Hoofdstuk 2: De Attische
tragedie
Ontstaan en ontwikkeling van de Griekse tragedie
De oorsprong
Oorsprong van de tragedie: Ontstaan uit de dithyrambe, een koorlied ter ere van Dionysus,
gezongen tijdens voorjaarsfeesten in Attica.
Thespis' innovatie (ca. 534 v.Chr.):
o Introduceerde een acteur die dialogen voerde met het koor.
o De acteur speelde verschillende rollen uit het verhaal.
o Tragedies breidden zich uit naar onderwerpen buiten Dionysus.
Etymologie van 'tragedie': Betekent letterlijk 'bokkenlied' ‘τραγος ᾠδη τραγῳδια’, maar
de exacte relatie met toneel blijft onduidelijk.
De Grote Drie van de tragedie:
o Aeschylus: Introduceerde een tweede acteur. (525-456 v.Chr)
o Sophocles: Introduceerde een derde acteur. (496-406 v.Chr)
o Euripides: Vernieuwde verder. (484-406 v.Chr)
o Allen schreven in de vijfde eeuw v.Chr.
o Eerst was er maar één acteur (ὐποκριτης)
Kenmerken van Griekse tragedie:
o Bestond uit een mix van monologen, dialogen, koorliederen, dans en muziek.
o Was geschreven in versmaat, dus een vorm van poëzie.
o De rol van het koor verminderde, maar bleef aanwezig als belangrijk element.
Stof
Mythologische onderwerpen: De meeste Griekse tragedies baseerden zich op bekende
mythen, die problemen en conflicten in het menselijk bestaan weerspiegelden.
Belangrijke vragen: Tragedies behandelden vragen zoals gehoorzaamheid aan de goden en
wraak op onrecht.
Geen vaste versies van mythen: Hoewel de hoofdlijnen van de mythen bekend waren,
hadden dichters veel vrijheid in hoe ze het verhaal bewerkten.
Vergelijking met film: Net zoals bij een verfilming van een bekend boek, kende het publiek
het verhaal, maar was nieuwsgierig naar de invulling door de dichter en acteurs
Opbouw
Opbouw van een tragedie:
o Proloog (προλογος): Inleiding door een of meer acteurs, waarin de situatie en
personages worden geïntroduceerd.
o Parodos (παροδος): Koor komt op en zingt een poëtisch opkomstlied, reflecteert op
de situatie.
o Epeisodion (ἐπεισοδιον/bedrijf): Het eerste bedrijf waarin de eigenlijke handeling
begint.
o Stasimon (στασιμον): Koor zingt een lied terwijl het op dezelfde plek blijft staan.
Meerdere epeisodia en stasima wisselen elkaar af.
tragedie
Ontstaan en ontwikkeling van de Griekse tragedie
De oorsprong
Oorsprong van de tragedie: Ontstaan uit de dithyrambe, een koorlied ter ere van Dionysus,
gezongen tijdens voorjaarsfeesten in Attica.
Thespis' innovatie (ca. 534 v.Chr.):
o Introduceerde een acteur die dialogen voerde met het koor.
o De acteur speelde verschillende rollen uit het verhaal.
o Tragedies breidden zich uit naar onderwerpen buiten Dionysus.
Etymologie van 'tragedie': Betekent letterlijk 'bokkenlied' ‘τραγος ᾠδη τραγῳδια’, maar
de exacte relatie met toneel blijft onduidelijk.
De Grote Drie van de tragedie:
o Aeschylus: Introduceerde een tweede acteur. (525-456 v.Chr)
o Sophocles: Introduceerde een derde acteur. (496-406 v.Chr)
o Euripides: Vernieuwde verder. (484-406 v.Chr)
o Allen schreven in de vijfde eeuw v.Chr.
o Eerst was er maar één acteur (ὐποκριτης)
Kenmerken van Griekse tragedie:
o Bestond uit een mix van monologen, dialogen, koorliederen, dans en muziek.
o Was geschreven in versmaat, dus een vorm van poëzie.
o De rol van het koor verminderde, maar bleef aanwezig als belangrijk element.
Stof
Mythologische onderwerpen: De meeste Griekse tragedies baseerden zich op bekende
mythen, die problemen en conflicten in het menselijk bestaan weerspiegelden.
Belangrijke vragen: Tragedies behandelden vragen zoals gehoorzaamheid aan de goden en
wraak op onrecht.
Geen vaste versies van mythen: Hoewel de hoofdlijnen van de mythen bekend waren,
hadden dichters veel vrijheid in hoe ze het verhaal bewerkten.
Vergelijking met film: Net zoals bij een verfilming van een bekend boek, kende het publiek
het verhaal, maar was nieuwsgierig naar de invulling door de dichter en acteurs
Opbouw
Opbouw van een tragedie:
o Proloog (προλογος): Inleiding door een of meer acteurs, waarin de situatie en
personages worden geïntroduceerd.
o Parodos (παροδος): Koor komt op en zingt een poëtisch opkomstlied, reflecteert op
de situatie.
o Epeisodion (ἐπεισοδιον/bedrijf): Het eerste bedrijf waarin de eigenlijke handeling
begint.
o Stasimon (στασιμον): Koor zingt een lied terwijl het op dezelfde plek blijft staan.
Meerdere epeisodia en stasima wisselen elkaar af.
