Hs4: Tijd van Steden en Staten, 1000-1500
Kenmerkend Aspect: Het begin van staatsvorming en centralisatie
Leg uit hoe Engelse koningen in het bezit kwamen van Franse gebieden.
- Toen de Engelse koning Eduard (die geen kinderen had) overleed in 1066, kwam
uiteindelijk na een strijd tussen de graaf Harold, Noorwegen en Normandië, Willem
de Veroveraar aan de macht in Engeland. Hij kwam uit Normandië. Hij bezette heel
Engeland en werd koning. Omdat hij al gebieden bezat in Frankrijk en later dus
koning werd van Engeland, kwamen de koningen van Engeland die Willem
opvolgden automatisch in het bezit van deze Franse gebieden.
Beschrijf voor alle drie de voorbeelden of er sprake is van staatsvorming en centralisatie.
- Engeland
Slag bij Hastings 1066. Willem de veroveraar van Normandië veroverde Engeland.
Veel Normandiërs gaan bestuursfuncties vervullen en krijgen gebieden in leen. Door
goed bestuur, belastinginning en oorlogen tegen Schotten en Ieren komt er eenheid
onder het Engelse volk. Engelse koning bezitten dus gebieden in Engelanden
Frankrijk! Gebieden in Frankrijk zijn officieel leengebieden van de Franse koning
In Engeland gaat de koning macht verliezen.In 1215 ondertekent Jan zonder Land de
Magna Carta. Deze oorkonde beperkt de macht van de koning, want:
- Hij moet vragen om belasting te mogen heffen
- Hij mag niet de rechten van steden meer opheffen
- Hij staat onder controle van het parlement (niet hetzelfde als het parlement van nu)
Er is dus wel staatsvorming maar geen centralisatie.
Strijd om Engelse bezittingen in Frankrijk zorgden wel voor eenheid onder het
Engelse volk.
- Frankrijk
Honderdjarige Oorlog zorgde onbedoeld voor de staatsvorming. Deze oorlog vereiste
veel geld en dat geld werd bijeengebracht door de steden. Met deze belastinggelden
kon de Franse koning een huurleger en ambtenaren betalen die er voor zorgden dat
er een centraal bestuur opgebouwd werd die de macht van de adel verkleinde. De
steden eisten weliswaar privileges in ruil voor die belasting, maar de koning wist de
macht van de Staten-Generaal (adel, geestelijken en steden) aan banden te leggen.
Op deze manier werd de basis gelegd voor de latere absolute macht van de koning
in Frankrijk.
- Bourgondië
Hertogen van Bourgondië wisten vanuit Frankrijk hun gebieden uit te breiden naar
Vlaanderen en Nederland door veroveringen en huwelijkspolitiek.
Kenmerkend Aspect: Het begin van staatsvorming en centralisatie
Leg uit hoe Engelse koningen in het bezit kwamen van Franse gebieden.
- Toen de Engelse koning Eduard (die geen kinderen had) overleed in 1066, kwam
uiteindelijk na een strijd tussen de graaf Harold, Noorwegen en Normandië, Willem
de Veroveraar aan de macht in Engeland. Hij kwam uit Normandië. Hij bezette heel
Engeland en werd koning. Omdat hij al gebieden bezat in Frankrijk en later dus
koning werd van Engeland, kwamen de koningen van Engeland die Willem
opvolgden automatisch in het bezit van deze Franse gebieden.
Beschrijf voor alle drie de voorbeelden of er sprake is van staatsvorming en centralisatie.
- Engeland
Slag bij Hastings 1066. Willem de veroveraar van Normandië veroverde Engeland.
Veel Normandiërs gaan bestuursfuncties vervullen en krijgen gebieden in leen. Door
goed bestuur, belastinginning en oorlogen tegen Schotten en Ieren komt er eenheid
onder het Engelse volk. Engelse koning bezitten dus gebieden in Engelanden
Frankrijk! Gebieden in Frankrijk zijn officieel leengebieden van de Franse koning
In Engeland gaat de koning macht verliezen.In 1215 ondertekent Jan zonder Land de
Magna Carta. Deze oorkonde beperkt de macht van de koning, want:
- Hij moet vragen om belasting te mogen heffen
- Hij mag niet de rechten van steden meer opheffen
- Hij staat onder controle van het parlement (niet hetzelfde als het parlement van nu)
Er is dus wel staatsvorming maar geen centralisatie.
Strijd om Engelse bezittingen in Frankrijk zorgden wel voor eenheid onder het
Engelse volk.
- Frankrijk
Honderdjarige Oorlog zorgde onbedoeld voor de staatsvorming. Deze oorlog vereiste
veel geld en dat geld werd bijeengebracht door de steden. Met deze belastinggelden
kon de Franse koning een huurleger en ambtenaren betalen die er voor zorgden dat
er een centraal bestuur opgebouwd werd die de macht van de adel verkleinde. De
steden eisten weliswaar privileges in ruil voor die belasting, maar de koning wist de
macht van de Staten-Generaal (adel, geestelijken en steden) aan banden te leggen.
Op deze manier werd de basis gelegd voor de latere absolute macht van de koning
in Frankrijk.
- Bourgondië
Hertogen van Bourgondië wisten vanuit Frankrijk hun gebieden uit te breiden naar
Vlaanderen en Nederland door veroveringen en huwelijkspolitiek.
