Aantekeningen sporen van het heilige
Lukas Vonhout 2202026
Hoorcollege 1
Wanneer iets als werelderfgoed wordt erkend veranderd de claim over het erfgoed, het wordt
dan belangrijk voor de hele wereld en niet slechts voor de desbetreffende groep.
- Hoe kunnen we heilige plaatsen begrijpen wanneer het later als erfgoed wordt
aangeduid?
o De veranderende betekenissen die elementen van religieuze tradities
meekrijgen op het moment dat zij als erfgoed worden aangeduid.
Wat is heilig?
Rudolf Otto:
- Het heilige is een niet-rationele ervaring waarvan de oorsprong buiten het zelf ligt.
o Iets wat totaal anders is en niet in rationele begrippen te vatten is, je kunt het
alleen ervaren.
o Het is een angstaanjagend mysterie maar ook fascinerend.
Durkheim:
- De totem staat centraal. Het heilige wordt geconstrueerd op een sociale manier,
mensen vereren de totem die sociale energie krijgt door de groep.
o De totem staat echter symbool voor de gemeenschap zelf, de gemeenschap
voedt en vereert zichzelf.
- Het heilige is dus iets dat mensen creëren doordat ze bepaalde dingen apart zetten. Hij
scheidt het profane van het sacrale.
- Alles kan dan ook heilig worden door de ritualisering van de groep.
Erfgoed
Definities:
- Immaterieel of slechts materieel erfgoed? Tellen verhalen ook mee als erfgoed?
- Er is ook altijd een element van selecties in dit principe duidelijk.
Erfgoedisering:
Erfgoed is het resultaat van een selectief proces waarin ze het vormen, onderhouden en
breken.
- Representatie wanneer het erfgoed wordt.
- Hiermee kun je het ook herwaarderen.
- Ten slotte komen daar ook nieuwe omgangsvormen bij kijken en nieuwe
identiteitsvorming.
Erfgoed wordt dan ook actief georganiseerd wordt.
➔ Erfgoed is ook affectief, wat doet het met ons, hoe brengen de verhalen van erfgoed
ons in vervoering?
Daarmee wordt het ook geautoriseerd.
, Erfgoed wordt actief gemaakt, en toch ervaren wij het als iets dat écht is en niet iets dat
slechts bij elkaar gekozen en geraapt is.
➔ Erfgoed is dus niet alleen gefabriceerd → toch wordt het als écht ervaren.
o The cultural production of the real
o Het erfgoed is misschien geconstrueerd maar het gaat om hoe mensen in de
verhalen overtuigd worden van de echtheid van het erfgoed.
- Erfgoed moet dan ook als authentiek ervaren worden.
o Het verhaal dat over het erfgoed wordt verteld wordt dan ook onderzocht door
wetenschappers bv.
Authenticiteit is niet als vanzelfsprekend in erfgoed aanwezig, het wordt betwist en
altijd door sociale actoren vastgesteld.
Authenticiteit is dan ook niet inherent in het object aanwezig, het is sociaal geconstrueerd.
Religie als erfgoed?
- Een selectieve representatie van aspecten van religieuze tradities als erfgoed
o Herwaardering
o Nieuwe vormen van interactie
o Nieuwe sociale configuraties
o Vanuit een seculier perspectief → vaak vanuit seculiere instituties. De
religieuze betekenis wordt niet waardeert maar vanwege vaak culturele,
maatschappelijke of historische waarde.
- De nieuwe en de oude betekenissen blijven vaak naast elkaar bestaan.
Er vindt dan ook een transformatie van het heilige plaats wanneer iets erfgoed wordt.
- Erfgoed kunnen we zien als een vorm van heilig maken, apart zetten.
Wanneer aspecten van religie als erfgoed worden gemarkeerd wordt het als cultureel erfgoed
gedefinieerd.
Hoorcollege 2 disciplinaire benaderingen
Transformaties en vertalingen van het heilige kun je traceren.
- Er blijven sporen achter van de betekenissen die het object eerder had voordat het als
erfgoed werd bestempeld.
Dit kan onder verschillende disciplines:
Geschiedenis
Erfgoed vereist dat er verschillende tijdsperiodes worden vergeleken.
➔ Het verleden laat talloze sporen achter. De meeste sporen worden vergeten.
o De meeste sporen worden niets mee gedaan
o Sommige sporen worden herinnerd en bewaard of gemarkeerd als relevant
voor het heden.
▪ → Dan worden het historische bronnen.
Lukas Vonhout 2202026
Hoorcollege 1
Wanneer iets als werelderfgoed wordt erkend veranderd de claim over het erfgoed, het wordt
dan belangrijk voor de hele wereld en niet slechts voor de desbetreffende groep.
- Hoe kunnen we heilige plaatsen begrijpen wanneer het later als erfgoed wordt
aangeduid?
o De veranderende betekenissen die elementen van religieuze tradities
meekrijgen op het moment dat zij als erfgoed worden aangeduid.
Wat is heilig?
Rudolf Otto:
- Het heilige is een niet-rationele ervaring waarvan de oorsprong buiten het zelf ligt.
o Iets wat totaal anders is en niet in rationele begrippen te vatten is, je kunt het
alleen ervaren.
o Het is een angstaanjagend mysterie maar ook fascinerend.
Durkheim:
- De totem staat centraal. Het heilige wordt geconstrueerd op een sociale manier,
mensen vereren de totem die sociale energie krijgt door de groep.
o De totem staat echter symbool voor de gemeenschap zelf, de gemeenschap
voedt en vereert zichzelf.
- Het heilige is dus iets dat mensen creëren doordat ze bepaalde dingen apart zetten. Hij
scheidt het profane van het sacrale.
- Alles kan dan ook heilig worden door de ritualisering van de groep.
Erfgoed
Definities:
- Immaterieel of slechts materieel erfgoed? Tellen verhalen ook mee als erfgoed?
- Er is ook altijd een element van selecties in dit principe duidelijk.
Erfgoedisering:
Erfgoed is het resultaat van een selectief proces waarin ze het vormen, onderhouden en
breken.
- Representatie wanneer het erfgoed wordt.
- Hiermee kun je het ook herwaarderen.
- Ten slotte komen daar ook nieuwe omgangsvormen bij kijken en nieuwe
identiteitsvorming.
Erfgoed wordt dan ook actief georganiseerd wordt.
➔ Erfgoed is ook affectief, wat doet het met ons, hoe brengen de verhalen van erfgoed
ons in vervoering?
Daarmee wordt het ook geautoriseerd.
, Erfgoed wordt actief gemaakt, en toch ervaren wij het als iets dat écht is en niet iets dat
slechts bij elkaar gekozen en geraapt is.
➔ Erfgoed is dus niet alleen gefabriceerd → toch wordt het als écht ervaren.
o The cultural production of the real
o Het erfgoed is misschien geconstrueerd maar het gaat om hoe mensen in de
verhalen overtuigd worden van de echtheid van het erfgoed.
- Erfgoed moet dan ook als authentiek ervaren worden.
o Het verhaal dat over het erfgoed wordt verteld wordt dan ook onderzocht door
wetenschappers bv.
Authenticiteit is niet als vanzelfsprekend in erfgoed aanwezig, het wordt betwist en
altijd door sociale actoren vastgesteld.
Authenticiteit is dan ook niet inherent in het object aanwezig, het is sociaal geconstrueerd.
Religie als erfgoed?
- Een selectieve representatie van aspecten van religieuze tradities als erfgoed
o Herwaardering
o Nieuwe vormen van interactie
o Nieuwe sociale configuraties
o Vanuit een seculier perspectief → vaak vanuit seculiere instituties. De
religieuze betekenis wordt niet waardeert maar vanwege vaak culturele,
maatschappelijke of historische waarde.
- De nieuwe en de oude betekenissen blijven vaak naast elkaar bestaan.
Er vindt dan ook een transformatie van het heilige plaats wanneer iets erfgoed wordt.
- Erfgoed kunnen we zien als een vorm van heilig maken, apart zetten.
Wanneer aspecten van religie als erfgoed worden gemarkeerd wordt het als cultureel erfgoed
gedefinieerd.
Hoorcollege 2 disciplinaire benaderingen
Transformaties en vertalingen van het heilige kun je traceren.
- Er blijven sporen achter van de betekenissen die het object eerder had voordat het als
erfgoed werd bestempeld.
Dit kan onder verschillende disciplines:
Geschiedenis
Erfgoed vereist dat er verschillende tijdsperiodes worden vergeleken.
➔ Het verleden laat talloze sporen achter. De meeste sporen worden vergeten.
o De meeste sporen worden niets mee gedaan
o Sommige sporen worden herinnerd en bewaard of gemarkeerd als relevant
voor het heden.
▪ → Dan worden het historische bronnen.
