
Meer hersamengestelde gezinnen............................................................................139
Enorme toename ongehuwd samenwonen...............................................................139
evaluatie................................................................................................................... 139
besluit.......................................................................................................................... 139
3
, Belgische en Europese privaatrechtsgeschiedenis
PERSONEN- EN FAMILIERECHT
INLEIDING
In het privaatrecht zijn er een aantal onderscheiden:
1) Personen- en familierecht
= rechtspositie van individu als dusdanig in de enge zin
= in relatie tot zijn echtgenoot en verwanten
2) Vermogensrecht
VERSCHIL?
1. Het familierecht gaat om dingen die niet in geld waardeerbaar zijn en die je
dus niet kan verkopen in de ruime zin. Vb. man, vrouw en kind niet
verkopen… Hiertegenover staat het vermogensrecht waar de zaken wel in
geld waardeerbaar zijn.
2. Een tweede verschil is dat er bij vermogensrecht een enorme invloed is
geweest bij de Romeinen, terwijl deze invloed er niet is bij het familierecht.
BASISBEGRIPPEN
Let op: Deze begrippen zijn vooral 19e eeuws. Eigenlijk bestonden deze
begrippen niet (anachronistisch gebruik: begrippen toepassen op een tijd waarin
ze nog niet bestonden).
1. Rechtssubjecten
= mensen - hebben rechten en verplichtingen
Vb. je hebt rechten: je hebt een bril, maar ook verplichtingen: zo moet je
collega je nog 20 euro
2. Rechtsobjecten
= hebben geen rechten en verplichtingen
vb. je gsm heeft geen recht op een werkdag van max. 8u
3. Rechtspersonen
= entiteiten die door het recht als mensen beschouwd worden en hierdoor rechten
en verplichtingen hebben
Vb. de universiteit Gent is een rechtspersoon en heeft dus net zoals mensen r en vp
Onderscheid rechtssubjecten en rechtsobjecten klopt niet geheel
4. (boek 3!) dieren apart: pleiten voor ‘dierenrechten’?
5. Juridische persoonlijkheid: die elementen die voor het recht van belang zijn:
4
BELANGRIJK:
- Begrippen veranderen met de tijd + betekenis kan anders zijn
Vb. vertegenwoordiging: minnelijk en onminnelijke vtw:
Minnelijke vtw is geen vertegenwoordiging (fout in boek 1)
Vb. boek 5: hoeveel bronnen van verbintenissen er zijn, normaal 4, maar als je verder
in de indeling van boek 5 kijkt, zijn het er vier andere.
Dia 5
- Extern recht
= hoe rechtsregels gemaakt worden – GESCHIEDENIS
- Intern recht
= wat zijn de rechtsregels vb. paus alexander – voorwaarden om te trouwen – RECHT
Juridische deel belangrijkste: rol puntenverdeling (extern recht: 6p, intern recht: 14p)
Dia 8: examen
- Extern recht: op het einde van elk stuk zijn het voorbeeldvragen hoe aanpakken?
- Intern recht: aparte uitleg
- Bonusvraag: die geldt tot en met 10
Dia 10: er is een addendum met de laatste wijzigingen – DUS voor boek 6 dit gebruiken en niet
cursus, want verouderd
Boek 7 is ook ingediend bij het parlement en 9 titel 1. Boek 7 mist een titel (lening), want hier
is een aparte commissie voor – decaan had geen tijd om hiervoor te werken.
Oudere versies teksten mogen mee naar het examen! Oude versies meedoen op ufora
EEN TIP:
Tom van der beken, handboek strafrecht legt alles uit over het nieuwe strafrecht: koop boek
strafrecht aan en doornemen tegen dat je afstudeert!
Inhoudsopgave
Personen- en familierecht................................................................................................... 4
Inleiding........................................................................................................................... 4
Basisbegrippen............................................................................................................. 4
Rechtsbekwaamheid....................................................................................................... 5
Handelsbekwaamheid..................................................................................................... 5
1
,Belgische en Europese privaatrechtsgeschiedenis
Vrouwen....................................................................................................................... 5
De rechten van het kind............................................................................................. 16
FAMILIE.......................................................................................................................... 32
Begrip familie............................................................................................................. 32
verwantschap............................................................................................................. 33
HUWELIJK....................................................................................................................... 37
Begrip......................................................................................................................... 37
De Romeinen: huwelijk = sociaal................................................................................37
GERMANEN: huwelijk = juridisch, geen contract.........................................................37
Het Kerkelijk huwelijksrecht........................................................................................ 38
DE ECHTSCHEIDING....................................................................................................... 43
ROMEINEn en Germanen: echtscheiding....................................................................43
DE KERK: onontbindbaarheid huwelijk........................................................................43
Omzeilen echtscheidingsverbod.................................................................................43
FRANSE REVOLUTIE en BW: opnieuw echtscheiding...................................................45
Evolutie na 1804......................................................................................................... 45
Nood aan hervormingen............................................................................................. 46
CONCLUSIE................................................................................................................. 46
zakenrecht........................................................................................................................ 46
Inleidende begrippen..................................................................................................... 46
Hedendaagse termen en BBW....................................................................................46
Vergelijking Romeins en huidig recht zakenrecht......................................................48
Actiones in rem en zakelijke rechten..........................................................................49
Soorten zaken............................................................................................................. 49
eigendom, bezit, detentie........................................................................................... 51
BEPERKTE ZAKELIJKE RECHTEN..................................................................................69
ERFPACHT EN OPSTAL................................................................................................ 77
zakelijke zekerheden..................................................................................................... 80
opgelet....................................................................................................................... 80
VERBINTENISSENRECHT................................................................................................ 83
INLEIDING................................................................................................................... 83
Classificatie bronnen verbintenissen..........................................................................83
Contractenrecht.......................................................................................................... 84
CLASSIFICATIE VAN BRONNEN VAN VERBINTENISSEN................................................86
verbintenissenrecht..................................................................................................... 107
Delicten en quasi-delicten........................................................................................107
BbW.......................................................................................................................... 119
De toekomst............................................................................................................. 120
2
,Belgische en Europese privaatrechtsgeschiedenis
erfrecht........................................................................................................................... 120
inleiding....................................................................................................................... 121
Romeinen.................................................................................................................... 121
Wettelijke devolutie.................................................................................................. 121
testament................................................................................................................. 121
Voor de Franse revolutie.............................................................................................. 122
Wettelijke devolutie.................................................................................................. 122
Franse revolutie........................................................................................................ 131
Burgerlijk wetboek.................................................................................................... 132
Na 1804.................................................................................................................... 133
BBW.......................................................................................................................... 133
huwelijksvermogensrecht............................................................................................... 134
Inleiding....................................................................................................................... 134
Essentiële begrippen:............................................................................................... 134
ROME........................................................................................................................... 135
GERMANEN.................................................................................................................. 135
Giften echtgenoot..................................................................................................... 135
LEENRECHT ANCIEN REGIME........................................................................................ 135
Na de Franken.......................................................................................................... 135
GEMEENRECHT ANCIEN REGIME..................................................................................136
Gemeen recht........................................................................................................... 136
FRANSE REVOLUTIE, B.W............................................................................................. 137
Burgerlijk wetboek.................................................................................................... 137
Na 1804....................................................................................................................... 137
1981: wijzigen erfrecht............................................................................................. 138
BBW............................................................................................................................. 138
Nieuwe erfrecht........................................................................................................ 138
Nieuw huwelijkvermogensrecht................................................................................138
Afgenomen belang verdere familie...........................................................................138
MILDERING SCHEIDING VAN GOEDEREN...................................................................139
Onduidelijkheden wettelijk stelsel............................................................................139
Meer hersamengestelde gezinnen............................................................................139
Enorme toename ongehuwd samenwonen...............................................................139
evaluatie................................................................................................................... 139
besluit.......................................................................................................................... 139
3
, Belgische en Europese privaatrechtsgeschiedenis
PERSONEN- EN FAMILIERECHT
INLEIDING
In het privaatrecht zijn er een aantal onderscheiden:
1) Personen- en familierecht
= rechtspositie van individu als dusdanig in de enge zin
= in relatie tot zijn echtgenoot en verwanten
2) Vermogensrecht
VERSCHIL?
1. Het familierecht gaat om dingen die niet in geld waardeerbaar zijn en die je
dus niet kan verkopen in de ruime zin. Vb. man, vrouw en kind niet
verkopen… Hiertegenover staat het vermogensrecht waar de zaken wel in
geld waardeerbaar zijn.
2. Een tweede verschil is dat er bij vermogensrecht een enorme invloed is
geweest bij de Romeinen, terwijl deze invloed er niet is bij het familierecht.
BASISBEGRIPPEN
Let op: Deze begrippen zijn vooral 19e eeuws. Eigenlijk bestonden deze
begrippen niet (anachronistisch gebruik: begrippen toepassen op een tijd waarin
ze nog niet bestonden).
1. Rechtssubjecten
= mensen - hebben rechten en verplichtingen
Vb. je hebt rechten: je hebt een bril, maar ook verplichtingen: zo moet je
collega je nog 20 euro
2. Rechtsobjecten
= hebben geen rechten en verplichtingen
vb. je gsm heeft geen recht op een werkdag van max. 8u
3. Rechtspersonen
= entiteiten die door het recht als mensen beschouwd worden en hierdoor rechten
en verplichtingen hebben
Vb. de universiteit Gent is een rechtspersoon en heeft dus net zoals mensen r en vp
Onderscheid rechtssubjecten en rechtsobjecten klopt niet geheel
4. (boek 3!) dieren apart: pleiten voor ‘dierenrechten’?
5. Juridische persoonlijkheid: die elementen die voor het recht van belang zijn:
4
