WEEK 1: WAT IS RECHT? Verschil tussen natuurrecht en constructivisme
Constructivisme is een dynamisch fenomeen. De ene keer kan het zo zijn en over 50 jaar
FULLER / The case of the Speluncean Explorers weer anders. Het gaat om wat ‘nu’ geldt.
Het natuurrecht is iets dat altijd geldt, zoals mensenrechten. Het gaat hierbij om iets
Basisfuncties van het recht fundamenteels.
1) Rechtszekerheid
- Sociale vrede (orde), handhaven status quo Truepenny geeft een samenvatting van de feiten. Hij geeft aan dat de jury en rechter de
- Dwang: geweldsmonopolie, verbod eigenrichting enige koers hebben gevolgd die voor hen mogelijk was: die van de let- ter van de wet, om
- Duidelijke wetten en betrouwbare rechters daarna het verzoek van clementie in te dienen bij de chief executive en voor het omzetten
2) Rechtvaardigheid naar de straf naar 6 maanden, wat hij zelf waar- schijnlijk acht: op deze manier kan
- Een gelijke mate van zorg en respect rechtvaardigheid plaatsvinden zonder schen- ding van de wet.
- Kaders voor emancipatie: vrijheid, gelijkheid, broederschap - Rechtvaardige wetten en
Foster pleit voor vrijspraak om twee argumenten: 1) volgens hem bevonden ze zich op dat
wijze rechters
moment buiten de rechtsorde en geldt dus ook de natuurwet waarbij beginselen moeten
3) Doelmatigheid
worden gevolgd = natuurrecht 2) een wet moet niet worden gebruikt als het zijn doel
- Maatschappelijk nut
tegenspreekt, men kan de letter van de wet overtreden zonder de wet te overtreden =
- Sturing door middel van prikkels
constructivisme.
- Een efficiënte en pragmatische rechtsbedeling
Tatting kan geen beslissing maken over de uitspraak. Hij beoordeelt Fosters uit- spraak: 1)
1. Rechtspositivisme (Tatting, Keen)
het is niet duidelijk waarom zij zich buiten de rechtsorde bevonden 2) hij overweegt niets
- Recht is wat in de rechtsbronnen staat
over Whetmores terugtrekking uit het contract, 3) Foster richt zich bij het doel van de wet
- Met behulp van de rechtsbronnen het geldend recht identificeren
alleen op afschrikking, maar Tatting draagt er meerdere aan zoals regulatie en
- Geldend recht kan onwenselijk of immoreel zijn
rehabilitatie 4) noodweer is niet mogelijk gezien de wil en de tijd zich te beraden, 5)
- Rechters moeten voorspelbaar zijn, blijven dichtbij de letter van de wet
Commonwealth v Valjean 6) reikwijdte van de beslissing
2a. Natuurrecht (Foster)
- Recht is wat in overeenstemming is met wat onveranderlijk goed en rechtvaar- dig is
Keen is voor instandhouding van het oordeel. Hij begint met het verwerpen van twee
- Een wet die strijdig is met fundamentele eisen van gerechtigheid is geen gel- dend recht
vragen die volgens hem niet behandeld hadden moeten worden: 1) het voorstellen dat
2b. Constructivisme (Foster)
chief executive clementie verleent (scheiding der machten), 2) of het gedrag van de
- Er is meer recht dan in de rechtsbronnen staat (ook achterliggende waarden, idealen,
beklaagden goed of slecht was. Het gaat niet om de moraliteit, het gaat om de wet, dat is
beginselen zijn geldend recht)
zijn taak als rechter. De wet is geschreven en je kan deze niet buigen zodat deze in jouw
- Dynamisch fenomeen, idealen vd samenleving ontvouwen zich ih recht
wensen past. = rechtspositivisme
- Rechters zijn actief betrokken bij de rechtsontwikkeling: letter vd én achterlig- gende
doelen
Handy pleit voor vrijspraak. Praktische wijsheid moet worden toegepast in een context
3. Juridisch pragmatisme (Handy)
van menselijke realiteit, niet van abstracte theorie. Het werk is een in- strument, een
- Recht is wat rechters en andere juridische ambtsdragers doen, wat zij onder specifieke
methode om te kiezen die het meest geschikt is voor een bepaald resultaat. Hij stipt
omstandigheden nuttig voor de samenleving vinden
verschillende dingen aan: 1) de publieke opinie 2) de domheid van het publiek die wel
- Gebruik van de wet als hulpmiddel om een sociaal en maatschappelijk wenselijk
voor veroordeling was 3) het gezond verstand (common sense) = juridisch pragmatisme
antwoord te kunnen geven, niet als doel op zich
Handy hecht alleen een waardeoordeel aan de publieke opinie van de meerderheid. De
minderheid is dom en daarom ook in de minderheid. 90% vindt dat ze niet ter dood
moeten worden veroordeeld
1
, MACKIE / Ideologie WEEK 2: CONTRACTSTHEORIEËN
- Systeem van met elkaar samenhangende ideeën/inzichten/waarden - Vertrekpunt vormt de natuurtoestand, hoe zou de wereld eruit zien zonder po- sitief
- Aan de hand hiervan begrijpen mensen zichzelf en hun positie in de samenleving recht en de staat? Wat zou er misgaan?
- Sommige inzichten binnen dit systeem zijn pertinent onjuist / vertekening van - Mensen verlaten de natuurtoestand door sluiten van maatschappelijk contract > Burgers
de wereld maken afspraken over de uitgangspunten van de staat
> Instemming met sociaal contract vormt legitimatie van overheidsoptreden
DE BRUIN / Framing
- Taal is niet een neutraal instrument, frame kan een sturende werking hebben - Juist als HOBBES / Leviathan
criminoloog belangrijk: nogal wat frames rondom misdaad en straf
- Spanning tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming kan uit beeld raken Natuurtoestand: 1) mensen hebben gelijke lichamelijke en geestelijke vermogens
2) calculerende mens
Waarom doet taal er in de politiek zo veel toe? 3) schaarste
- Beïnvloedt de manier waarop we naar de werkelijkheid kijken - Verwoordt én creëert
een werkelijkheid - Samenwerking is niet mogelijk in de natuurtoestand:
- Roept associaties op > Door schaarste moet je altijd rekening houden dat jouw goed wordt ingepikt. Eigendom
- Zet aan tot actie is eigenlijk dus ook niet mogelijk.
- Beïnvloedt ons normatieve oordeel > Wederzijds wantrouwen, veiligheid alleen mogelijk door ander slag voor te zijn
- Aandacht krijgen of juist vermijden > Wedijver, wantrouwen en trots leiden tot onenigheid
- Natuurtoestand intrinsiek onveilig: oorlog van allen tegen allen
Kenmerken van een goed frame - Natuurtoestand is amoreel: “door de oorlog kan niets onrechtvaardig zijn, de begrippen
- Blijft hangen goed en kwaad zijn niet op hun plaats. Waar geen gemeenschappelijke macht is, is geen
- We zijn het er intuïtief mee eens wet, en waar geen wet is, bestaat geen onrecht. Er bestaat geen bezit of eigendom.”
- Er is een boef of een sukkel - De hartstochten die de mensen aanzetten tot vrede: de angst voor de dood, het
- Het treft de kernwaarden van de tegenstander verlangen naar dingen die het leven veraangenamen en de hoop deze door arbeid en ijver
- Het is gekoppeld aan een maatschappelijke onderstroom (die wordt geactiveerd door te verwerven.
het frame)
- Het verlost ons van een dilemma (maakt het dilemma makkelijker) Maatschappelijk contract
- Doel: ieders veiligheid, ontsnappen aan de oorlog
Wat doet een goed frame? - Mensen hebben een wens tot vreedzame co-existentie
- Dwingt de tegenstander in het defensief - Sociaal contract: wederkerig, “recht op alles” overgedragen aan één persoon (soeverein)
- Krijgt gratis zendtijd - Soeverein niet gebonden aan contract: absolute macht om terugkeer naar na-
- Levert zware bewijslast op voor tegenstander en lichte voor eigenaar vh frame - Vergt tuurtoestand te voorkomen, geen recht v. opstand (tirannie beter dan anarchie)
een hordeloopredenering van de tegenstander - Recht en onrecht krijgen betekenis binnen de maatschappelijke orde
- Activeert onderliggende waarden
- Wie in het frame van de ander stapt, neemt een risico - Leviathan: de sterfelijke god, onder de onsterfelijke God: Eén enkele persoon, zo dat een
grote menigte mensen zich ieder afzonderlijk, door onderlinge verdragen met elkaar, tot
Reframing: gebruik een andere taal om de discussie aan te gaan auteur van zijn handelingen heeft gemaakt, teneinde hem in staat te stellen de kracht en
de middelen van hen allen te gebruiken op de wijze die hij het meest bevorderlijk acht voor
Verschil frame/ideologie: framing gaat over taal en ideologie over ideeën hun vrede en gezamenlijke veiligheid.
Overeenkomst: beide zetten de werkelijkheid in een bepaald daglicht
2
Constructivisme is een dynamisch fenomeen. De ene keer kan het zo zijn en over 50 jaar
FULLER / The case of the Speluncean Explorers weer anders. Het gaat om wat ‘nu’ geldt.
Het natuurrecht is iets dat altijd geldt, zoals mensenrechten. Het gaat hierbij om iets
Basisfuncties van het recht fundamenteels.
1) Rechtszekerheid
- Sociale vrede (orde), handhaven status quo Truepenny geeft een samenvatting van de feiten. Hij geeft aan dat de jury en rechter de
- Dwang: geweldsmonopolie, verbod eigenrichting enige koers hebben gevolgd die voor hen mogelijk was: die van de let- ter van de wet, om
- Duidelijke wetten en betrouwbare rechters daarna het verzoek van clementie in te dienen bij de chief executive en voor het omzetten
2) Rechtvaardigheid naar de straf naar 6 maanden, wat hij zelf waar- schijnlijk acht: op deze manier kan
- Een gelijke mate van zorg en respect rechtvaardigheid plaatsvinden zonder schen- ding van de wet.
- Kaders voor emancipatie: vrijheid, gelijkheid, broederschap - Rechtvaardige wetten en
Foster pleit voor vrijspraak om twee argumenten: 1) volgens hem bevonden ze zich op dat
wijze rechters
moment buiten de rechtsorde en geldt dus ook de natuurwet waarbij beginselen moeten
3) Doelmatigheid
worden gevolgd = natuurrecht 2) een wet moet niet worden gebruikt als het zijn doel
- Maatschappelijk nut
tegenspreekt, men kan de letter van de wet overtreden zonder de wet te overtreden =
- Sturing door middel van prikkels
constructivisme.
- Een efficiënte en pragmatische rechtsbedeling
Tatting kan geen beslissing maken over de uitspraak. Hij beoordeelt Fosters uit- spraak: 1)
1. Rechtspositivisme (Tatting, Keen)
het is niet duidelijk waarom zij zich buiten de rechtsorde bevonden 2) hij overweegt niets
- Recht is wat in de rechtsbronnen staat
over Whetmores terugtrekking uit het contract, 3) Foster richt zich bij het doel van de wet
- Met behulp van de rechtsbronnen het geldend recht identificeren
alleen op afschrikking, maar Tatting draagt er meerdere aan zoals regulatie en
- Geldend recht kan onwenselijk of immoreel zijn
rehabilitatie 4) noodweer is niet mogelijk gezien de wil en de tijd zich te beraden, 5)
- Rechters moeten voorspelbaar zijn, blijven dichtbij de letter van de wet
Commonwealth v Valjean 6) reikwijdte van de beslissing
2a. Natuurrecht (Foster)
- Recht is wat in overeenstemming is met wat onveranderlijk goed en rechtvaar- dig is
Keen is voor instandhouding van het oordeel. Hij begint met het verwerpen van twee
- Een wet die strijdig is met fundamentele eisen van gerechtigheid is geen gel- dend recht
vragen die volgens hem niet behandeld hadden moeten worden: 1) het voorstellen dat
2b. Constructivisme (Foster)
chief executive clementie verleent (scheiding der machten), 2) of het gedrag van de
- Er is meer recht dan in de rechtsbronnen staat (ook achterliggende waarden, idealen,
beklaagden goed of slecht was. Het gaat niet om de moraliteit, het gaat om de wet, dat is
beginselen zijn geldend recht)
zijn taak als rechter. De wet is geschreven en je kan deze niet buigen zodat deze in jouw
- Dynamisch fenomeen, idealen vd samenleving ontvouwen zich ih recht
wensen past. = rechtspositivisme
- Rechters zijn actief betrokken bij de rechtsontwikkeling: letter vd én achterlig- gende
doelen
Handy pleit voor vrijspraak. Praktische wijsheid moet worden toegepast in een context
3. Juridisch pragmatisme (Handy)
van menselijke realiteit, niet van abstracte theorie. Het werk is een in- strument, een
- Recht is wat rechters en andere juridische ambtsdragers doen, wat zij onder specifieke
methode om te kiezen die het meest geschikt is voor een bepaald resultaat. Hij stipt
omstandigheden nuttig voor de samenleving vinden
verschillende dingen aan: 1) de publieke opinie 2) de domheid van het publiek die wel
- Gebruik van de wet als hulpmiddel om een sociaal en maatschappelijk wenselijk
voor veroordeling was 3) het gezond verstand (common sense) = juridisch pragmatisme
antwoord te kunnen geven, niet als doel op zich
Handy hecht alleen een waardeoordeel aan de publieke opinie van de meerderheid. De
minderheid is dom en daarom ook in de minderheid. 90% vindt dat ze niet ter dood
moeten worden veroordeeld
1
, MACKIE / Ideologie WEEK 2: CONTRACTSTHEORIEËN
- Systeem van met elkaar samenhangende ideeën/inzichten/waarden - Vertrekpunt vormt de natuurtoestand, hoe zou de wereld eruit zien zonder po- sitief
- Aan de hand hiervan begrijpen mensen zichzelf en hun positie in de samenleving recht en de staat? Wat zou er misgaan?
- Sommige inzichten binnen dit systeem zijn pertinent onjuist / vertekening van - Mensen verlaten de natuurtoestand door sluiten van maatschappelijk contract > Burgers
de wereld maken afspraken over de uitgangspunten van de staat
> Instemming met sociaal contract vormt legitimatie van overheidsoptreden
DE BRUIN / Framing
- Taal is niet een neutraal instrument, frame kan een sturende werking hebben - Juist als HOBBES / Leviathan
criminoloog belangrijk: nogal wat frames rondom misdaad en straf
- Spanning tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming kan uit beeld raken Natuurtoestand: 1) mensen hebben gelijke lichamelijke en geestelijke vermogens
2) calculerende mens
Waarom doet taal er in de politiek zo veel toe? 3) schaarste
- Beïnvloedt de manier waarop we naar de werkelijkheid kijken - Verwoordt én creëert
een werkelijkheid - Samenwerking is niet mogelijk in de natuurtoestand:
- Roept associaties op > Door schaarste moet je altijd rekening houden dat jouw goed wordt ingepikt. Eigendom
- Zet aan tot actie is eigenlijk dus ook niet mogelijk.
- Beïnvloedt ons normatieve oordeel > Wederzijds wantrouwen, veiligheid alleen mogelijk door ander slag voor te zijn
- Aandacht krijgen of juist vermijden > Wedijver, wantrouwen en trots leiden tot onenigheid
- Natuurtoestand intrinsiek onveilig: oorlog van allen tegen allen
Kenmerken van een goed frame - Natuurtoestand is amoreel: “door de oorlog kan niets onrechtvaardig zijn, de begrippen
- Blijft hangen goed en kwaad zijn niet op hun plaats. Waar geen gemeenschappelijke macht is, is geen
- We zijn het er intuïtief mee eens wet, en waar geen wet is, bestaat geen onrecht. Er bestaat geen bezit of eigendom.”
- Er is een boef of een sukkel - De hartstochten die de mensen aanzetten tot vrede: de angst voor de dood, het
- Het treft de kernwaarden van de tegenstander verlangen naar dingen die het leven veraangenamen en de hoop deze door arbeid en ijver
- Het is gekoppeld aan een maatschappelijke onderstroom (die wordt geactiveerd door te verwerven.
het frame)
- Het verlost ons van een dilemma (maakt het dilemma makkelijker) Maatschappelijk contract
- Doel: ieders veiligheid, ontsnappen aan de oorlog
Wat doet een goed frame? - Mensen hebben een wens tot vreedzame co-existentie
- Dwingt de tegenstander in het defensief - Sociaal contract: wederkerig, “recht op alles” overgedragen aan één persoon (soeverein)
- Krijgt gratis zendtijd - Soeverein niet gebonden aan contract: absolute macht om terugkeer naar na-
- Levert zware bewijslast op voor tegenstander en lichte voor eigenaar vh frame - Vergt tuurtoestand te voorkomen, geen recht v. opstand (tirannie beter dan anarchie)
een hordeloopredenering van de tegenstander - Recht en onrecht krijgen betekenis binnen de maatschappelijke orde
- Activeert onderliggende waarden
- Wie in het frame van de ander stapt, neemt een risico - Leviathan: de sterfelijke god, onder de onsterfelijke God: Eén enkele persoon, zo dat een
grote menigte mensen zich ieder afzonderlijk, door onderlinge verdragen met elkaar, tot
Reframing: gebruik een andere taal om de discussie aan te gaan auteur van zijn handelingen heeft gemaakt, teneinde hem in staat te stellen de kracht en
de middelen van hen allen te gebruiken op de wijze die hij het meest bevorderlijk acht voor
Verschil frame/ideologie: framing gaat over taal en ideologie over ideeën hun vrede en gezamenlijke veiligheid.
Overeenkomst: beide zetten de werkelijkheid in een bepaald daglicht
2
