Samenvatting economie
Hoofdstuk 1
1. Onderwerp en invalshoek
- Enkele definities:
• ‘Economics is the study of economies.’
• ‘The science which studies human behavior as a relationship between ends
and scarce means which have alternative uses.’
• ‘Economics is the study of how human beings coordinate their wants and
desires, given the decision-making mechanisms, social customs, and
political realities of the society.’
• ‘Political economy or economics is a study of mankind in the ordinary
business of life; it examines that part of individual and social action which is
most closely connected with the attainment and with the use of the material
requisites of wellbeing.’ (Alfred Marshall)
→Wat kunnen individuen en samenlevingen doen om welvarend te worden?
- Economie
• Positieve luik:
▪ Een wetenschap die de samenleving bestudeert
▪ Als samenspel van de keuzes van mensen
• Normatieve luik
▪ Evaluatie van de uitkomsten in termen van welvaart
▪ Indien nodig: beleidsvoorstellen ter bijsturing
• Niet het onderwerp, wel de invalshoek bepaalt de essentie van economie
2. De positieve wetenschap van de keuze
- Economische agenten: personen en instellingen die beslissingen nemen
betreffende activiteiten als productie, consumptie, maar ook aan- en verkoop van
goederen en diensten, sparen, het toestaan of opnemen van leningen,...
- Drie soorten beslissingsnemers
• Gezinnen
• Ondernemingen
• Overheid
, Eenvoudige economische kringloop
- Het rationele-keuzemodel:
• Iedereen probeert voor zichzelf het best mogelijke resultaat te bereiken: de
homo economicus
• Enkele misverstanden over de rationele keuze:
▪ Niet alleen vanuit materieel eigenbelang, maar ook vanuit altruïsme,
misantropie,... Iedereen vult zelf in wat ‘het beste’ voor hen is
▪ Niet altijd perfect geïnformeerd Bij hoge informatiekost, is het rationeel
om niet/onvolledig te informeren
▪ Ook vaak keuzes door afspraken, gewoontes, sociale normen,...
▪ Niet enkel individuele, ook collectieve beslissingen
• Evenwicht en rationele keuze: bv. even lange wachtrijen in de supermarkt
• Samenspel en uitkomsten: bv. woonkeuze, prijzenoorlog,...
3. De normatieve wetenschap van evaluatie en beleid
- ‘Economie is de wetenschap ... die de uitkomsten van dit samenspel evalueert in
termen van welvaart en, indien nodig, beleidsvoorstellen doet ter bijsturing’
- Welvaart: de mate waarin de leden van een maatschappij hun behoeften
bevredigd zien (H2)
- Pareto-verbetering: wanneer de welvaart van minstens één individu verhoogt en
niemand zijn welvaart ziet achteruitgaan
- Pareto-efficiëntie: wanneer er geen Pareto-verbetering mogelijk is (geen
verspilling)
Hoofdstuk 1
1. Onderwerp en invalshoek
- Enkele definities:
• ‘Economics is the study of economies.’
• ‘The science which studies human behavior as a relationship between ends
and scarce means which have alternative uses.’
• ‘Economics is the study of how human beings coordinate their wants and
desires, given the decision-making mechanisms, social customs, and
political realities of the society.’
• ‘Political economy or economics is a study of mankind in the ordinary
business of life; it examines that part of individual and social action which is
most closely connected with the attainment and with the use of the material
requisites of wellbeing.’ (Alfred Marshall)
→Wat kunnen individuen en samenlevingen doen om welvarend te worden?
- Economie
• Positieve luik:
▪ Een wetenschap die de samenleving bestudeert
▪ Als samenspel van de keuzes van mensen
• Normatieve luik
▪ Evaluatie van de uitkomsten in termen van welvaart
▪ Indien nodig: beleidsvoorstellen ter bijsturing
• Niet het onderwerp, wel de invalshoek bepaalt de essentie van economie
2. De positieve wetenschap van de keuze
- Economische agenten: personen en instellingen die beslissingen nemen
betreffende activiteiten als productie, consumptie, maar ook aan- en verkoop van
goederen en diensten, sparen, het toestaan of opnemen van leningen,...
- Drie soorten beslissingsnemers
• Gezinnen
• Ondernemingen
• Overheid
, Eenvoudige economische kringloop
- Het rationele-keuzemodel:
• Iedereen probeert voor zichzelf het best mogelijke resultaat te bereiken: de
homo economicus
• Enkele misverstanden over de rationele keuze:
▪ Niet alleen vanuit materieel eigenbelang, maar ook vanuit altruïsme,
misantropie,... Iedereen vult zelf in wat ‘het beste’ voor hen is
▪ Niet altijd perfect geïnformeerd Bij hoge informatiekost, is het rationeel
om niet/onvolledig te informeren
▪ Ook vaak keuzes door afspraken, gewoontes, sociale normen,...
▪ Niet enkel individuele, ook collectieve beslissingen
• Evenwicht en rationele keuze: bv. even lange wachtrijen in de supermarkt
• Samenspel en uitkomsten: bv. woonkeuze, prijzenoorlog,...
3. De normatieve wetenschap van evaluatie en beleid
- ‘Economie is de wetenschap ... die de uitkomsten van dit samenspel evalueert in
termen van welvaart en, indien nodig, beleidsvoorstellen doet ter bijsturing’
- Welvaart: de mate waarin de leden van een maatschappij hun behoeften
bevredigd zien (H2)
- Pareto-verbetering: wanneer de welvaart van minstens één individu verhoogt en
niemand zijn welvaart ziet achteruitgaan
- Pareto-efficiëntie: wanneer er geen Pareto-verbetering mogelijk is (geen
verspilling)
