Werkgroep 14 – normenhiërarchie en rechterlijke toetsing
Voorbereidingsvragen
- In de hoorcolleges van het eerste semester kwamen de
arresten Waterpakt, Arbeidskostenforfait en Levenslange
gevangenisstraf ter sprake. In hoeverre zijn deze arresten verbonden
aan de normenhiërarchie en het leerstuk van rechterlijke toetsing?
Arresten zien vooral op de gevolgen van rechterlijke toetsing
- Waterpakt: wettelijk stelsel getoetst aan Europees recht
R.o. 3.2: Nederlandse staat heeft nagelaten een
nitraatrichtlijn voldoende uitvoering te geven aan de
richtlijn
R.o. 3.4b: normaal buiten toepassing laten, maar er is
geen wetgeving om buiten toepassing te laten. Mag de
rechter dan een bevel geven om wetgeving in formele zin
tot stand te brengen?
- Arbeidskostenforfait en Levenslange gevangenisstraf: wettelijke
bepaling getoetst aan e.i.v.- bepaling (art. 94 Gw)
- Waterpakt: de rechter mag de staat geen bevel geven om
wetgeving in formele zin tot stand te brengen. Rechter kan in
degelijke gevallen niet toetsen aan wetten in formele zin, maar
kan wel richtlijnconforme interpretatie toepassen. R.o. 3.5
Beperking bij het anders dan via art. 94 Gw afdwingen van
het internationale recht t.o.v. de wetgever
- Arbeidskostenforfait: “In het algemeen zal het ertoe leiden dat
de rechter aanstonds zelf in het rechtstekort voorziet indien zich
uit het stelsel van de wet, de daarin geregelde gevallen en de
daaraan ten grondslag liggende beginselen, of de
wetsgeschiedenis, voldoende duidelijk laat afleiden hoe zulks
dient te geschieden. In gevallen echter waarin verschillende
oplossingen denkbaar zijn en de keuze daaruit mede afhankelijk
is van algemene overwegingen van overheidsbeleid of belangrijke
keuzes van rechtspolitieke aard moeten worden gemaakt, is
aangewezen dat de rechter die keuze vooralsnog aan de
wetgever laat, zulks zowel in verband met de in 3.14 bedoelde
staatsrechtelijk gewenste terughoudendheid van de rechter als
wegens zijn beperkte mogelijkheden op dit gebied. Niet
uitgesloten is echter dat de afweging anders moet uitvallen
ingeval de wetgever ermee bekend is dat een bepaalde wettelijke
regeling tot een ongerechtvaardigde ongelijke behandeling in de
zin van voormelde verdragsbepalingen leidt, maar nalaat zelf een
regeling te treffen die de discriminatie opheft.” We hebben te
maken met art. 94 GW, rechter constateert dat er strijd is met
verdragsbepalingen en zou je zeggen dat het dan buiten
toepassing moet worden gelaten maar dat werkt hier niet want
de vrouw gaat naar de rechter omdat ze niet onder die wettelijke
regeling viel dus buiten toepassing laten heeft dan geen nut en
kan de rechter 94 GW niet toepassen. Wat dan wel? De rechter
mag dan zelf de discrepantie weghalen, maar als er meerdere
, oplossingen zijn dan moet er een politieke afweging worden
gemaakt en is het aan de wetgever. Als de wetgever dit ook
overlaat dan gaat de rechter het zelf doen. Er wordt formeel geen
bevel gegeven maar inhoudelijk kan het niet anders voor de
rechter om het zelf te doen zonder dat de wetgever zelf doet. Het
is geen echt wetgevingsbevel, omdat de wetgever ook kan
zeggen dat de HR het ook zelf kan doen.
R.o. 3.14
Kan de rechter effectieve rechtsbescherming bieden?
Buyiten toepassing laten van regeling werkt niet. Kan de
rechter rechtsvormend optrteden? Zie r.o. 3.15
Beperking bij het anders dan via artikel 94 Gw afdwingen
van het internationale recht t.o.v. de wetgever
- Levenslange gevangenisstraf: levenslange gevangenisstraffen
zijn slechts toegestaan als er tijdens de gevangenschap een
reëel mogelijkheid bestaat op herbeoordeling, volgens het
EHRM. Op het moment dat dat arrest werd gewezen, voldeed de
Nederlandse regeling niet aan deze regels. 3.4: de huidige
praktijk is niet in overeenstemming met het EVRM. 3.5: de HR
kiest ervoor om niet direct uitspraak te doen, en de zaak stil te
leggen om politieke besluitvorming af te wachten. Ze wachten
op stappen van de politiek. Hoge raad liet de wet inzake
levenslange gevangenisstraf niet buiten toepassing, maar
wachtte op stappen van de wetgever.
2. Welke voorrangsregels dient een rechter toe te passen als twee
regelingen van dezelfde categorie (bv. twee wetten in formele zin)
met elkaar in strijd zijn? Wat als deze voorrangsregels tot
verschillende uitkomsten leiden?
De nieuwe regel gaat voor de oude (lex posterior) en de bijzondere
gaat voor de algemene (lex specialis). Als deze voorrangsregels tot
verschillende uitkomsten leiden, dan kijk je eerst naar de
voorrangsregel van lex specialis. Hier bestaan verschillende visies
op. Conclusie: eerst bezien of it de latere wet en de parlementaire
stukken daarbij is af te leiden welke regeling volgens de wetgever
voorgaat. Biedt dat geen uitkomst? Dan gaat volgens de meeste
schrijvers de oudere speciale regeling voor.
3. Leg uit wat het toetsingsverbod uit artikel 120 van de Grondwet
inhoudt en bespreek de omvang daarvan aan de hand van de termen
materiële en formele toetsing. Besteed in de uitleg over de omvang
van het toetsingsverbod onder meer aandacht aan de arresten Prof.
Van den Bergh en Harmonisatiewet.
Art. 120 Gw houdt in dat het de rechter niet is toegestaan de
grondwettigheid van wetten te beoordelen. De rechter mag dus
niet beoordelen of de wetten/verdragen in strijd zijn met de
grondwet. Materiële toetsing houdt in dat de rechter (de inhoud van)
wetgeving toetst aan de Grondwet. Formele toetsing houdt in dat de
rechter de totstandkoming van wetgeving toetst aan de Grondwet.
Zowel formele als materiële toetsing aan de Grondwet door de
rechter is niet toegestaan. In HR-harmonisatiewet is hierop een
uitzondering; de rechter heeft geen ruimte om hieraan te toetsen,
, tenzij niet-verdisconteerde omstandigheden (r.o. 3.9). HR-
ziektekostenverzekering r.o. 3.6.2 (p. 554): de uitzondering wordt
toegepast; Bijzondere omstandigheden die niet zijn verdisconteerd
in de afweging van de wetgever, geven aanleiding tot een andere
uitkomst dan waartoe strikte toepassing van de wet leidt. Dat is het
geval indien die niet-verdisconteerde bijzondere omstandigheden
die strikte toepassing zo zeer in strijd doen zijn met algemene
rechtsbeginselen of (ander) ongeschreven recht dat die toepassing
achterwege moet blijven. Hier heeft de rechter dus ruimte om toch
enigszins te kunnen toetsen aan algemene rechtsbeginselen. R.o.
3.7.3 en 3.6.1.
- Harmonisatiewet: de rechter mag een wet in formele zin niet
toetsen aan de Grondwet, het statuut en fundamentele
rechtsbeginselen materieel toetsingsverbod? Wet mag niet
worden getoetst aan grondwet, statuut (r.o. 4.6) en
(ongeschreven) fundamentele rechtsbeginselen (r.o.3.4-3.6).
- Arresten Prof. Van den Bergh formeel toetsingsverbod
P. 33 linker kolom “dat van den Bergh als gewezen lid van
de 2e kamer…”
P. 35 linker kolom “dat hieruit volgt dat de
grondwetgever…”
- Let wel! Het verbod van formele toetsing is geen algeheel
verbod om acht te slaan op wetsprocedure. Wat mag de rechter
wel? Beoordelen of de wet in het Staatsblad is gepubliceerd
(waaruit bekrachtiging van regering blijkt) en of het voorstel –
blijkens de handelingen – naar het oordeel van de voorzitters
van beide Kamers is aangenomen.
4. Bespreek wat de betekenis is van art. 120 Grondwet voor de plaats
van de rechter in het staatsbestel. Bespreek dit onder andere aan de
hand van de arresten Harmonisatiewet en Ziektekostenverzekering.
De rechter mag niet op de stoel van de wetgever zitten (trias
politica).
Verschillende auteurs geven aan artikel 120 Gw een betekenis die
de vraag naar de toetsbaarheid van de wet overstijgt, namelijk dat
het uitdrukking geeft aan een staatsrechtelijk rechtsbeginsel
inhoudende dat de rechter zich terughoudend moet opstellen t.a.v.
wetgever (en wellicht bestuur).
- Harmonisatiewet: p. 185, laatste zinnen r.o. 3.5 traditionele
plaats van de rechterlijke macht in ons staatsbestel
- Ziektekostenverzekering: hieruit blijkt dat de rechter daar ook
daadwerkelijk terughoudend mee omgaat
Regelmatig gebruikt de rechter zijn plaats in het staatsbestel als
argument om terughoudendheid in acht te nemen als het gaat om
toetsingsvraagstukken of de vraag of hij rechtsvormend zal
optreden.
Het al dan handhaven van art. 120 Gw kan zo een duidelijke
aanwijzing geven over de plaats die in ons constitutionele bestel aan
de rechter toekomt
Schrijf bij r.o. 3.9 harmonisatiewet het arrest ziektekostenverzekering
, Schrijf bij art. 120 Gw HR harmonisatiewet en prof. Van den Bergh
Opdracht
1. In mei 2023 nam de Eerste Kamer de Wet toekomst pensioenen
aan. Tijdens de behandeling van dit wetsvoorstel ontstond discussie over
de vraag of art. 63 Gw al dan niet van toepassing was. Drie hoogleraren
staatsrecht meenden van wel en schreven een brandbrief aan de Eerste
Kamer. Volgens art. 63 Gw moet een wetsvoorstel dat de geldelijke
voorzieningen van Kamerleden regelt, worden aangenomen met een
twee derde meerderheid in beide Kamers. Het voorstel zag voor een
klein deel ook op de pensioenvoorziening voor Kamerleden. Uiteindelijk
is het voorstel met een absolute (dus gewone) meerderheid
aangenomen in beide Kamers. Kan de rechter de wijze van
totstandkoming van deze wet toetsen aan de Grondwet en de wet
eventueel onverbindend verklaren?
De Wet toekomst pensioenen is een wet in formele zin, waardoor
de rechter volgens art. 120 Gw niet mag toetsen aan de grondwet.
Er is hierbij sprake van een formeel toetsingsverbod, aangezien de
wijze van totstandkoming van de wet niet mag worden getoetst
aan de grondwet. Zie arrest Prof. Van den Bergh
2. Er wordt een formele wet vastgesteld die het energiebedrijven
verbiedt om hun bestuurders een salaris van meer dan €150.000,- per
jaar te betalen. De topman van een energiebedrijf dreigt er jaarlijks
tonnen in salaris op achteruit te gaan. Hij heeft vlak voor de regering
haar wetsvoorstel indiende een fraai penthouse aangeschaft. Onder het
regime van de nieuwe wet zal hij zijn hypotheekschuld niet meer kunnen
afbetalen. Hij vraagt de burgerlijke rechter uit te spreken, dat de
salariswet in zijn individuele geval buiten toepassing moet blijven,
omdat toepassing jegens hem in strijd zou zijn met het
rechtszekerheidsbeginsel. Hoe zal de rechter volgens u oordelen?
HR Ziektekostenverzekering: De rechter kan in beginsel de afweging
van de wetgever niet toetsen aan algemene rechtsbeginselen.
Bijzondere omstandigheden die niet zijn verdisconteerd in de
afweging kunnen leiden tot een andere uitkomst, maar in dit arrest
is bepaald dat dit alleen zo is bij uitzonderlijke omstandigheden.
- Geldt alleen indien sprake is van bijzondere omstandigheden die
niet zijn opgenomen in de afweging van de wetgever. Met name
denken aan situatie waarin betrokkene zorg of geneesmiddel
nodig heeft en dat niet is opgenomen in een pakket, dat kan
leiden tot ernstig lijden en noodzakelijk is voor die betrokkene.
Daarvan is in casu geen sprake, het gaat juist om het salaris, daar
heeft de wetgever een afweging in gemaakt, dus er is hier geen
sprake van een bijzondere omstandigheid waarmee de wetgever
geen rekening heeft gehouden en de rechter zal dus oordelen dat
deze toepassing niet in strijd is met het rechtszekerheidsbeginsel en
dat hij de afweging van de wetgever daar niet aan mag toetsen.
Deze situatie is de kern van waarom de wet is vastgesteld: wetgever
heeft dit meegenomen. Het gaat namelijk in zijn geheel over het
korten van salarissen. Hoofdregel: bepaling van wifz mag niet
worden getoetst aan fundamentele rechtsbeginselen
Voorbereidingsvragen
- In de hoorcolleges van het eerste semester kwamen de
arresten Waterpakt, Arbeidskostenforfait en Levenslange
gevangenisstraf ter sprake. In hoeverre zijn deze arresten verbonden
aan de normenhiërarchie en het leerstuk van rechterlijke toetsing?
Arresten zien vooral op de gevolgen van rechterlijke toetsing
- Waterpakt: wettelijk stelsel getoetst aan Europees recht
R.o. 3.2: Nederlandse staat heeft nagelaten een
nitraatrichtlijn voldoende uitvoering te geven aan de
richtlijn
R.o. 3.4b: normaal buiten toepassing laten, maar er is
geen wetgeving om buiten toepassing te laten. Mag de
rechter dan een bevel geven om wetgeving in formele zin
tot stand te brengen?
- Arbeidskostenforfait en Levenslange gevangenisstraf: wettelijke
bepaling getoetst aan e.i.v.- bepaling (art. 94 Gw)
- Waterpakt: de rechter mag de staat geen bevel geven om
wetgeving in formele zin tot stand te brengen. Rechter kan in
degelijke gevallen niet toetsen aan wetten in formele zin, maar
kan wel richtlijnconforme interpretatie toepassen. R.o. 3.5
Beperking bij het anders dan via art. 94 Gw afdwingen van
het internationale recht t.o.v. de wetgever
- Arbeidskostenforfait: “In het algemeen zal het ertoe leiden dat
de rechter aanstonds zelf in het rechtstekort voorziet indien zich
uit het stelsel van de wet, de daarin geregelde gevallen en de
daaraan ten grondslag liggende beginselen, of de
wetsgeschiedenis, voldoende duidelijk laat afleiden hoe zulks
dient te geschieden. In gevallen echter waarin verschillende
oplossingen denkbaar zijn en de keuze daaruit mede afhankelijk
is van algemene overwegingen van overheidsbeleid of belangrijke
keuzes van rechtspolitieke aard moeten worden gemaakt, is
aangewezen dat de rechter die keuze vooralsnog aan de
wetgever laat, zulks zowel in verband met de in 3.14 bedoelde
staatsrechtelijk gewenste terughoudendheid van de rechter als
wegens zijn beperkte mogelijkheden op dit gebied. Niet
uitgesloten is echter dat de afweging anders moet uitvallen
ingeval de wetgever ermee bekend is dat een bepaalde wettelijke
regeling tot een ongerechtvaardigde ongelijke behandeling in de
zin van voormelde verdragsbepalingen leidt, maar nalaat zelf een
regeling te treffen die de discriminatie opheft.” We hebben te
maken met art. 94 GW, rechter constateert dat er strijd is met
verdragsbepalingen en zou je zeggen dat het dan buiten
toepassing moet worden gelaten maar dat werkt hier niet want
de vrouw gaat naar de rechter omdat ze niet onder die wettelijke
regeling viel dus buiten toepassing laten heeft dan geen nut en
kan de rechter 94 GW niet toepassen. Wat dan wel? De rechter
mag dan zelf de discrepantie weghalen, maar als er meerdere
, oplossingen zijn dan moet er een politieke afweging worden
gemaakt en is het aan de wetgever. Als de wetgever dit ook
overlaat dan gaat de rechter het zelf doen. Er wordt formeel geen
bevel gegeven maar inhoudelijk kan het niet anders voor de
rechter om het zelf te doen zonder dat de wetgever zelf doet. Het
is geen echt wetgevingsbevel, omdat de wetgever ook kan
zeggen dat de HR het ook zelf kan doen.
R.o. 3.14
Kan de rechter effectieve rechtsbescherming bieden?
Buyiten toepassing laten van regeling werkt niet. Kan de
rechter rechtsvormend optrteden? Zie r.o. 3.15
Beperking bij het anders dan via artikel 94 Gw afdwingen
van het internationale recht t.o.v. de wetgever
- Levenslange gevangenisstraf: levenslange gevangenisstraffen
zijn slechts toegestaan als er tijdens de gevangenschap een
reëel mogelijkheid bestaat op herbeoordeling, volgens het
EHRM. Op het moment dat dat arrest werd gewezen, voldeed de
Nederlandse regeling niet aan deze regels. 3.4: de huidige
praktijk is niet in overeenstemming met het EVRM. 3.5: de HR
kiest ervoor om niet direct uitspraak te doen, en de zaak stil te
leggen om politieke besluitvorming af te wachten. Ze wachten
op stappen van de politiek. Hoge raad liet de wet inzake
levenslange gevangenisstraf niet buiten toepassing, maar
wachtte op stappen van de wetgever.
2. Welke voorrangsregels dient een rechter toe te passen als twee
regelingen van dezelfde categorie (bv. twee wetten in formele zin)
met elkaar in strijd zijn? Wat als deze voorrangsregels tot
verschillende uitkomsten leiden?
De nieuwe regel gaat voor de oude (lex posterior) en de bijzondere
gaat voor de algemene (lex specialis). Als deze voorrangsregels tot
verschillende uitkomsten leiden, dan kijk je eerst naar de
voorrangsregel van lex specialis. Hier bestaan verschillende visies
op. Conclusie: eerst bezien of it de latere wet en de parlementaire
stukken daarbij is af te leiden welke regeling volgens de wetgever
voorgaat. Biedt dat geen uitkomst? Dan gaat volgens de meeste
schrijvers de oudere speciale regeling voor.
3. Leg uit wat het toetsingsverbod uit artikel 120 van de Grondwet
inhoudt en bespreek de omvang daarvan aan de hand van de termen
materiële en formele toetsing. Besteed in de uitleg over de omvang
van het toetsingsverbod onder meer aandacht aan de arresten Prof.
Van den Bergh en Harmonisatiewet.
Art. 120 Gw houdt in dat het de rechter niet is toegestaan de
grondwettigheid van wetten te beoordelen. De rechter mag dus
niet beoordelen of de wetten/verdragen in strijd zijn met de
grondwet. Materiële toetsing houdt in dat de rechter (de inhoud van)
wetgeving toetst aan de Grondwet. Formele toetsing houdt in dat de
rechter de totstandkoming van wetgeving toetst aan de Grondwet.
Zowel formele als materiële toetsing aan de Grondwet door de
rechter is niet toegestaan. In HR-harmonisatiewet is hierop een
uitzondering; de rechter heeft geen ruimte om hieraan te toetsen,
, tenzij niet-verdisconteerde omstandigheden (r.o. 3.9). HR-
ziektekostenverzekering r.o. 3.6.2 (p. 554): de uitzondering wordt
toegepast; Bijzondere omstandigheden die niet zijn verdisconteerd
in de afweging van de wetgever, geven aanleiding tot een andere
uitkomst dan waartoe strikte toepassing van de wet leidt. Dat is het
geval indien die niet-verdisconteerde bijzondere omstandigheden
die strikte toepassing zo zeer in strijd doen zijn met algemene
rechtsbeginselen of (ander) ongeschreven recht dat die toepassing
achterwege moet blijven. Hier heeft de rechter dus ruimte om toch
enigszins te kunnen toetsen aan algemene rechtsbeginselen. R.o.
3.7.3 en 3.6.1.
- Harmonisatiewet: de rechter mag een wet in formele zin niet
toetsen aan de Grondwet, het statuut en fundamentele
rechtsbeginselen materieel toetsingsverbod? Wet mag niet
worden getoetst aan grondwet, statuut (r.o. 4.6) en
(ongeschreven) fundamentele rechtsbeginselen (r.o.3.4-3.6).
- Arresten Prof. Van den Bergh formeel toetsingsverbod
P. 33 linker kolom “dat van den Bergh als gewezen lid van
de 2e kamer…”
P. 35 linker kolom “dat hieruit volgt dat de
grondwetgever…”
- Let wel! Het verbod van formele toetsing is geen algeheel
verbod om acht te slaan op wetsprocedure. Wat mag de rechter
wel? Beoordelen of de wet in het Staatsblad is gepubliceerd
(waaruit bekrachtiging van regering blijkt) en of het voorstel –
blijkens de handelingen – naar het oordeel van de voorzitters
van beide Kamers is aangenomen.
4. Bespreek wat de betekenis is van art. 120 Grondwet voor de plaats
van de rechter in het staatsbestel. Bespreek dit onder andere aan de
hand van de arresten Harmonisatiewet en Ziektekostenverzekering.
De rechter mag niet op de stoel van de wetgever zitten (trias
politica).
Verschillende auteurs geven aan artikel 120 Gw een betekenis die
de vraag naar de toetsbaarheid van de wet overstijgt, namelijk dat
het uitdrukking geeft aan een staatsrechtelijk rechtsbeginsel
inhoudende dat de rechter zich terughoudend moet opstellen t.a.v.
wetgever (en wellicht bestuur).
- Harmonisatiewet: p. 185, laatste zinnen r.o. 3.5 traditionele
plaats van de rechterlijke macht in ons staatsbestel
- Ziektekostenverzekering: hieruit blijkt dat de rechter daar ook
daadwerkelijk terughoudend mee omgaat
Regelmatig gebruikt de rechter zijn plaats in het staatsbestel als
argument om terughoudendheid in acht te nemen als het gaat om
toetsingsvraagstukken of de vraag of hij rechtsvormend zal
optreden.
Het al dan handhaven van art. 120 Gw kan zo een duidelijke
aanwijzing geven over de plaats die in ons constitutionele bestel aan
de rechter toekomt
Schrijf bij r.o. 3.9 harmonisatiewet het arrest ziektekostenverzekering
, Schrijf bij art. 120 Gw HR harmonisatiewet en prof. Van den Bergh
Opdracht
1. In mei 2023 nam de Eerste Kamer de Wet toekomst pensioenen
aan. Tijdens de behandeling van dit wetsvoorstel ontstond discussie over
de vraag of art. 63 Gw al dan niet van toepassing was. Drie hoogleraren
staatsrecht meenden van wel en schreven een brandbrief aan de Eerste
Kamer. Volgens art. 63 Gw moet een wetsvoorstel dat de geldelijke
voorzieningen van Kamerleden regelt, worden aangenomen met een
twee derde meerderheid in beide Kamers. Het voorstel zag voor een
klein deel ook op de pensioenvoorziening voor Kamerleden. Uiteindelijk
is het voorstel met een absolute (dus gewone) meerderheid
aangenomen in beide Kamers. Kan de rechter de wijze van
totstandkoming van deze wet toetsen aan de Grondwet en de wet
eventueel onverbindend verklaren?
De Wet toekomst pensioenen is een wet in formele zin, waardoor
de rechter volgens art. 120 Gw niet mag toetsen aan de grondwet.
Er is hierbij sprake van een formeel toetsingsverbod, aangezien de
wijze van totstandkoming van de wet niet mag worden getoetst
aan de grondwet. Zie arrest Prof. Van den Bergh
2. Er wordt een formele wet vastgesteld die het energiebedrijven
verbiedt om hun bestuurders een salaris van meer dan €150.000,- per
jaar te betalen. De topman van een energiebedrijf dreigt er jaarlijks
tonnen in salaris op achteruit te gaan. Hij heeft vlak voor de regering
haar wetsvoorstel indiende een fraai penthouse aangeschaft. Onder het
regime van de nieuwe wet zal hij zijn hypotheekschuld niet meer kunnen
afbetalen. Hij vraagt de burgerlijke rechter uit te spreken, dat de
salariswet in zijn individuele geval buiten toepassing moet blijven,
omdat toepassing jegens hem in strijd zou zijn met het
rechtszekerheidsbeginsel. Hoe zal de rechter volgens u oordelen?
HR Ziektekostenverzekering: De rechter kan in beginsel de afweging
van de wetgever niet toetsen aan algemene rechtsbeginselen.
Bijzondere omstandigheden die niet zijn verdisconteerd in de
afweging kunnen leiden tot een andere uitkomst, maar in dit arrest
is bepaald dat dit alleen zo is bij uitzonderlijke omstandigheden.
- Geldt alleen indien sprake is van bijzondere omstandigheden die
niet zijn opgenomen in de afweging van de wetgever. Met name
denken aan situatie waarin betrokkene zorg of geneesmiddel
nodig heeft en dat niet is opgenomen in een pakket, dat kan
leiden tot ernstig lijden en noodzakelijk is voor die betrokkene.
Daarvan is in casu geen sprake, het gaat juist om het salaris, daar
heeft de wetgever een afweging in gemaakt, dus er is hier geen
sprake van een bijzondere omstandigheid waarmee de wetgever
geen rekening heeft gehouden en de rechter zal dus oordelen dat
deze toepassing niet in strijd is met het rechtszekerheidsbeginsel en
dat hij de afweging van de wetgever daar niet aan mag toetsen.
Deze situatie is de kern van waarom de wet is vastgesteld: wetgever
heeft dit meegenomen. Het gaat namelijk in zijn geheel over het
korten van salarissen. Hoofdregel: bepaling van wifz mag niet
worden getoetst aan fundamentele rechtsbeginselen
