Inhoudsopgave
College 1 + werkgroep 1 ....................................................................................................... 2
College 2 .............................................................................................................................. 2
Werkgroep 3 ......................................................................................................................... 3
College 3 .............................................................................................................................. 4
DC2 Sociale theorieën van ziekte en zorg ............................................................................. 5
DC3 Arts-patiëntrelaties ...................................................................................................... 6
DC4 Ziektegedrag en zorggebruik ......................................................................................... 8
Werkgroep 5 ......................................................................................................................... 9
Werkgroep 6 ....................................................................................................................... 10
College 5 ............................................................................................................................ 11
DC6 Wat telt als een stoornis? ........................................................................................... 12
Werkgroep 9 ....................................................................................................................... 12
DC7 Epidemiologie en maten van gezondheid ................................................................... 13
DC8 Gezondheidsverschillen ............................................................................................. 14
Werkgroep 10 ..................................................................................................................... 15
College 9 ............................................................................................................................ 15
Werkgroep 11 ..................................................................................................................... 15
DC9 Gezondheidsgedrag + werkgroep 12 ........................................................................... 16
College 10 + werkgroep 13 ................................................................................................. 17
1
,College 1 + werkgroep 1
Biomedisch model: ziekte is een storing van een normaal functionerend organisme, met als
oorzaak verstoorde biologische/lichamelijke processen. Gezondheid is de afwezigheid van
ziekte. De focus ligt hierbij op de behandeling van het lichaam door een arts en preventie door
het wegnemen van oorzaken.
Biopsychosociaal model: Ziekte en gezondheid zijn continuüm (ononderbroken reeks). De
focus ligt op het samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren bij ontstaan en
beloop van ziekte en gezondheid en op verschillende aangrijpingspunten voor ziektepreventie en
gezondheidsbevordering.
Er zijn verschillende perspectieven op ziekte:
Disease: medisch-professioneel perspectief, objectieve biologische afwijkingen.
Illness: ik-perspectief, subjectieve ziekte-ervaring, zich ziek voelen.
Sickness: sociaal perspectief, zieke-rol, sociale normen, stigmatisering. Wanneer ziet de
maatschappij je als ziek?
Deze perspectieven hangen met elkaar samen en zijn tegelijkertijd onafhankelijk van elkaar.
Bijv.: vroeger was homoseksualiteit een ziekte (sickness). Er was geen sprake van disease, deze
twee verschillen dus van elkaar. Hier zit dus verschil tussen.
Gezondheid (WHO definitie) is een toestand van volledig lichamelijke, geestelijke en
sociaal/maatschappelijk welbevinden en niet slechts de afwezigheid van ziekte of gebrek. Bijna
niemand is volgens deze definitie volledig gezond.
Gezondheid (Huber definitie) (nieuwe definitie) is het vermogen om zich aan te passen en een
eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, mentale en fysieke uitdagingen van het leven
(positieve gezondheid).
Volgens de definitie van WHO moet je op alle aspecten 100% gezond zijn. De definitie van Huber
is een reactie hierop: als iemand tegenover uitdagingen staat, is iemand gezond als diegene hier
goed mee om kan gaan.
Erkenning van een ziektelabel is belangrijk, omdat je dan recht hebt op financiële vergoedingen.
Ook is het fijn om te horen dat je je niet aanstelt. Tot slot zorgt het voor afbakening van het
medische domein.
Boorses naturalistische theorie: volgens deze theorie moeten ziekte en gezondheid worden
afgemeten aan het statistische en biologisch gezien normale functioneren van het organisme.
Nordenfelts normativistische theorie: definieert gezondheid als iemands vermogen om onder
normale omstandigheden voor hem of haar essentiële doelen te bereiken die een minimaal
niveau van welbevinden of geluk bewerkstelligen.
Sociaal-constructivisme: Wat een ziekte is, wordt volgens deze benadering (mede) bepaald
door de maatschappij waarin we leven, en door de vraag wat in die maatschappij als goed of
slecht wordt gezien, als normaal of abnormaal, wenselijk of onwenselijk. Wat ziekte is, valt
volgens deze visie niet vast te stellen los van de maatschappelijke context.
College 2
In de WGBO worden allerlei algemene aspecten van de relatie tussen patiënt en behandelaar
geregeld, zoals informatierecht, toestemming voor behandeling, goedhulpverlenerschap,
dossiervoering, beroepsgeheim en vertegenwoordiging van wilsonbekwame patiënten. Het is de
algemene wet inzake patiëntenrechten.
2
, Werkgroep 3
Conrad en Stults: In het hoofdstuk wordt onderzocht hoe internetgebruik de ervaring van ziekte
heeft veranderd. Het internet is een belangrijke bron geworden voor medische informatie en
gezondheid gerelateerde kennis. Online ondersteuningsgroepen zijn een cruciaal aspect
geworden van hoe mensen omgaan met chronische ziekten en medische problemen.
De term “e-patiënt” verwijst naar mensen die actief online zoeken naar gezondheidsinformatie
en betrokken zijn bij hun eigen zorgtraject. Vaak zijn zij beter geïnformeerd dan een arts. Dit heeft
geleid tot een verschuiving in de machtsverhoudingen tussen patiënt en arts, waarbij patiënten
steeds vaker als experts over hun eigen gezondheid worden gezien. Er is echter ook vaak sprake
van onjuiste of misleidende informatie die kan leiden tot angst of ongeschikte behandelingen.
Het internet heeft de traditionele autoriteit van medische professionals uitgedaagd. Patiënten
kunnen bij dezelfde informatie als artsen, waardoor artsen onder druk kunnen staan om
patiënten meer bij hun zorg te betrekken en hen te zien als partners i.p.v. ontvangers van zorg.
De toekomstige richting van het onderzoek richt zich op het begrijpen van de
langetermijneffecten van internetgebruik op de beleving van ziekte, de invloed op de arts-
patiëntrelatie en hoe digitale tools het welzijn van patiënten kunnen verbeteren.
Evers: Cognitie is het vermogen tot begrijpen en tot kennisverwerving. Cognities bepalen hoe
mensen reageren op symptomen, ziekten en behandelingen. Een patiënt kan bijvoorbeeld angst
ervaren bij een diagnose. De medische psychologie onderzoekt manieren om onjuiste gedachtes
te identificeren en veranderen, zoals cognitieve gedragstherapie. Patiënteneducatie is een
belangrijk aspect van het begrijpen en aanpassen van cognities. Door patiënten juist te
informeren zullen irrationele angsten verminderd worden.
Solberg Nes en Segerstrom: In de studie wordt onderzocht hoe optimisme een belangrijke factor
is bij coping-strategieën. Optimisme is de neiging om positieve verwachtingen te hebben over
de toekomst. Optimistische mensen zien stressvolle situaties eerder als uitdagingen dan als
bedreigingen, wat hen helpt om positiever en doelgerichter te blijven.
Probleemgerichte coping: gericht op het oplossen of verminderen van de oorzaak van stress.
Emotiegerichte coping: gericht op het reguleren van emoties die met stress gepaard gaan.
Vermijdende coping: het vermijden of ontkennen van de stressvolle situatie.
Optimisten maken vaker gebruik van probleemgerichte en emotiegerichte coping,
Optimisten vertonen doorgaans een betere gezondheidstoestand en hebben een lager risico op
het ontwikkelen van chronische ziekten. Een té optimistische houding kan leiden tot
onderschatting van risico’s of een gebrek aan voorbereiding op mogelijke tegenslagen.
P. Dijkstra: De auteur behandelt het belang van sociale relaties en hun impact op het menselijk
functioneren. Ze bieden emotionele steun en dragen bij aan de persoonlijke ontwikkeling. De
relaties hebben ook een functionele rol door een buffer te zijn tegen psychologische problemen.
Goede sociale relaties hebben een positief effect op de gezondheid en levensduur. De kwaliteit
van sociale relaties is belangrijker dan de kwantiteit. Sterke banden, zoals familie en goede
vrienden, bieden diepe emotionele steun, terwijl zwakke banden (zoals kennissen) nuttig
kunnen zijn voor informele hulp en toegang tot nieuwe informatie of kansen.
3
College 1 + werkgroep 1 ....................................................................................................... 2
College 2 .............................................................................................................................. 2
Werkgroep 3 ......................................................................................................................... 3
College 3 .............................................................................................................................. 4
DC2 Sociale theorieën van ziekte en zorg ............................................................................. 5
DC3 Arts-patiëntrelaties ...................................................................................................... 6
DC4 Ziektegedrag en zorggebruik ......................................................................................... 8
Werkgroep 5 ......................................................................................................................... 9
Werkgroep 6 ....................................................................................................................... 10
College 5 ............................................................................................................................ 11
DC6 Wat telt als een stoornis? ........................................................................................... 12
Werkgroep 9 ....................................................................................................................... 12
DC7 Epidemiologie en maten van gezondheid ................................................................... 13
DC8 Gezondheidsverschillen ............................................................................................. 14
Werkgroep 10 ..................................................................................................................... 15
College 9 ............................................................................................................................ 15
Werkgroep 11 ..................................................................................................................... 15
DC9 Gezondheidsgedrag + werkgroep 12 ........................................................................... 16
College 10 + werkgroep 13 ................................................................................................. 17
1
,College 1 + werkgroep 1
Biomedisch model: ziekte is een storing van een normaal functionerend organisme, met als
oorzaak verstoorde biologische/lichamelijke processen. Gezondheid is de afwezigheid van
ziekte. De focus ligt hierbij op de behandeling van het lichaam door een arts en preventie door
het wegnemen van oorzaken.
Biopsychosociaal model: Ziekte en gezondheid zijn continuüm (ononderbroken reeks). De
focus ligt op het samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren bij ontstaan en
beloop van ziekte en gezondheid en op verschillende aangrijpingspunten voor ziektepreventie en
gezondheidsbevordering.
Er zijn verschillende perspectieven op ziekte:
Disease: medisch-professioneel perspectief, objectieve biologische afwijkingen.
Illness: ik-perspectief, subjectieve ziekte-ervaring, zich ziek voelen.
Sickness: sociaal perspectief, zieke-rol, sociale normen, stigmatisering. Wanneer ziet de
maatschappij je als ziek?
Deze perspectieven hangen met elkaar samen en zijn tegelijkertijd onafhankelijk van elkaar.
Bijv.: vroeger was homoseksualiteit een ziekte (sickness). Er was geen sprake van disease, deze
twee verschillen dus van elkaar. Hier zit dus verschil tussen.
Gezondheid (WHO definitie) is een toestand van volledig lichamelijke, geestelijke en
sociaal/maatschappelijk welbevinden en niet slechts de afwezigheid van ziekte of gebrek. Bijna
niemand is volgens deze definitie volledig gezond.
Gezondheid (Huber definitie) (nieuwe definitie) is het vermogen om zich aan te passen en een
eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, mentale en fysieke uitdagingen van het leven
(positieve gezondheid).
Volgens de definitie van WHO moet je op alle aspecten 100% gezond zijn. De definitie van Huber
is een reactie hierop: als iemand tegenover uitdagingen staat, is iemand gezond als diegene hier
goed mee om kan gaan.
Erkenning van een ziektelabel is belangrijk, omdat je dan recht hebt op financiële vergoedingen.
Ook is het fijn om te horen dat je je niet aanstelt. Tot slot zorgt het voor afbakening van het
medische domein.
Boorses naturalistische theorie: volgens deze theorie moeten ziekte en gezondheid worden
afgemeten aan het statistische en biologisch gezien normale functioneren van het organisme.
Nordenfelts normativistische theorie: definieert gezondheid als iemands vermogen om onder
normale omstandigheden voor hem of haar essentiële doelen te bereiken die een minimaal
niveau van welbevinden of geluk bewerkstelligen.
Sociaal-constructivisme: Wat een ziekte is, wordt volgens deze benadering (mede) bepaald
door de maatschappij waarin we leven, en door de vraag wat in die maatschappij als goed of
slecht wordt gezien, als normaal of abnormaal, wenselijk of onwenselijk. Wat ziekte is, valt
volgens deze visie niet vast te stellen los van de maatschappelijke context.
College 2
In de WGBO worden allerlei algemene aspecten van de relatie tussen patiënt en behandelaar
geregeld, zoals informatierecht, toestemming voor behandeling, goedhulpverlenerschap,
dossiervoering, beroepsgeheim en vertegenwoordiging van wilsonbekwame patiënten. Het is de
algemene wet inzake patiëntenrechten.
2
, Werkgroep 3
Conrad en Stults: In het hoofdstuk wordt onderzocht hoe internetgebruik de ervaring van ziekte
heeft veranderd. Het internet is een belangrijke bron geworden voor medische informatie en
gezondheid gerelateerde kennis. Online ondersteuningsgroepen zijn een cruciaal aspect
geworden van hoe mensen omgaan met chronische ziekten en medische problemen.
De term “e-patiënt” verwijst naar mensen die actief online zoeken naar gezondheidsinformatie
en betrokken zijn bij hun eigen zorgtraject. Vaak zijn zij beter geïnformeerd dan een arts. Dit heeft
geleid tot een verschuiving in de machtsverhoudingen tussen patiënt en arts, waarbij patiënten
steeds vaker als experts over hun eigen gezondheid worden gezien. Er is echter ook vaak sprake
van onjuiste of misleidende informatie die kan leiden tot angst of ongeschikte behandelingen.
Het internet heeft de traditionele autoriteit van medische professionals uitgedaagd. Patiënten
kunnen bij dezelfde informatie als artsen, waardoor artsen onder druk kunnen staan om
patiënten meer bij hun zorg te betrekken en hen te zien als partners i.p.v. ontvangers van zorg.
De toekomstige richting van het onderzoek richt zich op het begrijpen van de
langetermijneffecten van internetgebruik op de beleving van ziekte, de invloed op de arts-
patiëntrelatie en hoe digitale tools het welzijn van patiënten kunnen verbeteren.
Evers: Cognitie is het vermogen tot begrijpen en tot kennisverwerving. Cognities bepalen hoe
mensen reageren op symptomen, ziekten en behandelingen. Een patiënt kan bijvoorbeeld angst
ervaren bij een diagnose. De medische psychologie onderzoekt manieren om onjuiste gedachtes
te identificeren en veranderen, zoals cognitieve gedragstherapie. Patiënteneducatie is een
belangrijk aspect van het begrijpen en aanpassen van cognities. Door patiënten juist te
informeren zullen irrationele angsten verminderd worden.
Solberg Nes en Segerstrom: In de studie wordt onderzocht hoe optimisme een belangrijke factor
is bij coping-strategieën. Optimisme is de neiging om positieve verwachtingen te hebben over
de toekomst. Optimistische mensen zien stressvolle situaties eerder als uitdagingen dan als
bedreigingen, wat hen helpt om positiever en doelgerichter te blijven.
Probleemgerichte coping: gericht op het oplossen of verminderen van de oorzaak van stress.
Emotiegerichte coping: gericht op het reguleren van emoties die met stress gepaard gaan.
Vermijdende coping: het vermijden of ontkennen van de stressvolle situatie.
Optimisten maken vaker gebruik van probleemgerichte en emotiegerichte coping,
Optimisten vertonen doorgaans een betere gezondheidstoestand en hebben een lager risico op
het ontwikkelen van chronische ziekten. Een té optimistische houding kan leiden tot
onderschatting van risico’s of een gebrek aan voorbereiding op mogelijke tegenslagen.
P. Dijkstra: De auteur behandelt het belang van sociale relaties en hun impact op het menselijk
functioneren. Ze bieden emotionele steun en dragen bij aan de persoonlijke ontwikkeling. De
relaties hebben ook een functionele rol door een buffer te zijn tegen psychologische problemen.
Goede sociale relaties hebben een positief effect op de gezondheid en levensduur. De kwaliteit
van sociale relaties is belangrijker dan de kwantiteit. Sterke banden, zoals familie en goede
vrienden, bieden diepe emotionele steun, terwijl zwakke banden (zoals kennissen) nuttig
kunnen zijn voor informele hulp en toegang tot nieuwe informatie of kansen.
3
