SV Vennootschappen & Rechtspersonen
1 - Introductie & Personenvennootschappen: deel I
We hebben het over verschillende rechtsvormen en ondernemingen
- Onderneming, art 2 Hrgb is een organisatorisch verband gericht op duurzame deelneming aan
economisch verkeer. Een rechtsvorm is het jasje waarin je de onderneming stopt, en een
hulpmiddel om de onderneming te laten functioneren. Soorten rechtsvormen:
o Eenmanszaak
o Personenvennootschap > hier ligt de focus op in week 1 en 2
o Privaatrechtelijke rechtspersoon
Personenvennootschappen, algemene kenmerken:
- Is een contractuele samenwerkingsvorm waarbij meerdere ondernemers samenwerken
- Een personenvennootschap heeft geen rechtspersoonlijkheid
- Het is geen rechtsperoon of rechtssubject, de personenvennootschappen zijn de vennoten of
maten
Voordelen aan het gebruiken van een personenvennootschap
- Fiscaal gezien aantrekkelijker want er is fiscale transparantie binnen personenvennootschap
- Grotere inrichtingsvrijheid bij personenvennootschap, je bent flexibel als onderneming om af
te spreken hoe je iets wil want het is een ‘contract’
- Minder oprichtingsformaliteiten en lagere kosten, geen notariële akte nodig bij aangaan
personenvennootschap
- Het is vertrouwelijker want er hoeft niks op schrift geschreven te worden, je kunt het minder in
de openbaarheid hebben wat je hebt afgesproken
Nadeel t.o.v. BV: de vennoten zijn onbeperkt aansprakelijk want de
personenvennootschappen zijn de vennoten dus in beginsel geen beperking van
aansprakelijkheid. Wel mogelijk: BV als vennoot.
Soorten personenvennootschappen
- Grondvorm: Maatschap is grondvorm (7A:1655). Alle personenvennootschappen moeten
voldoen aan de kenmerken van art 7A:1655. Dit noemen we in het algemeen de maatschap.
Lex generalis.
- Bijzondere vormen van de maatschap: VOF (vennootschap onder firma) /CV (commanditaire
vennootschap). Lex specialis
Soorten personenvennootschappen:
- Maatschap – art. 7A:1655-1688 BW
- VOF – art. 15-34 WvK
- CV – art. 19-21 WvK
Maatschap
Kan openbaar en stil zijn
Openbaar: gemeenschappelijke naam naar buiten toe kenbaar
Stil: geen gemeenschappelijke naam niet naar buiten toe kenbaar
Toepassingsgebieden
• Maatschap: vrij beroep wordt uitgeoefend (huisarts, fysio, advocaten), landbouw, vastgoed
• VOF: bedrijf wordt uitgeoefend, geen beroep. MKB, tijdelijke joint ventures (bijv. bouw)
• CV: bedrijfsmatige handelingen worden uitgeoefend MKB, joint ventures, vastgoed,
beleggingsfondsen
> CV ten opzichte van VOF: bij een CV zijn er altijd geldschieters
Onthouden: beroep is sowieso advocaten, artsen en notarissen.
,Maatschap
Eisen totstandkoming maatschap in de zin van art. 7A:1655
- Overeenkomst tussen maten wilsovereenstemming, maar ovk kan ook stilzwijgend tot
stand zijn gekomen volgens HR Dierenartspraktijk
- Inbreng in de zin van art. 7A:1662
- Oogmerk tot behalen van gezamenlijk voordeel
- Samenwerking op grond van gelijkheid zoals omschreven in HR Dierenartspraktijk > affectio
societatis
Als er aan deze eisen is voldaan, is er sprake van een maatschap. Wil er sprake zijn van een
openbare maatschap zijn er nog 2 extra eisen:
- Gemeenschappelijke naam naar buiten toe
- Beroepsuitoefening, af te leiden uit art. 16 WvK
3 wijzen van inbreng:
1) Juridisch eigendom
- Eigendom bij personenvennootschap
- Waardeveranderingen voor rekening van personenvennootschap
- Als iets stuk gaat, moeten alle vennoten meebetalen.
- Als je het gaat verkopen, mogen alle vennoten deelnemen van de waarde verdeling
2) Economisch eigendom
- Eigendom bij inbrenger
- Waardeverandering (vermindering of vermeerdering) voor rekening van
personenvennootschap
- Als er iets stuk gaat, moet de inbrenger er voor betalen
3) Genot
- Eigendom bij inbrenger
- Waardeverandering voor rekening van inbrenger
- Andere vennoten mogen het alleen gebruiken gedurende de samenwerking
Vennootschap onder firma (VOF)
Eisen totstandkoming VOF in de zin van art. 16 WvK
- Er moet sprake zijn van een maatschap, dus eisen van art. 7A:1655 BW
o Overeenkomst tussen maten wilsovereenstemming, maar ovk kan ook stilzwijgend
tot stand zijn gekomen volgens HR Dierenartspraktijk
o Inbreng in de zin van art. 7A:1662
o Oogmerk tot behalen van gezamenlijk voordeel
o Samenwerking op grond van gelijkheid zoals omschreven in HR Dierenartspraktijk >
affectio societatis
- Gemeenschappelijke naam volgens art. 16 WvK
- Bedrijfsuitoefening volgens art. 16 WvK (sowieso allesbehalve artsen, advocaten en
notarissen want dat is beroepsuitoefening)
Commanditaire venootschap (CV)
Eisen totstandkoming CV in de zin van art. 19 WvK
- Er moet sprake zijn van een maatschap, dus eisen van art. 7A:1655 BW
o Overeenkomst tussen maten wilsovereenstemming, maar ovk kan ook stilzwijgend
tot stand zijn gekomen volgens HR Dierenartspraktijk
o Inbreng in de zin van art. 7A:1662
o Oogmerk tot behalen van gezamenlijk voordeel
o Samenwerking op grond van gelijkheid zoals omschreven in HR Dierenartspraktijk >
affectio societatis
- Gemeenschappelijke naam
- Bedrijfsuitoefening
- Deelname commanditaire vennoot (geldschieter)
Geen gemeenschappelijke naam, dan stille maatschap
, Beroep Maatschap
Stil
Bedrijf Maatschap
Maatschap
in brede zin
7A:6155 Beroep Maatschap
Openbaar Alleen beherende Vennootschap
vennoten onder firma
Bedrijf
Beherende- en stille Commanditaire
vennoten vennootschap
Het Handelsregister
Het handelsregister houdt ondernemingen en rechtspersonen bij zodat iedereen die zaken doet met
een onderneming op de hoogte kan zijn van belangrijke gegevens, zoals de rechtsvorm, personen die
bevoegd zijn de onderneming te binden etc. De Handelsregisterwet is bedoeld om derden te
beschermen.
- Art. 5 Hrgw en art. 18 Hrgw alle ondernemingen zijn inschrijf plichtig in het Handelsregister.
Voor begrip onderneming art. 2 Hrgb
- Art. 6 Hrgw alle rechtspersonen zijn inschrijf plichtig in het Handelsregister
De maatschap, vennootschap onder firma en commanditaire vennootschap zijn opgave plichtig, aldus
art. 5 en 6 Hrgw. Voor de VOF is de inschrijvingsverplichting vastgesteld in art. 23 WvK.
Art. 25 Hrgw
Bij onvolledige/onjuiste of helemaal geen inschrijving in het Handelsregister: derde te goeder trouw
wordt dan beschermd. Derden mag vertrouwen op wat is ingeschreven, risico ligt bij
rechtspersoon/ondernemer.
- Art. 25 Hrgw; lid 1 bij geen inschrijving
- Art. 25 Hrgw: id 3 bij onvolledige of onjuiste inschrijving
De bescherming gaat zo ver, dat het belang van het handelsverkeer meebrengt dat
inschrijvingsplichtigen aan derden niet de onjuistheid of onvolledigheid van een inschrijving in het
handelsregister kunnen tegenwerpen, ongeacht of die derden in vertrouwen op de inschrijving hebben
gehandeld of het handelsregister hebben geraadpleegd (HR Damen/Geho).
Uit art 25 lid 1 Hrgw blijkt dat dit geldt voor een derden te goeder trouw > als de derde op de hoogte is
van het feit, ook al is het feit niet ingeschreven, dan kan hij geen beroep doen op art. 25 Hrgw
! Maar, uitzondering: Als een vennootschap onder firma (vof) of commanditaire vennootschap (cv)
helemaal niet is ingeschreven, dan gelden er andere regels. In dat geval mogen derden er gewoon
vanuit gaan dat alle vennoten bevoegd zijn om namens het bedrijf te handelen, en ze kunnen zich
beroepen op bescherming, zelfs als ze wisten dat een bepaalde persoon eigenlijk geen beslissingen
mocht nemen art. 29 WvK jo art. 25 lid 4 Hrgw
Vertegenwoordiging van de personenvennootschap
Gaat over binden van de vennootschap in een externe verhouding jegens een derde. Drie belangrijke
begrippen:
- Vertegenwoordiging: is de vennootschap rechtsgeldig vertegenwoordigd, dus mag de vennoot
volgens de samenwerkingsovereenkomst de vennootschap binden aan rechtshandelingen?
- Gebondenheid: kan de derde de vennootschap ook aanspraken of nakoming vorderen van de
rechtshandelingen? Is de vennootschap daadwerkelijk gebonden?
- Verhaalbaarheid: Zo ja, op welke vermogens kan de derde zich dan verhalen?
1 - Introductie & Personenvennootschappen: deel I
We hebben het over verschillende rechtsvormen en ondernemingen
- Onderneming, art 2 Hrgb is een organisatorisch verband gericht op duurzame deelneming aan
economisch verkeer. Een rechtsvorm is het jasje waarin je de onderneming stopt, en een
hulpmiddel om de onderneming te laten functioneren. Soorten rechtsvormen:
o Eenmanszaak
o Personenvennootschap > hier ligt de focus op in week 1 en 2
o Privaatrechtelijke rechtspersoon
Personenvennootschappen, algemene kenmerken:
- Is een contractuele samenwerkingsvorm waarbij meerdere ondernemers samenwerken
- Een personenvennootschap heeft geen rechtspersoonlijkheid
- Het is geen rechtsperoon of rechtssubject, de personenvennootschappen zijn de vennoten of
maten
Voordelen aan het gebruiken van een personenvennootschap
- Fiscaal gezien aantrekkelijker want er is fiscale transparantie binnen personenvennootschap
- Grotere inrichtingsvrijheid bij personenvennootschap, je bent flexibel als onderneming om af
te spreken hoe je iets wil want het is een ‘contract’
- Minder oprichtingsformaliteiten en lagere kosten, geen notariële akte nodig bij aangaan
personenvennootschap
- Het is vertrouwelijker want er hoeft niks op schrift geschreven te worden, je kunt het minder in
de openbaarheid hebben wat je hebt afgesproken
Nadeel t.o.v. BV: de vennoten zijn onbeperkt aansprakelijk want de
personenvennootschappen zijn de vennoten dus in beginsel geen beperking van
aansprakelijkheid. Wel mogelijk: BV als vennoot.
Soorten personenvennootschappen
- Grondvorm: Maatschap is grondvorm (7A:1655). Alle personenvennootschappen moeten
voldoen aan de kenmerken van art 7A:1655. Dit noemen we in het algemeen de maatschap.
Lex generalis.
- Bijzondere vormen van de maatschap: VOF (vennootschap onder firma) /CV (commanditaire
vennootschap). Lex specialis
Soorten personenvennootschappen:
- Maatschap – art. 7A:1655-1688 BW
- VOF – art. 15-34 WvK
- CV – art. 19-21 WvK
Maatschap
Kan openbaar en stil zijn
Openbaar: gemeenschappelijke naam naar buiten toe kenbaar
Stil: geen gemeenschappelijke naam niet naar buiten toe kenbaar
Toepassingsgebieden
• Maatschap: vrij beroep wordt uitgeoefend (huisarts, fysio, advocaten), landbouw, vastgoed
• VOF: bedrijf wordt uitgeoefend, geen beroep. MKB, tijdelijke joint ventures (bijv. bouw)
• CV: bedrijfsmatige handelingen worden uitgeoefend MKB, joint ventures, vastgoed,
beleggingsfondsen
> CV ten opzichte van VOF: bij een CV zijn er altijd geldschieters
Onthouden: beroep is sowieso advocaten, artsen en notarissen.
,Maatschap
Eisen totstandkoming maatschap in de zin van art. 7A:1655
- Overeenkomst tussen maten wilsovereenstemming, maar ovk kan ook stilzwijgend tot
stand zijn gekomen volgens HR Dierenartspraktijk
- Inbreng in de zin van art. 7A:1662
- Oogmerk tot behalen van gezamenlijk voordeel
- Samenwerking op grond van gelijkheid zoals omschreven in HR Dierenartspraktijk > affectio
societatis
Als er aan deze eisen is voldaan, is er sprake van een maatschap. Wil er sprake zijn van een
openbare maatschap zijn er nog 2 extra eisen:
- Gemeenschappelijke naam naar buiten toe
- Beroepsuitoefening, af te leiden uit art. 16 WvK
3 wijzen van inbreng:
1) Juridisch eigendom
- Eigendom bij personenvennootschap
- Waardeveranderingen voor rekening van personenvennootschap
- Als iets stuk gaat, moeten alle vennoten meebetalen.
- Als je het gaat verkopen, mogen alle vennoten deelnemen van de waarde verdeling
2) Economisch eigendom
- Eigendom bij inbrenger
- Waardeverandering (vermindering of vermeerdering) voor rekening van
personenvennootschap
- Als er iets stuk gaat, moet de inbrenger er voor betalen
3) Genot
- Eigendom bij inbrenger
- Waardeverandering voor rekening van inbrenger
- Andere vennoten mogen het alleen gebruiken gedurende de samenwerking
Vennootschap onder firma (VOF)
Eisen totstandkoming VOF in de zin van art. 16 WvK
- Er moet sprake zijn van een maatschap, dus eisen van art. 7A:1655 BW
o Overeenkomst tussen maten wilsovereenstemming, maar ovk kan ook stilzwijgend
tot stand zijn gekomen volgens HR Dierenartspraktijk
o Inbreng in de zin van art. 7A:1662
o Oogmerk tot behalen van gezamenlijk voordeel
o Samenwerking op grond van gelijkheid zoals omschreven in HR Dierenartspraktijk >
affectio societatis
- Gemeenschappelijke naam volgens art. 16 WvK
- Bedrijfsuitoefening volgens art. 16 WvK (sowieso allesbehalve artsen, advocaten en
notarissen want dat is beroepsuitoefening)
Commanditaire venootschap (CV)
Eisen totstandkoming CV in de zin van art. 19 WvK
- Er moet sprake zijn van een maatschap, dus eisen van art. 7A:1655 BW
o Overeenkomst tussen maten wilsovereenstemming, maar ovk kan ook stilzwijgend
tot stand zijn gekomen volgens HR Dierenartspraktijk
o Inbreng in de zin van art. 7A:1662
o Oogmerk tot behalen van gezamenlijk voordeel
o Samenwerking op grond van gelijkheid zoals omschreven in HR Dierenartspraktijk >
affectio societatis
- Gemeenschappelijke naam
- Bedrijfsuitoefening
- Deelname commanditaire vennoot (geldschieter)
Geen gemeenschappelijke naam, dan stille maatschap
, Beroep Maatschap
Stil
Bedrijf Maatschap
Maatschap
in brede zin
7A:6155 Beroep Maatschap
Openbaar Alleen beherende Vennootschap
vennoten onder firma
Bedrijf
Beherende- en stille Commanditaire
vennoten vennootschap
Het Handelsregister
Het handelsregister houdt ondernemingen en rechtspersonen bij zodat iedereen die zaken doet met
een onderneming op de hoogte kan zijn van belangrijke gegevens, zoals de rechtsvorm, personen die
bevoegd zijn de onderneming te binden etc. De Handelsregisterwet is bedoeld om derden te
beschermen.
- Art. 5 Hrgw en art. 18 Hrgw alle ondernemingen zijn inschrijf plichtig in het Handelsregister.
Voor begrip onderneming art. 2 Hrgb
- Art. 6 Hrgw alle rechtspersonen zijn inschrijf plichtig in het Handelsregister
De maatschap, vennootschap onder firma en commanditaire vennootschap zijn opgave plichtig, aldus
art. 5 en 6 Hrgw. Voor de VOF is de inschrijvingsverplichting vastgesteld in art. 23 WvK.
Art. 25 Hrgw
Bij onvolledige/onjuiste of helemaal geen inschrijving in het Handelsregister: derde te goeder trouw
wordt dan beschermd. Derden mag vertrouwen op wat is ingeschreven, risico ligt bij
rechtspersoon/ondernemer.
- Art. 25 Hrgw; lid 1 bij geen inschrijving
- Art. 25 Hrgw: id 3 bij onvolledige of onjuiste inschrijving
De bescherming gaat zo ver, dat het belang van het handelsverkeer meebrengt dat
inschrijvingsplichtigen aan derden niet de onjuistheid of onvolledigheid van een inschrijving in het
handelsregister kunnen tegenwerpen, ongeacht of die derden in vertrouwen op de inschrijving hebben
gehandeld of het handelsregister hebben geraadpleegd (HR Damen/Geho).
Uit art 25 lid 1 Hrgw blijkt dat dit geldt voor een derden te goeder trouw > als de derde op de hoogte is
van het feit, ook al is het feit niet ingeschreven, dan kan hij geen beroep doen op art. 25 Hrgw
! Maar, uitzondering: Als een vennootschap onder firma (vof) of commanditaire vennootschap (cv)
helemaal niet is ingeschreven, dan gelden er andere regels. In dat geval mogen derden er gewoon
vanuit gaan dat alle vennoten bevoegd zijn om namens het bedrijf te handelen, en ze kunnen zich
beroepen op bescherming, zelfs als ze wisten dat een bepaalde persoon eigenlijk geen beslissingen
mocht nemen art. 29 WvK jo art. 25 lid 4 Hrgw
Vertegenwoordiging van de personenvennootschap
Gaat over binden van de vennootschap in een externe verhouding jegens een derde. Drie belangrijke
begrippen:
- Vertegenwoordiging: is de vennootschap rechtsgeldig vertegenwoordigd, dus mag de vennoot
volgens de samenwerkingsovereenkomst de vennootschap binden aan rechtshandelingen?
- Gebondenheid: kan de derde de vennootschap ook aanspraken of nakoming vorderen van de
rechtshandelingen? Is de vennootschap daadwerkelijk gebonden?
- Verhaalbaarheid: Zo ja, op welke vermogens kan de derde zich dan verhalen?
