Aantekeningen tentamen preventie
Preventie................................................................................................................................ 2
Analyse van volksgezondheid................................................................................................3
Determinanten + gedragsoorzaken........................................................................................6
Determinantenonderzoek.......................................................................................................9
Gedragstheorie..................................................................................................................... 10
Planmatige ontwikkeling van preventieve interventies..........................................................12
Preventie in de jeugdgezondheidszorg.................................................................................15
Preventie kindermishandeling...............................................................................................18
Omgevingstheorieën............................................................................................................ 20
Health-harming industries.....................................................................................................22
Gezondheidsverschillen....................................................................................................... 24
Klinimetrie............................................................................................................................. 26
Screening............................................................................................................................. 28
Totstandkoming van richtlijnen.............................................................................................31
Mentale gezondheid en preventie.........................................................................................32
Preventieprogramma’s op het gebied van arbeid en gezondheid.........................................35
Preventie mental health........................................................................................................38
Belangrijke Componenten van het JDCS Model:.........................................................38
Wicked problems.................................................................................................................. 40
Preventiebeleid..................................................................................................................... 41
Preventie van klachten aan het bewegingsapparaat op het werk.........................................42
Nudging................................................................................................................................ 44
............................................................................................................................................. 44
Wetgeving en ethiek van preventie.......................................................................................46
,Preventie
Universeel, selectief, geïndiceerd en zorggerelateerd
- Universeel: preventief voor iedereen
- Geïndiceerd: wel al symptomen maar nog geen ziekte
- Selectief: preventief voor een bepaalde groep
- zorggerelateerd: mensen die de ziekte al hebben
Primaire preventie: het voorkomen van ziekte
- Doelgroepen:
→ hoogrisicobenadering
→ populatiebenadering
- Gericht op BRAVVO-gedragingen:
Bewegen, Roken, Alcohol, Voeding Veilig vrijen en Ontspanning
Secundaire preventie:
- Vroegtijdige opsporing
→ Uitstel van en minder complicaties door vroegtijdige behandeling
- Doel: gezondheidswinst
Tertiaire preventie:
- Voorkomen van erger, voorkomen van complicaties
- Coping, therapietrouw
Individueel of in groepen
2
,Analyse van volksgezondheid
HC02: Analyse van Volksgezondheid
Inhoud
● Evaluatie van volksgezondheid
● Risicofactoren van ongezondheid
● Analyse gedrag en gezondheid
Definitie
- Wat is volksgezondheid:
‘The art and science of preventing disease, prolonging
life and promoting health through the organized efforts
of society’ (Acheson, 1988; WHO)
- Doelstelling preventie:
● Gezondheid van een (deel)populatie verbeteren
Hoe analyseer je de volksgezondheid?
- Levensverwachting
- Ervaren gezondheid, kwaliteit van geleefde jaren
- Gezonde levensverwachting
- Optreden van specifieke aandoeningen
● Sterftecijfers
● Prevalentie
- Aantal mensen dat lijdt aan specifieke aandoening
● Incidentie
- Aantal mensen dat aandoening krijgt gedurende een bepaalde periode
- Impact van aandoeningen
● Verloren levensjaren
- Hypothetische levensverwachting als niemand aan aandoening zou overlijden - leeftijd van
overlijden aan aandoening
● Ziektejaren
- Aantal levensjaren dat met aandoening wordt geleefd, gecorrigeerd voor de verloren
kwaliteit van deze levensjaren.
● DALY (Disability adjusted life years)
- Toename in naar kwaliteit gewogen levensjaren wanneer aandoening niet zou bestaan
(combinatie van verloren levensjaren en ziektejaren)
● Kosten van ziekten
- Veranderingen in volksgezondheid
● Veranderingen over tijd: verleden en toekomst
3
, ● Veranderingen gedurende levensloop / leeftijd specifieke analyse
- Ongelijkheden in gezondheid
● Geslacht
● Sociaaleconomische positie
● Etnische verschillen
Risicofactoren ongezondheid
● Leefstijl en gedrag
● Fysieke en sociaal-culturele omgevingsfactoren
● Persoonsgebonden factoren
➔ Risicofactoren beïnvloeden elkaar en clusteren
Analyse gedrag & gezondheid
● Prevalentie gedrag en trends, bv roken.
Kenmerken van mensen beïnvloeden verschillen in gedrag
● Geslacht
● Leeftijd
● Sociaal economische positie
● Etnische verschillen
● Geografische verschillen
Verband tussen gedrag & gezondheid
● Relatief risico / odds
4
Preventie................................................................................................................................ 2
Analyse van volksgezondheid................................................................................................3
Determinanten + gedragsoorzaken........................................................................................6
Determinantenonderzoek.......................................................................................................9
Gedragstheorie..................................................................................................................... 10
Planmatige ontwikkeling van preventieve interventies..........................................................12
Preventie in de jeugdgezondheidszorg.................................................................................15
Preventie kindermishandeling...............................................................................................18
Omgevingstheorieën............................................................................................................ 20
Health-harming industries.....................................................................................................22
Gezondheidsverschillen....................................................................................................... 24
Klinimetrie............................................................................................................................. 26
Screening............................................................................................................................. 28
Totstandkoming van richtlijnen.............................................................................................31
Mentale gezondheid en preventie.........................................................................................32
Preventieprogramma’s op het gebied van arbeid en gezondheid.........................................35
Preventie mental health........................................................................................................38
Belangrijke Componenten van het JDCS Model:.........................................................38
Wicked problems.................................................................................................................. 40
Preventiebeleid..................................................................................................................... 41
Preventie van klachten aan het bewegingsapparaat op het werk.........................................42
Nudging................................................................................................................................ 44
............................................................................................................................................. 44
Wetgeving en ethiek van preventie.......................................................................................46
,Preventie
Universeel, selectief, geïndiceerd en zorggerelateerd
- Universeel: preventief voor iedereen
- Geïndiceerd: wel al symptomen maar nog geen ziekte
- Selectief: preventief voor een bepaalde groep
- zorggerelateerd: mensen die de ziekte al hebben
Primaire preventie: het voorkomen van ziekte
- Doelgroepen:
→ hoogrisicobenadering
→ populatiebenadering
- Gericht op BRAVVO-gedragingen:
Bewegen, Roken, Alcohol, Voeding Veilig vrijen en Ontspanning
Secundaire preventie:
- Vroegtijdige opsporing
→ Uitstel van en minder complicaties door vroegtijdige behandeling
- Doel: gezondheidswinst
Tertiaire preventie:
- Voorkomen van erger, voorkomen van complicaties
- Coping, therapietrouw
Individueel of in groepen
2
,Analyse van volksgezondheid
HC02: Analyse van Volksgezondheid
Inhoud
● Evaluatie van volksgezondheid
● Risicofactoren van ongezondheid
● Analyse gedrag en gezondheid
Definitie
- Wat is volksgezondheid:
‘The art and science of preventing disease, prolonging
life and promoting health through the organized efforts
of society’ (Acheson, 1988; WHO)
- Doelstelling preventie:
● Gezondheid van een (deel)populatie verbeteren
Hoe analyseer je de volksgezondheid?
- Levensverwachting
- Ervaren gezondheid, kwaliteit van geleefde jaren
- Gezonde levensverwachting
- Optreden van specifieke aandoeningen
● Sterftecijfers
● Prevalentie
- Aantal mensen dat lijdt aan specifieke aandoening
● Incidentie
- Aantal mensen dat aandoening krijgt gedurende een bepaalde periode
- Impact van aandoeningen
● Verloren levensjaren
- Hypothetische levensverwachting als niemand aan aandoening zou overlijden - leeftijd van
overlijden aan aandoening
● Ziektejaren
- Aantal levensjaren dat met aandoening wordt geleefd, gecorrigeerd voor de verloren
kwaliteit van deze levensjaren.
● DALY (Disability adjusted life years)
- Toename in naar kwaliteit gewogen levensjaren wanneer aandoening niet zou bestaan
(combinatie van verloren levensjaren en ziektejaren)
● Kosten van ziekten
- Veranderingen in volksgezondheid
● Veranderingen over tijd: verleden en toekomst
3
, ● Veranderingen gedurende levensloop / leeftijd specifieke analyse
- Ongelijkheden in gezondheid
● Geslacht
● Sociaaleconomische positie
● Etnische verschillen
Risicofactoren ongezondheid
● Leefstijl en gedrag
● Fysieke en sociaal-culturele omgevingsfactoren
● Persoonsgebonden factoren
➔ Risicofactoren beïnvloeden elkaar en clusteren
Analyse gedrag & gezondheid
● Prevalentie gedrag en trends, bv roken.
Kenmerken van mensen beïnvloeden verschillen in gedrag
● Geslacht
● Leeftijd
● Sociaal economische positie
● Etnische verschillen
● Geografische verschillen
Verband tussen gedrag & gezondheid
● Relatief risico / odds
4
