Arresten
Lindenbaum / Cohen maatschappelijk verkeer betaamt
Lindenbaum en Cohen hadden beiden een drukkerij in Amsterdam. Cohen had
een werknemer van Lindenbaum omgekocht. Zo kon Cohen er bijvoorbeeld
achter komen welke bedragen Lindenbaum vroeg in zijn offertes. Cohen ging
vervolgens onder dit bedrag zitten om meer opdrachten binnen te halen.
Lindenbaum kwam hier uiteindelijk achter en eiste vervolgens schadevergoeding
van Cohen op grond van een onrechtmatige daad.
De rechtbank wijst de vordering van Lindenbaum toe. Het hof wijst de vordering
echter af en verklaart Lindenbaum niet-ontvankelijk. Het hof stelt dat Cohen niet
in strijd met de wet handelde en dit geen onrechtmatige daad kan opleveren.
Toentertijd was het inderdaad zo dat er alleen sprake was van onrechtmatige
daad indien iemand handelde in strijd met een rechtsplicht.
De Hoge Raad oordeelde echter als volgt:
“dat onder onrechtmatige daad is te verstaan een handelen of nalaten, dat óf
inbreuk maakt op eens anders recht, óf in strijd is met des daders rechtsplicht óf
indruischt, hetzij tegen de goede zeden, hetzij tegen de zorgvuldigheid, welke in
het maatschappelijke verkeer betaamt ten aanzien van eens anders persoon of
goed, terwijl hij door wiens schuld ten gevolge dier daad aan een ander schade
wordt toegebracht, tot vergoeding daarvan is verplicht”
De Hoge Raad introduceerde hier dus het begrip onrechtmatige daad zoals wij
het nu kennen.
Broodmes niet tekortkoming zorgplicht, want eiseres was ervaren
medewerker
Eiseres is op 12 maart 1990 werkzaam bij Fair Play als beheerder. Naast het
verrichten van kassawerkzaamheden en het houden van toezicht in de speelhal,
diende Eiseres keukenwerkzaamheden uit te voeren. Op 9 december 1996 was
eiseres werkzaam in het filiaal van Fair Play Maastricht. Op die dag diende zij te
beginnen met de keukenwerkzaamheden, waaronder het snijden en smeren van
zachte puntbroodjes. Eiseres heeft zich bij het doorsnijden van het eerste broodje
met een broodmes in de wijsvinger van haar linkerhand gesneden. Zij heeft een
zenuw in de radiaire zijde van haar linker wijsvinger geraakt, waarvoor zij
diezelfde dag in het ziekenhuis geopereerd is. Het broodmes was nieuw (of
geslepen). Eiseres wist dit niet..
Eiseres heeft gevorderd dat Fair Play aansprakelijk is voor (de gevolgen van) het
bedrijfsongeval dat haar op 9 december 1996 is overkomen en Fair Play te
veroordelen tot vergoeding van alle door haar geleden en nog te lijden schade.
De kantonrechter wijst dit toe, maar de rechtbank heeft dit afgewezen.
Rechtbank beweert dat Fair Play niet is tekortgeschoten in zijn zorgplicht. Ook
zegt de rechtbank dat eiseres een ervaren werknemer is en geen afleiding heeft
gekregen tijdens het snijden van een broodje. Hof en hoge raad zeggen
hetzelfde.
Rentalease
Het Rentalease-arrest betreft een belangrijke uitspraak van de Hoge Raad in
Nederland over de vraag wanneer een overeenkomst als een huurovereenkomst
of als een koopovereenkomst moet worden gekwalificeerd.
Kernpunten van het Rentalease-arrest:
, 1. Feiten: In deze zaak was er een overeenkomst tussen een
leasemaatschappij en een klant voor de lease van een auto. De klant
betwistte dat de overeenkomst een huurovereenkomst was en stelde dat
het eigenlijk een koopovereenkomst was, waarbij hij aanspraak wilde
maken op de eigendom van de auto.
2. Kwalificatie van de overeenkomst: De Hoge Raad moest beoordelen of de
overeenkomst als huur of als koop moest worden gekwalificeerd. Dit is
belangrijk omdat de rechten en plichten van de partijen verschillen
afhankelijk van deze kwalificatie.
3. Criteria voor kwalificatie: De Hoge Raad formuleerde criteria die gebruikt
kunnen worden om te bepalen hoe een overeenkomst moet worden
gekwalificeerd. Hierbij wordt gekeken naar de intentie van de partijen, de
feitelijke uitvoering van de overeenkomst en de afspraken die zijn
gemaakt.
4. Uitspraak: De Hoge Raad concludeerde dat de overeenkomst in dit geval
als een huurovereenkomst moest worden gekwalificeerd, omdat de
leasemaatschappij het eigendom van de auto behield en de klant alleen
het gebruik van de auto kreeg.
Belang van het arrest:
Het Rentalease-arrest is van belang omdat het duidelijkheid biedt over de
juridische kwalificatie van leaseovereenkomsten en het helpt bij het begrijpen
van de rechten en plichten van partijen in dergelijke overeenkomsten. Het legt
ook een precedent voor toekomstige zaken waarin de kwalificatie van
overeenkomsten ter discussie staat.
Lekkerkerker / Vermeulen aantekeningen lesweek 5
Dhr lekkerkerker heeft veel schade aan zijn boomgaard met fruitbomen omdat de
stortplaats ‘schadelijke’ vogels (kraaien en roeken o.a.) aantrekt die van het fruit
komen eten. (feiten) Vermeulen had een hinderwet vergunning voor deze
stortplaats. (feiten) Dhr l. had ten tijde van het verlenen van de vergunning
bezwaar gemaakt maar dit bezwaar werd verworpen en de vergunning werd dus
verleend. (feiten) Dhr L. stelt dat vermeulen inbreuk maakt op zijn eigendom, nu
het geheel onmogelijk is om een lonende exploitatie van de boomgaard te
hebben. (rechtsgrond)
Rechtsvraag: is … aansprakelijk op grond van artikel 6:162 BW onrechtmatige
daad?
Geval waarin de rechter zonder schending van enige rechtsregel heeft kunnen
oordelen dat aan verweerders in cassatie zodanige hinder is toegebracht, dat
daardoor inbreuk is gemaakt op het eigendomsrecht van verweerders, welke bij
het ontbreken van rechtvaardigingsgronden, als onrechtmatige daad moet
worden beschouwd.
De regeling van de Hinderwet brengt niet mede dat daardoor de omvang van de
rechten van de eigenaren van naburige percelen in die zin zou worden beperkt
dat deze eigenaren schade of hinder van zodanige aard dat zij deze in het
algemeen niet behoeven te dulden, wel zouden moeten verdragen van iemand
die voor het handelen dat die schade of hinder veroorzaakte, een
Hinderwetvergunning had gekregen. Het verkregen zijn van zo’n vergunning
vrijwaart dan ook niet degen, die overeenkomstig die vergunning handelt, voor
de aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad. Dit is niet anders, indien door een
, eigenaar als hiervoor bedoeld tegen het verlenen van de vergunning tevoren
bezwaren zijn ingebracht maar deze bezwaren zijn verworpen.
Zwiepende tak onzorgvuldigheidsnorm
In september 1898 maken vier vrienden een wandeling door een bos. Op een
gegeven moment geeft Werink een schop tegen een tak, die terugzwiept en in
het oog van Hudepohl, die achter hem loopt, terecht komt. Door dit oogletsel
moet Hudepohl uiteindelijk een oog missen. Hudepohl wil de schade verhalen op
Werink, maar de verzekering van Werink erkent de aansprakelijkheid niet.
Hudepohl vordert schadevergoeding wegens onrechtmatige daad. De rechtbank
in eerste aanleg wijst de vordering van Hudepohl af. Het hof wijst de vordering
vervolgens echter toe.
Volgens de Hoge Raad zijn de gedragingen van Werink slechts onrechtmatig,
indien de mate van waarschijnlijkheid van een ongeval als gevolg van dat gedrag
zo groot was, dat Werink zich gezien de maatstaven van zorgvuldigheid van dit
gedrag had moeten onthouden. Werink had zich dus van de gedragingen moeten
onthouden als hij wist dat tegen een tak trappen zware letselschade zou
veroorzaken bij Hudepohl. In casu is er echter niet genoeg bekend over de
feitelijke toedracht van het ongeval. Er kan niet worden vastgesteld of de
zorgvuldigheidsnorm is overtreden, dus is Werink niet aansprakelijk en hoeft hij
de schade van Hudepohl niet te vergoeden. De Hoge Raad bekrachtigt het vonnis
van de rechtbank en vernietigt het arrest van het hof.
Zutphense juffrouw maatschappelijk verkeer betaamt, aanloop
lindenbaum/cohen
De zaak ging over juffrouw De Vries, de bewoonster van een bovenhuis in
Zutphen. Dat bovenhuis had met het daaronder liggende pakhuis, een opslag
voor leren kleding, een gemeenschappelijke waterleiding waarvan de hoofdkraan
in het bovenhuis zat. In de eerste dagen van januari 1909 sprong door strenge
vorst de waterleiding in het pakhuis. De bewoonster van het bovenhuis weigerde
de hoofdkraan af te sluiten of gelegenheid daartoe te geven. Pas na een tijdje
draaide ze toch de kraan dicht maar inmiddels had het water al zo’n twintig
minuten schade aangericht aan de goederen.
Er volgde een civiele procedure vanwege aansprakelijkheid uit onrechtmatige
daad. De kantonrechter wees de vordering van de pakhuiseigenaar af, de
rechtbank gaf de eigenaar in hoger beroep gelijk. Het begrip 'onrechtmatige
daad' uit de toenmalige wet (art. 1401 en 1402 BW oud) moest niet zó beperkt
worden uitgelegd dat alleen schending van een wettelijke of contractuele
bepaling eronder viel. Ook handelingen "waarbij de noodige eerbied voor eens
anders persoon, goederen of arbeid uit het oog wordt verloren" waren
onrechtmatig, vond de rechtbank.
De bewoonster van het bovenhuis was het hiermee niet eens en stelde tegen de
uitspraak van de rechtbank beroep in cassatie in bij de Hoge Raad.
De Hoge Raad oordeelde dat de uitleg van de rechtbank veel te ruim was: (…)
dat door zoodanige daden en nalatigheden (…) wel in strijd met hetgeen zedelijk
en maatschappelijk betaamt kan zijn gehandeld; dat echter de toepas¬selijkheid
van de artt. 1401 en 1402 BW niet daardoor wordt bepaald, maar afhangt van de
bevinding of hetzij de daad, hetzij het verzuim al dan niet in strijd is met des
daders rechtsplicht of inbreuk maakt op eens anders recht.’ Volgens de Hoge
Raad sprak het toenmalige artikel 1401 uit het BW (oud) duidelijk van
Lindenbaum / Cohen maatschappelijk verkeer betaamt
Lindenbaum en Cohen hadden beiden een drukkerij in Amsterdam. Cohen had
een werknemer van Lindenbaum omgekocht. Zo kon Cohen er bijvoorbeeld
achter komen welke bedragen Lindenbaum vroeg in zijn offertes. Cohen ging
vervolgens onder dit bedrag zitten om meer opdrachten binnen te halen.
Lindenbaum kwam hier uiteindelijk achter en eiste vervolgens schadevergoeding
van Cohen op grond van een onrechtmatige daad.
De rechtbank wijst de vordering van Lindenbaum toe. Het hof wijst de vordering
echter af en verklaart Lindenbaum niet-ontvankelijk. Het hof stelt dat Cohen niet
in strijd met de wet handelde en dit geen onrechtmatige daad kan opleveren.
Toentertijd was het inderdaad zo dat er alleen sprake was van onrechtmatige
daad indien iemand handelde in strijd met een rechtsplicht.
De Hoge Raad oordeelde echter als volgt:
“dat onder onrechtmatige daad is te verstaan een handelen of nalaten, dat óf
inbreuk maakt op eens anders recht, óf in strijd is met des daders rechtsplicht óf
indruischt, hetzij tegen de goede zeden, hetzij tegen de zorgvuldigheid, welke in
het maatschappelijke verkeer betaamt ten aanzien van eens anders persoon of
goed, terwijl hij door wiens schuld ten gevolge dier daad aan een ander schade
wordt toegebracht, tot vergoeding daarvan is verplicht”
De Hoge Raad introduceerde hier dus het begrip onrechtmatige daad zoals wij
het nu kennen.
Broodmes niet tekortkoming zorgplicht, want eiseres was ervaren
medewerker
Eiseres is op 12 maart 1990 werkzaam bij Fair Play als beheerder. Naast het
verrichten van kassawerkzaamheden en het houden van toezicht in de speelhal,
diende Eiseres keukenwerkzaamheden uit te voeren. Op 9 december 1996 was
eiseres werkzaam in het filiaal van Fair Play Maastricht. Op die dag diende zij te
beginnen met de keukenwerkzaamheden, waaronder het snijden en smeren van
zachte puntbroodjes. Eiseres heeft zich bij het doorsnijden van het eerste broodje
met een broodmes in de wijsvinger van haar linkerhand gesneden. Zij heeft een
zenuw in de radiaire zijde van haar linker wijsvinger geraakt, waarvoor zij
diezelfde dag in het ziekenhuis geopereerd is. Het broodmes was nieuw (of
geslepen). Eiseres wist dit niet..
Eiseres heeft gevorderd dat Fair Play aansprakelijk is voor (de gevolgen van) het
bedrijfsongeval dat haar op 9 december 1996 is overkomen en Fair Play te
veroordelen tot vergoeding van alle door haar geleden en nog te lijden schade.
De kantonrechter wijst dit toe, maar de rechtbank heeft dit afgewezen.
Rechtbank beweert dat Fair Play niet is tekortgeschoten in zijn zorgplicht. Ook
zegt de rechtbank dat eiseres een ervaren werknemer is en geen afleiding heeft
gekregen tijdens het snijden van een broodje. Hof en hoge raad zeggen
hetzelfde.
Rentalease
Het Rentalease-arrest betreft een belangrijke uitspraak van de Hoge Raad in
Nederland over de vraag wanneer een overeenkomst als een huurovereenkomst
of als een koopovereenkomst moet worden gekwalificeerd.
Kernpunten van het Rentalease-arrest:
, 1. Feiten: In deze zaak was er een overeenkomst tussen een
leasemaatschappij en een klant voor de lease van een auto. De klant
betwistte dat de overeenkomst een huurovereenkomst was en stelde dat
het eigenlijk een koopovereenkomst was, waarbij hij aanspraak wilde
maken op de eigendom van de auto.
2. Kwalificatie van de overeenkomst: De Hoge Raad moest beoordelen of de
overeenkomst als huur of als koop moest worden gekwalificeerd. Dit is
belangrijk omdat de rechten en plichten van de partijen verschillen
afhankelijk van deze kwalificatie.
3. Criteria voor kwalificatie: De Hoge Raad formuleerde criteria die gebruikt
kunnen worden om te bepalen hoe een overeenkomst moet worden
gekwalificeerd. Hierbij wordt gekeken naar de intentie van de partijen, de
feitelijke uitvoering van de overeenkomst en de afspraken die zijn
gemaakt.
4. Uitspraak: De Hoge Raad concludeerde dat de overeenkomst in dit geval
als een huurovereenkomst moest worden gekwalificeerd, omdat de
leasemaatschappij het eigendom van de auto behield en de klant alleen
het gebruik van de auto kreeg.
Belang van het arrest:
Het Rentalease-arrest is van belang omdat het duidelijkheid biedt over de
juridische kwalificatie van leaseovereenkomsten en het helpt bij het begrijpen
van de rechten en plichten van partijen in dergelijke overeenkomsten. Het legt
ook een precedent voor toekomstige zaken waarin de kwalificatie van
overeenkomsten ter discussie staat.
Lekkerkerker / Vermeulen aantekeningen lesweek 5
Dhr lekkerkerker heeft veel schade aan zijn boomgaard met fruitbomen omdat de
stortplaats ‘schadelijke’ vogels (kraaien en roeken o.a.) aantrekt die van het fruit
komen eten. (feiten) Vermeulen had een hinderwet vergunning voor deze
stortplaats. (feiten) Dhr l. had ten tijde van het verlenen van de vergunning
bezwaar gemaakt maar dit bezwaar werd verworpen en de vergunning werd dus
verleend. (feiten) Dhr L. stelt dat vermeulen inbreuk maakt op zijn eigendom, nu
het geheel onmogelijk is om een lonende exploitatie van de boomgaard te
hebben. (rechtsgrond)
Rechtsvraag: is … aansprakelijk op grond van artikel 6:162 BW onrechtmatige
daad?
Geval waarin de rechter zonder schending van enige rechtsregel heeft kunnen
oordelen dat aan verweerders in cassatie zodanige hinder is toegebracht, dat
daardoor inbreuk is gemaakt op het eigendomsrecht van verweerders, welke bij
het ontbreken van rechtvaardigingsgronden, als onrechtmatige daad moet
worden beschouwd.
De regeling van de Hinderwet brengt niet mede dat daardoor de omvang van de
rechten van de eigenaren van naburige percelen in die zin zou worden beperkt
dat deze eigenaren schade of hinder van zodanige aard dat zij deze in het
algemeen niet behoeven te dulden, wel zouden moeten verdragen van iemand
die voor het handelen dat die schade of hinder veroorzaakte, een
Hinderwetvergunning had gekregen. Het verkregen zijn van zo’n vergunning
vrijwaart dan ook niet degen, die overeenkomstig die vergunning handelt, voor
de aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad. Dit is niet anders, indien door een
, eigenaar als hiervoor bedoeld tegen het verlenen van de vergunning tevoren
bezwaren zijn ingebracht maar deze bezwaren zijn verworpen.
Zwiepende tak onzorgvuldigheidsnorm
In september 1898 maken vier vrienden een wandeling door een bos. Op een
gegeven moment geeft Werink een schop tegen een tak, die terugzwiept en in
het oog van Hudepohl, die achter hem loopt, terecht komt. Door dit oogletsel
moet Hudepohl uiteindelijk een oog missen. Hudepohl wil de schade verhalen op
Werink, maar de verzekering van Werink erkent de aansprakelijkheid niet.
Hudepohl vordert schadevergoeding wegens onrechtmatige daad. De rechtbank
in eerste aanleg wijst de vordering van Hudepohl af. Het hof wijst de vordering
vervolgens echter toe.
Volgens de Hoge Raad zijn de gedragingen van Werink slechts onrechtmatig,
indien de mate van waarschijnlijkheid van een ongeval als gevolg van dat gedrag
zo groot was, dat Werink zich gezien de maatstaven van zorgvuldigheid van dit
gedrag had moeten onthouden. Werink had zich dus van de gedragingen moeten
onthouden als hij wist dat tegen een tak trappen zware letselschade zou
veroorzaken bij Hudepohl. In casu is er echter niet genoeg bekend over de
feitelijke toedracht van het ongeval. Er kan niet worden vastgesteld of de
zorgvuldigheidsnorm is overtreden, dus is Werink niet aansprakelijk en hoeft hij
de schade van Hudepohl niet te vergoeden. De Hoge Raad bekrachtigt het vonnis
van de rechtbank en vernietigt het arrest van het hof.
Zutphense juffrouw maatschappelijk verkeer betaamt, aanloop
lindenbaum/cohen
De zaak ging over juffrouw De Vries, de bewoonster van een bovenhuis in
Zutphen. Dat bovenhuis had met het daaronder liggende pakhuis, een opslag
voor leren kleding, een gemeenschappelijke waterleiding waarvan de hoofdkraan
in het bovenhuis zat. In de eerste dagen van januari 1909 sprong door strenge
vorst de waterleiding in het pakhuis. De bewoonster van het bovenhuis weigerde
de hoofdkraan af te sluiten of gelegenheid daartoe te geven. Pas na een tijdje
draaide ze toch de kraan dicht maar inmiddels had het water al zo’n twintig
minuten schade aangericht aan de goederen.
Er volgde een civiele procedure vanwege aansprakelijkheid uit onrechtmatige
daad. De kantonrechter wees de vordering van de pakhuiseigenaar af, de
rechtbank gaf de eigenaar in hoger beroep gelijk. Het begrip 'onrechtmatige
daad' uit de toenmalige wet (art. 1401 en 1402 BW oud) moest niet zó beperkt
worden uitgelegd dat alleen schending van een wettelijke of contractuele
bepaling eronder viel. Ook handelingen "waarbij de noodige eerbied voor eens
anders persoon, goederen of arbeid uit het oog wordt verloren" waren
onrechtmatig, vond de rechtbank.
De bewoonster van het bovenhuis was het hiermee niet eens en stelde tegen de
uitspraak van de rechtbank beroep in cassatie in bij de Hoge Raad.
De Hoge Raad oordeelde dat de uitleg van de rechtbank veel te ruim was: (…)
dat door zoodanige daden en nalatigheden (…) wel in strijd met hetgeen zedelijk
en maatschappelijk betaamt kan zijn gehandeld; dat echter de toepas¬selijkheid
van de artt. 1401 en 1402 BW niet daardoor wordt bepaald, maar afhangt van de
bevinding of hetzij de daad, hetzij het verzuim al dan niet in strijd is met des
daders rechtsplicht of inbreuk maakt op eens anders recht.’ Volgens de Hoge
Raad sprak het toenmalige artikel 1401 uit het BW (oud) duidelijk van
