vanderschueren
ENDOCRINOLOGIE
ENDOCRIENE STOORNISSEN
Endocrinologie:
Ziekten van endocriene klieren +/-
functiestoornis
Overmaat of tekort van hormonen
Hormonen:Signaalstoffen die functie
(metabolisme, differentiatie) van doelweefsels en –
organen beïnvloeden (regelen, controleren)
Hormoon bindt aan receptor →
signaaltransductie
Signaaloverdracht via bloed: endocriene
effecten
Signaaloverdracht op naastgelegen cellen:
paracriene effecten
Complexe regelmechanismen (positieve en
negatieve feedback)
ENDOCRIENE ORGANEN
Hypofyse
Pancreas
Bijschildklier
Bijnier
Gonaden
Schildklier
Schildklier wordt bestuurt door
de hypofyse die bestuurt wordt door de
hypothalamus
, Voorste: adenohypofyse->
releasing hormonen en dus ook TSH-> tyrosine
releasing hormon
Achterste: neurohypofyse
> produceert oxytocine en ADH
AANDOENINGEN VAN DE SCHILDKLIER
Hyperthyreoïdie
Hypothyreoïdie
Schildklieraandoeningen: frequent!
Vooral ♀vrouwen
Hyperthyreoïdie: 0.8/1000/jr
Spontane hypothyreoïdie: 3.5/1000/jr
Struma – goiter
vergroote schildklier
Feedback
Staat onder feedback van de hypofyse
Hypothalamus produyceert TRH-> in
hypofyse TSH geproduceert
Als er voldoende is-> stilleggen op
niveau van hypothalamus en hypofyse
Als we koud hebben-> meer aanmaak
,Schildklierhormoon
Reguleert energie- en hitteproductie
Faciliteert gezonde ontwikkeling van CZS, groei en puberteit
Reguleert synthese van eiwitten,van belang voor functie van lever, hart, zenuw- en spierweefsel
Versterkt β-adrenerge activiteit
Schildklierfunctie
Ft4=Free T4
Hyperthyreoïdie - thyreotoxicose
Hyperthyreoïdie: hyperfunctie van schildklier
Thyreotoxicosis: overmaat aan schildklierhormoon
synoniemen
Kliniek (symptomen en tekens)
Oorzaken
Behandeling (vb.: m. Graves)
Hyperthyreoïdie: klachten
Vermagering bij goede eetlust (‘wasting’)
Hyperkinetisch: gejaagdheid, nervositas, angst
Hartkloppingen
Verhoogde warmteproductie: warmte-intolerantie, zweten
Tremor
Diarree
Oligo- of amenorroe
Vermoeidheid, kortademigheid, spierzwakte
Hyperthyreoïdie: verschijnselen
Gejaagde patiënt
Warme en vochtige huid
Fijne tremor van de vingers
, Tachycardie, boezemfibrilleren (VKF), hypertensie, hartfalen
Levendige reflexen, proximale spierzwakte
Hyperventilatie
Verlaagd cholesterol, gestoord koolhydraatmetabolisme
Hyperthyreoïdie: oorzaken
nagenoeg altijd intrinsiek schildklierlijden
Ziekte van Graves (-Basedow) (TSI) 60%*
Toxisch multinodulair struma 30%*
Toxisch adenoom 3-5%*
Thyroïditis 5%
viraal, autoimmuun, na bestraling, na zwangerschap (transiënt)
(Mola)graviditeit (HCG)*
lichaam die denkt dat het zwanger is maar er groeit eigenlijk een gezwel-> placenta
produceert B-HCG-> kan ook TSH eigenschappen hebben
Ziekte van Graves:
trias
Tachycardie (en andere verschijnselen van hyperthyreoïdie)
Struma (recent ontstaan en diffuus)
Exophtalmos (en andere tekenen van oftalmo- of orbitopathie)-> uitpuilen van ogen doordat
schildklier hormoon ook effect heeft op de oogspieren
epidemiologie
Frequent
V/M: 7/1
Meestal 20-45 jaar
pathofysiologie
Thyroïdstimulerende immunoglobulinen (TSI): auto-antistoffen tegen TSH-receptor-> activerende auto-
antistoffen
behandeling
Symptomatisch: bètablokkers
Causaal:
Antithyreotica (methimazol, propylthiouracil)
131I-> radioactief jood die gaat stralen en dan kunnen we normaal werkende schildklier krijgen
Subtotale thyroïdectomie