SAMENVATTING BOUW &
ONTWIKKELING II
Academiejaar 2023-2024
NONA MOREELS
,Inhoudsopgave
1 – CARDIOVASCULAIR STELSEL ............................................................................................................... 3
1.1 HART ...................................................................................................................................................... 3
1.1.1 Inleiding.......................................................................................................................................... 3
1.1.2 Uitwendige structuur + ligging ....................................................................................................... 3
1.1.3 Wand v/h hart ................................................................................................................................ 5
1.1.4 Hartzakje (pericard) ....................................................................................................................... 6
1.1.5 Geleidingssysteem.......................................................................................................................... 7
1.1.6 Hartkleppen.................................................................................................................................... 8
1.1.7 Harttonen ....................................................................................................................................... 9
1.1.8 Bloedvoorziening hart .................................................................................................................... 9
1.1.9 Hartziekten ................................................................................................................................... 10
1.1.10 Dubbele pompfunctie ................................................................................................................. 12
1.1.11 Autonome innervatie hart .......................................................................................................... 13
1.2 GROTE BLOEDVATEN ........................................................................................................................... 13
1.2.1 Arteriële systeem ......................................................................................................................... 13
1.2.2 Veneuze systeem .......................................................................................................................... 17
2 – LYMFATISCHE STELSEL...................................................................................................................... 21
2.1 INLEIDING ............................................................................................................................................ 21
2.2 LYMFECAPILLAIREN + LYMFEVATEN .................................................................................................... 21
2.3 LYMFOÏDE ORGANEN ........................................................................................................................... 22
3 – RESPIRATORISCH STELSEL ................................................................................................................ 24
3.1 NEUSHOLTE ......................................................................................................................................... 24
3.2 PARANASALE SINUSSEN (NEUSBIJHOLTEN) ......................................................................................... 24
3.3 FARNYX (KEEL) ..................................................................................................................................... 25
3.3.1 Nasofarynx ................................................................................................................................... 25
3.3.2 Orofarynx ..................................................................................................................................... 25
3.3.3 Laryngofarynx .............................................................................................................................. 25
3.4 LARYNX (STROTTENHOOFD) ................................................................................................................ 26
3.4.1 Kraakbeenskelet ........................................................................................................................... 26
3.4.2 Stemspleet + stembanden ............................................................................................................ 27
3.4.3 Larynxspieren ............................................................................................................................... 27
3.4.4 Functies ........................................................................................................................................ 28
3.5 TRACHEA (LUCHTPIJP) ......................................................................................................................... 28
3.6 BRONCHI .............................................................................................................................................. 29
3.6.1 Hoofdbronchi (bronchus principalis) ............................................................................................ 29
3.6.2 Lobaire + segmentale bronchi ...................................................................................................... 29
3.6.3 Bronchiaalboom + alveolen .......................................................................................................... 29
3.7 LONGEN ............................................................................................................................................... 30
3.8 PLEURA (LONGVLIES) ........................................................................................................................... 31
3.9 ADEMHALINGSBEWEGING .................................................................................................................. 32
3.9.1 Inademen ..................................................................................................................................... 32
3.9.2 Uitademen ................................................................................................................................... 32
3.11 PATHOLOGIEËN ................................................................................................................................. 33
3.11.1 Pneumothorax............................................................................................................................ 33
3.11.2 Pleuritis ...................................................................................................................................... 33
3.11.3 Bronchitis ................................................................................................................................... 33
3.11.4 Longemfyseem ........................................................................................................................... 33
3.11.5 COPD .......................................................................................................................................... 34
3.11.6 Longembolie ............................................................................................................................... 34
3.11.7 Longkanker................................................................................................................................. 34
4 – SPIJSVERTERINGSSTELSEL ................................................................................................................. 35
4.1 INLEIDING ............................................................................................................................................ 35
NM 1
, 4.2 ANATOMISCHE STRUCTUUR SPIJSVERTERINGSSTELSEL ...................................................................... 35
4.2.1 Mondholte.................................................................................................................................... 35
4.2.2 Lippen + wangen .......................................................................................................................... 36
4.2.3 Tong ............................................................................................................................................. 36
4.2.4 Speekselklieren ............................................................................................................................. 37
4.2.5 Tanden + kauwen ......................................................................................................................... 37
4.2.6 Farynx........................................................................................................................................... 39
4.2.7 Slokdarm (oesofagus)................................................................................................................... 40
4.2.8 Maag ............................................................................................................................................ 41
4.2.9 Duodenum .................................................................................................................................... 42
4.2.10 Jejunum + ileum ......................................................................................................................... 43
4.2.11 Colon .......................................................................................................................................... 43
4.2.12 Ano-rectale kanaal ..................................................................................................................... 45
4.3 ABDOMEN + ABDOMINALE WAND + PERITONEUM ............................................................................. 45
4.4 BEKKEN (PELVIS) .................................................................................................................................. 48
4.4.1 Beenderig bekken ......................................................................................................................... 48
4.4.2 Bekkenbodem............................................................................................................................... 49
4.5 LEVER + PANCREAS .............................................................................................................................. 50
4.5.1 Lever (Hepar) ................................................................................................................................ 50
4.5.2 Pancreas ....................................................................................................................................... 51
5 – EXCRETIESTELSEL.............................................................................................................................. 53
5.1 NIEREN ................................................................................................................................................. 53
5.2 URETER ................................................................................................................................................ 54
5.3 URINEBLAAS ........................................................................................................................................ 54
5.4 URETHRA ............................................................................................................................................. 55
5.5 DISFUNCTIES ........................................................................................................................................ 55
5.5.1 Niersteen ...................................................................................................................................... 55
5.5.2 Nierinfecties ................................................................................................................................. 56
5.5.3 Niertumoren ................................................................................................................................. 56
5.5.4 Blaastumoren ............................................................................................................................... 56
6 – GENITALE STELSEL ............................................................................................................................ 57
6.1 INLEIDING ............................................................................................................................................ 57
6.2 VROUWELIJK GENITAAL STELSEL ......................................................................................................... 57
6.2.1 Ovarium (eierstok) ....................................................................................................................... 57
6.2.2 Tuba uterina (salpinx, eileider)..................................................................................................... 58
6.2.3 Uterus (baarmoeder) ................................................................................................................... 58
6.2.4 Vagina .......................................................................................................................................... 60
6.2.5 Uitwendige geslachtsorganen...................................................................................................... 60
6.2.6 Borstklier (mamma) ..................................................................................................................... 60
6.2.7 Disfuncties .................................................................................................................................... 61
6.3 MANNELIJK GENITAAL STELSEL ............................................................................................................ 62
6.3.1 Scrotum + testis ............................................................................................................................ 62
6.3.2 Ductus deferens............................................................................................................................ 63
6.3.3 Vesicula seminalis (zaadblaasjes) ................................................................................................ 64
6.3.4 Prostata (prostaat)....................................................................................................................... 64
6.3.5 Bulbo-urethrale klieren ................................................................................................................ 65
6.3.6 Penis ............................................................................................................................................. 65
6.3.7 Perineum ...................................................................................................................................... 66
NM 2
, 1 – CARDIOVASCULAIR STELSEL
1.1 HART
1.1.1 Inleiding
Hart: fungeert als dubbele pomp
—> pompt bloed door systeemcirculatie (grote bloedsomloop) + pulmonale circulatie (kleine
bloedsomloop)
Bouw dubbele pomp (functioneel) —> 4 holten ondergebracht in 2 harten:
- Linker atrium + ventrikel (= linker hart – O2 rijk bloed):
o Bloed gepompt naar systeemcirculatie
—> mondt uit in rechter atrium
- Rechter atrium + ventrikel (= rechter hart – O2 arm bloed):
o Bloed gepompt naar pulmonale circulatie
—> mondt uit in linker atrium
Kleppensysteem:
- Beide harten
- Houdt circulatie gericht
Interatriale septum + interventriculaire septum:
—> scheiden linker en rechter hart
1.1.2 Uitwendige structuur + ligging
Kenmerken hart:
- Grootte vuist, 250-300 gram
- Vorm afgeplatte kegel schuin in borstholte Basis cordis
- Hoek lengteas tov.:
o Mediane vlak: 45°
o Transverale vlak: 45°
Richting:
- Hartpunt/apex cordis: links, ventraal en caudaal
- Basis kegel/basis cordis: rechts, dorsaal en craniaal
- Atria liggen rechts tov hun corresponderende ventrikel
o Oorspronkelijke dorsale zijde —> caudaal + rust op diafragma
ð Schuine ligging —> linker hart grotendeels dorsaal van rechter hart
Ligging kegel:
- Voorzijde: tegen ventrale thoraxwand
- Onderzijde: tegen giafragma
- Linkerzijde: tegen linker long
- Rechterzijde: geen echte wand —> voorzijde + onderzijde gaan daar over in elkaar
NM 3
ONTWIKKELING II
Academiejaar 2023-2024
NONA MOREELS
,Inhoudsopgave
1 – CARDIOVASCULAIR STELSEL ............................................................................................................... 3
1.1 HART ...................................................................................................................................................... 3
1.1.1 Inleiding.......................................................................................................................................... 3
1.1.2 Uitwendige structuur + ligging ....................................................................................................... 3
1.1.3 Wand v/h hart ................................................................................................................................ 5
1.1.4 Hartzakje (pericard) ....................................................................................................................... 6
1.1.5 Geleidingssysteem.......................................................................................................................... 7
1.1.6 Hartkleppen.................................................................................................................................... 8
1.1.7 Harttonen ....................................................................................................................................... 9
1.1.8 Bloedvoorziening hart .................................................................................................................... 9
1.1.9 Hartziekten ................................................................................................................................... 10
1.1.10 Dubbele pompfunctie ................................................................................................................. 12
1.1.11 Autonome innervatie hart .......................................................................................................... 13
1.2 GROTE BLOEDVATEN ........................................................................................................................... 13
1.2.1 Arteriële systeem ......................................................................................................................... 13
1.2.2 Veneuze systeem .......................................................................................................................... 17
2 – LYMFATISCHE STELSEL...................................................................................................................... 21
2.1 INLEIDING ............................................................................................................................................ 21
2.2 LYMFECAPILLAIREN + LYMFEVATEN .................................................................................................... 21
2.3 LYMFOÏDE ORGANEN ........................................................................................................................... 22
3 – RESPIRATORISCH STELSEL ................................................................................................................ 24
3.1 NEUSHOLTE ......................................................................................................................................... 24
3.2 PARANASALE SINUSSEN (NEUSBIJHOLTEN) ......................................................................................... 24
3.3 FARNYX (KEEL) ..................................................................................................................................... 25
3.3.1 Nasofarynx ................................................................................................................................... 25
3.3.2 Orofarynx ..................................................................................................................................... 25
3.3.3 Laryngofarynx .............................................................................................................................. 25
3.4 LARYNX (STROTTENHOOFD) ................................................................................................................ 26
3.4.1 Kraakbeenskelet ........................................................................................................................... 26
3.4.2 Stemspleet + stembanden ............................................................................................................ 27
3.4.3 Larynxspieren ............................................................................................................................... 27
3.4.4 Functies ........................................................................................................................................ 28
3.5 TRACHEA (LUCHTPIJP) ......................................................................................................................... 28
3.6 BRONCHI .............................................................................................................................................. 29
3.6.1 Hoofdbronchi (bronchus principalis) ............................................................................................ 29
3.6.2 Lobaire + segmentale bronchi ...................................................................................................... 29
3.6.3 Bronchiaalboom + alveolen .......................................................................................................... 29
3.7 LONGEN ............................................................................................................................................... 30
3.8 PLEURA (LONGVLIES) ........................................................................................................................... 31
3.9 ADEMHALINGSBEWEGING .................................................................................................................. 32
3.9.1 Inademen ..................................................................................................................................... 32
3.9.2 Uitademen ................................................................................................................................... 32
3.11 PATHOLOGIEËN ................................................................................................................................. 33
3.11.1 Pneumothorax............................................................................................................................ 33
3.11.2 Pleuritis ...................................................................................................................................... 33
3.11.3 Bronchitis ................................................................................................................................... 33
3.11.4 Longemfyseem ........................................................................................................................... 33
3.11.5 COPD .......................................................................................................................................... 34
3.11.6 Longembolie ............................................................................................................................... 34
3.11.7 Longkanker................................................................................................................................. 34
4 – SPIJSVERTERINGSSTELSEL ................................................................................................................. 35
4.1 INLEIDING ............................................................................................................................................ 35
NM 1
, 4.2 ANATOMISCHE STRUCTUUR SPIJSVERTERINGSSTELSEL ...................................................................... 35
4.2.1 Mondholte.................................................................................................................................... 35
4.2.2 Lippen + wangen .......................................................................................................................... 36
4.2.3 Tong ............................................................................................................................................. 36
4.2.4 Speekselklieren ............................................................................................................................. 37
4.2.5 Tanden + kauwen ......................................................................................................................... 37
4.2.6 Farynx........................................................................................................................................... 39
4.2.7 Slokdarm (oesofagus)................................................................................................................... 40
4.2.8 Maag ............................................................................................................................................ 41
4.2.9 Duodenum .................................................................................................................................... 42
4.2.10 Jejunum + ileum ......................................................................................................................... 43
4.2.11 Colon .......................................................................................................................................... 43
4.2.12 Ano-rectale kanaal ..................................................................................................................... 45
4.3 ABDOMEN + ABDOMINALE WAND + PERITONEUM ............................................................................. 45
4.4 BEKKEN (PELVIS) .................................................................................................................................. 48
4.4.1 Beenderig bekken ......................................................................................................................... 48
4.4.2 Bekkenbodem............................................................................................................................... 49
4.5 LEVER + PANCREAS .............................................................................................................................. 50
4.5.1 Lever (Hepar) ................................................................................................................................ 50
4.5.2 Pancreas ....................................................................................................................................... 51
5 – EXCRETIESTELSEL.............................................................................................................................. 53
5.1 NIEREN ................................................................................................................................................. 53
5.2 URETER ................................................................................................................................................ 54
5.3 URINEBLAAS ........................................................................................................................................ 54
5.4 URETHRA ............................................................................................................................................. 55
5.5 DISFUNCTIES ........................................................................................................................................ 55
5.5.1 Niersteen ...................................................................................................................................... 55
5.5.2 Nierinfecties ................................................................................................................................. 56
5.5.3 Niertumoren ................................................................................................................................. 56
5.5.4 Blaastumoren ............................................................................................................................... 56
6 – GENITALE STELSEL ............................................................................................................................ 57
6.1 INLEIDING ............................................................................................................................................ 57
6.2 VROUWELIJK GENITAAL STELSEL ......................................................................................................... 57
6.2.1 Ovarium (eierstok) ....................................................................................................................... 57
6.2.2 Tuba uterina (salpinx, eileider)..................................................................................................... 58
6.2.3 Uterus (baarmoeder) ................................................................................................................... 58
6.2.4 Vagina .......................................................................................................................................... 60
6.2.5 Uitwendige geslachtsorganen...................................................................................................... 60
6.2.6 Borstklier (mamma) ..................................................................................................................... 60
6.2.7 Disfuncties .................................................................................................................................... 61
6.3 MANNELIJK GENITAAL STELSEL ............................................................................................................ 62
6.3.1 Scrotum + testis ............................................................................................................................ 62
6.3.2 Ductus deferens............................................................................................................................ 63
6.3.3 Vesicula seminalis (zaadblaasjes) ................................................................................................ 64
6.3.4 Prostata (prostaat)....................................................................................................................... 64
6.3.5 Bulbo-urethrale klieren ................................................................................................................ 65
6.3.6 Penis ............................................................................................................................................. 65
6.3.7 Perineum ...................................................................................................................................... 66
NM 2
, 1 – CARDIOVASCULAIR STELSEL
1.1 HART
1.1.1 Inleiding
Hart: fungeert als dubbele pomp
—> pompt bloed door systeemcirculatie (grote bloedsomloop) + pulmonale circulatie (kleine
bloedsomloop)
Bouw dubbele pomp (functioneel) —> 4 holten ondergebracht in 2 harten:
- Linker atrium + ventrikel (= linker hart – O2 rijk bloed):
o Bloed gepompt naar systeemcirculatie
—> mondt uit in rechter atrium
- Rechter atrium + ventrikel (= rechter hart – O2 arm bloed):
o Bloed gepompt naar pulmonale circulatie
—> mondt uit in linker atrium
Kleppensysteem:
- Beide harten
- Houdt circulatie gericht
Interatriale septum + interventriculaire septum:
—> scheiden linker en rechter hart
1.1.2 Uitwendige structuur + ligging
Kenmerken hart:
- Grootte vuist, 250-300 gram
- Vorm afgeplatte kegel schuin in borstholte Basis cordis
- Hoek lengteas tov.:
o Mediane vlak: 45°
o Transverale vlak: 45°
Richting:
- Hartpunt/apex cordis: links, ventraal en caudaal
- Basis kegel/basis cordis: rechts, dorsaal en craniaal
- Atria liggen rechts tov hun corresponderende ventrikel
o Oorspronkelijke dorsale zijde —> caudaal + rust op diafragma
ð Schuine ligging —> linker hart grotendeels dorsaal van rechter hart
Ligging kegel:
- Voorzijde: tegen ventrale thoraxwand
- Onderzijde: tegen giafragma
- Linkerzijde: tegen linker long
- Rechterzijde: geen echte wand —> voorzijde + onderzijde gaan daar over in elkaar
NM 3