Samenvatting Pedagogiek 2
Hoofdstuk 1
Leervormen:
1. Formeel/intentioneel leren: het schoolse leren, georganiseerd onderwijs, met duidelijke
doelen, didactische ondersteuning en voldoet aan kwaliteitseisen. Hierbij wordt een erkend
certificaat of diploma behaald.
2. Informeel/incidenteel leren: leren in buitenschoolse leeromgevingen, waar vooraf geen
expliciete leerdoelen en didactische structurering aanwezig zijn. Dit is natuurlijk of spontaan
leren, leren van je vrienden in het weekend. Je krijgt geen diploma, terwijl je wel aan het
leren bent.
3. Non-formeel leren: Is doelgericht en georganiseerd, maar vindt buiten school(opleiding)
plaats. Dit zijn congressen, trainingen, cursussen, studiereizen enz.
Rijping = gedragsverandering van biologische factoren. Ontwikkeling door opeenstapeling van
leerervaringen waarbij rijping het leren mogelijk maakt. Omgevingsfactoren zijn belangrijk
Duurzaamheid = leren is een duurzame verandering in het gedrag. Dit is het wezenlijke kenmerk van
een leerresultaat (voorbeeld: kind trekt aan staart kat, kat krabt, kind doet dit niet snel nog eens ->
duurzame gedragsverandering)
Concepties =
1. Opnameconceptie: leren is het opnemen van kant-en-klare beschikbare informatie ->
memoriseren en reproduceren van aangeboden informatie
2. Constructieconceptie: leren is op actieve wijze verwerven van inzicht door aanbrengen van
relaties tussen nieuwe informatie en al aanwezige kennis in het langetermijngeheugen -> aan
nieuwe info wordt persoonlijke betekenis verleent
3. Toepassingsconceptie: leren is het kunnen toepassen/gebruiken van kennis en vaardigheden
Gericht op gebruikswaarde en nut van kennis
4. Stimuleringsconceptie: voor deze lerenden is het belangrijk om stimulansen te ontvangen om
leeractiviteiten te ontplooien. Ze moeten aangezet/geprikkeld worden om te blijven leren,
anders haken ze af.
5. Samenwerkingsconceptie: hechten veel waarde aan samenwerking met medeleerlingen en
aan het verdelen van leertaken
, Hoofdstuk 2
Inhoudsdimentie =
1. Declaratieve kennis: weten wat en hoe. Je weet feitjes, regels, termen, wetten, theorieën
enz.
2. Procedurele kennis: handelingen/vaardigheden die we volgens bepaalde regels moeten
verrichten om het gewenste leerresultaat te bereiken
3. Situationele kennis: door ervaring verworven gebruikskennis. Kennis is direct verbonden
met een situatie of context waarin declaratieve en/of procedurele kennis wordt
toegepast
Hoofdsoorten van leren:
1. Cognitief: memoriseren, verwerven van feitenkennis en inzicht bevorderend leren
2. Sociaal-affectief: ontwikkelen van het gevoelsleven, houdingen/attituden en sociale en
communicatieve vaardigheden.
Reactieve vaardigheden = als deze leerprocessen op de persoon zelf betrokken zijn
Interactieve vaardigheden = als het gaat om de relatie met de ander
3. Psychomotorisch: verwerven van automatisme op het gebied van de menselijke
motoriek. Niet meer hoeven nadenken bij uitvoeren van handelingen, fysiek of
instrumenteel.
4. Competentieleren: beroepsbekwaamheid. Het vermogen om op een creatieve en
verantwoordelijke wijze samenhangende vaardigheden, attituden, onderliggende kennis
en persoonlijke kwaliteiten aan te wenden, zodat je je functie/beroep goed vervult.
4 leerstijlen van Vermunt:
1. Cognitieve verwerking: manier waarop leerlingen leerinhouden/ervaringen verwerken ->
oppervlakkig/diepgaand? Toepassing van lesstof?
2. Regulatievoorkeur: wie het leerproces stuurt en de leerbeslissingen neemt -> leraar,
leerling of taakverdeling
3. Leermodel/leerconceptie: wat de lerende zelf onder leren verstaat -> opnemen en
reproduceren van kant-en-klare info of is leren het verlenen van persoonlijke betekenis
aan nieuw info/ervaringen
4. Leeroriëntatie: geheel van verwachtingen, motieven, houdingen en persoonlijke
doelstellingen omtrent eigen leren -> leer ik omdat ik geïnteresseerd ben in leerinhoud of
alleen om een diploma te behalen.
Ervaringsleren volgens Kolb waarbij een beroep wordt gedaan op de volgende cognitieve
vaardigheden en leeractiviteiten:
- Opdoen van, omgaan met en het openstaan voor nieuwe, concrete ervaringen
- Reflectief observeren. Opgedane ervaringen en observaties worden vanuit diverse
perspectieven aan een beschouwing onderworpen en beoordeeld
- Abstraheren en conceptualiseren. M.b.v. begrippen/concepten worden ervaringen en
waarnemingen geïntegreerd in een bestaande theorie of gecomponeerd tot een nieuwe
theorie.
- Actief experimenteren. Ontwikkelde/gewijzigde theorieën en opvattingen past men toe in
nieuwe situaties.
Hoofdstuk 1
Leervormen:
1. Formeel/intentioneel leren: het schoolse leren, georganiseerd onderwijs, met duidelijke
doelen, didactische ondersteuning en voldoet aan kwaliteitseisen. Hierbij wordt een erkend
certificaat of diploma behaald.
2. Informeel/incidenteel leren: leren in buitenschoolse leeromgevingen, waar vooraf geen
expliciete leerdoelen en didactische structurering aanwezig zijn. Dit is natuurlijk of spontaan
leren, leren van je vrienden in het weekend. Je krijgt geen diploma, terwijl je wel aan het
leren bent.
3. Non-formeel leren: Is doelgericht en georganiseerd, maar vindt buiten school(opleiding)
plaats. Dit zijn congressen, trainingen, cursussen, studiereizen enz.
Rijping = gedragsverandering van biologische factoren. Ontwikkeling door opeenstapeling van
leerervaringen waarbij rijping het leren mogelijk maakt. Omgevingsfactoren zijn belangrijk
Duurzaamheid = leren is een duurzame verandering in het gedrag. Dit is het wezenlijke kenmerk van
een leerresultaat (voorbeeld: kind trekt aan staart kat, kat krabt, kind doet dit niet snel nog eens ->
duurzame gedragsverandering)
Concepties =
1. Opnameconceptie: leren is het opnemen van kant-en-klare beschikbare informatie ->
memoriseren en reproduceren van aangeboden informatie
2. Constructieconceptie: leren is op actieve wijze verwerven van inzicht door aanbrengen van
relaties tussen nieuwe informatie en al aanwezige kennis in het langetermijngeheugen -> aan
nieuwe info wordt persoonlijke betekenis verleent
3. Toepassingsconceptie: leren is het kunnen toepassen/gebruiken van kennis en vaardigheden
Gericht op gebruikswaarde en nut van kennis
4. Stimuleringsconceptie: voor deze lerenden is het belangrijk om stimulansen te ontvangen om
leeractiviteiten te ontplooien. Ze moeten aangezet/geprikkeld worden om te blijven leren,
anders haken ze af.
5. Samenwerkingsconceptie: hechten veel waarde aan samenwerking met medeleerlingen en
aan het verdelen van leertaken
, Hoofdstuk 2
Inhoudsdimentie =
1. Declaratieve kennis: weten wat en hoe. Je weet feitjes, regels, termen, wetten, theorieën
enz.
2. Procedurele kennis: handelingen/vaardigheden die we volgens bepaalde regels moeten
verrichten om het gewenste leerresultaat te bereiken
3. Situationele kennis: door ervaring verworven gebruikskennis. Kennis is direct verbonden
met een situatie of context waarin declaratieve en/of procedurele kennis wordt
toegepast
Hoofdsoorten van leren:
1. Cognitief: memoriseren, verwerven van feitenkennis en inzicht bevorderend leren
2. Sociaal-affectief: ontwikkelen van het gevoelsleven, houdingen/attituden en sociale en
communicatieve vaardigheden.
Reactieve vaardigheden = als deze leerprocessen op de persoon zelf betrokken zijn
Interactieve vaardigheden = als het gaat om de relatie met de ander
3. Psychomotorisch: verwerven van automatisme op het gebied van de menselijke
motoriek. Niet meer hoeven nadenken bij uitvoeren van handelingen, fysiek of
instrumenteel.
4. Competentieleren: beroepsbekwaamheid. Het vermogen om op een creatieve en
verantwoordelijke wijze samenhangende vaardigheden, attituden, onderliggende kennis
en persoonlijke kwaliteiten aan te wenden, zodat je je functie/beroep goed vervult.
4 leerstijlen van Vermunt:
1. Cognitieve verwerking: manier waarop leerlingen leerinhouden/ervaringen verwerken ->
oppervlakkig/diepgaand? Toepassing van lesstof?
2. Regulatievoorkeur: wie het leerproces stuurt en de leerbeslissingen neemt -> leraar,
leerling of taakverdeling
3. Leermodel/leerconceptie: wat de lerende zelf onder leren verstaat -> opnemen en
reproduceren van kant-en-klare info of is leren het verlenen van persoonlijke betekenis
aan nieuw info/ervaringen
4. Leeroriëntatie: geheel van verwachtingen, motieven, houdingen en persoonlijke
doelstellingen omtrent eigen leren -> leer ik omdat ik geïnteresseerd ben in leerinhoud of
alleen om een diploma te behalen.
Ervaringsleren volgens Kolb waarbij een beroep wordt gedaan op de volgende cognitieve
vaardigheden en leeractiviteiten:
- Opdoen van, omgaan met en het openstaan voor nieuwe, concrete ervaringen
- Reflectief observeren. Opgedane ervaringen en observaties worden vanuit diverse
perspectieven aan een beschouwing onderworpen en beoordeeld
- Abstraheren en conceptualiseren. M.b.v. begrippen/concepten worden ervaringen en
waarnemingen geïntegreerd in een bestaande theorie of gecomponeerd tot een nieuwe
theorie.
- Actief experimenteren. Ontwikkelde/gewijzigde theorieën en opvattingen past men toe in
nieuwe situaties.
