Blok 2.1
MB colleges
LBP=Low Back Pain
80-90% van alle volwassenen heeft een periode LBP gehad, minstens 3 weken (sommigen hebben
het gehad maar zijn het weer vergeten)
90% herstelt snel zonder enige problemen in relatief korte tijd (daarom moeten patiënten snel
komen voordat de klachten alweer weg zijn)
hevigheid van de pijn is geen indicatie voor de mate van fysieke schade (zoals spit, het is in de rug
geschoten maar er is bijna geen schade)
8 bronnen van LBP
• Minder voorkomend:
Botten
Tussenwervelschijven
Zenuwen
Dura, de hersenvlies, structuur die om de segmentale of spinale zenuw heen loopt, erg
gevoelig voor pijn en goed geinnerveerd
• Meest voor de hand liggend/ meest voorkomend:
Spieren
Ligamenten
Pezen
Facet gewrichten
Vormen van een normale ruggengraat:
Cervicaallordosis
Thoracaalkyphosis
Lumbaallordosis
Van alle gewervelden hebben alleen mensen lumbale lordosis, ook vanwege een smal bekken dan
kun je je voeten beter onder je neerzetten en recht lopen
Scoliose komt vaker voor dan je denkt, bij de meeste mensen zie je wel enigszins een afwijking in
de ruggengraat naar links of rechts en dit komt omdat niemand symmetrisch is omdat we een
voorkeurszijde hebben(dus links of rechts handig(92/93%)/benig), mensen die rechtshandig zijn
hebben aan de rechterkant sterkere spieren waardoor er aan de rechterkant meer wordt getrokken
aan de wervelkolom. Scoliose zorgt pas voor problemen zoals pijnklachten wanneer er een afwijking
van 25 a 30 graden is en/of als het op relatief jonge leeftijd begint.
3 typen wervels:
Cervicaal: B.U.M. (Backward, Upward, Medial)
Flexie, extensie, rotatie
Proc. Spinosus t.o.v. corpus vertebrae: 45˚
Thoracaal: B.U.L. (Backward, Upward, Lateral)
Vooral rotatie
Proc. Spinosus t.o.v. corpus vertebrae: 60˚
Lumbaal: B.M. (Backward, Medial, ook beetje upward)
Vooral flexie en extensie
Proc. Spinosus t.o.v. corpus vertebrae: 90˚
,Junghans functional unit(wordt gevraag in SHL): mechanisch model van hoe de wervels bewegen
Bestaat uit:
2 corpus vertebrae
1 tussenwervelschijf
2 facet gewrichten(draaipunt)
Verbindende ligamenten
Actieve structuren(zoals local stabilizers)
Bewegingen analyseer je in 3 assen:
1. De flexie/extensie as; x-as
2. De lateroflexie; z-as
3. Rotatie-as; y-as
Facetgewricht of zygapophysial gewricht:
Het facetgewricht zit dicht bij de opening waar de spinale zenuw naar buiten komt. Bij gezonde
jongvolwassenen is in anatomische stand de ruimte waar die spinale zenuw uitkomt gemiddeld 3
keer zo groot als de spinale zenuw, waardoor de zenuw daar ruim doorheen kan lopen, waardoor je
ook bewegingen kunt maken. Want de grootte van die opening varieert een beetje wanneer je
andere houdingen aanneemt. Artrose van het facetgewricht; botwoekeringen(bone spurs), kunnen
dat gat dus verkleinen, er tegenaan duwen. Als je ouder wordt dan neemt het vochtgehalte van de
discus ook nog eens af waardoor de wervellichamen dichter bij elkaar komen te liggen, waardoor de
ruimte een beetje versmalt. Hierdoor kan het bot tegen de zenuw aan gaan schuren(schuren omdat
het geen glad bot is, maar meer lijkt op schuurpapier). Doordat de zenuw zelf niet heel erg goed
sensorisch ginnerveerd is, kan die dit wel hebben, maar om de zenuw heen zit tot ongeveer een paar
centimer buiten de opening een dura mata(het vlies wat om de hersenen en ruggenmerg heen zit).
De dura mata is heel goed geinnerveerd en kan dus heel makkelijk pijn genereren. Dus door dat
schuren ontstaat er een beetje weefselschade(dit noemen we irritatie), door deze kleine
beschadigingen ontstaat er een ontstekingsreactie voor een poging tot herstel. Dit gaat gepaard met
een zwelling, wat ervoor zorgt dat er nog minder ruimte komt waardoor mensen nog meer pijn en
druk gaan ervaren op die dura. De dura wordt geinnerveerd vanuit hetzelfde niveau als de spinale
zenuw waar de uitstraling komt in het verloop van die zenuw, in het dermatoom en de spieren en
dergelijke. Dus je hebt een beeld van uitstralende pijn, maar het is geen hernia. Hernia’s komen veel
meer voor bij jonge mensen.
Bij bewegingen van het facetgewricht komen de ligamenen automatisch al veel op rek.
Facetgewrichten: waar de wervels met elkaar een wrijfvlak hebben en zo bewegingen kunnen
maken. Deze gewrichten kunnen ook prima van elkaar afkomen zonder dat er iets kapot gaat,
daardoor kun je ook best veel bewegingen maken met je rug, anders was het heel stijf en stug in je
rug.
Ligamentum longitudinale posterior is veel smaller dan ligamentum longitudinale anterior. Omdat dit
posterior longitudinale ligament eigenlijk niet breed genoeg is, ontstaat er een zwakke plek tussen dit
ligament en het facetgewricht en daar zie je dan ook het vaakst hernia’s voorkomen. Dit is aan de
kant van de rug.
Buitenkant van de discus: gevormd door de annulus fibrosus, opgebouwd uit hele sterke collageen
vezels. De buitenkant lijkt hierdoor te zijn omringd door een soort van ligamenten maar dat is niet zo
het zijn allemaal vezels. Als je verticaal veel kracht levert op de wervelkolom dan zal de
wervellichamen eerder kapot gaan dan de tussenwervelschijven, dus dan kun je wel nagaan hoe
sterk zo’n discus is. Het wervellichaam bestaat uit spongieus bot en gaat als eerste stuk, omdat die
kan worden ingedrukt. Maar als je gaat draaien, zullen de vezels van annulus fibrosus juist meer gaan
,ontspannen, omdat je origo en insertie naar elkaar toe brengt en dan wordt de discus opeens een
stuk kwetsbaarder. Dus:
Verticale krachten schade aan botten
Rotatiekrachten schade aan disci
Hoog cervicaal:
Ligamentum Alaria houdt onze dens onder controle. Aanhechting op het achterhoofd bij processus
occipitale en de andere kant dus aan de dens. Daardoor kunnen wij dus niet zo ver draaien als
bijvoorbeeld een uil. Als deze kapot gaat beschadigt die het ruggenmerg en daarin ligt informatie
voor ademhalen, hartslag, bloeddruk, dus als dat ligament kapot gaat en hij raakt het
ruggenmerg(eigenlijk is dat nog verlengde merg) dan overleef je het niet. Soms heb je geluk, dan
breekt die wel maar verplaatst die niet, dan zit die nog vast aan de ligamenten.
Iliolumbal ligament(belangrijk voor stabiliteit), is een oorzaak die vaak voorkomt bij LBP, bij
bekkeninstabiliteit bij vrouwen heeft dit ligament wel een belangrijke rol, want dan kan die aardig
geirriteerd en uitgerekt zijn.
LBP gaat soms gepaard met klachten aan de SI-gewrichten.
Flexie wordt tegengehouden door:
-Gewrichten
-Schijven
-Supraspinous en interspinous ligamenten
-Ligamentum flavum
-Druk op de anterior structuren
Extensie wordt tegengehouden door:
-Beperkte druk van de intervertebral schijf
-Beperkte rek van de anterior structuren
-Passief door de psoas major spier
-Spanning in gewrichten
Gecombineerde bewegingen:
Freyette’s laws
Law 1: Als je in een neutrale stand een lateroflexie maakt zal er aan de andere kant een horizontale
rotatie plaatsvinden. (thoracaal en lumbaal)
Law 2: Wanneer de wervelkolom in een flexie of extensie stand bevind, dus niet neutraal, en er
wordt lateroflexie gemaakt naar links, dan zal er ook links, dus aan dezelfde zijde een rotatie
plaatsvinden. (thoracaal en lumbaal)
Law 3: Wanneer er beweging plaatsvindt in 1 gewrichtsvlak dan zullen de bewegingen in de andere 2
gewichtsvlakken beperkt worden. (cervicaal, thoracaal en lumbaal)
Klinisch redeneren en rode vlaggen:
Waar moet je aan denken:
• Pain? (nachtelijke pijn, waardoor patient niet kan slapen)
• Shortness of breath?
• Physical exertion(=inspanning)?
• Decreased mobility?
• Radiating pain to leg?
• Unwanted Weight loss? (10% van lichaamsgewicht in 3-6 maanden)
• Plasproblemen
, BMI tussen 20-25 is “normaal”.
Metastasen: uitzaaiingen van kwaadaardige tumoren
Combinaties die zorgen voor een hoog risico op een rode vlag:
Leeftijd tussen 10-50 jaar en een van de items hier beneden genoemd
Medium risico: leeftijd 11-
MB colleges
LBP=Low Back Pain
80-90% van alle volwassenen heeft een periode LBP gehad, minstens 3 weken (sommigen hebben
het gehad maar zijn het weer vergeten)
90% herstelt snel zonder enige problemen in relatief korte tijd (daarom moeten patiënten snel
komen voordat de klachten alweer weg zijn)
hevigheid van de pijn is geen indicatie voor de mate van fysieke schade (zoals spit, het is in de rug
geschoten maar er is bijna geen schade)
8 bronnen van LBP
• Minder voorkomend:
Botten
Tussenwervelschijven
Zenuwen
Dura, de hersenvlies, structuur die om de segmentale of spinale zenuw heen loopt, erg
gevoelig voor pijn en goed geinnerveerd
• Meest voor de hand liggend/ meest voorkomend:
Spieren
Ligamenten
Pezen
Facet gewrichten
Vormen van een normale ruggengraat:
Cervicaallordosis
Thoracaalkyphosis
Lumbaallordosis
Van alle gewervelden hebben alleen mensen lumbale lordosis, ook vanwege een smal bekken dan
kun je je voeten beter onder je neerzetten en recht lopen
Scoliose komt vaker voor dan je denkt, bij de meeste mensen zie je wel enigszins een afwijking in
de ruggengraat naar links of rechts en dit komt omdat niemand symmetrisch is omdat we een
voorkeurszijde hebben(dus links of rechts handig(92/93%)/benig), mensen die rechtshandig zijn
hebben aan de rechterkant sterkere spieren waardoor er aan de rechterkant meer wordt getrokken
aan de wervelkolom. Scoliose zorgt pas voor problemen zoals pijnklachten wanneer er een afwijking
van 25 a 30 graden is en/of als het op relatief jonge leeftijd begint.
3 typen wervels:
Cervicaal: B.U.M. (Backward, Upward, Medial)
Flexie, extensie, rotatie
Proc. Spinosus t.o.v. corpus vertebrae: 45˚
Thoracaal: B.U.L. (Backward, Upward, Lateral)
Vooral rotatie
Proc. Spinosus t.o.v. corpus vertebrae: 60˚
Lumbaal: B.M. (Backward, Medial, ook beetje upward)
Vooral flexie en extensie
Proc. Spinosus t.o.v. corpus vertebrae: 90˚
,Junghans functional unit(wordt gevraag in SHL): mechanisch model van hoe de wervels bewegen
Bestaat uit:
2 corpus vertebrae
1 tussenwervelschijf
2 facet gewrichten(draaipunt)
Verbindende ligamenten
Actieve structuren(zoals local stabilizers)
Bewegingen analyseer je in 3 assen:
1. De flexie/extensie as; x-as
2. De lateroflexie; z-as
3. Rotatie-as; y-as
Facetgewricht of zygapophysial gewricht:
Het facetgewricht zit dicht bij de opening waar de spinale zenuw naar buiten komt. Bij gezonde
jongvolwassenen is in anatomische stand de ruimte waar die spinale zenuw uitkomt gemiddeld 3
keer zo groot als de spinale zenuw, waardoor de zenuw daar ruim doorheen kan lopen, waardoor je
ook bewegingen kunt maken. Want de grootte van die opening varieert een beetje wanneer je
andere houdingen aanneemt. Artrose van het facetgewricht; botwoekeringen(bone spurs), kunnen
dat gat dus verkleinen, er tegenaan duwen. Als je ouder wordt dan neemt het vochtgehalte van de
discus ook nog eens af waardoor de wervellichamen dichter bij elkaar komen te liggen, waardoor de
ruimte een beetje versmalt. Hierdoor kan het bot tegen de zenuw aan gaan schuren(schuren omdat
het geen glad bot is, maar meer lijkt op schuurpapier). Doordat de zenuw zelf niet heel erg goed
sensorisch ginnerveerd is, kan die dit wel hebben, maar om de zenuw heen zit tot ongeveer een paar
centimer buiten de opening een dura mata(het vlies wat om de hersenen en ruggenmerg heen zit).
De dura mata is heel goed geinnerveerd en kan dus heel makkelijk pijn genereren. Dus door dat
schuren ontstaat er een beetje weefselschade(dit noemen we irritatie), door deze kleine
beschadigingen ontstaat er een ontstekingsreactie voor een poging tot herstel. Dit gaat gepaard met
een zwelling, wat ervoor zorgt dat er nog minder ruimte komt waardoor mensen nog meer pijn en
druk gaan ervaren op die dura. De dura wordt geinnerveerd vanuit hetzelfde niveau als de spinale
zenuw waar de uitstraling komt in het verloop van die zenuw, in het dermatoom en de spieren en
dergelijke. Dus je hebt een beeld van uitstralende pijn, maar het is geen hernia. Hernia’s komen veel
meer voor bij jonge mensen.
Bij bewegingen van het facetgewricht komen de ligamenen automatisch al veel op rek.
Facetgewrichten: waar de wervels met elkaar een wrijfvlak hebben en zo bewegingen kunnen
maken. Deze gewrichten kunnen ook prima van elkaar afkomen zonder dat er iets kapot gaat,
daardoor kun je ook best veel bewegingen maken met je rug, anders was het heel stijf en stug in je
rug.
Ligamentum longitudinale posterior is veel smaller dan ligamentum longitudinale anterior. Omdat dit
posterior longitudinale ligament eigenlijk niet breed genoeg is, ontstaat er een zwakke plek tussen dit
ligament en het facetgewricht en daar zie je dan ook het vaakst hernia’s voorkomen. Dit is aan de
kant van de rug.
Buitenkant van de discus: gevormd door de annulus fibrosus, opgebouwd uit hele sterke collageen
vezels. De buitenkant lijkt hierdoor te zijn omringd door een soort van ligamenten maar dat is niet zo
het zijn allemaal vezels. Als je verticaal veel kracht levert op de wervelkolom dan zal de
wervellichamen eerder kapot gaan dan de tussenwervelschijven, dus dan kun je wel nagaan hoe
sterk zo’n discus is. Het wervellichaam bestaat uit spongieus bot en gaat als eerste stuk, omdat die
kan worden ingedrukt. Maar als je gaat draaien, zullen de vezels van annulus fibrosus juist meer gaan
,ontspannen, omdat je origo en insertie naar elkaar toe brengt en dan wordt de discus opeens een
stuk kwetsbaarder. Dus:
Verticale krachten schade aan botten
Rotatiekrachten schade aan disci
Hoog cervicaal:
Ligamentum Alaria houdt onze dens onder controle. Aanhechting op het achterhoofd bij processus
occipitale en de andere kant dus aan de dens. Daardoor kunnen wij dus niet zo ver draaien als
bijvoorbeeld een uil. Als deze kapot gaat beschadigt die het ruggenmerg en daarin ligt informatie
voor ademhalen, hartslag, bloeddruk, dus als dat ligament kapot gaat en hij raakt het
ruggenmerg(eigenlijk is dat nog verlengde merg) dan overleef je het niet. Soms heb je geluk, dan
breekt die wel maar verplaatst die niet, dan zit die nog vast aan de ligamenten.
Iliolumbal ligament(belangrijk voor stabiliteit), is een oorzaak die vaak voorkomt bij LBP, bij
bekkeninstabiliteit bij vrouwen heeft dit ligament wel een belangrijke rol, want dan kan die aardig
geirriteerd en uitgerekt zijn.
LBP gaat soms gepaard met klachten aan de SI-gewrichten.
Flexie wordt tegengehouden door:
-Gewrichten
-Schijven
-Supraspinous en interspinous ligamenten
-Ligamentum flavum
-Druk op de anterior structuren
Extensie wordt tegengehouden door:
-Beperkte druk van de intervertebral schijf
-Beperkte rek van de anterior structuren
-Passief door de psoas major spier
-Spanning in gewrichten
Gecombineerde bewegingen:
Freyette’s laws
Law 1: Als je in een neutrale stand een lateroflexie maakt zal er aan de andere kant een horizontale
rotatie plaatsvinden. (thoracaal en lumbaal)
Law 2: Wanneer de wervelkolom in een flexie of extensie stand bevind, dus niet neutraal, en er
wordt lateroflexie gemaakt naar links, dan zal er ook links, dus aan dezelfde zijde een rotatie
plaatsvinden. (thoracaal en lumbaal)
Law 3: Wanneer er beweging plaatsvindt in 1 gewrichtsvlak dan zullen de bewegingen in de andere 2
gewichtsvlakken beperkt worden. (cervicaal, thoracaal en lumbaal)
Klinisch redeneren en rode vlaggen:
Waar moet je aan denken:
• Pain? (nachtelijke pijn, waardoor patient niet kan slapen)
• Shortness of breath?
• Physical exertion(=inspanning)?
• Decreased mobility?
• Radiating pain to leg?
• Unwanted Weight loss? (10% van lichaamsgewicht in 3-6 maanden)
• Plasproblemen
, BMI tussen 20-25 is “normaal”.
Metastasen: uitzaaiingen van kwaadaardige tumoren
Combinaties die zorgen voor een hoog risico op een rode vlag:
Leeftijd tussen 10-50 jaar en een van de items hier beneden genoemd
Medium risico: leeftijd 11-
