MAW - havo domein C verhouding samenvatting

Domein c: verhouding
Hoofdconcept verhouding
 Verhouding = de wijze waarop mensen zich van elkaar onderscheidden en tot elkaar
verhouden en de manier waarop samenlevingen in sociale zin vorm geven aan deze
verschillen

o Op individueel niveau:
- Wat zijn onze verschillen van elkaar?
- Hoe verhouden we ons tot deze verschillen?
o Op samenleving niveau:
- Hoe geven we vorm aan deze verschillen?

Voor alles wat we zien qua verschillen tussen mensen geldt dat:

- Deze verschillen zijn sociaal gevormd (vorming) = hier worden verwachtingen en
betekenissen aan verbonden
- Het maken van onderscheid op basis van deze verschillen uit zich in sociale
ongelijkheid



Kernconcept sociale ongelijkheid
 Sociale ongelijkheid = een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet
aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en
leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van
waardering (= wat krijg je voor de inzet die je toont) en behandeling.

Kernconcept ontleed:

- Verschillen tussen mensen (wel of niet aangeboren)
- Dit heeft gevolgen voor maatschappelijke positie
- !! Leidt tot ongelijke verdeling van schaarse
- !! Dit leidt tot een ongelijke behandeling/waardering tussen mensen

Wat zijn voorbeelden van die verschillen? Ontstaan van
ongelijkheid:
- Ongelijke verdelingen van economische hulpbronnen (geld en bezit, opleiding +
beroepservaring)
- Ongelijke verdeling van sociale hulpbronnen (netwerken en familie)
- Ongelijke verdeling van symbolische hulpbronnen (status en aanzien > ontastbaar)
- Ongelijke verdeling van politieke hulpbronnen (macht en gezag: militaire/juridische
dwangmiddelen)

 Armoede = dat een persoon een gedurig lange tijd niet voldoende middelen heeft
om in de basisbehoeften te voldoen die hun samenleving als noodzakelijk gelden

Soorten kapitaal:
Kapitaal = vlakken waarop mensen van elkaar kunnen verschillen, onderscheid tussen
mensen binnen:

,  Cultureel kapitaal = vaardigheden en kennis (omgangsvormen enz.)
 Sociaal kapitaal = netwerken
 Economisch kapitaal = geld en bezit



Verschil sociale ongelijkheid en discriminatie
 Discriminatie = onderscheid maken tussen mensen op kenmerken die er eigenlijk
niet toe doen, ras, huidskleur, sekse, leeftijd, handicap, geloof
 Sociale ongelijkheid = als het gaat over het brede begrip, het verdelen van groepen in
lagen, het is sociaal erfelijk (ten dele), deze verschillen hebben invloed op je positie
(baan/studie)



Gevolgen van sociale ongelijkheid in verschillen op gebieden
als:
Onderwijs

o Het cultureel kapitaal van ouder beïnvloed de schoolprestatie van kinderen
o Het oordeel van docenten over leerlingen en de beslissingen van ouders en kinderen
om opleidingen vroegtijdig te beëindigen

Gezondheid

o Mensen met lagere maatschappelijke positie hebben meer aandoeningen en ziekten
en leven gemiddeld minder lang, waarom?
- Mensen uit lagere sociaaleconomische groepen vertonen vaker gedrag dat de
gezondheid schaadt (roken, drinken, drugs) en sporten minder
- De communicatievaardigheden kunnen een rol spelen in het contact met artsen
en gevolgen hebben door medische besluiten

Politiek

o Onder niet kiezers zijn mensen met weinig opleiding en een laag inkomen
oververtegenwoordigd

Cultuur

o Mensen met een hoge opleidingen en hoog inkomen gaan vaker naar musea,
concerten, enz.
o Mensen met lagere maatschappelijke posities hebben vaak een voorkeur voor andere
vormen van cultuur.



Sociale uitsluiting
Het gevaar van te grote sociaaleconomische verschillen is dat bepaalde sociale groepen
geïsoleerd kunnen raken. Sociale uitsluiting kan effect hebben op de sociale cohesie van
de samenleving. Deze sociale uitsluiting heeft vier componenten77 met behulp waarvan
de mate van uitsluiting van een groep kan worden vastgesteld:

1. Beperkte sociale en politieke participatie, zoals beperkte politieke interesse of sociaal
isolement;