MATERIEEL RECHT VAN DE EUROPESE UNIE
wat is “materieel recht”?
- materieel recht vd EU = al het recht behalve het institutionele en procedurele
- gaat ontelbaar wijd: allemaal rechtsregels die komen van europees niveau
- in dit vak: we kijken nr de kern
- opm: kritiek op EU dat ze zich te veel bemoeit met dingen en dat bedrijven te veel vw moeten
naleven
wat is “interne markt”
= ruimte z binnengrenzen waarin vrije verkeer van g, personen, diensten en kap is gewaarborgd, en
die een regime omvat dat verzekert dat de mededinging nt w verstoord
voorbeelden om belang van vak duidelijk te maken:
- band met privaatrecht: aankoop van een huis
- er was regeling van Vlaamse reg die zei dat als je in bepaalde zones een huis wil
kopen, dat je een bepaalde band moet hebben met die gemeente
- idee erachter: er waren veel expats (van EU en int instellingen) in de brusselse rand,
en hun loon was hoog en dus huurprijzen en koopprijzen voor de bevolking vd
gemeenten werd te duur → dus vlaams decreet dat zegt: “je mag bepaalde eisen
stellen, vb. dat er een bepaalde band moet zijn” zodat eigen bevolking ook nog een
kans krijgt
- probleem met vrij verkeer van personen: wordt moeilijker voor mensen uit andere
lidst om een huis te kopen
- dus eerste versie van deze regel werd vernietigd
- in 2022: nieuwe versie: wordt door GwH bekeken om te zien of het oké is
met regels van interne markt
- band met strafrecht:
- zaak Omega Diamonds: als je diamanten invoert moeten er bepaalde documenten w
toegevoegd (om te vermijden dat er bloeddiamanten zijn1 → origine van diamant
moet bekend zijn)
- bepaalde invoerders hadden de documenten vervalst / nt meegestuurd
- dus miljardenboete boven hun hoofd
- één vd advocaten zegt: “die documenten mogen nt want ze bemoeilijken vrij
verkeer en interne markt”
- en omdat EU recht > nationaal recht: je mag de sanctie nt toepassen
- en rechter heeft dit aanvaard
- band met publiekrecht:
- zaak waar obv interne marktrecht (dat eerder economisch is) je kan zeggen “we zijn
getrouwd in Spanje” waar huwelijk tss mensen van zelfde gender aanvaard wordt, en
dan wil je verhuizen nr Roemenië waar het nt aanvaard wordt
- obv interne marktrecht: Roemenië moet een huwelijk (ook tss mensen van
zelfde gender) aanvaarden als het in een andere lidst is aanvaard
- anders w vrij verkeer moeilijk
- dus zo is publiekrecht voor Roemenië een beetje veranderd
- band met economisch recht:
1
= diamanten door slavernij
1
, -vennootschappen zoals airbnb, uber,... die bepaalde economische sectoren disruptief
aan het beïnvloeden zijn
- zorgen ervoor dat hotels, taxis,... het moeilijker krijgen bij verlenen van hun
diensten
- → als je daar tegen wil optreden: opletten dat vrij verkeer nt w bemoeilijkt!
- dat het voor vennootschappen nt moeilijker wordt om bepaalde
vestigingen te openen
- dus: er zijn soms wel goede redenen om tegen vrij verkeer in te gaan,
maar je moet opletten dat je nt te restrictief bent
- vennootschappen moeten vrij ku bewegen in de EU
- band met fiscaal recht
- als je op OR g belasting moet betalen: in sommige gevallen is het obv KI die een heel
voordelig tarief geeft voor de mensen
- probleem: als je in Be huis hebt betaal je obv KI, en in Fr of Portugal betaal je op de
eigenlijke huurwaarde die veel hoger is
- HvJ zegt: het wordt moeilijker voor een Belg om huizen in buitenland te
kopen
- zie vrij verkeer van kap: je moet ku investeren waar je wil in de EU
- en door het belastingsysteem die het minder aantrekkelijk maakt om
in ander land te investeren, kan het probleem zijn voor interne markt
- dus Be zal op een bepaalde manier de fiscale regeling moeten
aanpassen
- band met sociaal recht:
- als we spreken over vrij verkeer van WN: wil zeggen dat het interessanter wordt voor
ondernemingen om WN uit andere lidst aan te nemen
- want ze hebben minder sociale bescherming, lagere loonsverwachting,...
- = social dumping: interne markt zorgt ervoor dat landen met hoge
sociale bescherming minder interessant worden, waardoor je
makkelijker kan bewegen en die landen links laat liggen
DUS regels vd interne markt: ku door elke jurist w ingeroepen
→ laat zich nt binden tot privaatrecht / publiekrecht / … : het kan in elke tak voorkomen!!
praktisch over dit vak
- vaak vertrekken vanuit primaire bronnen
- RS (HvJ)
- verdragsbepalingen
- harmonisatie
- → prof gaat vaak rechtsregels geven en dan kijken we hoe ze zijn geëvolueerd, wat
toepassingsgebied is en hoe HvJ die regels heeft vorm doen geven
- doel:
- 1. dat we methodologie van interne marktrecht ku toepassen op veel
verschillende concepten en evoluties
- 2. dat we zelf ku evalueren wat we ervan vinden
- je kan denken dat HvJ en EU soms te ver gaat!
- lesmateriaal:
2
, - slides
- readers (zijn heel cruciaal: meenemen nr examen)
- deel 1: wetgeving
- deel 2: rechtspraak
- bijkomende documenten op toledo: enkel indien nuttig en noodzakelijk
- !! er is gn handboek voor het vak
- opnames blijven tot september online!
- BEHALVE oefensessies: daar moet je fysiek aanwezig zijn
- permanente evaluatie!!
- je krijgt een casus en je moet die oplossen
- doelen:
- weerspiegelen van “echte leven”
- inoefenen vd leerstof
- korter examen & slaagcijfers gaan omhoog
- we krijgen casus op 31 maart om 18u, en ten laatste indienen op 3 april 12u
- examen:
- op 17 punten
- 3 uur
- casussen + theorie
- essay, eigen inzichten, vergelijkingen,...
- in theorie vragen: je moet onderbouwde mening hebben
3
, 1. INTERNE MARKT: CONTEXT
a. geschiedenis
historische oorsprong is een vredesproject:
1945: Europa verwoest & verdeeld na WO2
- rechts: Oostblok: landen die samen tot sovjet unie behoren
- links: landen waar veel oorlog was (maar wel nog apart zijn blijven bestaan)
probleem: exact zelfde context als na WO1: er zijn winnaars, verliezers, blokken die zich aan het
herstellen zijn en politieke krachten
⇒ dus: we moeten ervoor zorgen dat alle kleine belangen vd aparte landen samen worden gebracht
zodat er binnen 30j gn nieuwe oorlog komt
Jean Monnet & Robert Schuman: werken Schuman pact uit2
Schuman verklaring 9 mei 1950 = als we ervoor zorgen dat ec belangen vd europese landen samen
w gebracht: dat er gn oorlog meer kan zijn
- idee erachter: als elk land bepaalde gs produceerde en die productie was verspreid: dan kon
gn enkel land zich nog afsluiten vd andere
- je kan gn oorlog voeren tg andere landen als je die nodig hebt
- + voorkomen dat 1 land apart wapens, tanken,... kan produceren
- want productie van kolen en staal w opgesplitst
- dus: solidariteit van productie zorgt ervoor dat oorlog tss Fr & Duitsland materieel
onmogelijk wordt
- zie oorlog tss Rusland & Oekraïne nu: Rusland is helemaal onafhankelijk en kan dus
zelf oorlog voeren en alles zelf produceren, terwijl Oekraïne niet
- dus Oekraïne heeft vaak hulp nodig van NATO,...
- opm: dit klopt, zal wss een vd redenen zijn waarom er op europees grondgebied onderling gn
oorlogen meer zijn geweest
- we ku nt meer economisch z de andere
- ⇒ dit was het eerste resultaat: Lux, Bel, Fr, It, Dui en Nl vormen een unie
- en zo komt er een vrije circulatie van personen, goederen en arbeid
dan sprong nr interne markt
b. vrijhandel – concepten
interne markt is een vorm van vrijhandel: dat bepaalde g en mensen vrij ku bewegen
opm: er zijn ook andere vormen van ec samenwerking die je kan opdelen naargelang de intensiteit:
- als er gn akkoorden zijn gesloten: zou in beginsel alles mogelijk zijn
- je zou quota’s ku stellen
- (vb. land A mag max 100 auto’s invoeren)
- je zou ook ku werken via douane / betalingen
2
eerste bestand in reader: Schuman verklaring
4
wat is “materieel recht”?
- materieel recht vd EU = al het recht behalve het institutionele en procedurele
- gaat ontelbaar wijd: allemaal rechtsregels die komen van europees niveau
- in dit vak: we kijken nr de kern
- opm: kritiek op EU dat ze zich te veel bemoeit met dingen en dat bedrijven te veel vw moeten
naleven
wat is “interne markt”
= ruimte z binnengrenzen waarin vrije verkeer van g, personen, diensten en kap is gewaarborgd, en
die een regime omvat dat verzekert dat de mededinging nt w verstoord
voorbeelden om belang van vak duidelijk te maken:
- band met privaatrecht: aankoop van een huis
- er was regeling van Vlaamse reg die zei dat als je in bepaalde zones een huis wil
kopen, dat je een bepaalde band moet hebben met die gemeente
- idee erachter: er waren veel expats (van EU en int instellingen) in de brusselse rand,
en hun loon was hoog en dus huurprijzen en koopprijzen voor de bevolking vd
gemeenten werd te duur → dus vlaams decreet dat zegt: “je mag bepaalde eisen
stellen, vb. dat er een bepaalde band moet zijn” zodat eigen bevolking ook nog een
kans krijgt
- probleem met vrij verkeer van personen: wordt moeilijker voor mensen uit andere
lidst om een huis te kopen
- dus eerste versie van deze regel werd vernietigd
- in 2022: nieuwe versie: wordt door GwH bekeken om te zien of het oké is
met regels van interne markt
- band met strafrecht:
- zaak Omega Diamonds: als je diamanten invoert moeten er bepaalde documenten w
toegevoegd (om te vermijden dat er bloeddiamanten zijn1 → origine van diamant
moet bekend zijn)
- bepaalde invoerders hadden de documenten vervalst / nt meegestuurd
- dus miljardenboete boven hun hoofd
- één vd advocaten zegt: “die documenten mogen nt want ze bemoeilijken vrij
verkeer en interne markt”
- en omdat EU recht > nationaal recht: je mag de sanctie nt toepassen
- en rechter heeft dit aanvaard
- band met publiekrecht:
- zaak waar obv interne marktrecht (dat eerder economisch is) je kan zeggen “we zijn
getrouwd in Spanje” waar huwelijk tss mensen van zelfde gender aanvaard wordt, en
dan wil je verhuizen nr Roemenië waar het nt aanvaard wordt
- obv interne marktrecht: Roemenië moet een huwelijk (ook tss mensen van
zelfde gender) aanvaarden als het in een andere lidst is aanvaard
- anders w vrij verkeer moeilijk
- dus zo is publiekrecht voor Roemenië een beetje veranderd
- band met economisch recht:
1
= diamanten door slavernij
1
, -vennootschappen zoals airbnb, uber,... die bepaalde economische sectoren disruptief
aan het beïnvloeden zijn
- zorgen ervoor dat hotels, taxis,... het moeilijker krijgen bij verlenen van hun
diensten
- → als je daar tegen wil optreden: opletten dat vrij verkeer nt w bemoeilijkt!
- dat het voor vennootschappen nt moeilijker wordt om bepaalde
vestigingen te openen
- dus: er zijn soms wel goede redenen om tegen vrij verkeer in te gaan,
maar je moet opletten dat je nt te restrictief bent
- vennootschappen moeten vrij ku bewegen in de EU
- band met fiscaal recht
- als je op OR g belasting moet betalen: in sommige gevallen is het obv KI die een heel
voordelig tarief geeft voor de mensen
- probleem: als je in Be huis hebt betaal je obv KI, en in Fr of Portugal betaal je op de
eigenlijke huurwaarde die veel hoger is
- HvJ zegt: het wordt moeilijker voor een Belg om huizen in buitenland te
kopen
- zie vrij verkeer van kap: je moet ku investeren waar je wil in de EU
- en door het belastingsysteem die het minder aantrekkelijk maakt om
in ander land te investeren, kan het probleem zijn voor interne markt
- dus Be zal op een bepaalde manier de fiscale regeling moeten
aanpassen
- band met sociaal recht:
- als we spreken over vrij verkeer van WN: wil zeggen dat het interessanter wordt voor
ondernemingen om WN uit andere lidst aan te nemen
- want ze hebben minder sociale bescherming, lagere loonsverwachting,...
- = social dumping: interne markt zorgt ervoor dat landen met hoge
sociale bescherming minder interessant worden, waardoor je
makkelijker kan bewegen en die landen links laat liggen
DUS regels vd interne markt: ku door elke jurist w ingeroepen
→ laat zich nt binden tot privaatrecht / publiekrecht / … : het kan in elke tak voorkomen!!
praktisch over dit vak
- vaak vertrekken vanuit primaire bronnen
- RS (HvJ)
- verdragsbepalingen
- harmonisatie
- → prof gaat vaak rechtsregels geven en dan kijken we hoe ze zijn geëvolueerd, wat
toepassingsgebied is en hoe HvJ die regels heeft vorm doen geven
- doel:
- 1. dat we methodologie van interne marktrecht ku toepassen op veel
verschillende concepten en evoluties
- 2. dat we zelf ku evalueren wat we ervan vinden
- je kan denken dat HvJ en EU soms te ver gaat!
- lesmateriaal:
2
, - slides
- readers (zijn heel cruciaal: meenemen nr examen)
- deel 1: wetgeving
- deel 2: rechtspraak
- bijkomende documenten op toledo: enkel indien nuttig en noodzakelijk
- !! er is gn handboek voor het vak
- opnames blijven tot september online!
- BEHALVE oefensessies: daar moet je fysiek aanwezig zijn
- permanente evaluatie!!
- je krijgt een casus en je moet die oplossen
- doelen:
- weerspiegelen van “echte leven”
- inoefenen vd leerstof
- korter examen & slaagcijfers gaan omhoog
- we krijgen casus op 31 maart om 18u, en ten laatste indienen op 3 april 12u
- examen:
- op 17 punten
- 3 uur
- casussen + theorie
- essay, eigen inzichten, vergelijkingen,...
- in theorie vragen: je moet onderbouwde mening hebben
3
, 1. INTERNE MARKT: CONTEXT
a. geschiedenis
historische oorsprong is een vredesproject:
1945: Europa verwoest & verdeeld na WO2
- rechts: Oostblok: landen die samen tot sovjet unie behoren
- links: landen waar veel oorlog was (maar wel nog apart zijn blijven bestaan)
probleem: exact zelfde context als na WO1: er zijn winnaars, verliezers, blokken die zich aan het
herstellen zijn en politieke krachten
⇒ dus: we moeten ervoor zorgen dat alle kleine belangen vd aparte landen samen worden gebracht
zodat er binnen 30j gn nieuwe oorlog komt
Jean Monnet & Robert Schuman: werken Schuman pact uit2
Schuman verklaring 9 mei 1950 = als we ervoor zorgen dat ec belangen vd europese landen samen
w gebracht: dat er gn oorlog meer kan zijn
- idee erachter: als elk land bepaalde gs produceerde en die productie was verspreid: dan kon
gn enkel land zich nog afsluiten vd andere
- je kan gn oorlog voeren tg andere landen als je die nodig hebt
- + voorkomen dat 1 land apart wapens, tanken,... kan produceren
- want productie van kolen en staal w opgesplitst
- dus: solidariteit van productie zorgt ervoor dat oorlog tss Fr & Duitsland materieel
onmogelijk wordt
- zie oorlog tss Rusland & Oekraïne nu: Rusland is helemaal onafhankelijk en kan dus
zelf oorlog voeren en alles zelf produceren, terwijl Oekraïne niet
- dus Oekraïne heeft vaak hulp nodig van NATO,...
- opm: dit klopt, zal wss een vd redenen zijn waarom er op europees grondgebied onderling gn
oorlogen meer zijn geweest
- we ku nt meer economisch z de andere
- ⇒ dit was het eerste resultaat: Lux, Bel, Fr, It, Dui en Nl vormen een unie
- en zo komt er een vrije circulatie van personen, goederen en arbeid
dan sprong nr interne markt
b. vrijhandel – concepten
interne markt is een vorm van vrijhandel: dat bepaalde g en mensen vrij ku bewegen
opm: er zijn ook andere vormen van ec samenwerking die je kan opdelen naargelang de intensiteit:
- als er gn akkoorden zijn gesloten: zou in beginsel alles mogelijk zijn
- je zou quota’s ku stellen
- (vb. land A mag max 100 auto’s invoeren)
- je zou ook ku werken via douane / betalingen
2
eerste bestand in reader: Schuman verklaring
4
