Samenvatting inleiding tot het recht

INLEIDING TOT HET RECHT
Deel 2: Belgische staatsstructuur.................................................................................................................4
1. Kenmerken van de Belgische staat......................................................................................................4
1.1. Rechtsstaat...................................................................................................................................4
1.2. Democratie DIA 9..........................................................................................................................4
1.3. Scheiding der machten.................................................................................................................4
1.4. Eenheidsstaat en federalisering....................................................................................................6
1.5. Monarchie.....................................................................................................................................6
2. Politieke instellingen in federaal België...............................................................................................7
2.1 DE FEDERALE OVERHEID................................................................................................................7
2.2.GEMEENSCHAPPEN (3) EN GEWESTEN (3)...................................................................................10
2.3.PROVINCIES (10)..........................................................................................................................13
2.4.GEMEENTEN................................................................................................................................14
3. Controlerende instellingen................................................................................................................15
3.1. RAAD VAN STATE........................................................................................................................16
3.2. GRONDWETTELIJK HOF...............................................................................................................17
Deel 3: Internationaal recht.......................................................................................................................19
1. Supranationale instellingen...............................................................................................................19
1.1. DE INTERNATIONALE RECHTSORDE...........................................................................................19
1.2. VERENIGDE NATIES (UNO).........................................................................................................19
1.3. RAAD VAN EUROPA....................................................................................................................20
1.4. EUROPESE UNIE (EU) ALS BIJZONDERE INTERNATIONALE RECHTSORDE...................................21
2. Europese unie....................................................................................................................................21
2.2. WERKING VAN DE EUROPESE UNIE............................................................................................21
2.3. POLITIEKE INSTELLINGEN VAN DE EUROPESE UNIE...................................................................23
2.4. EUROPESE GERECHTELIJKE INSTELLINGEN.................................................................................26
Deel 4: Justitie...........................................................................................................................................28
1 de kenmerken van Justitie..................................................................................................................28
1.1 JUSTITIE ALS BEWAKER VAN DE RECHTSSTAAT............................................................................28
1.2 DE ACTOREN VAN JUSTITIE..........................................................................................................30
1.3 ORGANISATIE VAN JUSTITIE.........................................................................................................34
2. De gewone hoven en rechtbanken....................................................................................................37

, 2.1. VREDERECHTER...........................................................................................................................38
2.2. POLITIERECHTBANK....................................................................................................................38
2.3. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG..............................................................................................39
2.3.1 Burgerlijke rechtbank................................................................................................................39
2.3.2 Familie en-jeugdrechtbank.......................................................................................................39
2.3.4 Overige bijzondere kamers: binnen de rechtbank van eerste aanleg.......................................40
2.4. ONDERNEMINGSRECHTBANK.....................................................................................................41
2.5. ARBEIDSRECHTBANK...................................................................................................................42
2.6. HOF VAN ASSISEN.......................................................................................................................42
2.7. HOF VAN BEROEP........................................................................................................................43
2.8. ARBEIDSHOF...............................................................................................................................44
2.9 HOF VAN CASSATIE......................................................................................................................44
4. De burgerlijke procedure...................................................................................................................45
4.1 ALTERNATIEVE GESCHILLENBESLECHTING.......................................................................................45
4.2 HET VERLOOP VAN EEN BURGERLIJKE PROCEDURES.......................................................................45
4.2.1 Dagvaarding..............................................................................................................................46
4.2.2 Inleidende zitting......................................................................................................................47
4.2.3 Conclusies.................................................................................................................................48
4.2.4 Pleidooien.................................................................................................................................48
4.2.5 Vonnis = Doet eerst uitspraak over de bevoegdheid van de rechtbank, daarna over de
ontvankelijkheid van de eis en ten slotte over de gegrondheid van de eis........................................48
4.3 Uitvoering van een vonnis...........................................................................................................49
4.5.5 Invordering van onbetwiste geldschulden................................................................................49
5. De strafprocedure..............................................................................................................................50
5.1 Rol van het Openbaar Ministerie.................................................................................................50
5.2 Onderzoek....................................................................................................................................50
5.2.1 Opsporingsonderzoek en gerechtelijk onderzoek.....................................................................50
5.2.2 Verhoor.....................................................................................................................................51
5.3 BERECHTING....................................................................................................................................51
5.4 STAFUITVOERING.............................................................................................................................52
5.5 Samenloop van strafvordering en burgerlijke vordering.................................................................52
Deel 5: Burgerlijk recht..............................................................................................................................53
1. rechtshandelingen.............................................................................................................................53

, 1.1. Rechtsfeit en rechtshandelingen....................................................................................................53
1.2. Geldigheid van rechtshandelingen..................................................................................................54
1.3. GELDIGHEID VAN RECHTSHANDELINGEN.......................................................................................58
1.3.1. Soorten nietigheid...................................................................................................................58
7 bewijs..................................................................................................................................................59
7.1 Bewijslast.....................................................................................................................................59
7.2 Bewijsmiddelen............................................................................................................................60
Deel 5: Burgerlijk recht..............................................................................................................................62
2. Personen............................................................................................................................................62
2.1. Natuurlijke personen..................................................................................................................62
2.2. Rechtspersonen..........................................................................................................................66
3. Familie en gezin.................................................................................................................................68
3.3. Gezinsvermogen.........................................................................................................................69
3.4. Ongewhuwd samen....................................................................................................................72

, Deel 2: Belgische staatsstructuur


1. Kenmerken van de Belgische staat

1.1. Rechtsstaat
 Overheid (OH) moet rechten van burgers respecteren:
o fundamentele rechten en vrijheden (Gw, EVRM)
o democratisch tot stand gekomen wetgeving naleven
 OH moet rechten van burgers beschermen:
o onafhankelijke gerechtelijke structuren voorzien
(rechtsbescherming)
o uitvoerende structuren voorzien (bestuur)
 20ste eeuw: regulerend optreden van de staat
o sociale, economische, culturele, fiscale wetgeving




1.2. Democratie
DIA 9
 Democratie = participatie van de burgers in het staatsbestuur
 Hoe: via vrije verkiezingen van “volksvertegenwoordigers” in het parlement
=> parlementaire democratie

Kiesrecht vandaag: - zowel stemrecht als opkomstplicht
Kiesrecht 19e eeuw: - kiesrecht in België  Privilege voor adel
- Enkel de welstellende burgers waren in staat goede politieke beslissingen te maken
- Rijken betaalden belastingen  inspraak in bestedingen ervan
- Meerderheid bevolking kon NIET meedelen aan politiek!
- pas in 1983 – 1921 kreeg mannelijke bevolking stemrecht, vrouwen pas in 1947
- Meer sociale wetgeving door toenemende stemmen arbeidsorganisaties
- Democratisch stelsel werd versterkt  kloof verkleind tuss overheidsbeleid en


1.3. Scheiding der machten