en reageren – Chemie Overal
1.1
Leerdoelen:
- Je kunt uitleggen wat een zuivere stof, een mengsel, een element en
een verbinding is.
- Je kunt experimenteel vaststellen of je met een mengsel of zuivere
stof te maken hebt.
- Je kunt de kenmerken noemen en herkennen van oplossingen,
suspensies en emulsies.
- Je kunt de begrippen hydrofiel en hydrofoob toepassen.
Leerdoel 1 – zuivere stoffen, mengsels, elementen en
verbindingen
Een zuivere stof is een stof waar maar één soort atomen of moleculen in
voorkomen. Hierbij kun je denken aan gedestilleerd water. Deze stof
bestaat uit enkel H2O moleculen, en geen andere zouten of mineralen.
Een mengsel is het tegenovergestelde van een zuivere stof, want een
mengsel bestaat wel uit verschillende soorten moleculen. Een voorbeeld
hierbij is sinaasappelsap. Dit is een mengsel dat bestaat uit heel veel
verschillende soorten moleculen die samen sinaasappelsap vormen.
Een zuivere stof kun je opdelen in twee soorten. Namelijk eentje met maar
één soort atomen, en een ander met maar één soort moleculen. Wanneer
er sprake is van een zuivere stof bestaande uit één soort atomen, spreek
je van een element en bij één soort moleculen spreek je van een
verbinding.
Molecuultekening van
het element chloor
A A
C
C
C A
Molecuultekening van de
C
verbinding alcohol
A B
C
C
, Leerdoel 2 – mengsel of zuivere stof?
Zuivere stoffen hebben een smeltpunt en een kookpunt. Dit betekent dat
op een bepaalde temperatuur alle deeltjes gaan smelten of koken. Door de
verschillende smelt-/kookpunten van de deeltjes in een mengsel, heeft
een mengsel een smelttraject en een kooktraject.
Als je wil weten of de stof die je hebt een zuivere stof of een mengsel is,
laat je deze een faseovergang ondergaan en meet je de temperatuur. Als
de temperatuur tijdens de faseovergang hetzelfde blijft, dan heb je een
zuivere stof. Maar als de temperatuur langzaam blijft oplopen tijdens de
faseovergang, heb je een mengsel.
Leerdoel 3 – oplossingen, suspensies en emulsies
Een oplossing is een helder mengsel tussen twee vloeistoffen of tussen
een vloeistof en een vaste stof/gas. Een oplossing is tot op microniveau
gemengd. (bv suikerwater)
Een suspensie is daarentegen troebel. Het is een mengsel tussen een
vaste stof en een vloeistof, maar de vaste stof is niet opgelost in de
vloeistof. Door een verschil in dichtheid zakt de vaste stof naar beneden.
(bv krijt in water of zand in cola)
Een emulsie is ook troebel, maar het enige verschil is dat dit een mengsel
is tussen twee vloeistoffen die niet met elkaar mengen. Hier zal door een
verschil in dichtheid een tweelagensysteem ontstaan. Door een emulgator
te gebruiken kun je ervoor zorgen dat een emulsie wel gemengd blijft. (bv
olie en water)
Soort Wat zie je? Mengsel Overige Voorbeeld
mengsel tussen? kenmerken
Oplossing Het is Twee Ontmengt niet, Suikerwater
helder vloeistoffen want is tot op
of een microniveau
vloeistof gemengd
met een
vaste
stof/gas
Suspensie Het is Vaste stof Vaste stof zakt Zand in cola
troebel en een naar beneden
vloeistof door verschil in
dichtheid
Emulsie Het is Twee Een Olie in water
troebel vloeistoffen tweelagensyste (emulgator:
em zal ontstaan zeep)