NIER 2
1.Klinische nefrologie
INLEIDING
CLINICAL RENAL SYNDROMES
Nefritic syndrome
- Hematuria (erythrocyturia: dysmorphic; cilinders)
o Asymptomatic, isolated (microscopic) hematuria
o Hematuria with proteinuria and/or hypertension and/or reduced GF
Nefrotic syndrome
- Proteïnuria (nephrotic range: ≥3 g/day)
o Hypalbuminemia, edema, hypercholesterolemia
o Inactive urinary sediment
Acute Kidney Injury (AKI)
- Acute renal failure (GFR in hours-weeks)
o Glomerular: Ischemic, toxins, pigments, sepsis
o Glomerular: e.g. acute poststreptococcal GN
RPGN
- Rapidly progressive renal failure ( wks-months)
o Crescentic GN: systemic vasculitis, autoimmune disease
o Nephritic sediment, proteinuria < 3g/day
o Hypertension, edema
Chronic Kidney Disease (CKD -
- Staging 1 tot 5
1
,HEMATURIE/PROTEÏNURIE
Geïsoleerde proteïnurie
➔ (weinig bloed erbij) → altijd nier, meestal glomerulair
➔ Filter laat teveel eiwit ontsnappen
Geïsoleerde hematurie
➔ Nefrologische oorzaken: Ontsteking nierfilters/glomeruli
➔ Urologische oorzaken: blaastumor, prostaatprobleem
➔ Gynaecologische oorzaken: inmenging menstruatie
HEMATURIE
ALGEMEEN
Heamturie= haem in de urine
➔ Bruine kleur urine (coca cola)
➔ ≠ rode kleur
o Voedingsmiddelen (rode biet,…)
o Medicatie ( rifampicine, nitrofurantoine,…)
o Ziekte (porfyrie)
OPBOUW NIER
Nefron
- Functionele eenheid nier
- 1 miljoen glomeruli/ nier
o Individuele verschillen, is je reserve
- Afferent (aan) en efferent (weg) arteriole
- Drukopbouw in glomeruli -> filteren
- Probleem met filterbarrière -> druk minder -> weglekken
Glomerulus
- = filtereenheid nier
- Microscopische opbouw binnen-> buiten
2
, o Glomerulair capillair
o Glycocalyx (bekleedt endotheelcellen)
o Endotheelcellen
o Glomerulair basaal membraan
o Podocyten (= epitheelcellen met voetjes)
o Ruimte van Bowman
- 1 glomerulus bestaat uit meerdere capillairen
o Tss die capillairen -> mesanchiumcellen (=steuncellen)
o Zijn vrij rustig en in balans
- Intracapillaire proliferatieve glomerulonefritis
o => glomerulaire hematurie
o Lumina sterk vernauwd (veel te veel cellen)
o Minder filtratie v/d nier
o Glomerulonefritis= inflammatiebeeld (neutrofielen rond glomerulus en cellen
gezwollen/opgespannen)
o Proliferatief: cellen zijn zich aan het ontwikkelen
Normale glomerulus Proliferatieve glomerulonefritis (APSGN)
HEMATURIE = ERYTHROCYTURIE
Definitie
= aanwezigheid rode bloedcellen in de urine
- Microscopisch (40x)
o ≥ 3 RBC/hpf (dipstick detects 1-2 RBC/hpf) (meer dan 3 rbc per raster)
o Niet altijd een problem -> dipstick test herhalen
- Macroscopisch
o Bruine gekleurde urine
o Altijd onderzoeken/probleem
- Testen
o Dipstick test
▪ Dipstick hematurie kan potentieel fout zijn
3
, ▪ Hemoglobinurie (hemolyse bloedbaan)
▪ Myoglobinurie (afbraak spieren, kleine stukjes uitplassen)
▪ Echte erythrocyturie
o Centrifugatie
▪ Sediment slaat neer door zwaartekracht
▪ Rood sediment -> erythrocyturie
▪ Hele vloeistof blijft rood -> myoglobinurie
Microscopische haematurie: blijvend of voorbijgaand?
➔ Eenmalige observatie of structureel probleem
Stap 1: is er verontreiniging
- Contaminatie (menstruatie -> RBC niet relevant)
- Infectie (cystitis/prostatitis -> schade aan urotheel -> bloed)
Stap 2: herhaal sediment
- Normale urine kan tot 10.000 RBC/ml bevatten
- Na forse inspanning tot 30.000 RBC/ml bevatten
o stress -> hyperfiltratie -> veranderen samensteling erythrocyten -> tot 3x meer dan
normaal
Stap 3: niet alle microscopische hematurie in volwassenen is ongewoon
- Geen behandeling tenzij het permanent blijft, dan miss structureel probleem
o Vraag naar recent koorts, infectie, forse inspanning, trauma,…
- Alarmbel als persoon 50+ is -> meer kans op carcinomen
Geïsoleerde hematurie: non-glomerulaire oorzaken
- Pt met hematurie (micro of macro) en 50+ altijd urologische evaluatie
- Als duidelijk glomerulaire oorzaak stuur dan naar nefroloog, vermijdt onnodig urologisch
onderzoek (ook bij jonge personen, liever afwachten als alles oke)
- + lendepijn/buikpijn
o FAMILIALE VG! -> kan cystenieren zijn -> autosomaal dominant (50%)
4
1.Klinische nefrologie
INLEIDING
CLINICAL RENAL SYNDROMES
Nefritic syndrome
- Hematuria (erythrocyturia: dysmorphic; cilinders)
o Asymptomatic, isolated (microscopic) hematuria
o Hematuria with proteinuria and/or hypertension and/or reduced GF
Nefrotic syndrome
- Proteïnuria (nephrotic range: ≥3 g/day)
o Hypalbuminemia, edema, hypercholesterolemia
o Inactive urinary sediment
Acute Kidney Injury (AKI)
- Acute renal failure (GFR in hours-weeks)
o Glomerular: Ischemic, toxins, pigments, sepsis
o Glomerular: e.g. acute poststreptococcal GN
RPGN
- Rapidly progressive renal failure ( wks-months)
o Crescentic GN: systemic vasculitis, autoimmune disease
o Nephritic sediment, proteinuria < 3g/day
o Hypertension, edema
Chronic Kidney Disease (CKD -
- Staging 1 tot 5
1
,HEMATURIE/PROTEÏNURIE
Geïsoleerde proteïnurie
➔ (weinig bloed erbij) → altijd nier, meestal glomerulair
➔ Filter laat teveel eiwit ontsnappen
Geïsoleerde hematurie
➔ Nefrologische oorzaken: Ontsteking nierfilters/glomeruli
➔ Urologische oorzaken: blaastumor, prostaatprobleem
➔ Gynaecologische oorzaken: inmenging menstruatie
HEMATURIE
ALGEMEEN
Heamturie= haem in de urine
➔ Bruine kleur urine (coca cola)
➔ ≠ rode kleur
o Voedingsmiddelen (rode biet,…)
o Medicatie ( rifampicine, nitrofurantoine,…)
o Ziekte (porfyrie)
OPBOUW NIER
Nefron
- Functionele eenheid nier
- 1 miljoen glomeruli/ nier
o Individuele verschillen, is je reserve
- Afferent (aan) en efferent (weg) arteriole
- Drukopbouw in glomeruli -> filteren
- Probleem met filterbarrière -> druk minder -> weglekken
Glomerulus
- = filtereenheid nier
- Microscopische opbouw binnen-> buiten
2
, o Glomerulair capillair
o Glycocalyx (bekleedt endotheelcellen)
o Endotheelcellen
o Glomerulair basaal membraan
o Podocyten (= epitheelcellen met voetjes)
o Ruimte van Bowman
- 1 glomerulus bestaat uit meerdere capillairen
o Tss die capillairen -> mesanchiumcellen (=steuncellen)
o Zijn vrij rustig en in balans
- Intracapillaire proliferatieve glomerulonefritis
o => glomerulaire hematurie
o Lumina sterk vernauwd (veel te veel cellen)
o Minder filtratie v/d nier
o Glomerulonefritis= inflammatiebeeld (neutrofielen rond glomerulus en cellen
gezwollen/opgespannen)
o Proliferatief: cellen zijn zich aan het ontwikkelen
Normale glomerulus Proliferatieve glomerulonefritis (APSGN)
HEMATURIE = ERYTHROCYTURIE
Definitie
= aanwezigheid rode bloedcellen in de urine
- Microscopisch (40x)
o ≥ 3 RBC/hpf (dipstick detects 1-2 RBC/hpf) (meer dan 3 rbc per raster)
o Niet altijd een problem -> dipstick test herhalen
- Macroscopisch
o Bruine gekleurde urine
o Altijd onderzoeken/probleem
- Testen
o Dipstick test
▪ Dipstick hematurie kan potentieel fout zijn
3
, ▪ Hemoglobinurie (hemolyse bloedbaan)
▪ Myoglobinurie (afbraak spieren, kleine stukjes uitplassen)
▪ Echte erythrocyturie
o Centrifugatie
▪ Sediment slaat neer door zwaartekracht
▪ Rood sediment -> erythrocyturie
▪ Hele vloeistof blijft rood -> myoglobinurie
Microscopische haematurie: blijvend of voorbijgaand?
➔ Eenmalige observatie of structureel probleem
Stap 1: is er verontreiniging
- Contaminatie (menstruatie -> RBC niet relevant)
- Infectie (cystitis/prostatitis -> schade aan urotheel -> bloed)
Stap 2: herhaal sediment
- Normale urine kan tot 10.000 RBC/ml bevatten
- Na forse inspanning tot 30.000 RBC/ml bevatten
o stress -> hyperfiltratie -> veranderen samensteling erythrocyten -> tot 3x meer dan
normaal
Stap 3: niet alle microscopische hematurie in volwassenen is ongewoon
- Geen behandeling tenzij het permanent blijft, dan miss structureel probleem
o Vraag naar recent koorts, infectie, forse inspanning, trauma,…
- Alarmbel als persoon 50+ is -> meer kans op carcinomen
Geïsoleerde hematurie: non-glomerulaire oorzaken
- Pt met hematurie (micro of macro) en 50+ altijd urologische evaluatie
- Als duidelijk glomerulaire oorzaak stuur dan naar nefroloog, vermijdt onnodig urologisch
onderzoek (ook bij jonge personen, liever afwachten als alles oke)
- + lendepijn/buikpijn
o FAMILIALE VG! -> kan cystenieren zijn -> autosomaal dominant (50%)
4
