Samenvatting Privaatrecht A + B

Privaatrecht A
College 1 – Brahn/Reehuis, Zwaartepunten van het
vermogensrecht 2015/nrs. 1-10, 323-373
Totstandkoming overeenkomst
Waar? 
Burgerlijk Wetboek (BW)
Boek 6: Verbintenissenrecht
Titel 5 (art. 6:213 e.v. BW): Overeenkomsten in het algemeen
Afdeling 2 (art. 6:217 e.v. BW): Het tot stand komen van overeenkomsten
Een overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling (art. 6:213 BW)

Twee vereisten voor een overeenkomst (art. 6:217 lid 1 BW):
 Aanbod  eenzijdige gerichte rechtshandeling (art. 3:33 BW = wil + verklaring).
- Art. 6:225 lid 1 + 2 BW: Een aanvaarding die van een aanbod afwijkt
(tegenvoorstel), is geen aanvaarding en geldt als een nieuw aanbod.
- Art. 6:221 lid 1 + 2 BW: Termijn: mondeling aanbod onmiddellijk aanvaarden
en schriftlijk aanbod binnen redelijke termijn. Een te late aanvaarding is ook
geen aanvaarding, maar een nieuw aanbod.
- Art. 3:37 lid 5 BW: Intrekking is mogelijk als de intrekking de ontvanger
eerder dan of gelijktijdig met de oorspronkelijke verklaring bereikt. Niet meer
mogelijk?  herroeping, zie hieronder.
- Art. 6:219 BW: Herroeping is mogelijk zolang aanbod niet is aanvaard en nog
geen mededeling houdende aanvaarding is verzonden en het aanbod geen
termijn voor aanvaarding bevat. Als aan een van deze vereisten niet is
voldaan, dan is het aanbod onherroepelijk.
- HR Hofland/Hennis: Advertentie geldt niet als aanbod, maar als een
uitnodiging tot het doen van een aanbod. Verkoper heeft er 1: uitnodiging en
onbeperkt veel: aanbod.
 Aanvaarding  eenzijdige gerichte rechtshandeling (art. 3:33 BW = wil + verklaring).
- Art. 3:37 lid 3 BW: Een verklaring kan in iedere vorm dus mondeling of
schriftelijk ect. Daarnaast moet de verklaring bij iemand aankomen, dan pas
verklaring in werking. Dit noem je een ontvangsttheorie. Ontvangst =
bereiken.
Er is dus “wilsovereenstemming” vereist.
Als de wil niet zuiver is gevormd, spreken we van een “wilsgebrek” (week 3).
Als wil en verklaring niet overeenstemmen, spreken we van “discrepantie tussen wil en
verklaring”. Bij handelingsonbekwaamheid, discrepantie en wilsgebreken zijn de
rechtshandelingen ongeldig.




Geestelijke stoornis (art. 3:34 BW)

,Er moet sprake zijn van een geestelijke stoornis (tijdelijk of blijvend) en een verklaring van
die persoon.
Naast die vereisten wordt er ook “geacht” een discrepantie tussen wil en verklaring te zijn in
twee gevallen (art. 3:34 lid 1 BW):
- Als de stoornis een redelijke belangenwaardering belette (= kunnen bewijzen dat je
door stoornis niet normaal kan nadenken); of
- Als verklaring onder invloed van de stoornis is gedaan.
- Dat wordt “vermoed” zo te zijn als de overeenkomst nadelig was
Leidt tot “vernietigbaarheid” (art. 3:34 lid 2 BW), terwijl een discrepantie tussen wil en
verklaring normaal gesproken leidt tot “nietigheid” (art. 3:33 BW).
Wederpartij kan dan beroep doen op gerechtvaardigd vertrouwen (art. 3:35 BW).

Gerechtvaardigd vertrouwen (art. 3:35 BW)
Je mag er “gerechtvaardigd” op vertrouwen dat een gedane verklaring overeenstemt met
iemands wil (escape) (art. 3:35 BW)
Vereisten:
 A heeft schijn opgewekt (andere verklaring of gedraging)
 B heeft vertrouwd op opgewekte schijn (heeft opgevat…)
 B mocht ook op deze schijn vertrouwen (redelijkerwijze mocht toekennen)
Dit artikel:
- Beschermt tegen discrepantie wil en verklaring (art. 3:33 BW)
- Beschermt ook tegen geestelijke stoornis (art. 3:34 BW)!
- Beschermt niet tegen “handelingsonbekwaamheid” (art. 3:32 BW)
- Minderjarigheid (art. 1:234 BW)
- Curatele (art. 1:381 BW)
- Onderzoeksplicht voor partij die dit artikel gebruikt wordt groter naarmate de
overeenkomst nadeliger is voor de partij waartegen dit wordt gebruikt.

Vormvereisten
Aanbod, aanvaarding en overeenkomst in beginsel vormvrij (art. 3:37 lid 1 BW)
 Afzender mag overbrengingswijze zelf kiezen, maar dan zijn fouten ook voor zijn
risico (art. 3:37 lid 4 BW). Als ontvanger overbrengingswijze voorschrijft, zijn fouten
voor zijn risico (art. 3:37 lid 4 BW).
 Elektronisch contracteren: als de wet, een overeenkomst of een partij voorschrijft
dat iets “schriftelijk” moet, kan het in beginsel ook via e-mail of internet (art. 6:227a
BW). Webshops zijn verplicht de website zo in te richten dat je ongewilde
aanvaardingen opmerkt en kunt herstellen (art. 6:227c lid 1 BW). Webshops moeten
van een overeenkomst altijd een bevestiging sturen (art. 6:227c lid 3 BW).
Consumenten hebben bij een elektronische overeenkomst bij een bedrijf (niet tussen
burgers onderling) altijd een “bedenktijd” van veertien dagen (art. 6:230o BW).
 Koop van een woning door een consument: schriftelijkheidsvereiste (art. 7:2 lid 1
BW)  hierna pas overeenkomst. Bedenktijd van drie dagen (art. 7:2 lid 2 BW).


College 2 - Brahn/Reehuis, Zwaartepunten van het
vermogensrecht 2015/ nrs. 468-500
Nietigheid

,= overeenkomst heeft van rechtswege (automatisch) nooit bestaan (rechtshandeling is
ongeldig). Dit gebeurt automatisch en hoeft niet eerst vernietigd te worden (bij
handelingsonbekwaam of wilsontbreken).
Een overeenkomst is “nietig”:
1. Als de vorm in strijd is met de wet (art. 3:39 BW)
Bijvoorbeeld niet-schriftelijke koopovereenkomst van een woning (art. 7:2 BW)
2. Als de inhoud in strijd is met de wet (art. 3:40 BW)
- Strijd met de openbare orde
- Strijd met de goede zeden
Nietigheid treft niet altijd de hele overeenkomst, maar alleen de bedingen die nietig zijn.
Let op het verschil tussen nietigheid en vernietigbaarheid.

Algemene voorwaarden
KLEINE LETTERTJES
= voorwaarden die voor alle contracten van de gebruiker hetzelfde zijn (art. 6:231 BW)
Wederpartij hoeft de inhoud ervan niet te kennen om gebonden te zijn (art. 6:232 BW),
maar moet wel redelijke mogelijkheid hebben tot kennisneming (art. 6:233 sub b BW),
bijvoorbeeld door terhandstelling of publicatie op de website (6:234 BW)
Bedingen in algemene voorwaarden mogen niet “onredelijk bezwarend” zijn (art. 6:233 sub
a BW):
 “Zwarte lijst” (art. 6:236 BW)
 “Grijze lijst” (art. 6:237 BW)
Verschil is dat alles op zwarte lijst onredelijk bezwarend is, grijze lijst staan vermoeden van
onredelijk bezwarend. Bij grijze lijst mag wederpartij nog een verweer voeren, zwarte lijst
niet. Kun je alleen als consument beroep op doen. Strijd met art. 6:233 BW leidt tot
vernietigbaarheid.

Redelijkheid en billijkheid
= er is iets afgesproken, maar onaanvaardbaar.
Aanvullende werking
Opvulling van leemtes in het contract met wat uit de redelijkheid en billijkheid voortvloeit
(art. 6:248 lid 1 BW), bijvoorbeeld contract voor onbepaalde tijd zonder opzegmogelijkheid.
NB: “leemtes” in contracten worden ook aangevuld met “regelend recht”.
Beperkende werking
Schrapping van wél overeengekomen bedingen die naar maatstaven van redelijkheid en
billijkheid onaanvaardbaar zijn (strenge regels) (art. 6:248 lid 2 BW), bijvoorbeeld sommige
exoneratiebedingen.




Uitleg overeenkomsten
HR Haviltex:

, Als het gaat om de inhoud van de overeenkomst, niet alleen kijken naar taalkundige uitleg,
maar ook naar de bedoeling van de partijen en wat partijen van elkaar mochten verwachten.
Onduidelijke afspraak in de overeenkomst.
HR Bunde/Erckens (misverstand):
Wanneer partijen in hun overeenkomst een uitdrukking opnemen die door beide partijen
verschillend worden geïnterpreteerd. Is er eigenlijk wel een overeenkomst? Aanbod en
aanvaarding komt niet overeen.
Omstandigheden:
1. Welke betekenis lag meer voor de hand?
2. Heeft de uitdrukking een vaststaande technische betekenis?
3. Heeft een partij zich laten bijstaan door een deskundige en de ander ingelicht?
4. Zou de aangenomen betekenis van een van de partijen leiden tot een resultaat dat
niet goed zou rijmen met wat de overeenkomst probeerde te beogen?
Subjectieve (Haviltex) versus objectieve uitleg (cao-norm)
Objectieve uitleg bijvoorbeeld bij cao’s en aktes die zijn ingeschreven bij het kadaster.