Toets
gecompliceerde
wonden
Jet Gertenaar
,Inhoud
Hoofdstuk 3: debridement.....................................................................................................................5
3.1 definitie.........................................................................................................................................5
3.2 to debride or not to debride?.......................................................................................................5
3.3 methodes debridement................................................................................................................5
3.3.1 mechanisch debridement......................................................................................................5
3.3.2 autolytisch debridement........................................................................................................5
3.3.3 chirurgisch debridement........................................................................................................6
3.3.4 osmotisch debridement.........................................................................................................6
3.3.5 enzymatisch debridement.....................................................................................................7
3.3.6 chemisch debridement..........................................................................................................7
Hoofdstuk 4: wondafdekking..................................................................................................................8
4.1. Inleiding.......................................................................................................................................8
4.1.1. Ontwikkeling van de verbandmaterialen..............................................................................8
4.1.2 Het ideale verband.................................................................................................................8
4.2. Verschillende soorten wondafdekking.........................................................................................8
4.2.1 Absorberende gaasverbanden...............................................................................................8
4.2.2 Alginaten................................................................................................................................9
4.2.3 Amnionmembraan.................................................................................................................9
4.2.4 Antibacteriële zalven en crèmes............................................................................................9
4.2.5 Bloemsuiker, honing en suikerpasta’s....................................................................................9
4.2.6 Collageenhoudende verbanden.............................................................................................9
4.2.7 Dextranomeren....................................................................................................................10
4.2.8 Donorhuid............................................................................................................................10
4.2.9 Eindverband.........................................................................................................................10
4.2.10 Enzymatische producten....................................................................................................10
4.2.11 Gaasverbanden..................................................................................................................11
4.2.12 Geïmpregneerde verbanden (“vette gazen”) zonder medicinale toevoegingen................11
4.2.13 Geïmpregneerde verbanden (“vette gazen”) met medicinale toevoegingen.....................11
4.2.14 Geurneutraliserende verbandmaterialen..........................................................................11
4.2.15 Hyaluronzuurhoudende verbanden...................................................................................11
4.2.16 Hydrocolloïden...................................................................................................................11
4.2.17 Gelerend vezelverband......................................................................................................12
4.2.18 Hydrogels in gelvorm.........................................................................................................12
4.2.19 Hydrogels in plaatvorm......................................................................................................12
, 4.2.20 Interactieve verbanden op basis van elektrolyten.............................................................12
4.2.21 Keratinocyten-enten..........................................................................................................12
4.2.22 Negatieve-druktherapie.....................................................................................................13
4.2.23 Niet-inklevende absorberende verbanden........................................................................13
4.2.24 Niet-inklevende verbanden................................................................................................13
4.2.25 Pasta’s, crèmes en sprays om de wondranden te beschermen..........................................13
4.2.26 Polyurethaanfilms..............................................................................................................13
4.2.27 Schuimverbanden..............................................................................................................13
4.2.28 Siliconenverbanden...........................................................................................................14
4.2.29 Siliconengels......................................................................................................................14
4.2.30 Superabsorberende verbanden.........................................................................................14
4.2.31 Vochtige omslagen.............................................................................................................14
4.2.32 Zilverhoudende verbanden................................................................................................14
4.2.33 Zilvernitraat........................................................................................................................14
4.2.34 Zwachtels...........................................................................................................................14
4.3. Verbandkeuze: welke wondbehandeling voor welk type wond?...............................................15
4.3.1 T van TIME: behandeling van de necrotische wond.............................................................15
4.3.2 I van TIME: behandeling van de gecontamineerde of geïnfecteerde wond.........................15
4.3.3 M van TIME: behandeling van de overmatig exsuderende wond........................................16
4.3.4 E van TIME: behandeling van de niet-migrerende wondrand..............................................16
4.3.5 Behandeling afhankelijk van de wonddiepte.......................................................................16
Hoofdstuk 5: decubitus.........................................................................................................................16
5.2 Definitie, prevalentie en kosten van decubitus...........................................................................16
5.2.1 Definitie van decubitus........................................................................................................16
5.2.2 Prevalentie en kosten van decubitus....................................................................................17
5.3 Hoe ontstaat decubitus?.............................................................................................................17
5.3.1 Druk.....................................................................................................................................17
5.3.2 Schuifkracht.........................................................................................................................17
5.3.3 Weefseltolerantie.................................................................................................................17
5.4 Observatie van decubitus...........................................................................................................18
5.4.1 EPUAP classificatiesysteem..................................................................................................18
5.4.2 Onderscheid met andere huidletsels...................................................................................18
5.5 Risicobepaling.............................................................................................................................19
5.5.1 Combinatie van klassieke risicoschalen en klinische blik van verpleegkundigen..................19
5.5.2 Niet- wegdrukbare roodheid................................................................................................20
5.6 Principes van preventie...............................................................................................................20
, 5.6.1 Druk- en schuifkrachtreductie..............................................................................................20
5.6.2 Reductie van de duur van druk- en schuifkracht..................................................................20
5.7 Preventieve maatregelen............................................................................................................20
5.7.2 Maatregelen gericht op reductie van de duur van de druk..................................................20
5.7.3 Zwevende hielen..................................................................................................................20
5.7.4 Weinig efficiënte en/of schadelijke maatregelen.................................................................20
5.7.5 Decubituspreventie..............................................................................................................20
Hoofdstuk 6: diabetische voet..............................................................................................................21
6.4.1 perifere neuropathie............................................................................................................22
6.4.2 Perifeer vaatlijden................................................................................................................22
6.4.3 fibrositis/ limited joint mobility...........................................................................................23
6.4.4 infectie.................................................................................................................................23
6.5 wondclassificaties.......................................................................................................................23
6.5.1 doel wondclassificatie..........................................................................................................23
6.5.2 Wagner-classificatie.............................................................................................................23
6.6 diagnose.....................................................................................................................................24
6.7 Behandeling................................................................................................................................24
6.8 preventie.....................................................................................................................................24
6.8.1 Primaire preventie...............................................................................................................24
Hoofdstuk 8: ulcus cruris......................................................................................................................24
8.2.3 fysiopathologie....................................................................................................................24
8.3 praktische informatie..................................................................................................................25
8.3.1 diagnostiek...........................................................................................................................25
Hoofdstuk 9: brandwonden..................................................................................................................25
9.2.3 oorzaken..............................................................................................................................25
9.3.1 diagnostiek...........................................................................................................................26
9.3.3 interventie...........................................................................................................................27
9.4 wondbehandeling.......................................................................................................................27
Hoofdstuk 11: oncologische wonden....................................................................................................27
11.3.1 wonden als gevolg van chirurgie........................................................................................27
11.3.2 wonden als gevolg van chemotherapie..............................................................................28
11.3.3 Wonden als gevolg van radiotherapie................................................................................28
11.3.4 Wonden als gevolg van doelgerichte therapie...................................................................29
11.4 Wonden veroorzaakt door de tumor........................................................................................29
11.4.1 Oncologisch ulcus..............................................................................................................29
11.4.2 Specifieke problemen........................................................................................................29
gecompliceerde
wonden
Jet Gertenaar
,Inhoud
Hoofdstuk 3: debridement.....................................................................................................................5
3.1 definitie.........................................................................................................................................5
3.2 to debride or not to debride?.......................................................................................................5
3.3 methodes debridement................................................................................................................5
3.3.1 mechanisch debridement......................................................................................................5
3.3.2 autolytisch debridement........................................................................................................5
3.3.3 chirurgisch debridement........................................................................................................6
3.3.4 osmotisch debridement.........................................................................................................6
3.3.5 enzymatisch debridement.....................................................................................................7
3.3.6 chemisch debridement..........................................................................................................7
Hoofdstuk 4: wondafdekking..................................................................................................................8
4.1. Inleiding.......................................................................................................................................8
4.1.1. Ontwikkeling van de verbandmaterialen..............................................................................8
4.1.2 Het ideale verband.................................................................................................................8
4.2. Verschillende soorten wondafdekking.........................................................................................8
4.2.1 Absorberende gaasverbanden...............................................................................................8
4.2.2 Alginaten................................................................................................................................9
4.2.3 Amnionmembraan.................................................................................................................9
4.2.4 Antibacteriële zalven en crèmes............................................................................................9
4.2.5 Bloemsuiker, honing en suikerpasta’s....................................................................................9
4.2.6 Collageenhoudende verbanden.............................................................................................9
4.2.7 Dextranomeren....................................................................................................................10
4.2.8 Donorhuid............................................................................................................................10
4.2.9 Eindverband.........................................................................................................................10
4.2.10 Enzymatische producten....................................................................................................10
4.2.11 Gaasverbanden..................................................................................................................11
4.2.12 Geïmpregneerde verbanden (“vette gazen”) zonder medicinale toevoegingen................11
4.2.13 Geïmpregneerde verbanden (“vette gazen”) met medicinale toevoegingen.....................11
4.2.14 Geurneutraliserende verbandmaterialen..........................................................................11
4.2.15 Hyaluronzuurhoudende verbanden...................................................................................11
4.2.16 Hydrocolloïden...................................................................................................................11
4.2.17 Gelerend vezelverband......................................................................................................12
4.2.18 Hydrogels in gelvorm.........................................................................................................12
4.2.19 Hydrogels in plaatvorm......................................................................................................12
, 4.2.20 Interactieve verbanden op basis van elektrolyten.............................................................12
4.2.21 Keratinocyten-enten..........................................................................................................12
4.2.22 Negatieve-druktherapie.....................................................................................................13
4.2.23 Niet-inklevende absorberende verbanden........................................................................13
4.2.24 Niet-inklevende verbanden................................................................................................13
4.2.25 Pasta’s, crèmes en sprays om de wondranden te beschermen..........................................13
4.2.26 Polyurethaanfilms..............................................................................................................13
4.2.27 Schuimverbanden..............................................................................................................13
4.2.28 Siliconenverbanden...........................................................................................................14
4.2.29 Siliconengels......................................................................................................................14
4.2.30 Superabsorberende verbanden.........................................................................................14
4.2.31 Vochtige omslagen.............................................................................................................14
4.2.32 Zilverhoudende verbanden................................................................................................14
4.2.33 Zilvernitraat........................................................................................................................14
4.2.34 Zwachtels...........................................................................................................................14
4.3. Verbandkeuze: welke wondbehandeling voor welk type wond?...............................................15
4.3.1 T van TIME: behandeling van de necrotische wond.............................................................15
4.3.2 I van TIME: behandeling van de gecontamineerde of geïnfecteerde wond.........................15
4.3.3 M van TIME: behandeling van de overmatig exsuderende wond........................................16
4.3.4 E van TIME: behandeling van de niet-migrerende wondrand..............................................16
4.3.5 Behandeling afhankelijk van de wonddiepte.......................................................................16
Hoofdstuk 5: decubitus.........................................................................................................................16
5.2 Definitie, prevalentie en kosten van decubitus...........................................................................16
5.2.1 Definitie van decubitus........................................................................................................16
5.2.2 Prevalentie en kosten van decubitus....................................................................................17
5.3 Hoe ontstaat decubitus?.............................................................................................................17
5.3.1 Druk.....................................................................................................................................17
5.3.2 Schuifkracht.........................................................................................................................17
5.3.3 Weefseltolerantie.................................................................................................................17
5.4 Observatie van decubitus...........................................................................................................18
5.4.1 EPUAP classificatiesysteem..................................................................................................18
5.4.2 Onderscheid met andere huidletsels...................................................................................18
5.5 Risicobepaling.............................................................................................................................19
5.5.1 Combinatie van klassieke risicoschalen en klinische blik van verpleegkundigen..................19
5.5.2 Niet- wegdrukbare roodheid................................................................................................20
5.6 Principes van preventie...............................................................................................................20
, 5.6.1 Druk- en schuifkrachtreductie..............................................................................................20
5.6.2 Reductie van de duur van druk- en schuifkracht..................................................................20
5.7 Preventieve maatregelen............................................................................................................20
5.7.2 Maatregelen gericht op reductie van de duur van de druk..................................................20
5.7.3 Zwevende hielen..................................................................................................................20
5.7.4 Weinig efficiënte en/of schadelijke maatregelen.................................................................20
5.7.5 Decubituspreventie..............................................................................................................20
Hoofdstuk 6: diabetische voet..............................................................................................................21
6.4.1 perifere neuropathie............................................................................................................22
6.4.2 Perifeer vaatlijden................................................................................................................22
6.4.3 fibrositis/ limited joint mobility...........................................................................................23
6.4.4 infectie.................................................................................................................................23
6.5 wondclassificaties.......................................................................................................................23
6.5.1 doel wondclassificatie..........................................................................................................23
6.5.2 Wagner-classificatie.............................................................................................................23
6.6 diagnose.....................................................................................................................................24
6.7 Behandeling................................................................................................................................24
6.8 preventie.....................................................................................................................................24
6.8.1 Primaire preventie...............................................................................................................24
Hoofdstuk 8: ulcus cruris......................................................................................................................24
8.2.3 fysiopathologie....................................................................................................................24
8.3 praktische informatie..................................................................................................................25
8.3.1 diagnostiek...........................................................................................................................25
Hoofdstuk 9: brandwonden..................................................................................................................25
9.2.3 oorzaken..............................................................................................................................25
9.3.1 diagnostiek...........................................................................................................................26
9.3.3 interventie...........................................................................................................................27
9.4 wondbehandeling.......................................................................................................................27
Hoofdstuk 11: oncologische wonden....................................................................................................27
11.3.1 wonden als gevolg van chirurgie........................................................................................27
11.3.2 wonden als gevolg van chemotherapie..............................................................................28
11.3.3 Wonden als gevolg van radiotherapie................................................................................28
11.3.4 Wonden als gevolg van doelgerichte therapie...................................................................29
11.4 Wonden veroorzaakt door de tumor........................................................................................29
11.4.1 Oncologisch ulcus..............................................................................................................29
11.4.2 Specifieke problemen........................................................................................................29