Samenvatting Werkgroep uitwerkingen Bestuursrecht II

Werkgroep 1
Handhaving: bestuurssancties I

Paul Arends werkt als toezichthouder bij de gemeente Nijmegen. In
opdracht van het college van burgemeester en wethouders van
Nijmegen (het college) brengt hij wekelijks een bezoek aan
milieubelastende bedrijven, die beschikken over een door het college
verleende ‘omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit’
als bedoeld in artikel 5.1, lid 2, sub b, van de Omgevingswet (Ow). Op 10
januari 2024 brengt Paul een bezoek aan Biomassacentrale Nijmegen BV
Zoals de naam al doet vermoeden heeft dit bedrijf tot doel biomassa te
verbranden, waardoor elektriciteit wordt opgewekt. Volgens de aan de
vergunning verbonden voorschriften mag Biomassacentrale Nijmegen BV
echter alléén houtsnippers verbranden. Tijdens zijn controlebezoek
constateert Paul echter dat géén houtsnippers, maar rioolwaterslib wordt
verbrand. Rioolwaterslib is namelijk een goedkopere brandstof dan
houtsnippers.
1. Het college is op grond van artikel 5.8 van de Ow het bevoegde
gezag voor de omgevingsvergunning. Is het college ook bevoegd
een last onder bestuursdwang op te leggen?
 Art. 5:21 lid 1 jo. 5:2 lid 1 sub a jo. 5:4 lid 2: overtreding
vereist
 Art. 5:1 lid 1: overtreding is een gedraging die in strijd
is met het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk
voorschrift.
 Er is sprake van een overtreding, aangezien niet
voldaan wordt aan de voorschriften van de vergunning
 Art. 5:4 lid 1: bevoegd tot het opleggen van een last onder
dwangsom
 Volgens art. 125 lid 1 Gemeentewet is het college
bevoegd om een last onder dwangsom op te leggen
Stap 1: is er sprake van een overtreding  hieraan is voldaan, de
biomassacentrale handelt in strijd met de omgevingsvergunning
Stap 2: er moet sprake zijn van een wettelijke grondslag  ook altijd de
bijzondere wet nodig!!
- Art. 125 lid 1 Gemeentewet i.c.m. art. 18.1 en 18.2 Omgevingswet
geven deze bijzondere wettelijke grondslag. Op grond van 125 jo.
18.1 jo. 18.2 jo. 5.8 is het college ook bevoegd een last onder
bestuursdwang op te leggen.
- Dus slechts voldaan met art. 125 Gemeentewet is niet voldoende
Provincie = art. 122 Pw
Waterschap = art. 61 Ww
Stel dat het college is bevoegd een last onder bestuursdwang op te
leggen aan Biomassacentrale Nijmegen BV en dat het de volgende last
oplegt:
“Geachte heer/mevrouw,
Op 24 mei 2022 heeft een toezichthouder de volgende feiten
waargenomen: door Biomassacentrale Nijmegen BV wordt rioolwaterslib
verbrand in plaats van houtsnippers. Onze medewerker heeft u destijds
gehoord en u daarbij op de hoogte gesteld van zijn bevindingen. Het

,college draagt u op binnen veertien dagen na bekendmaking van deze
last alle tanks met rioolwaterslib te verwijderen.
Hopende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Nijmegen”

Biomassacentrale Nijmegen BV huurt zijn bedrijfspand van Essent NV.
2. Kan deze last onder bestuursdwang worden opgelegd aan
Biomassacentrale Nijmegen B.V. en Essent N.V.?
 Overtredersbegrip art. 5:1 lid 2 jo. 5:1 lid 3 want
rechtspersoon
 Nijmegen BV: Zij zijn overtreder van deze norm, dus hieraan
kan een last onder bestuursdwang worden opgelegd. Ze
handelen namelijk in strijd met de vergunningsvoorschriften.
 Essent NV: zij verhuren slechts en weten hoogstwaarschijnlijk
niet hoe Nijmegen BV haar biomassa opwekt en welke
vergunningen daarvoor hebben. Er kan dus geen last onder
bestuursdwang worden opgelegd aan Essent NV. Op grond
van art. 5:24 lid 3 moet aan Essent de last bekend worden
gemaakt.
 Last onder bestuursdwang geschiedt op kosten van de
overtreder (art. 25 lid 1 Awb), niet op Essent
3. Voldoet de last onder bestuursdwang aan de eisen van de
Algemene wet bestuursrecht?
 Inhoudelijke eisen; art. 5:9 jo. 1:3
 Art. 5:9 jo. 5:3 sub a: de overtreding alsmede het overtreden
voorschrift en eventueel de aanduiding van plaats
(bedrijfsterrein) en tijdstip waarop de overtreding is
geconstateerd. Hieraan is voldaan.  Ze zeggen niet dat het
een overtreding is van de vergunningvoorschriften, ook de
tijd en plaats is niet juist (Overtreding, tijd, plaats)
 Art. 5:4 lid 1 jo. 3:47 lid 2 (motivering)  Ook niet aan
voldaan; er is geen motivering en de bevoegdheid van het
wettelijk voorschrift is ook niet benoemt (vraag 1)
 Art. 5:24 lid 1 en lid 2: de last onder bestuursdwang
omschrijft de te nemen herstelmaatregelen, de termijn
waarbinnen zij moet worden uitgevoerd en wordt
bekendgemaakt aan de overtreder, rechthebbende en de
aanvrager. Verwijdering van alle tanks met rioolwaterslib
binnen 14 dagen. Hieraan is dus voldaan. (Last plus termijn)
 aan voldaan
 Art. 5:21 sub b awb (overgaan tot feitelijke handelen)  niet
aan voldaan; staat niet dat ze na zoveel tijd overgaan tot
feitelijk handelen
 Art. 5:25 lid 1 en 2: de last vermeldt in hoeverre de kosten
van bestuursdwang ten laste van de overtreder zullen
worden gebracht. Hieraan is niet voldaan.  niet aan
voldaan; kostenverhaal wordt niet vermeld
Dus nee, de last onder bestuursdwang voldoet niet aan de eisen van de
Awb

,Stel dat de last onder bestuursdwang voldoet aan de eisen van de
Algemene wet bestuursrecht. Na achttien dagen brengt toezichthouder
Paul opnieuw een bezoek aan Biomassacentrale Nijmegen BV. Het blijkt
dat de tanks met rioolwaterslib niet zijn verwijderd. Het college geeft
aan Clean BV, een gecertificeerd bedrijf, opdracht om de tanks met
rioolwaterslib te verwijderen. Het college stuurt nadien een brief aan
Biomassacentrale Nijmegen BV. Hierin staat dat het college € 43.500
aan kosten heeft gemaakt voor het doen laten verwijderen van de tanks
met rioolwaterslib en gelast hem deze kosten te betalen.
4. Kan Biomassacentrale Nijmegen BV tegen deze brief een
bezwaarschrift indienen?
Er moet gekeken worden of bezwaar & beroep openstaat 7:1 jo. 8:1
Awb.
 Tegen een besluit kan bezwaar en beroep worden ingesteld
 art. 8:1 Awb.
Er moet dus sprake zijn van een besluit.
 Kostenverhaal  5:25 lid 1 en lid 6 Awb jo. 4:86 Awb. In art.
4:86 lid 1 staat dat de verplichting tot betaling van een
geldsom wordt bij beschikking vastgesteld. Er is dus sprake
van een beschikking in deze casus en een beschikking is een
besluit op grond van art. 1:3 lid 2 Awb.
Let op er zijn 2 soorten beschikkingen
1. Sanctiebeschikking  art. 5:21 jo. 5:9 Awb.
2. Kostenverhaalbeschikking  art. 5:25 lid 6 jo. 4:86 Awb.
 In casu was er sprake van een
kostenverhaalbeschikking  beschikking  besluit  bezwaarschrift
mogelijk.

Biomassacentrale Nijmegen BV betoogt in zijn bezwaarschrift dat
helemaal geen sprake is van een overtreding.
5. Kan dit punt in het kader van het kostenverhaal nog worden
beoordeeld?
 In dit stadium kan je niet meer aanvoeren of biomassacentrale
al dan niet overtreder was, al dan niet overtreding heeft
begaan. Ook kan het er niet meer over gaan of de kosten
worden verhaald.
 Je kunt wel procederen over of de kosten redelijk zijn en over
de vraag of de overtreding eenmaal is beëindigd.
 Uitzondering= als evident is dat geen sprake was van een
overtreding of dat belanghebbende geen overtreder was.
 Als je als overtreder in bezwaar wilt komen tegen l.o.b. over
het feit dat er sprake is van een overtreding dan moet je dat
bij de sanctiebeschikking doen, over kosten moet je bij het
kostenverhaalbeschikking doen, tenzij de uitzondering.
 In casu geen sprake van de uitzondering, dus kan niet.

Clean BV heeft bij het verwijderen van de tanks met rioolwaterslib
schade toegebracht. Een medewerker van Clean BV heeft bij het
achteruit zetten van zijn vrachtauto de elektrisch bedienbare
bedrijfspoort ontzet. Het kost € 21.300 om dit repareren. De uitvoering

, van de last onder bestuursdwang is in strijd met artikel 3:1 lid 2 jo.
artikel 3:4 lid 2 Awb onzorgvuldig geschied.
6. Welke rechter is bevoegd te oordelen over de wijze van uitvoering
van de bestuursdwang?
In dit geval is de burgerlijke rechter bevoegd. Er wordt namelijk
aangevoerd dat Clean BV onrechtmatig heeft gehandeld en dus is
een schadevergoeding op zijn plaats. Hier is dan ook sprake van
een feitelijke handeling, dus de bestuursrechter is niet bevoegd,
aangezien zij alleen openstaan voor besluiten. (Onrechtmatige
daad) art. 5:21 sub b
Terug naar de situatie bij vraag 3 . Stel dat een week nadat de last
onder bestuursdwang is opgelegd, brand uitbreekt bij het bedrijf naast
Biomassacentrale Nijmegen BV. De vlammen slaan over naar de tanks
met rioolwaterslib. De tanks vatten vlam met als gevolg dat over een
groter gebied, buiten het bedrijfsterrein van Biomassacentrale Nijmegen
BV, kankerverwekkende stoffen neerdalen. De dag na de brand treft het
college van Nijmegen onmiddellijk maatregelen door aan Clean BV
opdracht te verlenen om de kankerverwekkende stoffen te verwijderen.
De kosten ad € 69.800 worden in rekening gebracht bij
Biomassacentrale Nijmegen BV. In de brief staat dat Biomassacentrale
Nijmegen BV heeft gehandeld in strijd met artikel 1.7a van de
Omgevingswet juncto artikel 1.3 van het Omgevingsbesluit.
7. Is het college in dit geval bevoegd om op deze wijze op te treden
met bestuursdwang?
Mag het college bestuursdwang opleggen?
Stap 1: wat houdt een last onder bestuursdwang in?
- Art. 5:21 Awb
 Er moet sprake zijn van een overtreding (5:1 lid 1 Awb) =
bedrijf, persoon, rechtspersoon doet iets wat in strijd is met
een bestuursrechtelijke norm.
- In casu heeft biomassacentrale in strijd gehandeld met de
zorgplicht.
Stap 2: Er moet sprake zijn van een wettelijke grondslag (art. 5:4 Awb).
- Art. 125 Gemeentewet  het gemeentebestuur is bevoegd tot
oplegging van een last onder bestuursdwang.
- Art. 6 Gemeentewet  gemeentebestuur bestaat uit raad, college
en een burgermeester.
- Art. 125 lid 2 Awb  college is bevoegd indien last dient tot
handhaving van regels welke het gemeentebestuur uitvoert.
Het College voert in casu de regels uit, omdat zij op grond van art. 18.1 &
18.2 Omgevingswet bevoegd is tot het verstrekken van vergunningen.
Stap 3: er dient een begunstigingstermijn te worden gegeven  art. 5:24
lid 1 en 2 Awb.
- Uitzondering= art. 5:31 Awb  spoedeisende situaties.
1. Lid 1  normale spoedeisende situatie  bestuursdwang mag
worden toegepast, zonder dat eerste een last wordt opgelegd.
2. Lid 2  college kan zonder voorafgaand besluit, onmiddellijk
overgaan tot maatregelen. Superspoed
In casu is er sprake van een spoedeisende situaties, want het gaat om
gevaarlijke stoffen die slecht zijn voor de volksgezondheid, er mag direct