, leerdoelen gezondheidspsychologie 5e druk 2024 val morrison oefentoets oefenvragen antwoorden
Leerdoelen les 1 - Perspectieven op gezondheid
➢ De verschillende perspectieven op gezondheid beschrijven.
Hippocrates: ziekte is verstoord evenwicht van 4 circulerende lichaamsvloeistoffen. Humores.
Galenus: een lichamelijke of pathologische basis voor alle ziektes.
Vroege middeleeuwen werd gezondheid verbonden met geloof en spiritualiteit.
Decartes 17e eeuw: lichaam en geest zijn afzonderlijke entiteiten. Wel is er interactie tussen de twee
entiteiten.
Dualisme: lichaam en geest zijn afzonderlijke eenheden.
Biomedisch model (diagnose-receptmodel): De opvaṄng dat ziekten en symptomen
een achterliggende fysiologische verklaring hebben. Dit model stelt: een symptoom van
een ziekte heek een achterliggende oorzaak die via medische interventie kan worden
genezen. Er bestaat een directe causale relatie tussen een ziekte en de symptomen
ervan. Het wegnemen van de oorzaak laat de symptomen verdwijnen en de gezondheid
zal worden herstelt. Bij het biomedische model blijk weinig ruimte over voor subjectiviteit
en kwalitatieve aspecten. Het biomedische standpunt wordt wel reductionistisch
genoemd; Gezondheid is afwezigheid van ziekte of gebrek.
WHO: Biopsychosociaal: het standpunt dat ziekten en symptomen door een combinatie
van lichamelijke, sociale, culturele en psychologische factoren kunnen worden verklaard.
Dit model neemt nadrukkelijk de subjectiviteit/beleving van de gezondheid en ziekte
mee in de beoordeling van de gezondheid. Daarnaast wordt gekeken naar de
sociale en culturele factoren die mede bepalen of iemand gezond dan wel ziek te
noemen is. Het vormt een complex en multidimensionaal handvat voor het
bestuderen van de menselijke beleving van ziekte en gezondheid.
KENNEN!!
Machteld Huber: Gezondheid is niet de afwezigheid van ziekte, maar het vermogen van
mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven om te gaan
en zoveel mogelijk de eigen regie te voeren.
• Lichaamsfuncties
o Medische feiten, medische waarnemingen, ervaren
gezondheid, lichamelijk functioneren, klachten en pijn, energie
o Ik voel me gezond
• Mentale functies/beleving (mentaal welbevinden)
o Cognitief functioneren, emoitonele toestand, eigenwaarde,
gevoel controle te hebben, zelfmanagement, veerkracht, je
situatie begrijpen
o Ik voel me vrolijk
, leerdoelen gezondheidspsychologie 5e druk 2024 val morrison oefentoets oefenvragen antwoorden
• Spiritueel/existentiele dimensie (zingeving)
o Meaningfulness, doelen nastreven, toekomstperspectief ervaren, acceptatie
o Ik heb vertrouwen in mijn toekomst
• Kwaliteit van leven
o Welbevinden, geluk beleven, genieten, lekker in je vel zitten, levenslust
o Ik geniet van mijn leven
• Sociaal-maatschappelijke participatie (meedoen)
o Sociale en communicatieve vaardigheden, sociale contacten,
betekinsvolle relaties, geaccepteerd worden, maatschappelijke
betrokkenheid, betekenisvol werk
o Ik heb goed contact met anderen mensen
• Dagelijks functioneren
o Basis algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL),
instrumentele ADL, werkvermogen,
gezondheidsvaardigheden
o Ik kan goed voor mezelf zorgen
➢ Uitleggen wat positieve gezondheid inhoudt. (2)
Gezondheid als het vermogen om je WEL aan te passen en WEL je eigen regie te voeren in
het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven. (de 6 dimensies
van Huber waarbij kwaliteit van leven en dagelijks functioneren de meest
gezondheidsbepalende factoren zijn).
➢ Sociale verschillen in ziekte en gezondheid beschrijven. (1)
De invloed van omgevingsfactoren, en van culturele en sociale factoren op onze
gezondheid is minstens even groot. Gezondheidsverschillen: de verschillen in
gezondheid en levensverwachting tussen verschillende groepen. Hierbij zijn duidelijke
verschillen tussen landen onderling. Deze verschillen zijn mede te verklaren door
economische, sociale en omgevingsfactoren. Ze hebben te maken met: gebrek aan
drinkwater, slechte voeding en beperkte toegang tot de gezondheidszorg.
Iemands sociaaleconomische status wordt uitgedrukt in opleiding, beroepsstatus of inkomen.