Samenvatting personen- en familierecht
LES 1
Personen of rechtssubjecten kunnen worden onderscheiden in natuurlijke personen (mensen van
vlees en bloed) of rechtspersonen. Art. 1:2 BW staat dat een kind waarvan de vrouw zwanger is
wordt beschouwd als geboren, zolang dit juridisch nodig is. De rechten worden erkend, als het kind
dood ter wereld komt heeft het nooit bestaan. Onder bloedverwantschap verstaat men de
betrekking tussen personen van wie de een van de ander afstamt (in rechte lijn) dit noem je
bloedverwantschap in rechte lijn of tussen personen met dezelfde stamvader (in zijlijn) dit noem je
bloedverwantschap in zijlijn het bestaan van juridische bloedverwantschap betekent het bestaan van
een rechtsverhouding tussen bloedverwanten. Aanverwantschap ontstaat door een huwelijk of gps.
In art. 1:3 BW staat hoe de graag van bloedverwantschap wordt berekend. De graden van de
bloedverwantschap bereken je door te kijken naar de geboortes, mijn kind is mijn 1 e graad
bloedverwant in rechte lijn. In de zijlijn is het je zusje nichten of neven. Een geadopteerd kind is
hetzelfde als je eigen kind. Ouders kunnen geslachtsnaam voor het kind kiezen art. 1:5 BW, er wordt
een van de geslachtsnamen van ouder gekozen, de achternaam die het eerste kind krijgt dienen de
andere kinderen ook te krijgen. De geboorteaangifte doe je bij de gemeente waar het kind is
geboren, maken de ouders geen keus dan krijgt het kind de achternaam van de vader. Als je je
voornaam wilt wijzigen moet je bij de rechter een verzoekschrift indienen art. 1:4 lid 5 BW, het moet
een geldige reden hebben bvb omdat het een beledigende naam is. Als je je geslachtsnaam wilt
wijzigen art. 1:5 jo. art. 1:7 BW moet je naar de dienst Justis en dit wordt uiteindelijk door de koning
beslist, de reden en procedure ervan staat niet in de wet maar kan door beledigende achternaam.
Het Marckx-arrest heeft een grote betekenis voor het personen- en familie recht namelijk, het
vormde de eerste stap naar erkenning. In art. 8 EHRM gaat het over de eerbieding van het familie en
gezinsleven in verband met art. 14 EVRM (verbod van discriminatie). Het arrest gaat over
discriminatie op basis van geboorte in de context van het erfrecht. Het arrest draait om de zaak van
Belgische mevrouw Marckx die als ongehuwde moeder was uitgesloten van het recht om haar
kinderen te erven. Het EVRM oordeelde dat dit een schending was.
Les 2
We kennen nu twee soorten moeders, de biologische moeder (ook wel juridische moeder genoemd)
uit wie het kind is geboren en de sociale moeder (wordt ook wel duomoeder genoemd) die ten tijde
van de geboorte met de biologische moeder gehuwd, gps zat, kind erkent of ouderschap gerechtelijk
vastgesteld. In sub b staat dan als het kind is verwekt door een kunstmatige donor bevruchting in een
Nederlandse kliniek en de gegevens zijn aangemeld bij de kliniek, kun je ook moeder worden. Het
moederschap van de vrouw uit wie het kind is geboren kan niet worden ontkend (mater semper certa
es), moederschap van duomoeder kan wel worden ontkend, en de erkenning kan worden vernietigd
op grond at zij niet de biologische moeder is art. 1:202a BW. Moeder van het kind is de vrouw uit wie
het kind is geboren art. 1:198 BW de andere juridische ouder is de man of vrouw met wie moeder is
gehuwd. Een kind kent hooguit twee juridische ouders. Bij de aangifte van geboorte moet worden
aangegeven dat er twee juridische moeders zijn. Ontkenning van het duo moederschap is niet
mogelijk als duomoeder heeft ingestemd met de kunstmatige donorbevruchting. Draagmoederschap
is juridisch gezien de moeder van het kind, de wensouders zijn genetisch de ouders van het kind.
, Het kind kan ook twee vaders hebben, dan heeft een van hen of beide het kind geadopteerd.
Er bestaat ook juridische vaderschap, art. 199 sub a BW, als een man en vrouw trouwen, maar de
vrouw is bvb getrouwd met iemand anders dan wordt de man met wie zij op het moment dat het
kind wordt geboren automatisch de juridische vader. In sub b staat dat als man en vrouw getrouwd
zijn maar haar man overlijdt binnen 306 dagen van de zwangerschap kan hij alsnog juridische vader
worden.
Buiten deze punten kan er alsnog een juridische vader/moederschap plaatsvinden namelijk:
Erkenning: art. 1:203/204 BW, als man en vrouw niet gehuwd zijn dan moet je het kind
erkennen, het is vrijwillig en kan worden opgemaakt bij de gemeente of notaris. Als
minderjarige mag je vanaf 16 jaar erkennen. Is je kind jonger dan 12 jaar dan moet moeder
toestemming verlenen voor erkenning, is kind tussen 12-15 jaar dan moet moeder en kind
toestemming geven voor erkenning. En als het kind ouder dan 16 is moet het kind alleen
toestemming geven. Ook mag er niet een te nauwe verwantschap zijn.
GVO (gerechtelijke vaststelling ouderschap): art. 1:207 BW, als vader weg gaat, is hij
alimentatieplichtig. Dit is daarom niet vrijwillig erkennen, moeder kan dit tot 15 jaar
aanvragen en kind kan dit vanaf 16 jaar doen.
Adoptie: art. 1:228 BW, je mag bvb niet je kleinkind adopteren.
Een juridisch ouderschap wordt beëindigd door rechtelijke tussenkomst art. 1:200 BW
Er is een limitatieve opsomming voor ontstaan van juridische ouderschap:
1. Geboorte (tijdens huwelijk)
2. Huwelijksouderschap en geregistreerd partnerschap
3. Erkenning
4. Gerechtelijke vaststelling
5. Adoptie
6. Moeder uit wie kind is geboren (juridische moeder)
Huwelijk: het vaderschap bij huwelijk begint bij de geboorte, voorwaarden zijn bij vader- moeder dat
het kind tijdens huwelijk of GP geboren worden, stel dat vrouw zwanger is en de man het niet weet
dan is de vader alsnog juridische vader, als die dit niet wil kan die dit ontkennen door middel van
DNA. Geboorte na ontbinding (scheiding) van het huwelijk of GP is er geen vaderschap. Als de man
van zwangere vrouw binnen 306 dagen komt te overlijden kan hij alsnog juridische vader worden art.
1:199 sub b BW voor een duomoeder geldt hetzelfde als er een anonieme donor is. Ontkenning van
ouderschap gaat via de rechter art, 1:200 lid 5 BW. Wat zijn de gevolgen van ongedaan making van
het vaderschap? De juridische band wordt onderbroken, kind heeft alleen een sub a moeder (uit wie
het kind is geboren)
Erkenning: alles over erkenning staat in art. 1:203-206 BW, vanaf akte van erkenning is er geen
terugwerkende kracht (dus vanaf dag van erkenning en werkt niet terug tot dag van geboorte), het is
een rechtshandeling art. 1:203 lid 2 BW. Je kunt voor de geboorte ook erkennen art. 1:203 lid 1 BW,
max. 2 ouders plus toestemming moeder. Een erkenning kan vernietigd worden als je geen
biologische vader/moeder bent art. 105-105a BW. 3 partijen kunnen volgens deze artikelen om
vernietig vragen:
LES 1
Personen of rechtssubjecten kunnen worden onderscheiden in natuurlijke personen (mensen van
vlees en bloed) of rechtspersonen. Art. 1:2 BW staat dat een kind waarvan de vrouw zwanger is
wordt beschouwd als geboren, zolang dit juridisch nodig is. De rechten worden erkend, als het kind
dood ter wereld komt heeft het nooit bestaan. Onder bloedverwantschap verstaat men de
betrekking tussen personen van wie de een van de ander afstamt (in rechte lijn) dit noem je
bloedverwantschap in rechte lijn of tussen personen met dezelfde stamvader (in zijlijn) dit noem je
bloedverwantschap in zijlijn het bestaan van juridische bloedverwantschap betekent het bestaan van
een rechtsverhouding tussen bloedverwanten. Aanverwantschap ontstaat door een huwelijk of gps.
In art. 1:3 BW staat hoe de graag van bloedverwantschap wordt berekend. De graden van de
bloedverwantschap bereken je door te kijken naar de geboortes, mijn kind is mijn 1 e graad
bloedverwant in rechte lijn. In de zijlijn is het je zusje nichten of neven. Een geadopteerd kind is
hetzelfde als je eigen kind. Ouders kunnen geslachtsnaam voor het kind kiezen art. 1:5 BW, er wordt
een van de geslachtsnamen van ouder gekozen, de achternaam die het eerste kind krijgt dienen de
andere kinderen ook te krijgen. De geboorteaangifte doe je bij de gemeente waar het kind is
geboren, maken de ouders geen keus dan krijgt het kind de achternaam van de vader. Als je je
voornaam wilt wijzigen moet je bij de rechter een verzoekschrift indienen art. 1:4 lid 5 BW, het moet
een geldige reden hebben bvb omdat het een beledigende naam is. Als je je geslachtsnaam wilt
wijzigen art. 1:5 jo. art. 1:7 BW moet je naar de dienst Justis en dit wordt uiteindelijk door de koning
beslist, de reden en procedure ervan staat niet in de wet maar kan door beledigende achternaam.
Het Marckx-arrest heeft een grote betekenis voor het personen- en familie recht namelijk, het
vormde de eerste stap naar erkenning. In art. 8 EHRM gaat het over de eerbieding van het familie en
gezinsleven in verband met art. 14 EVRM (verbod van discriminatie). Het arrest gaat over
discriminatie op basis van geboorte in de context van het erfrecht. Het arrest draait om de zaak van
Belgische mevrouw Marckx die als ongehuwde moeder was uitgesloten van het recht om haar
kinderen te erven. Het EVRM oordeelde dat dit een schending was.
Les 2
We kennen nu twee soorten moeders, de biologische moeder (ook wel juridische moeder genoemd)
uit wie het kind is geboren en de sociale moeder (wordt ook wel duomoeder genoemd) die ten tijde
van de geboorte met de biologische moeder gehuwd, gps zat, kind erkent of ouderschap gerechtelijk
vastgesteld. In sub b staat dan als het kind is verwekt door een kunstmatige donor bevruchting in een
Nederlandse kliniek en de gegevens zijn aangemeld bij de kliniek, kun je ook moeder worden. Het
moederschap van de vrouw uit wie het kind is geboren kan niet worden ontkend (mater semper certa
es), moederschap van duomoeder kan wel worden ontkend, en de erkenning kan worden vernietigd
op grond at zij niet de biologische moeder is art. 1:202a BW. Moeder van het kind is de vrouw uit wie
het kind is geboren art. 1:198 BW de andere juridische ouder is de man of vrouw met wie moeder is
gehuwd. Een kind kent hooguit twee juridische ouders. Bij de aangifte van geboorte moet worden
aangegeven dat er twee juridische moeders zijn. Ontkenning van het duo moederschap is niet
mogelijk als duomoeder heeft ingestemd met de kunstmatige donorbevruchting. Draagmoederschap
is juridisch gezien de moeder van het kind, de wensouders zijn genetisch de ouders van het kind.
, Het kind kan ook twee vaders hebben, dan heeft een van hen of beide het kind geadopteerd.
Er bestaat ook juridische vaderschap, art. 199 sub a BW, als een man en vrouw trouwen, maar de
vrouw is bvb getrouwd met iemand anders dan wordt de man met wie zij op het moment dat het
kind wordt geboren automatisch de juridische vader. In sub b staat dat als man en vrouw getrouwd
zijn maar haar man overlijdt binnen 306 dagen van de zwangerschap kan hij alsnog juridische vader
worden.
Buiten deze punten kan er alsnog een juridische vader/moederschap plaatsvinden namelijk:
Erkenning: art. 1:203/204 BW, als man en vrouw niet gehuwd zijn dan moet je het kind
erkennen, het is vrijwillig en kan worden opgemaakt bij de gemeente of notaris. Als
minderjarige mag je vanaf 16 jaar erkennen. Is je kind jonger dan 12 jaar dan moet moeder
toestemming verlenen voor erkenning, is kind tussen 12-15 jaar dan moet moeder en kind
toestemming geven voor erkenning. En als het kind ouder dan 16 is moet het kind alleen
toestemming geven. Ook mag er niet een te nauwe verwantschap zijn.
GVO (gerechtelijke vaststelling ouderschap): art. 1:207 BW, als vader weg gaat, is hij
alimentatieplichtig. Dit is daarom niet vrijwillig erkennen, moeder kan dit tot 15 jaar
aanvragen en kind kan dit vanaf 16 jaar doen.
Adoptie: art. 1:228 BW, je mag bvb niet je kleinkind adopteren.
Een juridisch ouderschap wordt beëindigd door rechtelijke tussenkomst art. 1:200 BW
Er is een limitatieve opsomming voor ontstaan van juridische ouderschap:
1. Geboorte (tijdens huwelijk)
2. Huwelijksouderschap en geregistreerd partnerschap
3. Erkenning
4. Gerechtelijke vaststelling
5. Adoptie
6. Moeder uit wie kind is geboren (juridische moeder)
Huwelijk: het vaderschap bij huwelijk begint bij de geboorte, voorwaarden zijn bij vader- moeder dat
het kind tijdens huwelijk of GP geboren worden, stel dat vrouw zwanger is en de man het niet weet
dan is de vader alsnog juridische vader, als die dit niet wil kan die dit ontkennen door middel van
DNA. Geboorte na ontbinding (scheiding) van het huwelijk of GP is er geen vaderschap. Als de man
van zwangere vrouw binnen 306 dagen komt te overlijden kan hij alsnog juridische vader worden art.
1:199 sub b BW voor een duomoeder geldt hetzelfde als er een anonieme donor is. Ontkenning van
ouderschap gaat via de rechter art, 1:200 lid 5 BW. Wat zijn de gevolgen van ongedaan making van
het vaderschap? De juridische band wordt onderbroken, kind heeft alleen een sub a moeder (uit wie
het kind is geboren)
Erkenning: alles over erkenning staat in art. 1:203-206 BW, vanaf akte van erkenning is er geen
terugwerkende kracht (dus vanaf dag van erkenning en werkt niet terug tot dag van geboorte), het is
een rechtshandeling art. 1:203 lid 2 BW. Je kunt voor de geboorte ook erkennen art. 1:203 lid 1 BW,
max. 2 ouders plus toestemming moeder. Een erkenning kan vernietigd worden als je geen
biologische vader/moeder bent art. 105-105a BW. 3 partijen kunnen volgens deze artikelen om
vernietig vragen:
