Samenvatting ALLE colleges Methodiek van de Diagnostiek

Samenvatting Methodiek van de diagnostiek
Kunnen voor tentamen (vanuit DC):
- Klachtanalyse
o Een probleem(situatie) te herkennen, (hulp)vragen te verhelderen
en (hulp)vragen te vertalen in onderzoekbare vraagstellingen
- Probleemanalyse
o Een objectieve beschrijving te geven van de (ernst) van een
probleem door gebruik van meerdere bronnen/methoden
o Een gedragsclassificatie te stellen
- Verklaringsanalyse
o Verklaringen en oorzaken voor het onderkende probleem te duiden
en te toetsen aan de hand van wetenschappelijke literatuur
o Onderbouwd valide en betrouwbare onderzoeksmiddelen te kiezen
om hypothesen te toetsen
o Op basisniveau een (handelingsgerichte) diagnose te stellen in
termen van onderliggende emotionele, cognitieve en structurele
kenmerken
o Op basisniveau een (handelingsgerichte) diagnose te stellen in
termen van pedagogische of didactische omgeving
- Indicatieanalyse
o Een wetenschappelijk gefundeerde passende interventie aan te
bevelen en te verantwoorden, op basis van de gestelde diagnose
conclusie, rekening houdend met voorkeuren van de
cliënt/opdrachtgever
Soort vragen tentamen
- Halfopen vragen (goed/fout met uitleg indien fout)
o Scheidingsprobleem juiste clusterterm: fout, zegt niks over gedrag
kind
 Clustertermen zijn samenvattingen gedrag kind
o Bij zoeken naar verklaringen is DSM een goede kennisbron: nee,
staan classificaties en geen verklaringen in
o In welke fase van DC horen onderstaande activiteiten thuis:
 Afname ADHD-vragenlijst: probleemanalyse (onderkennende
diagnostiek, probleem in kaart brengen)
 Afname intelligentietest: verklaringsanalyse (intelligentie kan
verklaring zijn probleemgedrag)
 Zie causaal model voor je;
gedragsniveau=probleemanalyse en andere 3
(bio/omgeving/cognitie) = verklaringsanalyse
- Open vragen
o Cluster x is vastgesteld, formuleer o.b.v. test een hypothese
o Zoek zelf artikel of soms gegeven
Stof
- Boek DC alle hoofdstukken
- Colleges
- Opdrachten met uitwerkingen

, - Literatuurreader, niet alles kennen maar weet ff welke artikelen etc.
Reader mee naar tentamen
Opdrachten met aandachtspunten
- Opdracht 1: casus structureren via DC, video beoordelen op diagnostiek
m.b.t. KA
o Waarom aparte KA?
 Ethisch; client medemens, verantwoordelijk,
medeonderzoeker
 Professioneel (formele band betrokkenen);
samenwerkingsrelatie (kwaliteit relatie betrokkenen-
diagnosticus)
 Klinisch-methodisch; hulpvraag stuurt diagnostisch proces
o Kenmerken klacht
 Is afkomstig van een cliëntopvoeder
 Is een negatieve beleving van de
cliëntopvoeder/cliëntjeugdige van het gedrag van
cliëntjeugdige of van de gevolgen van het gedrag van
cliëntjeugdige
 Of is een interpretatie door de cliëntopvoeder/cliëntjeugdige
van het gedrag van de cliëntjeugdige of is het toekennen van
een beleving aan de cliëntjeugdige door de cliëntopvoeder
o Ook als hulpvraag al bekend is
o Ook positieve beleving
o Geen objectief beeld problemen maar negatieve beleving in kaart
brengen, de klachtanalyse is subjectief maar dat is juist heel
belangrijk
o Wisc (VA) etc. is voor factoren die bijdragen aan het probleem,
andere testen horen bij PA voor zicht op de aard en ernst
o Fasen
 KA
 In de Klachtanalyse breng je de beleving en
interpretaties van de client(-opvoeders) in kaart, met
het oog op het formuleren van de hulpvragen
 PA; onderkennen
 Meer zicht krijgen op de aard en ernst van het
probleemgedrag; objectief mogelijk beeld te krijgen
van het functioneren van de cl-jeugdige
 VA
 In de Verklaringsanalyse genereert de diagnosticus
hypothesen over mogelijke condities die het probleem
(of problemen) hebben doen ontstaan en/of in stand
houden. Bovenstaande testen/vragenlijsten brengen in
kaart welke mogelijke oorzaken een rol spelen in de
veroorzaking/in stand houding van de problematiek
 Het integratief beeld wordt ook wel het sluitstuk van de
verklaringsanalyse genoemd. In het integratief beeld

, worden alle onderzoeksuitkomsten samengevat en
geïntegreerd in functie van de hulpvraag
 ID
 In de indicatieanalyse wordt in kaart gebracht welke
mogelijke interventies geïndiceerd zijn om aan de
problemen/hulpvraag te werken. De indicatieanalyse
start met het bepalen van de doelen waaraan met
gewerkt gaat worden
- Opdracht 2: klachten en hulpvraag noteren, diagnostisch scenario
schrijven, oordeel over professionele voorwaarden KA, passen uitspraken
bij KA
o Klacht is NIET alleen beschrijving gedrag, maar een
beleving/interpretatie erbij
o Diagnostisch scenario
 Onderkennen: kloppen klachten en verkennen probleem (PA)
 Verklaren: als klacht klopt, waarom is dat dan (VA)
 Indiceren: behandelingen afwegen, voorstel doen (IA)
o Professionele voorwaarden
 Een onbevangen en luisterende houding in een open dialoog
 Inlevend vermogen hebben en kunnen meevoelen met de
cliënt
 Communicatie gaat over uitzenden en ontvangen.
 Hulpverlener start het gesprek, neemt het initiatief en draagt
het daarna over aan de cliënt.
 Belangrijk dat de cliënt zich op zijn gemak voelt. Goed
luisteren en laten merken dat je luistert draagt hieraan bij.
o Methodologische voorwaarden
 Verhelderende of reflectieve gespreksmethodiek
 Kennis van vertekeningen en de manier waarop deze
voorkomen kunnen worden.
- Opdracht 3: eerste stap PA: oordeel probleemgedragingen, oordeel PA,
concretiserende vragen
o Criteria gedragsuitspraken
 Actueel
 Situatie specifiek
 Kinderen gedragen zich anders per situatie ook
afhankelijk van mensen die erbij zijn met regels,
richtlijn voor advies (wanneer gaat het beter)
 Concreet beschreven
 Frequentie
 Gevolgen behandelingen, ook betekent dit voor
iedereen iets anders dus belangrijk om uit te vragen.
 Sinds wanneer
o Vragenlijsten mogen in de PA:
 Voor indicatie ernst problemen
 Ander voordeel; alles uit kunnen vragen en niet te veel
meegaan met client

, o Alle typen informaten belangrijk, want elke situatie anders en zo
compleet beeld en kenmerken van informant heeft ook invloed op
de gedragsbeschrijving en hoe gedrag geïnterpreteerd wordt;
andere beoordelingen per persoon.
o Positief gedrag in kaart brengen belangrijk:
 Compleet beeld krijgen
 Motivatie en al therapeutische werking (aandacht voor wat
goed gaat en dan gaat er meer goed) en tegenwicht voor
probleemgedrag
 Geeft ook informatie over oorzaak en omgeving
 Te gebruiken in behandeling; beschermende factoren
- Opdracht 4: 2e/3e stap PA: Kunnen uitvoeren van een ordening en
benoeming, en een taxatie van de ernst op casusniveau. Mening vormen
over de DSM IV/ DSM 5
o Bij het toekennen van een DSM-classificatie moet je voorkomen dat
een gedragsitem bij meerdere symptoomcriteria wordt geplaatst
o Weet doelen van clusteren (efficiëntie, literatuur, communicatie)
o Cluster/classificatie geeft beschrijving gedrag, geen verklaring
o 1 gedraging bij een criterium is niet genoeg, andere belangrijke
factoren: sinds wanneer, intensiteit, frequentie, welke situaties,
hoeveel last, etc.
o Ernsttaxatie
 Het bepalen van de mate van ernst van individueel
probleemgedrag/gedragscluster, nagaan in hoeverre de
individuele probleemgedragingen/gedragscluster de
persoonsontwikkeling van cliënt aantast
 Via:
 Aan de hand van beoordelingscriteria (zie sheets en
criteria van Rutter uit boek DC)
 Gebruik makend van objectieve normgegevens, bijv.
CBCL: klinische schaalscores
 Gebruik DSM-5: specificaties van ernst en verloop,
(licht, matig, ernstig, remissie), impairment criteria
 Beoordelingscriteria
 Leeftijdsadequaatheid, sinds wanneer, frequentie,
intensiteit, soorten situaties
 Gevolgen/nadelen van gedrag (impairment)
 Lijdt het kind zelf en/of zijn/haar gezin door de
aanwezigheid van het probleemgedrag?
 Wordt het kind door het probleemgedrag belemmerd in
zijn sociale functioneren?
 Wordt het kind door het probleemgedrag belemmerd in
zijn ontwikkeling?
 Heeft de aanwezigheid van het probleemgedrag
gevolgen voor de verdere omgeving van het kind?
- Opdracht 5: 1e stap VA; zoeken verklarende condities en formuleren als
diagnostische hypothesen met werkingsmechanisme