Het effect van geur en menselijkheid van een robot op vertrouwen
Naam:
Studentnummer:
Cursus: Onderzoekspracticum Experimenteel Onderzoek (PB0422)
Examinatoren:
Inleverdatum: 19.03.2025
, Samenvatting (Abstract)
Met de toenemende integratie van robots in zorgomgevingen is het vertrouwen van
gebruikers in deze technologie cruciaal voor succesvolle interacties. Dit onderzoek
onderzoekt het effect van geur (hexanal,geen geur) en de visuele representatie van robots
(robot, avatar, foto van een mens) op het vertrouwen in zorginteracties. De centrale vraag
was: "Hoe beinvloeden geur en visuele representatie het vertrouwen in zorginteracties, en
wordt dit effect versterkt wanneer deelnemers de robot als menselijker ervaren?"
In totaal namen 324 deelnemers deel aan een experiment, waarbij ze willekeurig
werden toegewezen aan een van de zes experimentele condities. De onafhankelijke
variabelen waren geur en uiterlijk van de robot en de afhankelijke variabelen waren het
vertrouwen in de robot en de beoordeling van de menselijkheid van de robot. De gegevens
werden geanalyseerd met een factoriele ANOVA en ANCOVA.
De resultaten gaven aan dat geur geen significant effect had op het vertrouwen (F(1,
309) = 1,73, p = 0,189). De visuele representatie had wel een significant effect op het
vertrouwen (F(2, 309) = 7,51, p < 0,001) met het hoogste vertrouwen in de foto-conditie (M
= 61,4), gevolgd door de avatar (M = 55,5) en de robot (M = 56,35). De interactie tussen geur
en uiterlijk was significant (F(2, 309) = 11,93, p < 0,001).
Dit onderzoek benadrukt de invloed van geur en visuele representatie op het
vertrouwen in robots en suggereert dat de menselijkheid van de robot deze effecten kan
versterken. Toekomstig onderzoek zou andere zintuiglijke stimuli, robotkenmerken en
sociale contexten kunnen onderzoeken.
, Het effect van geur en menselijkheid van een robot op vertrouwen
Robots worden steeds vaker ingezet in de zorg, waar vertrouwen essentieel is voor
succesvolle interacties. In een verpleeghuis kunnen zorgrobots bijvoorbeeld helpen bij het
herinneren aan medicatie-inname, het demonstreren van oefeningen of het bieden van
gezelschap, zoals door een spel te spelen of een kort gesprek te voeren. Voor patiënten kan
het echter moeilijk zijn om zich comfortabel te voelen bij een robot in plaats van een
menselijke zorgverlener. Een veelbelovende aanpak om dit te verbeteren is het gebruik van
geur, die de robot menselijker en betrouwbaarder kan laten overkomen (Fraune et al.,
2022).
Geuren kunnen vertrouwen beïnvloeden, zoals blijkt uit onderzoek naar lavendel.
Sellaro et al. (2015) vonden dat deelnemers die de geur van lavendel roken meer geld
toevertrouwden aan een fictieve partner dan deelnemers die pepermunt roken of geen geur
waarnamen. Het effect lijkt toe te schrijven aan hexanal, een geurcomponent die voorkomt
in lavendel en menselijke lichaamsgeur. Van Nieuwenburg et al. (2019) lieten zien dat
mensen meer vertrouwen toonden in fictieve medespelers wanneer ze hexanal (een soort
grasachtige geur) roken, vergeleken met andere geuren.
Hoewel hexanal effectief lijkt in het vergroten van vertrouwen tijdens menselijke
interacties, is het effect op interacties met robots minder duidelijk. Croijmans et al. (2023)
rapporteerden dat hexanal geen effect had op vertrouwen in robots, terwijl Fraune et al.
(2022) vonden dat lavendel het vertrouwen in robots juist wel vergrootte.
Eerder onderzoek naar vertrouwen in robots laat zien dat respondenten het advies
van een robot en dat van een mens ongeveer even vaak opvolgden (Pan & Steed, 2016). In
dat onderzoek konden deelnemers hulp vragen aan een mens, een avatar (een digitale
representatie van een mens) of een robot. De avatar werd het minst vertrouwd, mogelijk
vanwege de beperkte gelijkenis met een echt mens. Robots werden daarentegen als
betrouwbaar gezien, waarschijnlijk vanwege hun waargenomen intelligentie. Dit roept de
vraag op in hoeverre de menselijke gelijkenis van een robot bijdraagt aan vertrouwen,
specifiek in een zorgcontext.
Naam:
Studentnummer:
Cursus: Onderzoekspracticum Experimenteel Onderzoek (PB0422)
Examinatoren:
Inleverdatum: 19.03.2025
, Samenvatting (Abstract)
Met de toenemende integratie van robots in zorgomgevingen is het vertrouwen van
gebruikers in deze technologie cruciaal voor succesvolle interacties. Dit onderzoek
onderzoekt het effect van geur (hexanal,geen geur) en de visuele representatie van robots
(robot, avatar, foto van een mens) op het vertrouwen in zorginteracties. De centrale vraag
was: "Hoe beinvloeden geur en visuele representatie het vertrouwen in zorginteracties, en
wordt dit effect versterkt wanneer deelnemers de robot als menselijker ervaren?"
In totaal namen 324 deelnemers deel aan een experiment, waarbij ze willekeurig
werden toegewezen aan een van de zes experimentele condities. De onafhankelijke
variabelen waren geur en uiterlijk van de robot en de afhankelijke variabelen waren het
vertrouwen in de robot en de beoordeling van de menselijkheid van de robot. De gegevens
werden geanalyseerd met een factoriele ANOVA en ANCOVA.
De resultaten gaven aan dat geur geen significant effect had op het vertrouwen (F(1,
309) = 1,73, p = 0,189). De visuele representatie had wel een significant effect op het
vertrouwen (F(2, 309) = 7,51, p < 0,001) met het hoogste vertrouwen in de foto-conditie (M
= 61,4), gevolgd door de avatar (M = 55,5) en de robot (M = 56,35). De interactie tussen geur
en uiterlijk was significant (F(2, 309) = 11,93, p < 0,001).
Dit onderzoek benadrukt de invloed van geur en visuele representatie op het
vertrouwen in robots en suggereert dat de menselijkheid van de robot deze effecten kan
versterken. Toekomstig onderzoek zou andere zintuiglijke stimuli, robotkenmerken en
sociale contexten kunnen onderzoeken.
, Het effect van geur en menselijkheid van een robot op vertrouwen
Robots worden steeds vaker ingezet in de zorg, waar vertrouwen essentieel is voor
succesvolle interacties. In een verpleeghuis kunnen zorgrobots bijvoorbeeld helpen bij het
herinneren aan medicatie-inname, het demonstreren van oefeningen of het bieden van
gezelschap, zoals door een spel te spelen of een kort gesprek te voeren. Voor patiënten kan
het echter moeilijk zijn om zich comfortabel te voelen bij een robot in plaats van een
menselijke zorgverlener. Een veelbelovende aanpak om dit te verbeteren is het gebruik van
geur, die de robot menselijker en betrouwbaarder kan laten overkomen (Fraune et al.,
2022).
Geuren kunnen vertrouwen beïnvloeden, zoals blijkt uit onderzoek naar lavendel.
Sellaro et al. (2015) vonden dat deelnemers die de geur van lavendel roken meer geld
toevertrouwden aan een fictieve partner dan deelnemers die pepermunt roken of geen geur
waarnamen. Het effect lijkt toe te schrijven aan hexanal, een geurcomponent die voorkomt
in lavendel en menselijke lichaamsgeur. Van Nieuwenburg et al. (2019) lieten zien dat
mensen meer vertrouwen toonden in fictieve medespelers wanneer ze hexanal (een soort
grasachtige geur) roken, vergeleken met andere geuren.
Hoewel hexanal effectief lijkt in het vergroten van vertrouwen tijdens menselijke
interacties, is het effect op interacties met robots minder duidelijk. Croijmans et al. (2023)
rapporteerden dat hexanal geen effect had op vertrouwen in robots, terwijl Fraune et al.
(2022) vonden dat lavendel het vertrouwen in robots juist wel vergrootte.
Eerder onderzoek naar vertrouwen in robots laat zien dat respondenten het advies
van een robot en dat van een mens ongeveer even vaak opvolgden (Pan & Steed, 2016). In
dat onderzoek konden deelnemers hulp vragen aan een mens, een avatar (een digitale
representatie van een mens) of een robot. De avatar werd het minst vertrouwd, mogelijk
vanwege de beperkte gelijkenis met een echt mens. Robots werden daarentegen als
betrouwbaar gezien, waarschijnlijk vanwege hun waargenomen intelligentie. Dit roept de
vraag op in hoeverre de menselijke gelijkenis van een robot bijdraagt aan vertrouwen,
specifiek in een zorgcontext.
