OWG 2.12 nageboorte tijdperk
1. De vio legt uit waarom het belangrijk is om moeder en kind niet te scheiden na geboorte.
Door huid op huid contact tussen moeder en kind of door de baby aan de borst te laten zuigen komt
er oxytocine vrij. Oxytocine kan de contractie van de uterus stimuleren. Hierdoor kan de lengte van
het 3e tijdperk verkort worden en de hoeveelheid bloedverlies verminderen.
Contractie van de uterus kan gestimuleerd worden door de baby aan de borst te laten zuigen,
waardoor oxytocine vrijkomt.
Waarom is het voor het kind ook fijn om bij moeder te zijn:
Hartslag/ stem
Warmte
Band
borstvoeding
,2. De vio legt de fysiologie van het nageboortetijdperk uit. (hoelang mag een nageboortetijdperk
duren > VIL, ook welke handgrepen toegepast kunnen worden, actief en afwachtend beleid)
De duur van de periode tussen de geboorte van het kind en de geboorte van de placenta kan precies
worden vastgesteld. De pijn is nu verdwenen. Zodra de baby is geboren, controleert men de hoogte
van de fundus uteri. De uterus verkleint zich als gevolg van retractie en contracties tot ongeveer
navelhoogte. Bij de grande multipara en bij een tweede kind in utero staat de fundus na de geboorte
van het kind vaak hoger.
De uterusinhoud wordt na de geboorte van het kind kleiner. De verkleining van de uterus treedt op
door retractie (passief) en contractie (actief, nageboorteweeën). De nageboorteweeën beginnen
meestal vijf tot tien minuten na de geboorte van het kind.
De placenta kan deze verkleining van de uterus niet volgen. De placenta gaat in plooien liggen en
achter deze plooien scheurt de placenta los van de decidua en er treedt, achter de placenta, een
bloeding op.
Als de placenta geheel of gedeeltelijk los ligt, wordt de placenta in het onderste uterussegment en de
vagina gedreven.
De intra-uteriene druk tijdens de contracties is nu veel hoger dan in het tweede tijdperk van de
baring, doordat de wand van de uterus weer dikker is geworden. De placenta kan zich niet verkleinen
en uit verscheuringen in de decidua ontstaat retroplacentair bloedverlies. Door het hematoom dat
nu gevormd wordt en door de contracties die het oppervlak van de uterus kleiner maken, wordt de
placenta in een aantal minuten losgewoeld. Het loslaten van de vliezen gaat iets langzamer. Na
gemiddeld vijftien minuten komt de placenta los van de uteruswand en wordt uitgedreven in het
onderste uterussegment (OUS).
De verkleining van de uterus treedt op door retractie (passief) en contractie (actief,
nageboorteweeën). De nageboorteweeën beginnen meestal vijf tot tien minuten na de geboorte van
het kind.
Afnavelen
Voorkeur om navelstreng te laten uitkloppen na de geboorte van alvorens af te klemmen met
navelklem. Voor afklemmen word navelstreng leeg gestreken richting baby.
Wat houdt de afname van navelstrengbloed in en hoe doe je het?
Omdat de RhD-bloedgroep bij de geboorte al bekend is, kan de navelstrengbloedbepaling op termijn
vervallen. Gedurende een overgangsperiode van een jaar bepaalt Sanquin Diagnostiek bij alle
kinderen van RhD-negatieve vrouwen nog de RhD-bloedgroep in navelstrengbloed. Deze
routinematige bepaling vervalt naar verwachting in oktober 2012. Voor meerlingen blijft de
navelstrengbloedbepaling wel bestaan. Na afloop van de evaluatieperiode (oktober 2012) wordt
besloten of de navelstrengbloedbepaling ook voor deze laatste groep kan vervallen.
Het bloed wordt uit de navelstreng afgenomen nadat het kind is geboren en de navelstreng is
afgeklemd en doorgeknipt.
, Controleren of de baarmoeder los ligt: handgreep van Küstner
Om te controleren of de placenta los of in het OUS ligt kan de handgreep van Küstner worden
gebruikt. Neem de kocher in de dominante hand en oefen lichte tractie uit nadat gecontroleerd is of
de uterus gecontraheerd is. Gelijktijdig word met de ulnaire zijde van de hand van bovenzijde van de
symfyse een coudale druk op de buikwand uitgeoefend worden. Als de placenta los ligt in de het
onderste uterussegment (OUS), komt de navelstreng naar buiten (Küstnerpositief) of verandert niet
van plaats. Als de placenta zich nog in het corpus uteri bevindt, zal de navelstreng bij deze handeling
mee naar binnen worden getrokken (Küstner-negatief). Herhaal de handgreep indien negatief na 10
min.
*Bij een niet-gecontraheerde uterus en tractie kan de uterus inversio getrokken worden.
Ligt de placenta los (aangepaste) handgreep van Baer
De handgreep van Bear word gebruikt om tegendruk te geven ter hoogte van het abdomen. Let op
voor deze handgreep moet de placenta los liggen.
De handgreep van Baer gaat als volgt in zijn werk.
Leg, ter ondersteuning van de buikspieren, de palmaire zijde
van een hand iets onder de navel, dwars op richting van de
rectusspieren.
Pak met de andere hand het uiteinde van de navelstreng ter
plaatse van de kocher en span de navelstreng voorzichtig aan.
Laat de moeder meepersen tijdens een contractie van de
uterus.
Laat de placenta langzaam geboren worden in de richting van
het baringskanaal.
Vang de placenta op met de vrije hand en laat hierbij de vliezen
langzaam volgen.
Bij een bevalling in verticale houding worden de placenta en
vliezen, onder invloed van de zwaartekracht, vaak wat sneller spontaan geboren.
1. De vio legt uit waarom het belangrijk is om moeder en kind niet te scheiden na geboorte.
Door huid op huid contact tussen moeder en kind of door de baby aan de borst te laten zuigen komt
er oxytocine vrij. Oxytocine kan de contractie van de uterus stimuleren. Hierdoor kan de lengte van
het 3e tijdperk verkort worden en de hoeveelheid bloedverlies verminderen.
Contractie van de uterus kan gestimuleerd worden door de baby aan de borst te laten zuigen,
waardoor oxytocine vrijkomt.
Waarom is het voor het kind ook fijn om bij moeder te zijn:
Hartslag/ stem
Warmte
Band
borstvoeding
,2. De vio legt de fysiologie van het nageboortetijdperk uit. (hoelang mag een nageboortetijdperk
duren > VIL, ook welke handgrepen toegepast kunnen worden, actief en afwachtend beleid)
De duur van de periode tussen de geboorte van het kind en de geboorte van de placenta kan precies
worden vastgesteld. De pijn is nu verdwenen. Zodra de baby is geboren, controleert men de hoogte
van de fundus uteri. De uterus verkleint zich als gevolg van retractie en contracties tot ongeveer
navelhoogte. Bij de grande multipara en bij een tweede kind in utero staat de fundus na de geboorte
van het kind vaak hoger.
De uterusinhoud wordt na de geboorte van het kind kleiner. De verkleining van de uterus treedt op
door retractie (passief) en contractie (actief, nageboorteweeën). De nageboorteweeën beginnen
meestal vijf tot tien minuten na de geboorte van het kind.
De placenta kan deze verkleining van de uterus niet volgen. De placenta gaat in plooien liggen en
achter deze plooien scheurt de placenta los van de decidua en er treedt, achter de placenta, een
bloeding op.
Als de placenta geheel of gedeeltelijk los ligt, wordt de placenta in het onderste uterussegment en de
vagina gedreven.
De intra-uteriene druk tijdens de contracties is nu veel hoger dan in het tweede tijdperk van de
baring, doordat de wand van de uterus weer dikker is geworden. De placenta kan zich niet verkleinen
en uit verscheuringen in de decidua ontstaat retroplacentair bloedverlies. Door het hematoom dat
nu gevormd wordt en door de contracties die het oppervlak van de uterus kleiner maken, wordt de
placenta in een aantal minuten losgewoeld. Het loslaten van de vliezen gaat iets langzamer. Na
gemiddeld vijftien minuten komt de placenta los van de uteruswand en wordt uitgedreven in het
onderste uterussegment (OUS).
De verkleining van de uterus treedt op door retractie (passief) en contractie (actief,
nageboorteweeën). De nageboorteweeën beginnen meestal vijf tot tien minuten na de geboorte van
het kind.
Afnavelen
Voorkeur om navelstreng te laten uitkloppen na de geboorte van alvorens af te klemmen met
navelklem. Voor afklemmen word navelstreng leeg gestreken richting baby.
Wat houdt de afname van navelstrengbloed in en hoe doe je het?
Omdat de RhD-bloedgroep bij de geboorte al bekend is, kan de navelstrengbloedbepaling op termijn
vervallen. Gedurende een overgangsperiode van een jaar bepaalt Sanquin Diagnostiek bij alle
kinderen van RhD-negatieve vrouwen nog de RhD-bloedgroep in navelstrengbloed. Deze
routinematige bepaling vervalt naar verwachting in oktober 2012. Voor meerlingen blijft de
navelstrengbloedbepaling wel bestaan. Na afloop van de evaluatieperiode (oktober 2012) wordt
besloten of de navelstrengbloedbepaling ook voor deze laatste groep kan vervallen.
Het bloed wordt uit de navelstreng afgenomen nadat het kind is geboren en de navelstreng is
afgeklemd en doorgeknipt.
, Controleren of de baarmoeder los ligt: handgreep van Küstner
Om te controleren of de placenta los of in het OUS ligt kan de handgreep van Küstner worden
gebruikt. Neem de kocher in de dominante hand en oefen lichte tractie uit nadat gecontroleerd is of
de uterus gecontraheerd is. Gelijktijdig word met de ulnaire zijde van de hand van bovenzijde van de
symfyse een coudale druk op de buikwand uitgeoefend worden. Als de placenta los ligt in de het
onderste uterussegment (OUS), komt de navelstreng naar buiten (Küstnerpositief) of verandert niet
van plaats. Als de placenta zich nog in het corpus uteri bevindt, zal de navelstreng bij deze handeling
mee naar binnen worden getrokken (Küstner-negatief). Herhaal de handgreep indien negatief na 10
min.
*Bij een niet-gecontraheerde uterus en tractie kan de uterus inversio getrokken worden.
Ligt de placenta los (aangepaste) handgreep van Baer
De handgreep van Bear word gebruikt om tegendruk te geven ter hoogte van het abdomen. Let op
voor deze handgreep moet de placenta los liggen.
De handgreep van Baer gaat als volgt in zijn werk.
Leg, ter ondersteuning van de buikspieren, de palmaire zijde
van een hand iets onder de navel, dwars op richting van de
rectusspieren.
Pak met de andere hand het uiteinde van de navelstreng ter
plaatse van de kocher en span de navelstreng voorzichtig aan.
Laat de moeder meepersen tijdens een contractie van de
uterus.
Laat de placenta langzaam geboren worden in de richting van
het baringskanaal.
Vang de placenta op met de vrije hand en laat hierbij de vliezen
langzaam volgen.
Bij een bevalling in verticale houding worden de placenta en
vliezen, onder invloed van de zwaartekracht, vaak wat sneller spontaan geboren.
