MK-OBS-6 zorg verlenen aan de kraamvrouw in de
acute en hoog complexe situaties
Leertaak 1: Methodieken en bewaking van de instabiele
kraamvrouw.
De student heeft kennis van:
- De indicaties, uitvoering en verpleegkundige zorg rondom de (acuut)
afwijkende maternale conditie
- De (acuut) afwijkende obstetrische parameters en kan deze
interpreteren
- De theorie van de BLS methodiek. De praktische beoordeling van
BLS-vaardigheden vindt in de organisatie plaats.
- De verschillende methodieken waaronder ABCDE, MOEWS en triage
in acute en/of hoog complexe situaties.
De kraamtijd of het kraambed (puerperium) is de periode van acht dagen na de
bevalling.
Kraamvrouw: tot zes weken na de bevalling. Lichamelijk, emotioneel en sociaal
verandert er veel.
De kraamperiode is de tijd van herstel en wondgenezing na de bevalling.
Vitale waarden van de kraamvrouw
Lichaamstemperatuur: infecties gaan meestal samen met verhoging. Kan duiden
op bijvoorbeeld een uwi, borstontsteking, endometritis etc.
Normale temperatuur tussen de 36.5 en 37.5 graden.
Hartactie: belangrijk in combinatie met temperatuur. Normaalwaarden tussen de
60 en 100. Hartactie kan stijgen door bloedverlies, koorts, stuwing, laag HB of
stress.
Stand van de baarmoeder: een slecht gecontraheerde uterus kan aanleiding zijn
voor een fluxus. Direct na de geboorte van de placenta bevindt de bovenzijde
van de baarmoeder (fundus) zich meestal ter hoogte van de navel. Fysiologisch
zakt de uterus daarna circa één vingerbreedte per dag. Een ander verloop kan
veroorzaakt worden door: een volle blaas en/of volle darmen, infectie, multipara
etc.
Ademhaling: Normaalwaarde 15-20 per minuut. >20 is afwijkend. Oorzaken bij
kraamvrouw: koorts, longontsteking, bloedarmoede, longembolie
Bloeddruk: normale RR waarde is <140/90. Hoger is PE. Symptomen: pijn in de
bovenbuik of tussen de schouderbladen. Hoofdpijn (erger wordend, pijnstillers
helpen werken niet). Visusklachten (sterretjes zien, lichtflitsen, dubbelzien).
,Misselijkheid en braken. Plotseling vocht vasthouden in gezicht, handen of
voeten.
Perineum: Tekenen van infecties kunnen zijn: pijn, roodheid, zwelling en
eventueel aflopen van pus. Dagelijks “luchten”, geen kussens om op te zitten.
De benen: controleer de benen één keer per dag. Door hormonale verandering en
verminderde mobiliteit kan het bloed langzamer stromen. Een kraamvrouw heeft
hierdoor een verhoogde kans op trombose. Dit komt ongeveer voor in 0,1% van
de kraamvrouwen.
Vloeien/lochia
Vloeien/lochia bestaat uit Slijmvliesresten, necrotisch weefsel, bloed en micro
organismen.
Door controle wordt overmatig bloedverlies of een beginnende endometritis tijdig
herkend. Het bloedverlies postpartum verandert qua kleur en hoeveelheid
gedurende het kraambed. Het
bloedverlies wordt minder en lichter van
kleur.
Kraamvrouwen verliezen tussen de 150
ml en 400 ml gedurende het hele
kraambed.
Ruim bloedverlies op de eerste dag kan
wijzen op een (nog) bloedende ruptuur.
Ruim/zeer ruim (een vol maandverband
bij elke verschoning) bloedverlies in het
kraambed kan wijzen op een
placentarest of atonie.
ABCDE methode
ABCDE methode> is een werkwijze waarbij hulp wordt verleend volgens het
principe “treat first what kills first”
- A – airway: beoordeeld wordt of de lucht-/ademweg vrij is; zo nodig moet
deze vrijgemaakt worden.
- B – breathing: zijn er symptomen van een bedreigde
oxygenatie/gaswisseling? Is er een indruk van de zuurstofsaturatie? Is
toediening van zuurstof nodig? Moet er beademing worden toegepast?
- C – circulation: zijn er symptomen van een bedreigde circulatie? Wat zijn
de eventuele oorzaken? Zijn er bloedingen?
- D – disabilities: is er een bewustzijnsstoornis en/of andere acute
neurologische symptomen? Bij de objectivering van storingen in het
bewustzijn wordt gebruik gemaakt van de Glasgow Coma Scale.
- E – exposure/environment: is de lichaamstemperatuur gestoord en wat
is daarvan de oorzaak? Hebben omgevingsfactoren daarop invloed gehad
, (zoals koud water bij dreigende verdrinking)? Denk ook aan
koolmonoxide / de omgeving van de patiënt.
MEOWS
Is een hulpmiddel om maternale sterfte te voorkomen Modified Early Obstetric
Warning System
Door vroegtijdige herkenning van alarmsignalen, is de MEOWS een hulpmiddel
om maternale sterfte en morbiditeit te voorkomen.
Leertaak 2: Shock, long- en ruiterembolie.
De student heeft kennis van:
De pathofysiologie, oorzaak, symptomen, gevolgen, diagnostiek,
farmacologie, medisch beleid en verpleegkundig handelen bij onder
andere:
- Shock
- Long-/ ruiterembolie
Fluxus: >1000ml
Massale fluxus: >2500/3000ml of wanneer er bloedtransfusie nodig is
Oorzaken van bloedverlies
- Uterus
o Atonie
o Placentarest
- Cervix
- Vagina
Risicofactoren HPP
- Primair
o Overrekking van de uterus
Gemelli
Macrosomie
Polyhydramnion
o Langdurige baring
o Infectie
o Kunstverlossing
o Atonie in de voorgeschiedenis
o Uterus myomatosus
- Secundair
o Placentarest, soms wel dagen/weken postpartum
acute en hoog complexe situaties
Leertaak 1: Methodieken en bewaking van de instabiele
kraamvrouw.
De student heeft kennis van:
- De indicaties, uitvoering en verpleegkundige zorg rondom de (acuut)
afwijkende maternale conditie
- De (acuut) afwijkende obstetrische parameters en kan deze
interpreteren
- De theorie van de BLS methodiek. De praktische beoordeling van
BLS-vaardigheden vindt in de organisatie plaats.
- De verschillende methodieken waaronder ABCDE, MOEWS en triage
in acute en/of hoog complexe situaties.
De kraamtijd of het kraambed (puerperium) is de periode van acht dagen na de
bevalling.
Kraamvrouw: tot zes weken na de bevalling. Lichamelijk, emotioneel en sociaal
verandert er veel.
De kraamperiode is de tijd van herstel en wondgenezing na de bevalling.
Vitale waarden van de kraamvrouw
Lichaamstemperatuur: infecties gaan meestal samen met verhoging. Kan duiden
op bijvoorbeeld een uwi, borstontsteking, endometritis etc.
Normale temperatuur tussen de 36.5 en 37.5 graden.
Hartactie: belangrijk in combinatie met temperatuur. Normaalwaarden tussen de
60 en 100. Hartactie kan stijgen door bloedverlies, koorts, stuwing, laag HB of
stress.
Stand van de baarmoeder: een slecht gecontraheerde uterus kan aanleiding zijn
voor een fluxus. Direct na de geboorte van de placenta bevindt de bovenzijde
van de baarmoeder (fundus) zich meestal ter hoogte van de navel. Fysiologisch
zakt de uterus daarna circa één vingerbreedte per dag. Een ander verloop kan
veroorzaakt worden door: een volle blaas en/of volle darmen, infectie, multipara
etc.
Ademhaling: Normaalwaarde 15-20 per minuut. >20 is afwijkend. Oorzaken bij
kraamvrouw: koorts, longontsteking, bloedarmoede, longembolie
Bloeddruk: normale RR waarde is <140/90. Hoger is PE. Symptomen: pijn in de
bovenbuik of tussen de schouderbladen. Hoofdpijn (erger wordend, pijnstillers
helpen werken niet). Visusklachten (sterretjes zien, lichtflitsen, dubbelzien).
,Misselijkheid en braken. Plotseling vocht vasthouden in gezicht, handen of
voeten.
Perineum: Tekenen van infecties kunnen zijn: pijn, roodheid, zwelling en
eventueel aflopen van pus. Dagelijks “luchten”, geen kussens om op te zitten.
De benen: controleer de benen één keer per dag. Door hormonale verandering en
verminderde mobiliteit kan het bloed langzamer stromen. Een kraamvrouw heeft
hierdoor een verhoogde kans op trombose. Dit komt ongeveer voor in 0,1% van
de kraamvrouwen.
Vloeien/lochia
Vloeien/lochia bestaat uit Slijmvliesresten, necrotisch weefsel, bloed en micro
organismen.
Door controle wordt overmatig bloedverlies of een beginnende endometritis tijdig
herkend. Het bloedverlies postpartum verandert qua kleur en hoeveelheid
gedurende het kraambed. Het
bloedverlies wordt minder en lichter van
kleur.
Kraamvrouwen verliezen tussen de 150
ml en 400 ml gedurende het hele
kraambed.
Ruim bloedverlies op de eerste dag kan
wijzen op een (nog) bloedende ruptuur.
Ruim/zeer ruim (een vol maandverband
bij elke verschoning) bloedverlies in het
kraambed kan wijzen op een
placentarest of atonie.
ABCDE methode
ABCDE methode> is een werkwijze waarbij hulp wordt verleend volgens het
principe “treat first what kills first”
- A – airway: beoordeeld wordt of de lucht-/ademweg vrij is; zo nodig moet
deze vrijgemaakt worden.
- B – breathing: zijn er symptomen van een bedreigde
oxygenatie/gaswisseling? Is er een indruk van de zuurstofsaturatie? Is
toediening van zuurstof nodig? Moet er beademing worden toegepast?
- C – circulation: zijn er symptomen van een bedreigde circulatie? Wat zijn
de eventuele oorzaken? Zijn er bloedingen?
- D – disabilities: is er een bewustzijnsstoornis en/of andere acute
neurologische symptomen? Bij de objectivering van storingen in het
bewustzijn wordt gebruik gemaakt van de Glasgow Coma Scale.
- E – exposure/environment: is de lichaamstemperatuur gestoord en wat
is daarvan de oorzaak? Hebben omgevingsfactoren daarop invloed gehad
, (zoals koud water bij dreigende verdrinking)? Denk ook aan
koolmonoxide / de omgeving van de patiënt.
MEOWS
Is een hulpmiddel om maternale sterfte te voorkomen Modified Early Obstetric
Warning System
Door vroegtijdige herkenning van alarmsignalen, is de MEOWS een hulpmiddel
om maternale sterfte en morbiditeit te voorkomen.
Leertaak 2: Shock, long- en ruiterembolie.
De student heeft kennis van:
De pathofysiologie, oorzaak, symptomen, gevolgen, diagnostiek,
farmacologie, medisch beleid en verpleegkundig handelen bij onder
andere:
- Shock
- Long-/ ruiterembolie
Fluxus: >1000ml
Massale fluxus: >2500/3000ml of wanneer er bloedtransfusie nodig is
Oorzaken van bloedverlies
- Uterus
o Atonie
o Placentarest
- Cervix
- Vagina
Risicofactoren HPP
- Primair
o Overrekking van de uterus
Gemelli
Macrosomie
Polyhydramnion
o Langdurige baring
o Infectie
o Kunstverlossing
o Atonie in de voorgeschiedenis
o Uterus myomatosus
- Secundair
o Placentarest, soms wel dagen/weken postpartum
