PRESTATIEMANAGEMENT
PRESTATIEMANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR – HC 1 + HC 2
Definitie:
Prestatiemanagement is het proces waarin
sturing van de organisatie plaatsvindt door Missie
het systematisch vaststellen van missie, Visie
strategie en doelstellingen van de organisatie, Waarden
Strategisch
deze vervolgens te vertalen naar alle
organisatieniveaus en meetbaar te maken Strategische positionering
door rapportages van kritische succesfactoren
Strategische doelstellingen
en prestatie-indicatoren om uiteindelijk actie
Operationele doelstellingen Tactisch
te kunnen ondernemen voor bijsturing van de
organisatie. Projecten & processen
Operationeel
Implementatie, opvolging & bijsturing
Bovenaan beginnen: strategie
vertalen naar alle organisatieniveau
Meten of het doel bepaald is en eventueel bijsturen
INTRODUCTIE – STRATEGIE
Performance management is geen controle-instrument maar een besturingssysteem.
Wat is prestatiemanagement
Niet:
o Het controleren van de individuele prestaties met de bedoeling hun uitgevoerd werk te controleren
Geen individuele prestaties, maar wel de doelstelling van het team
De richting waarin je als organisatie evolueert is een team-effort en geen
verantwoordelijkheid van één individu
o Niet controleren en straffen
o Geen hulpmiddel om de missie en visie van de organisatie te formuleren
Wel:
o Een systeem om na te gaan of de organisatie in de juiste richting evolueert
o Systeem dat duidelijk maakt wanneer bijsturing noodzakelijk is
o Meten van doelstellingen van de organisatie waar je als team voor gaat
o Vooruitgang inschatten van zowel financiële als niet-financiële doelstellingen
Vb. klantentevredenheid, medewerkers …
o Hulpmiddel om de missie en visie van de organisatie te implementeren
Formuleren gaat hieraan vooraf
Vooraleer je start met het formuleren van doelstelling, moet er eerst consensus zijn over de
missie en visie van de organisatie
Zolang je de richting niet kent, kan je ook geen doelstellingen formuleren → neuzen in
dezelfde/juiste richting
o Met de bestaande middelen verstandiger werken
Inzetten op processen/projecten die bijdragen aan de strategie
1
,Balanced Scorecard (bestaande systemen)
Evaluatiehulpmiddel voor managers → niet enkel op financiële prestaties maar ook andere
worden meegenomen
Uniek voor ieder bedrijf
Vertaling van de strategische doelen in concrete en meetbare parameters →
onderverdeeld in 4 perspectieven:
o Financieel perspectief : aantrekkelijkheid voor aandeelhouders
o Klantperspectief : klanttevredenheidsonderzoek
o Perspectief van interne processen (vb. doorlooptijden)
o Leer- en groeiperspectief (vb. opleidingen)
Gebalanceerde set van doelstellingen → balanced scorecard
Evenwicht tussen de aandachtspunten van een organisatie
BSC → evolutie in de implementatie van de strategie bijsturen
Belangrijk: niet enkel lange strategische doelstellingen maar
ook strategische doelstellingen op korte termijn
Link met strategie
Weten waar je naartoe gaat → strategie moet goed bepaald worden zodat je goed je prestatiemanagement
kan neerzetten
Strategie
Duidelijk van wat je wil zijn als bedrijf en deze ook duidelijk communiceren naar de consument
Alle neuzen naar dezelfde richting
o Iedereen binnen het bedrijf weet welke strategie er gevolgd moet worden
o Strategie ook implementeren en vertalen naar alle medewerkers binnen de organisatie
o Vertaling naar de werkvloer
Sturing: medewerkers blijven in die bepaalde strategie werken
Duidelijk communiceren waarvoor je staat
Prestatiemanagement zijn de stappen die je gaat zetten om de strategie te realiseren
→ bedrijven focussen soms teveel op 1 bepaalde stap, maar dat is niet de strategie
Missie – Wat is het?
De fundamentele bestaansreden van de organisatie
Kernachtig (1 of 2 zinnen)
Wat we aanbieden aan de maatschappij
Uitdagend en inspirerend (!!!)
Schrap de naam en het moet nòg herkenbaar zijn
Voorbeeld IKEA:
→ Een ruim assortiment van goed ontworpen, functionele woninginrichtingsproducten aanbieden tegen zo laag
mogelijke prijzen, zodat zo veel mogelijk mensen ze kunnen betalen.
Visie – Wat willen we zijn?
2
, Geeft aan waar de organisatie naartoe wil
Is een motor voor verandering, een bron van inspiratie
Is een ambitieus doel
o Kracht van een visie: ambitieus en praktische onbereikbaar maar toch ook net niet
o Realistisch en concreet om strategische doelstellingen aan vast te hangen
Voorbeeld IKEA → Een beter dagelijks leven creëren voor zo veel mogelijk mensen
Missie: waar staat het bedrijf voor
Visie: waar willen we als bedrijf naartoe → niet over de stappen die we gaan ondernemen (= doelstellingen)
Waarden
= basisprincipes
Vertellen klanten en medewerkers waarvoor het bedrijf staat
Beslissingen zullen in lijn liggen met de waarden van de organisatie
Is wat ons verbindt
Geeft richting aan gedrag
o Waarden zijn pas geloofwaardig als ze in de praktijk worden nageleefd
o Concreet maken door te vertalen naar gedrag
o Duidelijk maken aan wn’s welk gedrag van hen verwacht wordt
VAN STRATEGIE NAAR DOELSTELLINGEN EN PROCESSEN
Strategische doelstellingen
Wat?
o Prioriteiten/doelen die helpen om de visie te realiseren
o De oplossingen die we definiëren om de visie waar te maken
o Doelstellingen op hoog niveau
o Binnen 3 tot 5 jaar (LT doelen)
o Concreet formuleren zodat je een proces of project ervoor kunt opzetten
o Deze doelstellingen zijn voor de pijlen/mijlpalen
o Richting geven aan medewerkers op de werkvloer en hoe ze zich moeten gedragen
Vertrekken vanuit de SWOT analyse
o Intern: sterktes en zwaktes
o Extern: opportuniteiten en bedenkingen
Vb. :
Communicatie klaar maken van de strategie
3
, → Iedereen binnen de organisatie moet de doelen kennen en zo bijdragen aan de strategie
Operationele doelstellingen
Wat?
o = concrete vertaling van de strategische doelstellingen
o Welke stappen moet de organisatie doen om de strategische doelstelling te bereiken
o Oplossingen om de visie te realiseren
o Deeldoelstellingen van de strategische doelstellingen
o !!! SMART geformuleerd
o Aangeven tegen wanneer de doelstelling bereikt zal zijn en hoe je dat gaat meten (vb. score 9/10)
Hoe?
o Retrospectief geformuleerd = alsof je de terugkijkt op de verwezenlijking
o Lager beleidsniveau
o Dient ter uitvoering van een strategische doelstelling
o Uitvoeren van de operationele doelstelling is een tussenstap in het realiseren van de strategische
doelstelling
Duidelijke link
o Processen en projecten opstellen (acties formuleren) → acties op 1 à 2 jaar (KT)
o Duidelijke resultaatsverwachtingen
Voorbeelden:
Verschil tussen strategische en operationele doelstellingen
Strategische doelstelling Operationele doelstelling
Termijn Lange termijn Korte termijn (1-2 jaar)
Reikwijdte Impact op de gehele organisatie Impact op een bepaald team, aspect of
onderdeel van de organisatie
Doel Hoofddoel: wat willen we bereiken op het Deeldoel / tussentijdse doelen: wat moeten we
eind (= visie) bereiken om het eindresultaat te halen
Link naar Missie, visie en beleidskeuzes Relatie met doelgroep
Vertaling van de strategie naar de werkvloer
Een strategie op niveau van de organisatie
4
PRESTATIEMANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR – HC 1 + HC 2
Definitie:
Prestatiemanagement is het proces waarin
sturing van de organisatie plaatsvindt door Missie
het systematisch vaststellen van missie, Visie
strategie en doelstellingen van de organisatie, Waarden
Strategisch
deze vervolgens te vertalen naar alle
organisatieniveaus en meetbaar te maken Strategische positionering
door rapportages van kritische succesfactoren
Strategische doelstellingen
en prestatie-indicatoren om uiteindelijk actie
Operationele doelstellingen Tactisch
te kunnen ondernemen voor bijsturing van de
organisatie. Projecten & processen
Operationeel
Implementatie, opvolging & bijsturing
Bovenaan beginnen: strategie
vertalen naar alle organisatieniveau
Meten of het doel bepaald is en eventueel bijsturen
INTRODUCTIE – STRATEGIE
Performance management is geen controle-instrument maar een besturingssysteem.
Wat is prestatiemanagement
Niet:
o Het controleren van de individuele prestaties met de bedoeling hun uitgevoerd werk te controleren
Geen individuele prestaties, maar wel de doelstelling van het team
De richting waarin je als organisatie evolueert is een team-effort en geen
verantwoordelijkheid van één individu
o Niet controleren en straffen
o Geen hulpmiddel om de missie en visie van de organisatie te formuleren
Wel:
o Een systeem om na te gaan of de organisatie in de juiste richting evolueert
o Systeem dat duidelijk maakt wanneer bijsturing noodzakelijk is
o Meten van doelstellingen van de organisatie waar je als team voor gaat
o Vooruitgang inschatten van zowel financiële als niet-financiële doelstellingen
Vb. klantentevredenheid, medewerkers …
o Hulpmiddel om de missie en visie van de organisatie te implementeren
Formuleren gaat hieraan vooraf
Vooraleer je start met het formuleren van doelstelling, moet er eerst consensus zijn over de
missie en visie van de organisatie
Zolang je de richting niet kent, kan je ook geen doelstellingen formuleren → neuzen in
dezelfde/juiste richting
o Met de bestaande middelen verstandiger werken
Inzetten op processen/projecten die bijdragen aan de strategie
1
,Balanced Scorecard (bestaande systemen)
Evaluatiehulpmiddel voor managers → niet enkel op financiële prestaties maar ook andere
worden meegenomen
Uniek voor ieder bedrijf
Vertaling van de strategische doelen in concrete en meetbare parameters →
onderverdeeld in 4 perspectieven:
o Financieel perspectief : aantrekkelijkheid voor aandeelhouders
o Klantperspectief : klanttevredenheidsonderzoek
o Perspectief van interne processen (vb. doorlooptijden)
o Leer- en groeiperspectief (vb. opleidingen)
Gebalanceerde set van doelstellingen → balanced scorecard
Evenwicht tussen de aandachtspunten van een organisatie
BSC → evolutie in de implementatie van de strategie bijsturen
Belangrijk: niet enkel lange strategische doelstellingen maar
ook strategische doelstellingen op korte termijn
Link met strategie
Weten waar je naartoe gaat → strategie moet goed bepaald worden zodat je goed je prestatiemanagement
kan neerzetten
Strategie
Duidelijk van wat je wil zijn als bedrijf en deze ook duidelijk communiceren naar de consument
Alle neuzen naar dezelfde richting
o Iedereen binnen het bedrijf weet welke strategie er gevolgd moet worden
o Strategie ook implementeren en vertalen naar alle medewerkers binnen de organisatie
o Vertaling naar de werkvloer
Sturing: medewerkers blijven in die bepaalde strategie werken
Duidelijk communiceren waarvoor je staat
Prestatiemanagement zijn de stappen die je gaat zetten om de strategie te realiseren
→ bedrijven focussen soms teveel op 1 bepaalde stap, maar dat is niet de strategie
Missie – Wat is het?
De fundamentele bestaansreden van de organisatie
Kernachtig (1 of 2 zinnen)
Wat we aanbieden aan de maatschappij
Uitdagend en inspirerend (!!!)
Schrap de naam en het moet nòg herkenbaar zijn
Voorbeeld IKEA:
→ Een ruim assortiment van goed ontworpen, functionele woninginrichtingsproducten aanbieden tegen zo laag
mogelijke prijzen, zodat zo veel mogelijk mensen ze kunnen betalen.
Visie – Wat willen we zijn?
2
, Geeft aan waar de organisatie naartoe wil
Is een motor voor verandering, een bron van inspiratie
Is een ambitieus doel
o Kracht van een visie: ambitieus en praktische onbereikbaar maar toch ook net niet
o Realistisch en concreet om strategische doelstellingen aan vast te hangen
Voorbeeld IKEA → Een beter dagelijks leven creëren voor zo veel mogelijk mensen
Missie: waar staat het bedrijf voor
Visie: waar willen we als bedrijf naartoe → niet over de stappen die we gaan ondernemen (= doelstellingen)
Waarden
= basisprincipes
Vertellen klanten en medewerkers waarvoor het bedrijf staat
Beslissingen zullen in lijn liggen met de waarden van de organisatie
Is wat ons verbindt
Geeft richting aan gedrag
o Waarden zijn pas geloofwaardig als ze in de praktijk worden nageleefd
o Concreet maken door te vertalen naar gedrag
o Duidelijk maken aan wn’s welk gedrag van hen verwacht wordt
VAN STRATEGIE NAAR DOELSTELLINGEN EN PROCESSEN
Strategische doelstellingen
Wat?
o Prioriteiten/doelen die helpen om de visie te realiseren
o De oplossingen die we definiëren om de visie waar te maken
o Doelstellingen op hoog niveau
o Binnen 3 tot 5 jaar (LT doelen)
o Concreet formuleren zodat je een proces of project ervoor kunt opzetten
o Deze doelstellingen zijn voor de pijlen/mijlpalen
o Richting geven aan medewerkers op de werkvloer en hoe ze zich moeten gedragen
Vertrekken vanuit de SWOT analyse
o Intern: sterktes en zwaktes
o Extern: opportuniteiten en bedenkingen
Vb. :
Communicatie klaar maken van de strategie
3
, → Iedereen binnen de organisatie moet de doelen kennen en zo bijdragen aan de strategie
Operationele doelstellingen
Wat?
o = concrete vertaling van de strategische doelstellingen
o Welke stappen moet de organisatie doen om de strategische doelstelling te bereiken
o Oplossingen om de visie te realiseren
o Deeldoelstellingen van de strategische doelstellingen
o !!! SMART geformuleerd
o Aangeven tegen wanneer de doelstelling bereikt zal zijn en hoe je dat gaat meten (vb. score 9/10)
Hoe?
o Retrospectief geformuleerd = alsof je de terugkijkt op de verwezenlijking
o Lager beleidsniveau
o Dient ter uitvoering van een strategische doelstelling
o Uitvoeren van de operationele doelstelling is een tussenstap in het realiseren van de strategische
doelstelling
Duidelijke link
o Processen en projecten opstellen (acties formuleren) → acties op 1 à 2 jaar (KT)
o Duidelijke resultaatsverwachtingen
Voorbeelden:
Verschil tussen strategische en operationele doelstellingen
Strategische doelstelling Operationele doelstelling
Termijn Lange termijn Korte termijn (1-2 jaar)
Reikwijdte Impact op de gehele organisatie Impact op een bepaald team, aspect of
onderdeel van de organisatie
Doel Hoofddoel: wat willen we bereiken op het Deeldoel / tussentijdse doelen: wat moeten we
eind (= visie) bereiken om het eindresultaat te halen
Link naar Missie, visie en beleidskeuzes Relatie met doelgroep
Vertaling van de strategie naar de werkvloer
Een strategie op niveau van de organisatie
4
