Week 1: H1+ 2
Hoofstuk 1
Lucas van Maanen koopt een telefoon bij Future Phones bv, maar deze gaat na twee weken kapot.
Ondanks dat de batterij vol is en er geen zichtbare schade is, weigert Future Phones herstel of
vervanging, stellend dat het Lucas’ probleem is. Lucas meent recht te hebben op een deugdelijk
product (materieel recht: art. 7:18 lid 2 BW en art. 7:21 lid 1 sub b en c BW). Als Future Phones blijft
weigeren, kan Lucas via het burgerlijk procesrecht zijn rechten afdwingen. Daarnaast heeft Lucas de
voogdij over zijn 16-jarige zusje Yara, die een lening afsloot bij Carcredit bv voor een scooter. Yara
betaalt niet terug, en Carcredit start een procedure tegen Lucas als haar wettelijke
vertegenwoordiger, waarbij een gerechtsdeurwaarder een processtuk overhandigt.
Burgerlijk procesrecht regelt procedures in het privaatrecht (burgerlijk recht), dat gaat over
juridische verhoudingen tussen personen onderling. Het materiële burgerlijk recht bepaalt rechten
en plichten (bijv. koopovereenkomst), terwijl het formele burgerlijk recht (procesrecht) de
procedureregels vastlegt om deze af te dwingen.
Functies van het burgerlijk procesrecht:
1. Handhaven en beïnvloeden van materiële rechten en plichten: Rechten effectueren,
vaststellen, tot stand brengen, wijzigen of beëindigen (bijv. Lucas’ recht op herstel).
2. Voorkomen van een gerechtelijke procedure: Dreiging van een procedure kan partijen tot
een schikking bewegen.
3. Voorkomen van eigenrichting: Geschillen worden via de rechter beslecht, niet door partijen
zelf.
Algemene uitgangspunten:
Recht op rechtspraak en rechtsbijstand: Toegang tot de rechter en juridische hulp (art. 17,
18, 112 Gw).
Onafhankelijke en onpartijdige rechter: Geen beïnvloeding, wraking mogelijk (art. 36 Rv).
Hoor en wederhoor: Partijen mogen hun standpunt geven en reageren (art. 19 Rv).
Redelijke termijn: Efficiënte behandeling (art. 20 Rv).
Openbaarheid: Zittingen en uitspraken openbaar, met uitzonderingen (art. 27, 29 Rv).
Motiveringsbeginsel: Uitspraken gemotiveerd (art. 30 Rv).
Geen rechtsweigering: Rechter beslist volledig (art. 23, 26 Rv).
Partijautonomie: Partijen bepalen de omvang van het geschil; rechter is lijdelijk (art. 24 Rv).
Ambtshalve aanvulling: Rechter vult rechtsgronden aan, niet feiten (art. 25 Rv).
Procespartijen:
Natuurlijke personen: Bijv. Lucas, Yara.
Rechtspersonen: Bijv. Future Phones, Carcredit.
Vertegenwoordiging: Handelingsonbekwamen (zoals Yara) worden vertegenwoordigd (art.
3:32 BW).
Rechtsbijstandverleners en gerechtsdeurwaarder:
Advocaten: Verplichte vertegenwoordiging, behalve bij kantonrechter (art. 79, 80 Rv).
Gerechtsdeurwaarder: Brengt exploten uit (art. 45-66 Rv), legt beslag, voert uitspraken uit.
Griffier, gerechtssecretaris, rechter:
, Griffier: Administratieve taken.
Gerechtssecretaris: Juridische ondersteuning, maakt concepten.
Rechter: Beslist, is onafhankelijk, voert regie.
Gerechtelijke instanties:
Rechtbank: Eerste aanleg (art. 15 Rv).
Gerechtshof: Hoger beroep (art. 16 Rv).
Hoge Raad: Cassatie, toetst recht (art. 17 Rv).
Studie-eindvragen Hoofdstuk 1
1.1 Geef aan of het om materieel of formeel burgerlijk recht gaat:
a. Nina koopt een auto met afspraken over levering en betaling:
Materieel recht: Betreft inhoudelijke rechten en plichten uit de koopovereenkomst (art. 7:1
BW).
b. Nina botst en beschadigt auto’s:
Materieel recht: Gaat over aansprakelijkheid voor schade (onrechtmatige daad, art. 6:162
BW).
c. Nina ontvangt een dagvaarding voor €5.000:
Formeel recht: Procedurele stap om rechten af te dwingen (art. 111 Rv).
d. Nina wordt ondervraagd bij een getuigenverhoor:
Formeel recht: Proceshandeling in de procedure (art. 164 Rv).
e. Nina betaalt €5.000 schadevergoeding:
Materieel recht: Uitvoering van een verplichting (art. 6:74 BW).
1.2 Welke functie vervult het burgerlijk procesrecht?
a. Dommelen bv ontvangt een processtuk voor €1.000:
Voorkomen van een gerechtelijke procedure: De dreiging kan Dommelen stimuleren om te
betalen zonder rechtszaak.
b. Omar wil zijn recht op overpad vaststellen:
Handhaven van materiële rechten: Omar vraagt de rechter zijn recht te bevestigen.
c. Sanne wendt zich tot de rechter i.p.v. Ivan’s eigenrichting:
Voorkomen van eigenrichting: De rechter biedt een wettelijke oplossing.
1.3 Welke uitgangspunten worden geschonden?
Hoor en wederhoor: De rechter laat correspondentie niet toe zonder partijen de kans te
geven te reageren (art. 19 Rv).
Motiveringsbeginsel: Geen uitleg waarom de correspondentie is geweigerd (art. 30 Rv).
1.4 Welk uitgangspunt is in het geding?
Partijautonomie: Elin vordert ontbinding wegens een verborgen gebrek, maar de rechter
beslist op bedrog (art. 3:44 BW). De rechter mag rechtsgronden aanvullen (art. 25 Rv), maar
niet de vordering wijzigen (art. 24 Rv).
,1.5 Martijns procedure:
a. Is het openbaarheidsbeginsel geschonden?
Mogelijk wel: Zittingen zijn openbaar (art. 27 Rv), tenzij uitzonderingen gelden (bijv.
minderjarigen). Geen reden is genoemd, dus dit kan een schending zijn.
b. Hoe kan Martijn de rechter stoppen?
Een wrakingsverzoek indienen wegens partijdigheid (art. 36 Rv), gezien de rechterlijke
opmerking.
1.6 a. Welke instantie?
Rechtbank: Eerste aanleg voor civiele zaken (art. 15 Rv).
b. Collectiviteitsactie?
Nee: Smash procedeert voor eigen belang, niet voor een groepsbelang (art. 3:305a BW).
1.7 Wie verricht de handeling?
a. Processtuk schrijven: Advocaat of gemachtigde.
b. Processtuk betekenen: Gerechtsdeurwaarder (art. 45-66 Rv).
c. Conceptuitspraak maken: Gerechtssecretaris.
d. Uitspraak doen: Rechter.
e. Proces-verbaal maken: Griffier (gerechtssecretaris).
f. Uitspraak uitvoeren: Gerechtsdeurwaarder.
1.8 Juist of onjuist?
a. Gerechtshof beoordeelt feiten opnieuw:
Juist: Tweede feitenrechter (art. 16 Rv).
b. Hoge Raad altijd meervoudige kamer:
Onjuist: Meestal vijf rechters, soms drie (art. 17 Rv).
c. Rechtbank heeft verschillende zittingsplaatsen:
Juist: Besluit zittingsplaatsen gerechten.
Voor Lucas’ telefoonprobleem:
1. Stappen: Lucas sommeert Future Phones schriftelijk tot herstel (art. 7:21 BW). Bij weigering
dagvaardt hij via een gerechtsdeurwaarder (art. 111 Rv) bij de kantonrechter (tot €25.000,
art. 93 Rv).
2. Advocaat: Niet verplicht bij de kantonrechter (art. 79 Rv); Lucas kan zelf procederen of een
gemachtigde inschakelen.
3. Procedure: Dagvaarding, verweer, zitting, uitspraak (art. 111-149 Rv).
4. Betrokkenen: Rechter, griffier, gerechtssecretaris, eventueel gerechtsdeurwaarder voor
tenuitvoerlegging.
Voor Yara’s lening: Lucas, als wettelijke vertegenwoordiger, ontvangt de dagvaarding en kan verweer
voeren, eventueel met een advocaat.
Hoofdstuk 2:
, 2.1 Inleiding en bevoegdheid rechter
Wanneer wordt de dagvaardingsprocedure gevoerd?
De dagvaardingsprocedure is de standaard civiele procedure in eerste aanleg, tenzij de wet
een verzoekschriftprocedure voorschrijft (art. 78 Rv). Verzoekschriftprocedures gelden
bijvoorbeeld voor echtscheidingen (art. 1:150 BW) en advocateninschrijving (art. 2
Advocatenwet).
Welke rechter is bevoegd?
o Absolute competentie (art. 42 Wet RO): De rechtbank is in eerste aanleg bevoegd,
behoudens uitzonderingen (die zeldzaam zijn).
o Afdelingscompetentie (art. 93 Rv): Binnen de rechtbank is de civiele kamer bevoegd,
tenzij de kantonrechter jurisdictie heeft over:
Vorderingen tot €25.000 (inclusief rente).
Vorderingen van onbepaalde waarde met aanwijzingen dat deze niet meer
dan €25.000 bedragen.
Arbeids-, huur-, consumentenkoop-, consumentenkrediet- en pachtzaken.
o Relatieve competentie (art. 99 Rv): De rechter van de woonplaats van de gedaagde
is bevoegd, met uitzonderingen in art. 100-110 Rv, zoals medebevoegdheid (eiser
kan kiezen) of uitsluitende bevoegdheid (bijv. huurzaken, art. 103 Rv).
Gevolgen van verkeerde rechter:
o Absolute competentie: de rechter verklaart zich onbevoegd en verwijst de zaak (art.
71-73 Rv).
o Relatieve competentie: verwijzing naar de juiste rechtbank, mits tijdig verweer (art.
110 Rv).
2.2 Dagvaarding
Functies:
1. Oproepen van de gedaagde om te verschijnen.
2. Mededelen van de eis en gronden (petitum en fundamentum petendi).
Opbouw:
1. Formaliteiten (art. 45 Rv, art. 111 Rv).
2. Inhoudelijk middenstuk (feiten, juridische gronden, bewijs).
3. Eis (wat wordt gevorderd).
Eisen:
o Algemene explootvereisten (art. 45 Rv): datum, namen, adressen, etc.
o Specifieke dagvaardingseisen (art. 111 Rv): o.a. gekozen woonplaats, advocaat,
roldatum, rechtsgevolgen bij niet-verschijnen.
Gebreken:
o Nietigheid (art. 120 lid 1 Rv) bij niet-naleving, maar herstel mogelijk via
herstelexploot (art. 120 lid 2 Rv) of als gedaagde verschijnt zonder belangenschade
(art. 122 Rv).
Betekening:
o Door de deurwaarder aan de gedaagde in persoon of een huisgenoot (art. 46 Rv).
o Bij afwezigheid: achterlaten in envelop of per post (art. 47 Rv).
2.3 Verloop van de procedure
Stappen reguliere procedure:
Hoofstuk 1
Lucas van Maanen koopt een telefoon bij Future Phones bv, maar deze gaat na twee weken kapot.
Ondanks dat de batterij vol is en er geen zichtbare schade is, weigert Future Phones herstel of
vervanging, stellend dat het Lucas’ probleem is. Lucas meent recht te hebben op een deugdelijk
product (materieel recht: art. 7:18 lid 2 BW en art. 7:21 lid 1 sub b en c BW). Als Future Phones blijft
weigeren, kan Lucas via het burgerlijk procesrecht zijn rechten afdwingen. Daarnaast heeft Lucas de
voogdij over zijn 16-jarige zusje Yara, die een lening afsloot bij Carcredit bv voor een scooter. Yara
betaalt niet terug, en Carcredit start een procedure tegen Lucas als haar wettelijke
vertegenwoordiger, waarbij een gerechtsdeurwaarder een processtuk overhandigt.
Burgerlijk procesrecht regelt procedures in het privaatrecht (burgerlijk recht), dat gaat over
juridische verhoudingen tussen personen onderling. Het materiële burgerlijk recht bepaalt rechten
en plichten (bijv. koopovereenkomst), terwijl het formele burgerlijk recht (procesrecht) de
procedureregels vastlegt om deze af te dwingen.
Functies van het burgerlijk procesrecht:
1. Handhaven en beïnvloeden van materiële rechten en plichten: Rechten effectueren,
vaststellen, tot stand brengen, wijzigen of beëindigen (bijv. Lucas’ recht op herstel).
2. Voorkomen van een gerechtelijke procedure: Dreiging van een procedure kan partijen tot
een schikking bewegen.
3. Voorkomen van eigenrichting: Geschillen worden via de rechter beslecht, niet door partijen
zelf.
Algemene uitgangspunten:
Recht op rechtspraak en rechtsbijstand: Toegang tot de rechter en juridische hulp (art. 17,
18, 112 Gw).
Onafhankelijke en onpartijdige rechter: Geen beïnvloeding, wraking mogelijk (art. 36 Rv).
Hoor en wederhoor: Partijen mogen hun standpunt geven en reageren (art. 19 Rv).
Redelijke termijn: Efficiënte behandeling (art. 20 Rv).
Openbaarheid: Zittingen en uitspraken openbaar, met uitzonderingen (art. 27, 29 Rv).
Motiveringsbeginsel: Uitspraken gemotiveerd (art. 30 Rv).
Geen rechtsweigering: Rechter beslist volledig (art. 23, 26 Rv).
Partijautonomie: Partijen bepalen de omvang van het geschil; rechter is lijdelijk (art. 24 Rv).
Ambtshalve aanvulling: Rechter vult rechtsgronden aan, niet feiten (art. 25 Rv).
Procespartijen:
Natuurlijke personen: Bijv. Lucas, Yara.
Rechtspersonen: Bijv. Future Phones, Carcredit.
Vertegenwoordiging: Handelingsonbekwamen (zoals Yara) worden vertegenwoordigd (art.
3:32 BW).
Rechtsbijstandverleners en gerechtsdeurwaarder:
Advocaten: Verplichte vertegenwoordiging, behalve bij kantonrechter (art. 79, 80 Rv).
Gerechtsdeurwaarder: Brengt exploten uit (art. 45-66 Rv), legt beslag, voert uitspraken uit.
Griffier, gerechtssecretaris, rechter:
, Griffier: Administratieve taken.
Gerechtssecretaris: Juridische ondersteuning, maakt concepten.
Rechter: Beslist, is onafhankelijk, voert regie.
Gerechtelijke instanties:
Rechtbank: Eerste aanleg (art. 15 Rv).
Gerechtshof: Hoger beroep (art. 16 Rv).
Hoge Raad: Cassatie, toetst recht (art. 17 Rv).
Studie-eindvragen Hoofdstuk 1
1.1 Geef aan of het om materieel of formeel burgerlijk recht gaat:
a. Nina koopt een auto met afspraken over levering en betaling:
Materieel recht: Betreft inhoudelijke rechten en plichten uit de koopovereenkomst (art. 7:1
BW).
b. Nina botst en beschadigt auto’s:
Materieel recht: Gaat over aansprakelijkheid voor schade (onrechtmatige daad, art. 6:162
BW).
c. Nina ontvangt een dagvaarding voor €5.000:
Formeel recht: Procedurele stap om rechten af te dwingen (art. 111 Rv).
d. Nina wordt ondervraagd bij een getuigenverhoor:
Formeel recht: Proceshandeling in de procedure (art. 164 Rv).
e. Nina betaalt €5.000 schadevergoeding:
Materieel recht: Uitvoering van een verplichting (art. 6:74 BW).
1.2 Welke functie vervult het burgerlijk procesrecht?
a. Dommelen bv ontvangt een processtuk voor €1.000:
Voorkomen van een gerechtelijke procedure: De dreiging kan Dommelen stimuleren om te
betalen zonder rechtszaak.
b. Omar wil zijn recht op overpad vaststellen:
Handhaven van materiële rechten: Omar vraagt de rechter zijn recht te bevestigen.
c. Sanne wendt zich tot de rechter i.p.v. Ivan’s eigenrichting:
Voorkomen van eigenrichting: De rechter biedt een wettelijke oplossing.
1.3 Welke uitgangspunten worden geschonden?
Hoor en wederhoor: De rechter laat correspondentie niet toe zonder partijen de kans te
geven te reageren (art. 19 Rv).
Motiveringsbeginsel: Geen uitleg waarom de correspondentie is geweigerd (art. 30 Rv).
1.4 Welk uitgangspunt is in het geding?
Partijautonomie: Elin vordert ontbinding wegens een verborgen gebrek, maar de rechter
beslist op bedrog (art. 3:44 BW). De rechter mag rechtsgronden aanvullen (art. 25 Rv), maar
niet de vordering wijzigen (art. 24 Rv).
,1.5 Martijns procedure:
a. Is het openbaarheidsbeginsel geschonden?
Mogelijk wel: Zittingen zijn openbaar (art. 27 Rv), tenzij uitzonderingen gelden (bijv.
minderjarigen). Geen reden is genoemd, dus dit kan een schending zijn.
b. Hoe kan Martijn de rechter stoppen?
Een wrakingsverzoek indienen wegens partijdigheid (art. 36 Rv), gezien de rechterlijke
opmerking.
1.6 a. Welke instantie?
Rechtbank: Eerste aanleg voor civiele zaken (art. 15 Rv).
b. Collectiviteitsactie?
Nee: Smash procedeert voor eigen belang, niet voor een groepsbelang (art. 3:305a BW).
1.7 Wie verricht de handeling?
a. Processtuk schrijven: Advocaat of gemachtigde.
b. Processtuk betekenen: Gerechtsdeurwaarder (art. 45-66 Rv).
c. Conceptuitspraak maken: Gerechtssecretaris.
d. Uitspraak doen: Rechter.
e. Proces-verbaal maken: Griffier (gerechtssecretaris).
f. Uitspraak uitvoeren: Gerechtsdeurwaarder.
1.8 Juist of onjuist?
a. Gerechtshof beoordeelt feiten opnieuw:
Juist: Tweede feitenrechter (art. 16 Rv).
b. Hoge Raad altijd meervoudige kamer:
Onjuist: Meestal vijf rechters, soms drie (art. 17 Rv).
c. Rechtbank heeft verschillende zittingsplaatsen:
Juist: Besluit zittingsplaatsen gerechten.
Voor Lucas’ telefoonprobleem:
1. Stappen: Lucas sommeert Future Phones schriftelijk tot herstel (art. 7:21 BW). Bij weigering
dagvaardt hij via een gerechtsdeurwaarder (art. 111 Rv) bij de kantonrechter (tot €25.000,
art. 93 Rv).
2. Advocaat: Niet verplicht bij de kantonrechter (art. 79 Rv); Lucas kan zelf procederen of een
gemachtigde inschakelen.
3. Procedure: Dagvaarding, verweer, zitting, uitspraak (art. 111-149 Rv).
4. Betrokkenen: Rechter, griffier, gerechtssecretaris, eventueel gerechtsdeurwaarder voor
tenuitvoerlegging.
Voor Yara’s lening: Lucas, als wettelijke vertegenwoordiger, ontvangt de dagvaarding en kan verweer
voeren, eventueel met een advocaat.
Hoofdstuk 2:
, 2.1 Inleiding en bevoegdheid rechter
Wanneer wordt de dagvaardingsprocedure gevoerd?
De dagvaardingsprocedure is de standaard civiele procedure in eerste aanleg, tenzij de wet
een verzoekschriftprocedure voorschrijft (art. 78 Rv). Verzoekschriftprocedures gelden
bijvoorbeeld voor echtscheidingen (art. 1:150 BW) en advocateninschrijving (art. 2
Advocatenwet).
Welke rechter is bevoegd?
o Absolute competentie (art. 42 Wet RO): De rechtbank is in eerste aanleg bevoegd,
behoudens uitzonderingen (die zeldzaam zijn).
o Afdelingscompetentie (art. 93 Rv): Binnen de rechtbank is de civiele kamer bevoegd,
tenzij de kantonrechter jurisdictie heeft over:
Vorderingen tot €25.000 (inclusief rente).
Vorderingen van onbepaalde waarde met aanwijzingen dat deze niet meer
dan €25.000 bedragen.
Arbeids-, huur-, consumentenkoop-, consumentenkrediet- en pachtzaken.
o Relatieve competentie (art. 99 Rv): De rechter van de woonplaats van de gedaagde
is bevoegd, met uitzonderingen in art. 100-110 Rv, zoals medebevoegdheid (eiser
kan kiezen) of uitsluitende bevoegdheid (bijv. huurzaken, art. 103 Rv).
Gevolgen van verkeerde rechter:
o Absolute competentie: de rechter verklaart zich onbevoegd en verwijst de zaak (art.
71-73 Rv).
o Relatieve competentie: verwijzing naar de juiste rechtbank, mits tijdig verweer (art.
110 Rv).
2.2 Dagvaarding
Functies:
1. Oproepen van de gedaagde om te verschijnen.
2. Mededelen van de eis en gronden (petitum en fundamentum petendi).
Opbouw:
1. Formaliteiten (art. 45 Rv, art. 111 Rv).
2. Inhoudelijk middenstuk (feiten, juridische gronden, bewijs).
3. Eis (wat wordt gevorderd).
Eisen:
o Algemene explootvereisten (art. 45 Rv): datum, namen, adressen, etc.
o Specifieke dagvaardingseisen (art. 111 Rv): o.a. gekozen woonplaats, advocaat,
roldatum, rechtsgevolgen bij niet-verschijnen.
Gebreken:
o Nietigheid (art. 120 lid 1 Rv) bij niet-naleving, maar herstel mogelijk via
herstelexploot (art. 120 lid 2 Rv) of als gedaagde verschijnt zonder belangenschade
(art. 122 Rv).
Betekening:
o Door de deurwaarder aan de gedaagde in persoon of een huisgenoot (art. 46 Rv).
o Bij afwezigheid: achterlaten in envelop of per post (art. 47 Rv).
2.3 Verloop van de procedure
Stappen reguliere procedure:
