Onderzoek doen naar brede
beroepsvraagstukken ten behoeve van
een verpleegkundige innovatie
EVL 7.2
Studentnaam BEOORDEELD MET RUIM VOLDOENDE
Studentnummer
Opleiding Verpleegkunde deeltijd
Werkplek
Titel EVL Onderzoek doen naar brede vraagstukken ten behoeve
van verpleegkundige innovatie
Code EVL VPK72D20
Groepscode
Datum van inleveren 21-04-2025
Versie Eerste kans
Leerwerkbegeleider
Leerteambegeleider
,2
,Voorwoord
Mijn naam is ...... en in 2022 ben ik gestart met de opleiding tot HBO- verpleegkundige. Ik volg de
opleiding aan Hogeschool Windesheim te Almere en bevind mij in de afstudeerfase. Voor de
opdracht EVL 7.2: ‘Onderzoek doen naar brede beroepsvraagstukken ten behoeve van
verpleegkundige innovatie’ heb ik een praktijkonderzoek uitgevoerd.
Tijdens dit onderzoek heb ik gebruikgemaakt van het boek Praktijkonderzoek in zorg en welzijn (Van
der Donk & Van Lanen, 2021). De auteurs schrijven dat verpleegkundigen in een beroepspraktijk
werken die voortdurend verandert en waarin complexe vraagstukken steeds vaker voorkomen. Dit
vraagt om een onderzoekende houding, die de basis vormt voor professioneel handelen.
In dit verslag analyseer ik op systematische wijze een complex vraagstuk binnen de beroepspraktijk
van ...... Het onderzoek richt zich op het verbeteren van het herkennen en signaleren van (het risico
op) ondervoeding bij thuiswonende ouderen door verpleegkundigen. Dit onderzoek is gebaseerd op
wetenschappelijke literatuur, relevante theorieën, de Beroepscode, inzichten van collega’s en
andere betrokken zorgprofessionals, mijn eigen werkervaring en de feedback van mijn
leerwerkbegeleider.
Op basis van de resultaten schrijf ik een aanbeveling voor de implementatie van een duurzame
verpleegkundige interventie. Met dit praktijkonderzoek wil ik bijdragen aan meer bewustwording
van de gevolgen van ondervoeding en aan een betere signalering bij thuiswonende ouderen
Ik heb voor dit vraagstuk gekozen omdat ondervoeding veelvuldig voorkomt bij thuiswonende
ouderen. Dit probleem heeft aanzienlijke gevolgen voor zowel hun gezondheid als hun kwaliteit van
leven (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, z.d.).
Graag wil ik mijn collega’s bedanken voor hun medewerking aan dit onderzoek. Ook mijn
leerwerkbegeleider wil ik bedanken voor het lezen van mijn verslag en haar feedback. Het door haar
ingevulde feedbackformulier voor dit beroepsproduct is toegevoegd als bijlage (zie Bijlage A).
3
, Samenvatting
Ondervoeding bij thuiswonende ouderen is een groot en onderschat probleem dat leidt tot een
verhoogd risico op complicaties, een afname van de zelfredzaamheid en een verminderde kwaliteit
van leven. Dit vergroot de zorgbehoefte van ouderen (microniveau), waardoor de druk op de zorg
toeneemt (mesoniveau) en de zorgkosten stijgen (macroniveau).
Dit onderzoek stelt vast hoe verpleegkundigen van ......het herkennen en signaleren van (het risico
op) ondervoeding bij thuiswonende ouderen kunnen verbeteren. Dit draagt bij aan het voorkomen
van ondervoeding en de gevolgen ervan, zoals gezondheidsproblemen en een verhoogd risico op
overlijden. Daarnaast helpt het om de druk op de zorg te verminderen, de kwaliteit van zorg te
verbeteren en de stijgende zorgkosten te beperken.
De onderzoeksvraag luidt: Hoe kan het herkennen en signaleren van (het risico op) ondervoeding bij
thuiswonende ouderen door de verpleegkundigen van ......worden verbeterd?
In dit onderzoek wordt een literatuurstudie gecombineerd met praktijkonderzoek en als leidraad
wordt het boek Praktijkonderzoek in zorg en welzijn (Van der Donk & Van Lanen, 2021) gebruikt. De
mixed-method-aanpak wordt ingezet om zowel kwalitatieve als kwantitatieve data te verzamelen via
enquêtes, interviews, documentenanalyse en literatuuronderzoek.
De uitkomst van de enquête toont aan dat alle verpleegkundigen een richtlijn of werkwijze missen
voor het herkennen en signaleren van ondervoeding. Daarnaast geven zij aan dat dit onderwerp
onderbelicht is in de opleiding en benoemen scholing als een belangrijke factor om het herkennen
en signaleren van ondervoeding te verbeteren. Tevens kunnen de best practices (screenen bij de
intake met de SNAQ65+) van vergelijkbare zorgorganisaties worden meegenomen om de werkwijze
binnen ........ te verbeteren.
De resultaten van dit onderzoek laten zien dat het ontbreken van een richtlijn of werkwijze rondom
het herkennen en signaleren van ondervoeding ertoe bijdraagt dat de verpleegkundigen van .....niet
structureel screenen op ondervoeding of het risico daarop. Uit interviews met verpleegkundigen van
vergelijkbare zorgorganisaties blijkt dat het screenen op (het risico op) ondervoeding bij de intake
ervoor zorgt dat er tijdig interventies ingezet kunnen worden, waarmee leed voor ouderen
voorkomen kan worden.
Dit onderzoek toont aan dat het ontbreken van een richtlijn of werkwijze voor het herkennen en
signaleren van ondervoeding bij ..... ervoor zorgt dat er niet structureel gescreend wordt op
ondervoeding of het risico daarop. Uit literatuuronderzoek, interviews met verpleegkundigen van
vergelijkbare zorgorganisaties en interviews met diëtisten blijkt dat structureel screenen bij de
intake met de SNAQ65+ een eenvoudige manier is om vroegtijdig te signaleren of er sprake is van
(het risico op) ondervoeding. Scholing draagt bij aan het behouden van actuele kennis over (het
risico op) ondervoeding.
De organisatie stelt een richtlijn op om een eenduidige werkwijze rondom ondervoedingsscreening
te waarborgen voor alle teams. Binnen deze werkwijze wordt door het team besloten om het
screenen op ondervoeding op te nemen in het anamneseformulier dat tijdens de intake wordt
gebruikt. De screening wordt uitgevoerd met behulp van de SNAQ65+, die via het elektronische
cliëntendossier automatisch aan alle zorgplannen wordt toegevoegd. Ter ondersteuning hiervan
verzorgt de diëtist een klinische les over ondervoeding en het gebruik van de SNAQ65+.
4
beroepsvraagstukken ten behoeve van
een verpleegkundige innovatie
EVL 7.2
Studentnaam BEOORDEELD MET RUIM VOLDOENDE
Studentnummer
Opleiding Verpleegkunde deeltijd
Werkplek
Titel EVL Onderzoek doen naar brede vraagstukken ten behoeve
van verpleegkundige innovatie
Code EVL VPK72D20
Groepscode
Datum van inleveren 21-04-2025
Versie Eerste kans
Leerwerkbegeleider
Leerteambegeleider
,2
,Voorwoord
Mijn naam is ...... en in 2022 ben ik gestart met de opleiding tot HBO- verpleegkundige. Ik volg de
opleiding aan Hogeschool Windesheim te Almere en bevind mij in de afstudeerfase. Voor de
opdracht EVL 7.2: ‘Onderzoek doen naar brede beroepsvraagstukken ten behoeve van
verpleegkundige innovatie’ heb ik een praktijkonderzoek uitgevoerd.
Tijdens dit onderzoek heb ik gebruikgemaakt van het boek Praktijkonderzoek in zorg en welzijn (Van
der Donk & Van Lanen, 2021). De auteurs schrijven dat verpleegkundigen in een beroepspraktijk
werken die voortdurend verandert en waarin complexe vraagstukken steeds vaker voorkomen. Dit
vraagt om een onderzoekende houding, die de basis vormt voor professioneel handelen.
In dit verslag analyseer ik op systematische wijze een complex vraagstuk binnen de beroepspraktijk
van ...... Het onderzoek richt zich op het verbeteren van het herkennen en signaleren van (het risico
op) ondervoeding bij thuiswonende ouderen door verpleegkundigen. Dit onderzoek is gebaseerd op
wetenschappelijke literatuur, relevante theorieën, de Beroepscode, inzichten van collega’s en
andere betrokken zorgprofessionals, mijn eigen werkervaring en de feedback van mijn
leerwerkbegeleider.
Op basis van de resultaten schrijf ik een aanbeveling voor de implementatie van een duurzame
verpleegkundige interventie. Met dit praktijkonderzoek wil ik bijdragen aan meer bewustwording
van de gevolgen van ondervoeding en aan een betere signalering bij thuiswonende ouderen
Ik heb voor dit vraagstuk gekozen omdat ondervoeding veelvuldig voorkomt bij thuiswonende
ouderen. Dit probleem heeft aanzienlijke gevolgen voor zowel hun gezondheid als hun kwaliteit van
leven (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, z.d.).
Graag wil ik mijn collega’s bedanken voor hun medewerking aan dit onderzoek. Ook mijn
leerwerkbegeleider wil ik bedanken voor het lezen van mijn verslag en haar feedback. Het door haar
ingevulde feedbackformulier voor dit beroepsproduct is toegevoegd als bijlage (zie Bijlage A).
3
, Samenvatting
Ondervoeding bij thuiswonende ouderen is een groot en onderschat probleem dat leidt tot een
verhoogd risico op complicaties, een afname van de zelfredzaamheid en een verminderde kwaliteit
van leven. Dit vergroot de zorgbehoefte van ouderen (microniveau), waardoor de druk op de zorg
toeneemt (mesoniveau) en de zorgkosten stijgen (macroniveau).
Dit onderzoek stelt vast hoe verpleegkundigen van ......het herkennen en signaleren van (het risico
op) ondervoeding bij thuiswonende ouderen kunnen verbeteren. Dit draagt bij aan het voorkomen
van ondervoeding en de gevolgen ervan, zoals gezondheidsproblemen en een verhoogd risico op
overlijden. Daarnaast helpt het om de druk op de zorg te verminderen, de kwaliteit van zorg te
verbeteren en de stijgende zorgkosten te beperken.
De onderzoeksvraag luidt: Hoe kan het herkennen en signaleren van (het risico op) ondervoeding bij
thuiswonende ouderen door de verpleegkundigen van ......worden verbeterd?
In dit onderzoek wordt een literatuurstudie gecombineerd met praktijkonderzoek en als leidraad
wordt het boek Praktijkonderzoek in zorg en welzijn (Van der Donk & Van Lanen, 2021) gebruikt. De
mixed-method-aanpak wordt ingezet om zowel kwalitatieve als kwantitatieve data te verzamelen via
enquêtes, interviews, documentenanalyse en literatuuronderzoek.
De uitkomst van de enquête toont aan dat alle verpleegkundigen een richtlijn of werkwijze missen
voor het herkennen en signaleren van ondervoeding. Daarnaast geven zij aan dat dit onderwerp
onderbelicht is in de opleiding en benoemen scholing als een belangrijke factor om het herkennen
en signaleren van ondervoeding te verbeteren. Tevens kunnen de best practices (screenen bij de
intake met de SNAQ65+) van vergelijkbare zorgorganisaties worden meegenomen om de werkwijze
binnen ........ te verbeteren.
De resultaten van dit onderzoek laten zien dat het ontbreken van een richtlijn of werkwijze rondom
het herkennen en signaleren van ondervoeding ertoe bijdraagt dat de verpleegkundigen van .....niet
structureel screenen op ondervoeding of het risico daarop. Uit interviews met verpleegkundigen van
vergelijkbare zorgorganisaties blijkt dat het screenen op (het risico op) ondervoeding bij de intake
ervoor zorgt dat er tijdig interventies ingezet kunnen worden, waarmee leed voor ouderen
voorkomen kan worden.
Dit onderzoek toont aan dat het ontbreken van een richtlijn of werkwijze voor het herkennen en
signaleren van ondervoeding bij ..... ervoor zorgt dat er niet structureel gescreend wordt op
ondervoeding of het risico daarop. Uit literatuuronderzoek, interviews met verpleegkundigen van
vergelijkbare zorgorganisaties en interviews met diëtisten blijkt dat structureel screenen bij de
intake met de SNAQ65+ een eenvoudige manier is om vroegtijdig te signaleren of er sprake is van
(het risico op) ondervoeding. Scholing draagt bij aan het behouden van actuele kennis over (het
risico op) ondervoeding.
De organisatie stelt een richtlijn op om een eenduidige werkwijze rondom ondervoedingsscreening
te waarborgen voor alle teams. Binnen deze werkwijze wordt door het team besloten om het
screenen op ondervoeding op te nemen in het anamneseformulier dat tijdens de intake wordt
gebruikt. De screening wordt uitgevoerd met behulp van de SNAQ65+, die via het elektronische
cliëntendossier automatisch aan alle zorgplannen wordt toegevoegd. Ter ondersteuning hiervan
verzorgt de diëtist een klinische les over ondervoeding en het gebruik van de SNAQ65+.
4
