Week 8 – 27 oktober – nieuwsproductie: nieuwswaarden &
medialogica
Nieuws is een uitzondering op de regel.
Wat maakt dat nieuws nieuws is? Hoe komt dat en welke processen liggen daaraan
ten grondslag? Waarom is aandacht van de media belangrijk?
CNN-effect (van Gilboa):
- Berichtgeving (een foto bijv) geeft aandacht aan een zaak leidt tot publieke
opinie verandering
- De publieke opinie verandert (door verschillende berichtgeving)
- Waardoor er een druk op de regering ontstaat.
Aandacht van de media is heel belangrijk. Onderwerpen die veel in het nieuws
komen, laten de publieke opinie veranderen, waardoor er druk op de regering komt,
zodat nieuw beleid ontstaat (bijvoorbeeld komst van vluchtelingen).
Pseudo event (media event): events die politici organiseren om proberen op
mensen in te spelen (“event planned to receive media publicity”).
Kenmerken hiervan zijn:
- Dramatisch
- Gepland
- Duidelijk afgebakend qua tijd en plaats
- Ze zouden niet plaats vinden als er geen media aanwezig waren
Politici organiseren een evenement om media-aandacht te krijgen om de publieke
opinie te beïnvloeden. Dit komt vooral door het CNN-effect.
Dit past bij medialogica: de macht om te bepalen wie en wat (politiek) relevant is,
wordt voor een groot deel bepaald door de media.
Mediatisering en medialogica
Mediatisering is een proces waarbij de samenleving politiek afhankelijk wordt van
de media en de logica die de media heeft. Media wordt steeds belangrijker op
bepaalde uitkomsten in de samenleving.
Mediatisering: een ontwikkeling waarbij massamedia steeds meer invloed krijgt in
alle onderdelen van onze samenleving, indirecte of directe en in verschillende mate
over verschillende soorten samenlevingen.
Dimensies van de mediatisering van politiek:
, - Mensen praten in eerste instantie met elkaar om nieuws over te brengen. De
media worden echter belangrijker. Media wordt namelijk gebruikt om mensen
in eerste instantie te informeren.
- Normaal gesproken is de media afhankelijk van politieke instituties, maar de
media worden nu onafhankelijker. Politici geven veel informatie over beleid en
de media nemen dat over (na WO II), maar dit verandert in de tweede
dimensie.
- De inhoud van media wordt nu bepaald door de media zelf. Ze interpreteren
nu zelf het nieuws in plaats van het klakkeloos overnemen van wat politici te
melden hebben.
- Politieke actoren volgen hun eigen logica gaat naar dat politieke actoren
governed zijn door medialogica. Politieke actoren gaan inspelen op de
medialogica (als voorbeeld een pseudo event).
Medialogica:
- Media en media-aandacht zijn belangrijk (mediacratie ipv democratie).
- Mediaproducenten hebben eigen logica: zelfde ideeën over wat belangrijk
aantrekkelijk is voor de wereld en hun merk: media volgen elkaar & scherpe
concurrentie media willen scoren nieuwswaarden.
- Actoren (bijvoorbeeld politici) anticiperen op wat media willen > met bijv
pseudo events.
- Mediaregels verdringen andere overwegingen (bijvoorbeeld het is belangrijker
om mensen te vermaken dan te informeren).
Nieuwswaarden en nieuwsfactoren
Nieuwswaarden: een conceptueel kader om de poortwachter praktijken van de
nieuwsmedia te beschrijven. Gebeurtenissen worden ‘nieuws’ als ze bij specifieke
nieuwscriteria passen.
- Het nieuws werd eerst bepaalt door een individuele journalist als ‘gatekeeper’.
- Nu vooral door hoofdredactie van kranten.
- Adverteerder levert 50% van de inkomsten voor media. Ze oefenen indirecte
invloed uit.
- Negatief nieuws, aantal slachtoffers en hoe dicht bij het nieuws zich afspeelt,
telt ook mee.
, Wat bepaalt het nieuws? Lijst van factoren, hoe meer nieuwsfactoren hoe eerder het
wordt gepubliceerd.
Nieuwsfactoren uit 1965 van Galtung & Ruge (welke gebeurtenissen worden
gerapporteerd?):
- Frequency (frequentie): een gebeurtenis die zich gelijktijdig met de
nieuwsproductiecyclus ontvouwt (bijvoorbeeld moord).
- Threshold (drempel): een gebeurtenis die een bepaalde drempel overschrijdt
(bijvoorbeeld meer slachtoffers).
- Unambiguity (ondubbelzinnigheid): hoe makkelijker het is om een gebeurtenis
te interpreteren, des te waarschijnlijk wordt het gerapporteerd.
- Meaningfulness (betekenisvol): cultureel relevante gebeurtenis wordt vaker
gerapporteerd (bijvoorbeeld aandacht in NL voor Amerikaanse verkiezing).
- Consonance (verwachting): als de journalist al een idee heeft dat er iets gaat
gebeuren (bijvoorbeeld een demonstratie)
- Unexpectedness (onverwacht): gebeurtenis is zeldzaam of onverwacht.
- Continuity (continuiteit): zodra een gebeurtenis nieuws is, blijft het dat ook
(bjivoorbeeld corona-pandemie).
- Composition (samenstelling): gebeurtenis past beter in de compositie (het
uiterlijk van de krant, het onderwerp past bij de ander).
- Reference to elite nations: bijvoorbeeld de VS
- Reference to elites: bijvoorbeeld groepen mensen
- Reference to elite people: bijvoorbeeld politici
- Reference to something negative: negatief nieuws.
Kritiekpunten op Galtung & Ruge:
- Elk nieuws is een gebeurtenis, waardoor trends niet in het nieuws komen.
- Zijn de kenmerken van de gebeurtenis wel zo belangrijk of is het interessant
door de constructie van de journalist (hoe hij het interpreteert)?
- Nieuwsfactoren zijn lastig te beoordelen. Bijvoorbeeld frequency is niet heel
duidelijk.
- Beelden zijn ook erg belangrijk. Visuele dingen worden niet meegenomen.
Nieuwsfactoren uit 1999 van Harcup & O’Neil:
- The power elite: verhalen over machtige personen, organisaties of instituties.
- Celebrity: verhalen over mensen die al beroemd zijn.
- Entertainment: verhalen over oa seks, showbusiness, human interest, dieren,
drama, humor.
- Surprise: verhalen met een verrassing of contrast.
- Bad news: negatieve verhalen (bv een conflict)
- Good news: positieve verhalen (bv redding of genezing)
- Magnitude: verhalen die naar verwachting een grote impact hebben of omdat
er meer mensen bij zijn betrokken.
- Relevance: relevante verhalen (over bv. mensen of naties).
- Follow-up: verhalen over onderwerpen die al in het nieuws zijn.
- Newspaper agenda: verhalen die passen bij de agenda van de
nieuwsorganisatie.
medialogica
Nieuws is een uitzondering op de regel.
Wat maakt dat nieuws nieuws is? Hoe komt dat en welke processen liggen daaraan
ten grondslag? Waarom is aandacht van de media belangrijk?
CNN-effect (van Gilboa):
- Berichtgeving (een foto bijv) geeft aandacht aan een zaak leidt tot publieke
opinie verandering
- De publieke opinie verandert (door verschillende berichtgeving)
- Waardoor er een druk op de regering ontstaat.
Aandacht van de media is heel belangrijk. Onderwerpen die veel in het nieuws
komen, laten de publieke opinie veranderen, waardoor er druk op de regering komt,
zodat nieuw beleid ontstaat (bijvoorbeeld komst van vluchtelingen).
Pseudo event (media event): events die politici organiseren om proberen op
mensen in te spelen (“event planned to receive media publicity”).
Kenmerken hiervan zijn:
- Dramatisch
- Gepland
- Duidelijk afgebakend qua tijd en plaats
- Ze zouden niet plaats vinden als er geen media aanwezig waren
Politici organiseren een evenement om media-aandacht te krijgen om de publieke
opinie te beïnvloeden. Dit komt vooral door het CNN-effect.
Dit past bij medialogica: de macht om te bepalen wie en wat (politiek) relevant is,
wordt voor een groot deel bepaald door de media.
Mediatisering en medialogica
Mediatisering is een proces waarbij de samenleving politiek afhankelijk wordt van
de media en de logica die de media heeft. Media wordt steeds belangrijker op
bepaalde uitkomsten in de samenleving.
Mediatisering: een ontwikkeling waarbij massamedia steeds meer invloed krijgt in
alle onderdelen van onze samenleving, indirecte of directe en in verschillende mate
over verschillende soorten samenlevingen.
Dimensies van de mediatisering van politiek:
, - Mensen praten in eerste instantie met elkaar om nieuws over te brengen. De
media worden echter belangrijker. Media wordt namelijk gebruikt om mensen
in eerste instantie te informeren.
- Normaal gesproken is de media afhankelijk van politieke instituties, maar de
media worden nu onafhankelijker. Politici geven veel informatie over beleid en
de media nemen dat over (na WO II), maar dit verandert in de tweede
dimensie.
- De inhoud van media wordt nu bepaald door de media zelf. Ze interpreteren
nu zelf het nieuws in plaats van het klakkeloos overnemen van wat politici te
melden hebben.
- Politieke actoren volgen hun eigen logica gaat naar dat politieke actoren
governed zijn door medialogica. Politieke actoren gaan inspelen op de
medialogica (als voorbeeld een pseudo event).
Medialogica:
- Media en media-aandacht zijn belangrijk (mediacratie ipv democratie).
- Mediaproducenten hebben eigen logica: zelfde ideeën over wat belangrijk
aantrekkelijk is voor de wereld en hun merk: media volgen elkaar & scherpe
concurrentie media willen scoren nieuwswaarden.
- Actoren (bijvoorbeeld politici) anticiperen op wat media willen > met bijv
pseudo events.
- Mediaregels verdringen andere overwegingen (bijvoorbeeld het is belangrijker
om mensen te vermaken dan te informeren).
Nieuwswaarden en nieuwsfactoren
Nieuwswaarden: een conceptueel kader om de poortwachter praktijken van de
nieuwsmedia te beschrijven. Gebeurtenissen worden ‘nieuws’ als ze bij specifieke
nieuwscriteria passen.
- Het nieuws werd eerst bepaalt door een individuele journalist als ‘gatekeeper’.
- Nu vooral door hoofdredactie van kranten.
- Adverteerder levert 50% van de inkomsten voor media. Ze oefenen indirecte
invloed uit.
- Negatief nieuws, aantal slachtoffers en hoe dicht bij het nieuws zich afspeelt,
telt ook mee.
, Wat bepaalt het nieuws? Lijst van factoren, hoe meer nieuwsfactoren hoe eerder het
wordt gepubliceerd.
Nieuwsfactoren uit 1965 van Galtung & Ruge (welke gebeurtenissen worden
gerapporteerd?):
- Frequency (frequentie): een gebeurtenis die zich gelijktijdig met de
nieuwsproductiecyclus ontvouwt (bijvoorbeeld moord).
- Threshold (drempel): een gebeurtenis die een bepaalde drempel overschrijdt
(bijvoorbeeld meer slachtoffers).
- Unambiguity (ondubbelzinnigheid): hoe makkelijker het is om een gebeurtenis
te interpreteren, des te waarschijnlijk wordt het gerapporteerd.
- Meaningfulness (betekenisvol): cultureel relevante gebeurtenis wordt vaker
gerapporteerd (bijvoorbeeld aandacht in NL voor Amerikaanse verkiezing).
- Consonance (verwachting): als de journalist al een idee heeft dat er iets gaat
gebeuren (bijvoorbeeld een demonstratie)
- Unexpectedness (onverwacht): gebeurtenis is zeldzaam of onverwacht.
- Continuity (continuiteit): zodra een gebeurtenis nieuws is, blijft het dat ook
(bjivoorbeeld corona-pandemie).
- Composition (samenstelling): gebeurtenis past beter in de compositie (het
uiterlijk van de krant, het onderwerp past bij de ander).
- Reference to elite nations: bijvoorbeeld de VS
- Reference to elites: bijvoorbeeld groepen mensen
- Reference to elite people: bijvoorbeeld politici
- Reference to something negative: negatief nieuws.
Kritiekpunten op Galtung & Ruge:
- Elk nieuws is een gebeurtenis, waardoor trends niet in het nieuws komen.
- Zijn de kenmerken van de gebeurtenis wel zo belangrijk of is het interessant
door de constructie van de journalist (hoe hij het interpreteert)?
- Nieuwsfactoren zijn lastig te beoordelen. Bijvoorbeeld frequency is niet heel
duidelijk.
- Beelden zijn ook erg belangrijk. Visuele dingen worden niet meegenomen.
Nieuwsfactoren uit 1999 van Harcup & O’Neil:
- The power elite: verhalen over machtige personen, organisaties of instituties.
- Celebrity: verhalen over mensen die al beroemd zijn.
- Entertainment: verhalen over oa seks, showbusiness, human interest, dieren,
drama, humor.
- Surprise: verhalen met een verrassing of contrast.
- Bad news: negatieve verhalen (bv een conflict)
- Good news: positieve verhalen (bv redding of genezing)
- Magnitude: verhalen die naar verwachting een grote impact hebben of omdat
er meer mensen bij zijn betrokken.
- Relevance: relevante verhalen (over bv. mensen of naties).
- Follow-up: verhalen over onderwerpen die al in het nieuws zijn.
- Newspaper agenda: verhalen die passen bij de agenda van de
nieuwsorganisatie.
