Bijzondere overeenkomsten hoorcollege aantekeningen
Inhoudsopgave
Week 1.......................................................................................................................................................... 2
Hoorcollege...........................................................................................................................................................2
Week 2.......................................................................................................................................................... 5
Hoorcollege...........................................................................................................................................................5
Week 3........................................................................................................................................................ 10
Hoorcollege.........................................................................................................................................................10
Week 4........................................................................................................................................................ 15
Hoorcollege.........................................................................................................................................................15
Gastcollege Laurens de Hoog.............................................................................................................................20
Week 5........................................................................................................................................................ 21
Hoorcollege.........................................................................................................................................................21
Week 6........................................................................................................................................................ 28
Hoorcollege.........................................................................................................................................................28
Week 7........................................................................................................................................................ 33
Hoorcollege.........................................................................................................................................................33
1
,Week 1
Hoorcollege
Algemene inleiding bijzondere overeenkomsten; koop en digitale inhoud
Wat is er bijzonder aan bijzondere overeenkomsten? Drie soorten:
Benoemde overeenkomsten (regeling in Boek 7 BW): gecodificeerde overeenkomsten
Onbenoemde overeenkomsten, bijvoorbeeld distributie (niet in BW)
Gemengde overeenkomsten, bijvoorbeeld cateringovereenkomst, is een combinatie van opdracht en
koop
o Regeling in artikel 6:215 BW: als er zo’n samenloop is van bijzondere regimes, dan kunnen
die naast elkaar bestaan voor zover die elkaar niet tegenspreken.
Gelaagd systeem BW
Algemene regels boeken 3, 5 en 6 BW
o Algemeen contractenrecht
o Bijvoorbeeld uitleg van overeenkomsten, HR Lundiform/Mexx: partijen hadden afspraken
gemaakt over hoeveel onderdelen van een stellage zouden worden afgenomen, etc. Koper zegt
ineens geen belangstelling meer te hebben voor de producten. Het geschil spitst zich toe op wat
partijen van mening waren wat ze hadden afgesproken. De uitleg van de overeenkomst
verschilt tussen partijen. Het is in deze zaak de vraag of de e-mails over wat partijen hadden
afgesproken moeten worden meegewogen door de rechter? Het gaat om een commerciële
overeenkomst en daar wordt vaak vastgehouden aan taalkundige betekenis en dit laat weinig
ruimte om te kijken naar andere communicatie, zoals e-mails. De Hoge Raad zegt hier dat in
een commerciële verhouding strikter wordt gehouden aan de grammaticale uitleg, maar
Haviltex is nog steeds de norm en de rechter kan dus ook andere bronnen laten meewegen in
de uitleg van de overeenkomst, al helemaal als een van de partijen daarop een beroep heeft
gedaan.
o En recenter: HR Uitleg vaststellingsovereenkomst
Bijzondere voorschriften in boek 7 BW
Waarom boek 7? Geeft extra regels ten opzichte van het algemeen contractenrecht. Twee redenen:
Belang van partijen bij de overeenkomst
o Uitleg en aanvulling overeenkomst
o Uitwerking artikel 6:248 lid 1 BW
o In beginsel regelend recht, soms dwingend recht
Algemeen belang
o Begrenzing contractsvrijheid
o Aanvulling op artikel 3:40, 6:248 lid 2 en 6:233 sub a BW
o Bescherming zwakkere partij (consument, huurder, werknemer) en rechtvaardigheid
Algemeen belang: welk type voorschriften?
Dwingend recht
o Bijvoorbeeld artikel 7:6 lid 1 en 7:413 BW
o Nietigheid of vernietigbaarheid op grond van artikel 3:40 BW
Vormvoorschriften
o Bijvoorbeeld artikel 7:2 BW
o Nietigheid op grond van artikel 3:39 BW
Bepalingen omtrent bewijslast en bewijsmiddelen
o Bijvoorbeeld artikel 7:18a lid 2 en 7:224 lid 2 BW
2
,Europese invloeden
Doorwerking van EU-recht
o Primair Unierecht: Verdragen, Handvest van de Grondrechten
o Secundair Unierecht: Verordeningen, Richtlijnen
o (Nog) geen Europees BW (Janssen)
In Boek 7 BW
o Implementatie Richtlijnen (artikel 288 VWEU)
o Autonome uitleg EU recht, bijvoorbeeld begrip ‘consument’
o Mogelijk prejudiciële vragen aan HvJEU
Recent geïmplementeerde Europese richtlijnen
Verschuiving wetgevingsagenda Europese Commissie: digitalisering, duurzaamheid
Verkoop van goederen (2019/771/EU) en levering van digitale inhoud (2019/770/EU)
o Scriptie-onderwerp: Hoe moet de koop van Hello Barbie worden gekwalificeerd? Verkoop van
goederen of levering van digital inhoud? Welke van deze regimes gaat voor?
Geïmplementeerd in Boek 7 BW, in werking sinds 27 april 2022
Onderlinge verhouding Richtlijnen
o Digitale inhoud of dienst verwerkt in of verbonden met roerende zaak
(artikel 7:50ab leden 1 en 2 sub a BW jo. artikel 7:5 en artikel 7:5a BW)
o Kwestie van uitleg
Verhouding tot Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
Meer Europees consumentenrecht?
Vak Consumentenrecht (blok 5)
Vak Consumer Rights in the Digital Single Market (blok 1)
Mogelijke scriptie-onderwerpen
Koop
Definities/regimes
Totstandkoming overeenkomst
Eigendomsoverdracht en aflevering
Conformiteit (HR Lichtinstallatie tennispark, HR Elektrische auto)
Niet-nakoming en remedies (HR Vano/Foreburghstaete)
Klachtplicht (HR Far Trading/Edco, HvJEU Faber)
Samenloop regimes (HR Lindorff/Nazier)
Definities
Artikel 7:1 BW (koop)
Artikel 7:5 BW (consumentenkoop)
Artikel 7:2 en 7:3 BW (koop van onroerende zaak)
Artikel 7:47 en 48 BW (koop van vermogensrechten)
Artikel 7:84 e.v. BW (goederenkrediet, inclusief koop op afbetaling en huurkoop)
Artikel 6:230m e.v. BW (koop op afstand en buiten de verkoopruimte)
Weens Koopverdrag (internationale handelskoop, week 2)
Totstandkoming overeenkomst
Algemeen contractenrecht: totstandkoming door aanbod en aanvaarding (artikel 6:217 BW)
Bijzondere regels waar wordt afgeweken van het traditionele model
o Koop woning door particulier, artikel 7:2 BW
3
, o Bedenktijd overeenkomst op afstand en buiten verkoopruimte, artikel 6:230o BW (basis in
EU-recht)
Eigendomsoverdracht en aflevering
Overdracht
o Eigendomsoverdracht en aflevering (artikel 7:9 BW)
o Algemene vereisten overdracht: artikel 3:84 BW
o Geldige titel (is de overeenkomst), beschikkingsbevoegdheid en levering (artikel 7:9 lid 2 BW)
Vrij van lasten overdragen
o Dat wil zeggen zonder rechtsgebreken (artikel 7:15 BW)
Conformiteit
Algemeen: aanbod en aanvaarding, uitleg
Bijzondere regels
o Beantwoorden aan overeenkomst: artikel 7:17 BW
o HR Lichtinstallatie tennispark: mensen hadden een huis gekocht, nieuwbouw. Het huis lag
naast een tennispark, waar in de winter een lichtinstallatie werd gebruikt. Die verlichting was
zo sterk, dat de bewoners overlast hadden. Bewoners beroepen zich op non-conformiteit van
het huis. Had je als koper van het huis meer onderzoek moeten doen? Je weet dat het naast een
tennispark ligt en dat daar mogelijk overlast van is. In cassatie was de vraag of sprake is van
normaal gebruik. Niet zonder meer kan worden gewezen op de onderzoeksplicht van de koper,
maar eerst is de vraag wat je van normaal gebruik van een huis mag verwachten. Je mag
verwachten dat het lichtgebruik normaal is. Je mag je dus niet zomaar beroepen op de
onderzoeksplicht.
o HR Elektrische auto: een elektrische jaguar met een actieradius van 480 kilometer. De koper
merkte dat in de praktijk, ondanks normaal rijgedrag, de auto een actieradius had van 270
kilometer. Dat is beduidend lager dan de geadverteerde 480 kilometer. De vraag is of dit een
non-conformiteit was. De koper had de auto al doorverkocht, maar wilde het verschil terug van
de verkoper. Aankoopprijs 98k en doorverkocht voor 65k. De vraag die opkwam is, is sprake
van gebruik dat viel onder de verwachtingen van koper? Is de actieradius onderdeel geweest
van de overweging tot aankoop? Bij de Hoge Raad krijgt de koper gelijk, omdat die 480
kilometer was geadverteerd en de koper daar navraag naar had gedaan, en die actieradius groot
deel was van de overweging tot sluiting van de overeenkomst.
o Consumentenkoop: artikel 7:18 en 7:18a BW
Niet-nakoming en remedies
Algemeen
o Nakoming: artikel 3:296 BW
o Schadevergoeding: artikel 6:74 e.v. BW (HR Vano/Foreburghstaete)
o Opschorting: artikel 6:52, artikel 6:262 BW
o Ontbinding: artikel 6:265 BW
Bijzondere regels
o Nakoming: artikel 7:20 en 21 BW
o Schadevergoeding: artikel 7:24, 36 en 37 BW
o Opschorting: artikel 7:27 BW
o Ontbinding: artikel 7:22 BW (bij consumentenkoop)
o NB. Hiërarchie van remedies bij consumentenkoop. Eerst herstel of vervanging, dan pas
ontbinding of prijsvermindering: artikel 7:22 BW. Bij algemeen ben je vrij om een remedie te
kiezen bij niet-nakoming. In het consumentenrecht is die keuze beperkt. Je zal als koper eerst
reparatie of vervanging kunnen vragen en pas als dat niet mogelijk is, heb je recht op
prijsvermindering of ontbinding.
4
Inhoudsopgave
Week 1.......................................................................................................................................................... 2
Hoorcollege...........................................................................................................................................................2
Week 2.......................................................................................................................................................... 5
Hoorcollege...........................................................................................................................................................5
Week 3........................................................................................................................................................ 10
Hoorcollege.........................................................................................................................................................10
Week 4........................................................................................................................................................ 15
Hoorcollege.........................................................................................................................................................15
Gastcollege Laurens de Hoog.............................................................................................................................20
Week 5........................................................................................................................................................ 21
Hoorcollege.........................................................................................................................................................21
Week 6........................................................................................................................................................ 28
Hoorcollege.........................................................................................................................................................28
Week 7........................................................................................................................................................ 33
Hoorcollege.........................................................................................................................................................33
1
,Week 1
Hoorcollege
Algemene inleiding bijzondere overeenkomsten; koop en digitale inhoud
Wat is er bijzonder aan bijzondere overeenkomsten? Drie soorten:
Benoemde overeenkomsten (regeling in Boek 7 BW): gecodificeerde overeenkomsten
Onbenoemde overeenkomsten, bijvoorbeeld distributie (niet in BW)
Gemengde overeenkomsten, bijvoorbeeld cateringovereenkomst, is een combinatie van opdracht en
koop
o Regeling in artikel 6:215 BW: als er zo’n samenloop is van bijzondere regimes, dan kunnen
die naast elkaar bestaan voor zover die elkaar niet tegenspreken.
Gelaagd systeem BW
Algemene regels boeken 3, 5 en 6 BW
o Algemeen contractenrecht
o Bijvoorbeeld uitleg van overeenkomsten, HR Lundiform/Mexx: partijen hadden afspraken
gemaakt over hoeveel onderdelen van een stellage zouden worden afgenomen, etc. Koper zegt
ineens geen belangstelling meer te hebben voor de producten. Het geschil spitst zich toe op wat
partijen van mening waren wat ze hadden afgesproken. De uitleg van de overeenkomst
verschilt tussen partijen. Het is in deze zaak de vraag of de e-mails over wat partijen hadden
afgesproken moeten worden meegewogen door de rechter? Het gaat om een commerciële
overeenkomst en daar wordt vaak vastgehouden aan taalkundige betekenis en dit laat weinig
ruimte om te kijken naar andere communicatie, zoals e-mails. De Hoge Raad zegt hier dat in
een commerciële verhouding strikter wordt gehouden aan de grammaticale uitleg, maar
Haviltex is nog steeds de norm en de rechter kan dus ook andere bronnen laten meewegen in
de uitleg van de overeenkomst, al helemaal als een van de partijen daarop een beroep heeft
gedaan.
o En recenter: HR Uitleg vaststellingsovereenkomst
Bijzondere voorschriften in boek 7 BW
Waarom boek 7? Geeft extra regels ten opzichte van het algemeen contractenrecht. Twee redenen:
Belang van partijen bij de overeenkomst
o Uitleg en aanvulling overeenkomst
o Uitwerking artikel 6:248 lid 1 BW
o In beginsel regelend recht, soms dwingend recht
Algemeen belang
o Begrenzing contractsvrijheid
o Aanvulling op artikel 3:40, 6:248 lid 2 en 6:233 sub a BW
o Bescherming zwakkere partij (consument, huurder, werknemer) en rechtvaardigheid
Algemeen belang: welk type voorschriften?
Dwingend recht
o Bijvoorbeeld artikel 7:6 lid 1 en 7:413 BW
o Nietigheid of vernietigbaarheid op grond van artikel 3:40 BW
Vormvoorschriften
o Bijvoorbeeld artikel 7:2 BW
o Nietigheid op grond van artikel 3:39 BW
Bepalingen omtrent bewijslast en bewijsmiddelen
o Bijvoorbeeld artikel 7:18a lid 2 en 7:224 lid 2 BW
2
,Europese invloeden
Doorwerking van EU-recht
o Primair Unierecht: Verdragen, Handvest van de Grondrechten
o Secundair Unierecht: Verordeningen, Richtlijnen
o (Nog) geen Europees BW (Janssen)
In Boek 7 BW
o Implementatie Richtlijnen (artikel 288 VWEU)
o Autonome uitleg EU recht, bijvoorbeeld begrip ‘consument’
o Mogelijk prejudiciële vragen aan HvJEU
Recent geïmplementeerde Europese richtlijnen
Verschuiving wetgevingsagenda Europese Commissie: digitalisering, duurzaamheid
Verkoop van goederen (2019/771/EU) en levering van digitale inhoud (2019/770/EU)
o Scriptie-onderwerp: Hoe moet de koop van Hello Barbie worden gekwalificeerd? Verkoop van
goederen of levering van digital inhoud? Welke van deze regimes gaat voor?
Geïmplementeerd in Boek 7 BW, in werking sinds 27 april 2022
Onderlinge verhouding Richtlijnen
o Digitale inhoud of dienst verwerkt in of verbonden met roerende zaak
(artikel 7:50ab leden 1 en 2 sub a BW jo. artikel 7:5 en artikel 7:5a BW)
o Kwestie van uitleg
Verhouding tot Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
Meer Europees consumentenrecht?
Vak Consumentenrecht (blok 5)
Vak Consumer Rights in the Digital Single Market (blok 1)
Mogelijke scriptie-onderwerpen
Koop
Definities/regimes
Totstandkoming overeenkomst
Eigendomsoverdracht en aflevering
Conformiteit (HR Lichtinstallatie tennispark, HR Elektrische auto)
Niet-nakoming en remedies (HR Vano/Foreburghstaete)
Klachtplicht (HR Far Trading/Edco, HvJEU Faber)
Samenloop regimes (HR Lindorff/Nazier)
Definities
Artikel 7:1 BW (koop)
Artikel 7:5 BW (consumentenkoop)
Artikel 7:2 en 7:3 BW (koop van onroerende zaak)
Artikel 7:47 en 48 BW (koop van vermogensrechten)
Artikel 7:84 e.v. BW (goederenkrediet, inclusief koop op afbetaling en huurkoop)
Artikel 6:230m e.v. BW (koop op afstand en buiten de verkoopruimte)
Weens Koopverdrag (internationale handelskoop, week 2)
Totstandkoming overeenkomst
Algemeen contractenrecht: totstandkoming door aanbod en aanvaarding (artikel 6:217 BW)
Bijzondere regels waar wordt afgeweken van het traditionele model
o Koop woning door particulier, artikel 7:2 BW
3
, o Bedenktijd overeenkomst op afstand en buiten verkoopruimte, artikel 6:230o BW (basis in
EU-recht)
Eigendomsoverdracht en aflevering
Overdracht
o Eigendomsoverdracht en aflevering (artikel 7:9 BW)
o Algemene vereisten overdracht: artikel 3:84 BW
o Geldige titel (is de overeenkomst), beschikkingsbevoegdheid en levering (artikel 7:9 lid 2 BW)
Vrij van lasten overdragen
o Dat wil zeggen zonder rechtsgebreken (artikel 7:15 BW)
Conformiteit
Algemeen: aanbod en aanvaarding, uitleg
Bijzondere regels
o Beantwoorden aan overeenkomst: artikel 7:17 BW
o HR Lichtinstallatie tennispark: mensen hadden een huis gekocht, nieuwbouw. Het huis lag
naast een tennispark, waar in de winter een lichtinstallatie werd gebruikt. Die verlichting was
zo sterk, dat de bewoners overlast hadden. Bewoners beroepen zich op non-conformiteit van
het huis. Had je als koper van het huis meer onderzoek moeten doen? Je weet dat het naast een
tennispark ligt en dat daar mogelijk overlast van is. In cassatie was de vraag of sprake is van
normaal gebruik. Niet zonder meer kan worden gewezen op de onderzoeksplicht van de koper,
maar eerst is de vraag wat je van normaal gebruik van een huis mag verwachten. Je mag
verwachten dat het lichtgebruik normaal is. Je mag je dus niet zomaar beroepen op de
onderzoeksplicht.
o HR Elektrische auto: een elektrische jaguar met een actieradius van 480 kilometer. De koper
merkte dat in de praktijk, ondanks normaal rijgedrag, de auto een actieradius had van 270
kilometer. Dat is beduidend lager dan de geadverteerde 480 kilometer. De vraag is of dit een
non-conformiteit was. De koper had de auto al doorverkocht, maar wilde het verschil terug van
de verkoper. Aankoopprijs 98k en doorverkocht voor 65k. De vraag die opkwam is, is sprake
van gebruik dat viel onder de verwachtingen van koper? Is de actieradius onderdeel geweest
van de overweging tot aankoop? Bij de Hoge Raad krijgt de koper gelijk, omdat die 480
kilometer was geadverteerd en de koper daar navraag naar had gedaan, en die actieradius groot
deel was van de overweging tot sluiting van de overeenkomst.
o Consumentenkoop: artikel 7:18 en 7:18a BW
Niet-nakoming en remedies
Algemeen
o Nakoming: artikel 3:296 BW
o Schadevergoeding: artikel 6:74 e.v. BW (HR Vano/Foreburghstaete)
o Opschorting: artikel 6:52, artikel 6:262 BW
o Ontbinding: artikel 6:265 BW
Bijzondere regels
o Nakoming: artikel 7:20 en 21 BW
o Schadevergoeding: artikel 7:24, 36 en 37 BW
o Opschorting: artikel 7:27 BW
o Ontbinding: artikel 7:22 BW (bij consumentenkoop)
o NB. Hiërarchie van remedies bij consumentenkoop. Eerst herstel of vervanging, dan pas
ontbinding of prijsvermindering: artikel 7:22 BW. Bij algemeen ben je vrij om een remedie te
kiezen bij niet-nakoming. In het consumentenrecht is die keuze beperkt. Je zal als koper eerst
reparatie of vervanging kunnen vragen en pas als dat niet mogelijk is, heb je recht op
prijsvermindering of ontbinding.
4