MK-OBS-04 Zorg verlenen van een barende met
een hoog complexe zorgvraag
Leertaak 1 Methodieken en bewaking in acute/ hoog
complexe situaties rondom de baring
De student heeft kennis van:
De indicaties, uitvoering en verpleegkundige zorg rondom:
- De (acuut) afwijkende foetale conditie
- Een (acuut) hoog complex CTG
- De hoog complexe echo's
- Een (acuut) afwijkend MBO
- De verschillende methodieken waaronder ABCDE, MOEWS en triage.
Redenen voor acuut afwijkende foetale
conditie
- MHVW
- Placenta/navelstreng problematiek
- IUGR
- Solutio = placentaloslating
- Uterusruptuur
- Foetaal maternaal transfusie
- Over stimulatie
- Diabetes, DG/DM
- Infectie, LGV
- Pijnstilling
- NVU
- Bloedgroepantagonisme
Een snelle stijging van de basis (=
tachycardie) bij een foetus komt vaak door
stress. Foetus is aan het overcompenseren.
Indicaties, uitvoering en verpleegkundige zorg rondom een (acute) hoog
complex CTG
CTG classificatie: FIGO
- Normaal CTG Expectatief, goede foetale conditie waarschijnlijk.
- Suboptimaal CTG Mogelijke oorzaak voor suboptimaal CTG opheffen,
aanvullende diagnostiek overwegen.
- Abnormaal CTG Mogelijke oorzaak voor abnormaal CTG opheffen en
aanvullende diagnostiek of termineren baring overwegen. Altijd overleg
met gynaecoloog!
, - Pre terminaal CTG baring termineren, direct medebeoordeling door
gynaecoloog.
De (acute) afwijkende vitale functies van de barende
- Temp, koorts
- Versnelde pols
- Bloeddruk daling (of shock)
- Bloeddruk stijging
- Saturatiedaling bij bv remifentanyl
- Verminderde urine productie
- Verminderd bewustzijn, eclamptisch insult
Gemiddeld overlijden jaarlijks 11 vrouwen in Nederland tgv zwangerschap, baring
of kraamtijd
Oorzaken IC opname
- Massaal bloedverlies (fluxus, HPP)
- Eclampsie/Hypertensieve aandoeningen
- Sepsis
- Trombo-embolie
- Orgaan falen (nier, lever, cardiaal, respiratoir, neurologisch)
- Anesthesie gerelateerd (aspiratie, toxiciteit)
Acuut afwijkend MBO
Microbloedonderzoek (MBO) is een techniek voor foetale bewaking durante partu
die in combinatie met cardiotocografie (CTG)-bewaking gebruikt wordt. Deze
combinatie van methoden reduceert het aantal onnodige operatieve bevallingen
in verband met foetale nood. Als het CTG verdacht is voor foetale hypoxie, wordt
er een kleine hoeveelheid bloed uit de hoofdhuid van de foetus afgenomen.
- pH-waarde ≥7,25 is, wordt ervan uitgegaan dat er geen foetale nood is
(continuering CTG-bewaking).
- Een pH ≤7,20 wordt geassocieerd met foetale hypoxie, waarna een
spoedige bevalling nagestreefd dient te worden.
- Een pH tussen 7,20 en 7,25 geeft een grijs pre-acidosegebied aan (MBO
herhalen binnen 30 min)
,Leertaak 2 Gemelli, liggingsafwijkingen en complicaties
De student heeft kennis van:
De pathofysiologie, oorzaak, symptomen, gevolgen, diagnostiek, farmacologie,
medisch beleid en verpleegkundig handelen bij o.a.:
- Schouderdystocie
- Complicaties van een partus gemelli
- Complicaties van een stuitligging
- Foetale nood
Schouderdystocie
Definitie: na geboorte van caput en sacraalwaarts bewegen zijn additionele
handelingen nodig om de schouders geboren te laten worden.
Ongeveer 1% van de bevalling in hoofdligging.
Bij een schouderdystocie is het hoofdje van de baby geboren, maar wil de voorste
schouder niet volgen. De schouder die aan de voorzijde van het bekken gelegen
is, blijft steken boven het schaambeen. Omdat er tijdens de schouderdystocie
een zuurstoftekort kan optreden bij de baby is snel handelen van belang. Het is
wenselijk dat de geboorte binnen 5 minuten na de geboorte van het hoofd
plaatsvindt.
Risicofactoren:
- Antepartum
o Macrosomie!!
o Obesitas
o Diabetes
o Serotiniteit
o Hogere maternale leeftijd
o Mannelijke foetus
o Grandemultipara
o Hydrops/congenitale afwijkingen
- Intrapartum
o langdurige ontsluiting (waarom drukt het hoofd niet goed tegen de
ontsluitingsring?)
o langdurige uitdrijving (er moet een reden zijn waarom het kind al
traag uitdrijft)
o oxytocine
o kunstverlossing
Plexus brachialis laesie
Beschadiging tijdens de geboorte van het zenuwnetwerk in het schouder/arm
gebied.
, - Meestal snel spontaan herstel (84%), volledig verdwenen binnen 6
maanden
- Bij 1 op de 2000 bevalling permanente beschadiging
Durante partu
Voortekenen:
- Headbobbing: hoofd tijdens het persen steeds zichtbaar in perineum,
verdwijnt tussen contracties in
- Turtle sign: Hoofd wordt heel langzaam geboren en teruggetrokken tegen
het perineum aan.
Wat te doen:
- Voldoende rust en ruime
- STOP persen, niet meer trekken/draaien aan het hoofd
- Een dwarsbed
- Reeks handgrepen
Hulp = assistentiebel
Episiotomie
Legs = Mc Robberts
Pressure = suprapubische impressie. (GEEN FUNDUSEXPRESSIE)
Enter = in de vagina naar binnen gaan om het kind te draaien
Remover post = verwijder achterste arm
Roll = all fours, meer ruimte krijgen.
Episiotomie
- Mediolaterale epi
- Lokale verdoving
- Hersteld niet beter dan een ruptuur
- Eventueel om totaalruptuur voorkomen (is helaas niet altijd zo)
Mc Robberts
Maximale flexie in de heupen, geeft meer ruimte voor voorste
schouder van het kind. Opnieuw het hoofd sacraalwaarts bewegen.
Suprapubische impressie
Vaak icm met de Mc Robberts
een hoog complexe zorgvraag
Leertaak 1 Methodieken en bewaking in acute/ hoog
complexe situaties rondom de baring
De student heeft kennis van:
De indicaties, uitvoering en verpleegkundige zorg rondom:
- De (acuut) afwijkende foetale conditie
- Een (acuut) hoog complex CTG
- De hoog complexe echo's
- Een (acuut) afwijkend MBO
- De verschillende methodieken waaronder ABCDE, MOEWS en triage.
Redenen voor acuut afwijkende foetale
conditie
- MHVW
- Placenta/navelstreng problematiek
- IUGR
- Solutio = placentaloslating
- Uterusruptuur
- Foetaal maternaal transfusie
- Over stimulatie
- Diabetes, DG/DM
- Infectie, LGV
- Pijnstilling
- NVU
- Bloedgroepantagonisme
Een snelle stijging van de basis (=
tachycardie) bij een foetus komt vaak door
stress. Foetus is aan het overcompenseren.
Indicaties, uitvoering en verpleegkundige zorg rondom een (acute) hoog
complex CTG
CTG classificatie: FIGO
- Normaal CTG Expectatief, goede foetale conditie waarschijnlijk.
- Suboptimaal CTG Mogelijke oorzaak voor suboptimaal CTG opheffen,
aanvullende diagnostiek overwegen.
- Abnormaal CTG Mogelijke oorzaak voor abnormaal CTG opheffen en
aanvullende diagnostiek of termineren baring overwegen. Altijd overleg
met gynaecoloog!
, - Pre terminaal CTG baring termineren, direct medebeoordeling door
gynaecoloog.
De (acute) afwijkende vitale functies van de barende
- Temp, koorts
- Versnelde pols
- Bloeddruk daling (of shock)
- Bloeddruk stijging
- Saturatiedaling bij bv remifentanyl
- Verminderde urine productie
- Verminderd bewustzijn, eclamptisch insult
Gemiddeld overlijden jaarlijks 11 vrouwen in Nederland tgv zwangerschap, baring
of kraamtijd
Oorzaken IC opname
- Massaal bloedverlies (fluxus, HPP)
- Eclampsie/Hypertensieve aandoeningen
- Sepsis
- Trombo-embolie
- Orgaan falen (nier, lever, cardiaal, respiratoir, neurologisch)
- Anesthesie gerelateerd (aspiratie, toxiciteit)
Acuut afwijkend MBO
Microbloedonderzoek (MBO) is een techniek voor foetale bewaking durante partu
die in combinatie met cardiotocografie (CTG)-bewaking gebruikt wordt. Deze
combinatie van methoden reduceert het aantal onnodige operatieve bevallingen
in verband met foetale nood. Als het CTG verdacht is voor foetale hypoxie, wordt
er een kleine hoeveelheid bloed uit de hoofdhuid van de foetus afgenomen.
- pH-waarde ≥7,25 is, wordt ervan uitgegaan dat er geen foetale nood is
(continuering CTG-bewaking).
- Een pH ≤7,20 wordt geassocieerd met foetale hypoxie, waarna een
spoedige bevalling nagestreefd dient te worden.
- Een pH tussen 7,20 en 7,25 geeft een grijs pre-acidosegebied aan (MBO
herhalen binnen 30 min)
,Leertaak 2 Gemelli, liggingsafwijkingen en complicaties
De student heeft kennis van:
De pathofysiologie, oorzaak, symptomen, gevolgen, diagnostiek, farmacologie,
medisch beleid en verpleegkundig handelen bij o.a.:
- Schouderdystocie
- Complicaties van een partus gemelli
- Complicaties van een stuitligging
- Foetale nood
Schouderdystocie
Definitie: na geboorte van caput en sacraalwaarts bewegen zijn additionele
handelingen nodig om de schouders geboren te laten worden.
Ongeveer 1% van de bevalling in hoofdligging.
Bij een schouderdystocie is het hoofdje van de baby geboren, maar wil de voorste
schouder niet volgen. De schouder die aan de voorzijde van het bekken gelegen
is, blijft steken boven het schaambeen. Omdat er tijdens de schouderdystocie
een zuurstoftekort kan optreden bij de baby is snel handelen van belang. Het is
wenselijk dat de geboorte binnen 5 minuten na de geboorte van het hoofd
plaatsvindt.
Risicofactoren:
- Antepartum
o Macrosomie!!
o Obesitas
o Diabetes
o Serotiniteit
o Hogere maternale leeftijd
o Mannelijke foetus
o Grandemultipara
o Hydrops/congenitale afwijkingen
- Intrapartum
o langdurige ontsluiting (waarom drukt het hoofd niet goed tegen de
ontsluitingsring?)
o langdurige uitdrijving (er moet een reden zijn waarom het kind al
traag uitdrijft)
o oxytocine
o kunstverlossing
Plexus brachialis laesie
Beschadiging tijdens de geboorte van het zenuwnetwerk in het schouder/arm
gebied.
, - Meestal snel spontaan herstel (84%), volledig verdwenen binnen 6
maanden
- Bij 1 op de 2000 bevalling permanente beschadiging
Durante partu
Voortekenen:
- Headbobbing: hoofd tijdens het persen steeds zichtbaar in perineum,
verdwijnt tussen contracties in
- Turtle sign: Hoofd wordt heel langzaam geboren en teruggetrokken tegen
het perineum aan.
Wat te doen:
- Voldoende rust en ruime
- STOP persen, niet meer trekken/draaien aan het hoofd
- Een dwarsbed
- Reeks handgrepen
Hulp = assistentiebel
Episiotomie
Legs = Mc Robberts
Pressure = suprapubische impressie. (GEEN FUNDUSEXPRESSIE)
Enter = in de vagina naar binnen gaan om het kind te draaien
Remover post = verwijder achterste arm
Roll = all fours, meer ruimte krijgen.
Episiotomie
- Mediolaterale epi
- Lokale verdoving
- Hersteld niet beter dan een ruptuur
- Eventueel om totaalruptuur voorkomen (is helaas niet altijd zo)
Mc Robberts
Maximale flexie in de heupen, geeft meer ruimte voor voorste
schouder van het kind. Opnieuw het hoofd sacraalwaarts bewegen.
Suprapubische impressie
Vaak icm met de Mc Robberts
