Veterinaire volksgezondheid les 6
DEEL 1: transformatie fase
INLEIDING
Verordering:
= Europese wet die de EU oplegt aan lidstaten & zegt hoe iets moet
worden uitgevoerd
Officiële dierenarts = opgeleid conform de europese verordering
o Staan vakbekwaamheidseisen in voor dierenarts
Uitdagingen in voedselproductie:
Voldoende voedsel (foodwaste -> te veel voedsel weggegooid,
dieren geslacht zonder nut
Goede distributie voedsel
Nutritioneel gezond voedsel
Veilig voedsel
Wat is veterinaire volksgezondheid?:
Volgens WHO:
o Het gedeelte van de volksgezondheid dat door toedoen van de
competentie en de kennis van de dierenarts de gezondheid
van de mens beschermt en verbetert
One health concept:
Relatie tussen mens, dier & omgeving
Zijn aan elkaar verbonden dus moeten samenwerken &
communiceren om een gezonde toekomst te hebben
Risico gezelschapsdieren:
Direct contact -> zoönoses!
o Likken Op wonde -> risico dood
o Hond dat ijsje likt
o Sepsis na hondenbeet
o Campylobacter
o Roodwangschildpad: = drager van salmonella
Houder: besmet met salmonella
Risico voedselproducerende dieren:
Direct contact: zoönoses
o Schimmelinfectie: ringworm bij rund -> overdraagbaar op
mens
o MRSA: bij varkenshouders & dierenartsen
Indirect contact
o voedsel dierlijke oorsprong
o -> hierover gaat hoofdstuk
Geschiedenis van VVG:
1. Mens mag dier naar eigen inzichten gebruiken
1
, o Dier = eigendom
2. Dier praat niet dus denkt niet
3. Dier kan geen pijn voelen
4. Dieren zijn machines
5. Midden 18de eeuw
o Zagen paarden graag
o Veel ziektes bij dieren
Diergeneeskundige is “empirische” wetenschap:
= “Proefondernemelijk”
o Vlees van dier met gespleten hoeven -> meer kans op
infecties
o Vlees van kadavers -> Meer kans op ziek worden
-> Bevolking beschermen tegen ziektes
o Religies -> waargenomen dingen in religie ingebouwd ->
anders in hel terrecht
o Bv dieren zonder verdoving zijn slecht verbloed ->
onbedwelmd slachten
I.V.K:
Instituut voor veterinaire keuring
= Nationale wetgeving
Fases veterinaire volksgezondheid:
Fase 1: Strijd tegen dierziekten
Fase 2: vleeskeuring
Fase 3: gezondheidswetenschap
Fase 1: Strijd tegen dierziekten
o Vooral van in 19de eeuw;
o Dierenarts enkel verantwoordelijk voor post mortem keuring
o Zoonotische dierziekten met macroscopische letsels
o Maximale recuperatie van karkassen & organen
o Voedselvoorziening is belangrijker dan gezondheid
Fase 2: vleeskeuring
Veiligheid belangrijker dan voedselvoorziening
o Meer eten weggegooid
Gestart in meest geïndustrialiseerde landen
Zeker zijn als je iets eet dat je niet ziek word
Geregeld door nationale wetgeving
o Nationale wetgeving -> oprichting I.V.K.
Dierenarts verantwoordelijk voor ante-en post-mortem keuring
Overheid = controlerend op basis risicoanalyse
Producent = verantwoordelijk
Fase 3: gezonheidswetenschap
Enkel geïndustrialiseerde landen
Nieuwe concepten: HACCP, Autocontrole, labels,…
2
, Aanpassen productie aan dierenwelzijn eisen:
o Meer gemengd contact ipv per box
Aanpassen naar biologische teelt:
o Dieren met buitenloop hebben groter risico op ziektes
o Risico voor humane besmetting!
o Meer controle & andere controle
Verdringen landbouw naar derde landen:
o Iemand anders kweekt ons eten -> kunnen het zelf niet
betalen
o Anderen blijven met ons vuil zitten
Fases van vleeskeuring:
Ante-mortem keuring
o = Keuring op levende dieren
o Toezicht op identificatie & gezondheidsonderzoek
Post-mortem keuring
o = keuring op karkas
o Toezicht gehouden op organen & karkassen
Gevolg toename geïndustrialisseerde veehouderij vroeger vs nu:
Nu:
o Geïndustrialiseerde veehouderij stijgt
o meer import & export levensmiddelen
o Meer eisen aan vleesconsumtie
o Meer diergeneeskundige inspectie & bedrijfsbegeleiding
o Minder voedselschaarste
o Minder dierziekten
o Minder vleesconsumptie
o Meer aandacht voor dierenwelzijn
o MEER voedselinfecties
Hoe komt dat steeds er mensen voedselvergiftiging krijgen?:
Geen klinische symptomen ante-mortem
Post-mortem geen macroscopische letsels -> ziektes over hoofd
gezien
Geen verminderde productie parameters
Dieren kunnen carriër (drager) zijn van ziekte waar ze zelf niet ziek
van zijn -> mens wordt er wel ziek van
Superuitscheiders
Ziekten nemen toe door veranderlijk klimaat
Hoeveel % van alle ziektes bij mens die we ontdekken zijn
diergerelateerd?:
70%
3
DEEL 1: transformatie fase
INLEIDING
Verordering:
= Europese wet die de EU oplegt aan lidstaten & zegt hoe iets moet
worden uitgevoerd
Officiële dierenarts = opgeleid conform de europese verordering
o Staan vakbekwaamheidseisen in voor dierenarts
Uitdagingen in voedselproductie:
Voldoende voedsel (foodwaste -> te veel voedsel weggegooid,
dieren geslacht zonder nut
Goede distributie voedsel
Nutritioneel gezond voedsel
Veilig voedsel
Wat is veterinaire volksgezondheid?:
Volgens WHO:
o Het gedeelte van de volksgezondheid dat door toedoen van de
competentie en de kennis van de dierenarts de gezondheid
van de mens beschermt en verbetert
One health concept:
Relatie tussen mens, dier & omgeving
Zijn aan elkaar verbonden dus moeten samenwerken &
communiceren om een gezonde toekomst te hebben
Risico gezelschapsdieren:
Direct contact -> zoönoses!
o Likken Op wonde -> risico dood
o Hond dat ijsje likt
o Sepsis na hondenbeet
o Campylobacter
o Roodwangschildpad: = drager van salmonella
Houder: besmet met salmonella
Risico voedselproducerende dieren:
Direct contact: zoönoses
o Schimmelinfectie: ringworm bij rund -> overdraagbaar op
mens
o MRSA: bij varkenshouders & dierenartsen
Indirect contact
o voedsel dierlijke oorsprong
o -> hierover gaat hoofdstuk
Geschiedenis van VVG:
1. Mens mag dier naar eigen inzichten gebruiken
1
, o Dier = eigendom
2. Dier praat niet dus denkt niet
3. Dier kan geen pijn voelen
4. Dieren zijn machines
5. Midden 18de eeuw
o Zagen paarden graag
o Veel ziektes bij dieren
Diergeneeskundige is “empirische” wetenschap:
= “Proefondernemelijk”
o Vlees van dier met gespleten hoeven -> meer kans op
infecties
o Vlees van kadavers -> Meer kans op ziek worden
-> Bevolking beschermen tegen ziektes
o Religies -> waargenomen dingen in religie ingebouwd ->
anders in hel terrecht
o Bv dieren zonder verdoving zijn slecht verbloed ->
onbedwelmd slachten
I.V.K:
Instituut voor veterinaire keuring
= Nationale wetgeving
Fases veterinaire volksgezondheid:
Fase 1: Strijd tegen dierziekten
Fase 2: vleeskeuring
Fase 3: gezondheidswetenschap
Fase 1: Strijd tegen dierziekten
o Vooral van in 19de eeuw;
o Dierenarts enkel verantwoordelijk voor post mortem keuring
o Zoonotische dierziekten met macroscopische letsels
o Maximale recuperatie van karkassen & organen
o Voedselvoorziening is belangrijker dan gezondheid
Fase 2: vleeskeuring
Veiligheid belangrijker dan voedselvoorziening
o Meer eten weggegooid
Gestart in meest geïndustrialiseerde landen
Zeker zijn als je iets eet dat je niet ziek word
Geregeld door nationale wetgeving
o Nationale wetgeving -> oprichting I.V.K.
Dierenarts verantwoordelijk voor ante-en post-mortem keuring
Overheid = controlerend op basis risicoanalyse
Producent = verantwoordelijk
Fase 3: gezonheidswetenschap
Enkel geïndustrialiseerde landen
Nieuwe concepten: HACCP, Autocontrole, labels,…
2
, Aanpassen productie aan dierenwelzijn eisen:
o Meer gemengd contact ipv per box
Aanpassen naar biologische teelt:
o Dieren met buitenloop hebben groter risico op ziektes
o Risico voor humane besmetting!
o Meer controle & andere controle
Verdringen landbouw naar derde landen:
o Iemand anders kweekt ons eten -> kunnen het zelf niet
betalen
o Anderen blijven met ons vuil zitten
Fases van vleeskeuring:
Ante-mortem keuring
o = Keuring op levende dieren
o Toezicht op identificatie & gezondheidsonderzoek
Post-mortem keuring
o = keuring op karkas
o Toezicht gehouden op organen & karkassen
Gevolg toename geïndustrialisseerde veehouderij vroeger vs nu:
Nu:
o Geïndustrialiseerde veehouderij stijgt
o meer import & export levensmiddelen
o Meer eisen aan vleesconsumtie
o Meer diergeneeskundige inspectie & bedrijfsbegeleiding
o Minder voedselschaarste
o Minder dierziekten
o Minder vleesconsumptie
o Meer aandacht voor dierenwelzijn
o MEER voedselinfecties
Hoe komt dat steeds er mensen voedselvergiftiging krijgen?:
Geen klinische symptomen ante-mortem
Post-mortem geen macroscopische letsels -> ziektes over hoofd
gezien
Geen verminderde productie parameters
Dieren kunnen carriër (drager) zijn van ziekte waar ze zelf niet ziek
van zijn -> mens wordt er wel ziek van
Superuitscheiders
Ziekten nemen toe door veranderlijk klimaat
Hoeveel % van alle ziektes bij mens die we ontdekken zijn
diergerelateerd?:
70%
3
