Samenvatting Skills anxiety and related disorders

SKILLS ANXIETY AND
RELATED DISORDERS
Uitwerking van bijeenkomsten en eindverslag

,Inhoud
College 1: Het Gedragstherapeutisch Proces .................................................................................. 2
Bijeenkomst 1 ........................................................................................................................................ 7
Gemaakte leerdoelen ....................................................................................................................... 7
College 2: Het Gedragstherapeutisch Proces Deel 2 ..................................................................... 8
Bijeenkomst 2 ...................................................................................................................................... 11
Casus Martijn: ................................................................................................................................. 11
Uitwerking holistische theorie Martijn .......................................................................................... 13
Uitwerking holistische theorie Harry ............................................................................................ 13
Bijeenkomst 3 ...................................................................................................................................... 14
HT, FA en BA van mevrouw Muller.............................................................................................. 14
FA Harry ........................................................................................................................................... 15
Holistische theorie (HT) ................................................................................................................. 15
College 3: Science in Practice .......................................................................................................... 17
Bijeenkomst 4 ...................................................................................................................................... 26
HT, FA en BA Harold Doriaan ...................................................................................................... 26
Toetsing................................................................................................................................................ 27
Reflectie ........................................................................................................................................... 27
Eindverslag ...................................................................................................................................... 29




1

,College 1: Het Gedragstherapeutisch Proces
Historie:
Opkomst van de psychotherapie:
- Bloeitijd 1975-1990:
o Voor die tijd onderlinge strijd tussen scholen
 Psychoanalyse – cliëntgerichte psychotherapie – gedragstherapie
 Psychotherapie – toegankelijk voor grotere groepen mensen
o 1970: cognitieve therapie – systeemtherapie – gestalttherapie
o 1980: hypnotherapie
- Eynsenck (1952): effectgrootte psychotherapie = spontaan herstel
o Scholenstrijd
o Gedragstherapeuten: patiënten als laboratoriumratten
o Inzicht gevende therapie: onbewezen onwetenschappelijke theorie
- Dodo-verdict: all have won and must have prizes
- Vreedzame co-existentie
- Multi methodische indicatiestelling
- Gemeenschappelijke factoren:
o Werkrelatie – afhankelijkheid
o Officiële context met verwachting van genezing
o Rationale die klachten verklaart en geloofwaardig is
o Behandeling volgens procedure met actieve inzet pt en th
- Integratie – common factors of eclectisch
- Cognitieve gedragstherapie als DE psychotherapie
o Bewezen effectiviteit
o Wetenschappelijke attitude
o Efficiëntie
o Bereidheid tot plegen van diefstal
- Geïntegreerde Cognitieve Gedragstherapie
o Een proces waarbij een therapeut op transparante en met de patiënt vooraf overeengekomen
wijze, zoveel mogelijk in de wetenschappelijke psychologie verankerde methodes toepast om
de emotionele en/of gedragsproblemen van de patiënt zo goed mogelijk, duurzaam en relevant
te reduceren.
- 3 niveaus: aangrijpingspunt, context, systeem

Gedrag en leren
Gedrag = alles wat een organisme doet
- Overt = observeerbaar gedrag
o Wat zie je iemand doen?
 Lichaamshouding
 Mimiek, gebaren
 Uitgesproken taal, geluiden
 Handelingen
- Covert = private gedrag
o Wat gaat er in iemand om?
 Denken: herinneringen, fantaseren
 Voelen: emoties, behoeften
 Lichamelijke gewaarwordingen
- Gedrag is ook wel een betekenisvolle reactie op een betekenisvolle situatie/stimulus
- Elke vorm van gedrag (problematisch of niet) werkt volgens dezelfde fysiologische en psychologische
mechanismen
- Succes van de behandeling vergt inzicht in eigen gedrag
- Leerparadigma’s
o Habituatie en sensitisatie
o Klassiek paradigma
o Operant paradigma
o Cognitief paradigma
- Klassieke conditionering (respondent leren) = leren door associaties
o Neutrale prikkel
o Voorwaardelijke prikkel (CS geconditioneerde stimulus)
o Onvoorwaardelijke stimulus (ongeconditioneerde stimulus UCS)
o Onvoorwaardelijke respons (ongeconditioneerde respons UCR)
o Voorwaardelijke respons (geconditioneerde respons CR)




2

, o Dus:
 Oorspronkelijk: UCS (voedsel)  UCR (speeksel)
o Leren:
 Neutrale stimulus (geluid) + UCS (voedsel)  UCR (speeksel)
o Nieuwe situatie
 CS (geluid)  UCS/UCR representatie (het geluid betekent eten)  CR (speeksel)
o Geeft een verklaring voor het ontstaan van psychopathologie: angst/paniek, trauma, pijn,
verslaving, dwang
 Voorbeeld Paniek:
 Oorspronkelijke situatie
o UCS (paniekaanval)  UCR (fight, flight, freeze reactie)
 Leren:
o Neutrale stimulus (supermarkt) + UCS (paniekaanval)  UCR
 Nieuwe situatie:
o CS (supermarkt)  UCS/UCR representatie (paniekaanval: ik ga
flauwvallen, ik krijg een hartaanval)  CR (fight, flight, freeze
reactie)
o Belangrijke principes met betrekking tot psychopathologie:
 Aanleren CR door bekrachtiging:
 Contingentie van CS en UCS
 Aantal koppelingen, bekrachtigingen, van belang
 Extinctie of uitdoving van CR
 Herhaald CS aanbieden zonder UCS  opheffen contingentie
 Extinctie is geen afleren!
 Het leren dat de UCS niet komt is erg context gevoelig




o Relevantie voor psychopathologie: de mens is een betekenis gevend wezen  pathologische
betekenisverlening
o Generalisatie: wanneer een stimulus die gelijkenis vertoont met de CS dezelfde respons
oproept
o Discriminatie: onderscheid maken tussen stimuli en anders reageren op de een versus een
andere stimulus
- Operante conditionering (of instrumenteel leren) = leren door consequenties
o Interactie met omgeving – van belang: gedrag (R), bekrachtiger (C), discriminatieve stimulus
(Sd), Relatie tussen Sd en R, relatie tussen R en C




3