Medische antropologie
10/11 – 8u30
1. Waarom moeten we dit weten? We leven en werken in een superdiverse samenleving.
Superdiversiteit
- Kwantitatief
o Majority-minority = de meerderheid van de bewoners bestaat uit een brede laag aan
minderheden. Hierdoor is er eigenlijk geen meerderheidsgroep.
o
- Kwalitatief
o Meer nationaliteiten, meer talen, meer religies
o Verschillende inkomenscategorieën
o Hoog- en laagopgeleiden
o Recente evolutie: meer vrouwen die migreren
- Normalisering van diversiteit
o Langzame en moeizame processen van normalisering van diversiteit. Het gaat niet langer over
minderheden die de uitzondering zijn in een witte samenleving.
“Binnen de groep mensen die in ons land verblijven zonder Belgische origine, is er nog superveel diversiteit.”
Die achtergrond (veel verschillende migratie-achtergronden) heeft invloed op de manier waarop zij jouw
zorg aanvaarden en mee omgaan
“Diversiteit is een dynamisch gegeven waarbij verschillende factoren inspelen op elkaar, over landen heen
geconnecteerd.” > Vertovec
Vijf basishandelingsprincipes
1) Open, respectvolle, nabije en uitnodigende basishouding
2) Gericht op samenwerking en dialoog samen het probleem definiëren en oplossingen vormen
3) Krachtgerichte kijk op mensen, cliënten en diversiteit. Kijkt naar competenties en inspanningen van
mensen, zoekt mogelijkheden en potenties. (patiënten hebben soms zelf al een mogelijke oplossing in hun
hoofd, verschillend aan het idee van de arts)
4) Vaardigheid inzake communicatie, krachtgericht omgaan met taaldiversiteit
5) Kritische houding op bestaande machtsverschillen in de samenleving.
2. Waarom moeten we dit weten? We bekijken het steeds meer als professionele competenties
Professionele competenties
- Omgaan met minderheden = basiscompetentie van een arts
- Omgaan met verschil, maar toch zoeken naar een verbintenis
- CanMeds: internationaal afgesproken competenties van een arts
- Als patiënt voor jou zit, belangrijk dat je een idee heb van zijn/haar achtergrond. En dan vooral kennis en
vaardigheden over zorg dat jij verleent.
Health equity
= recht op goeie gezondheid voor iedereen systematisch verschillen in zorg detecteren en elimineren op
individueel en publiek niveau
1
, Systematisch identificeren en proberen elimineren van ‘inequities’ die het gevolg zijn van verschillen in
gezondheid en in algemene levensomstandigheden.
- Sociale groep, gender, etniciteit heeft grote impact in de structurele determinanten van de determinanten
van gezondheidsrogongelijkheid
Equity in health and healthcare
- Bilijkheid in de gzh en gzhzorg = mate van rechtvaardigheid in manier waarop gzhzorg wordt gefinancierd,
georganiseerd en verdeeld, in overeenstemming met de zorgnood van de patiënt.
o Vb; organisatie van gzhzorg zou moeten rekening houden met grote groep patiënten die geen
Nederlands spreken om met de arts een genuanceerd gesprek te kunnen voeren
o Organisatie zou ervoor kunnen zorgen dat taalbarrière overbrugd wordt.
- Equity = toegang tot zorg varieert niet naargelang patiëntenkenmerken, maar enkel in de mate waarin
patiënt zorg nodig heeft
o Gelijke toegang/behandeling/uitkomsten voor gelijke noden
Quality of healthcare
- Effective (effectieve zorg)
- Safe (veilige zorg)
o Bv. bij iemand die een andere taal heeft en gebrekkig Nederlands kan is de taalbarrière soms te
groot om het probleem vast te stellen tolk nodig om te zorgen voor veilig zorg, dat niets van
ernstige lichamelijke zaken over het hoofd te zien
- People-centered (kijken naar individuele waarden van de patiënt)
Zorgverlening moet:
- Timely: Wachttijdgereduceerd zijn
- Equitable: gelijk voor iedereen
- Integrated: samenwerken met andere zorgverleners
- Efficient: zo goed mogelijk inzetten van de middelen
3. Waarom moet ik dit kunnen Patiëntenrechten
Ontvangen van een kwaliteitsvolle dienstverstrekking (recht van de patiënt)
Geïnformeerd worden over zijn gezondheidstoestand
- Beroepsbeoefenaar deelt de info mondeling mee in een duidelijke taal die aan de patiënt aangepast is.
Ons vakjargon vertalen naar taal die patiënt begrijpt.
Subdiversiteit in gezondheid en zorg
- Kleur, cultuur, klasse zijn blinde vlekken in onze gzhzorg
- Blinde vlekken: als arts zal je niet altijd weten hoe mensen met ziekte en gezondheid omgaan
Subjectieve gezondheid
= een graadmeter voor de algemene gezondheid van iemand
- percentage mensen dat aangeeft dat hun gezondheid tamelijk tot slecht is
2
10/11 – 8u30
1. Waarom moeten we dit weten? We leven en werken in een superdiverse samenleving.
Superdiversiteit
- Kwantitatief
o Majority-minority = de meerderheid van de bewoners bestaat uit een brede laag aan
minderheden. Hierdoor is er eigenlijk geen meerderheidsgroep.
o
- Kwalitatief
o Meer nationaliteiten, meer talen, meer religies
o Verschillende inkomenscategorieën
o Hoog- en laagopgeleiden
o Recente evolutie: meer vrouwen die migreren
- Normalisering van diversiteit
o Langzame en moeizame processen van normalisering van diversiteit. Het gaat niet langer over
minderheden die de uitzondering zijn in een witte samenleving.
“Binnen de groep mensen die in ons land verblijven zonder Belgische origine, is er nog superveel diversiteit.”
Die achtergrond (veel verschillende migratie-achtergronden) heeft invloed op de manier waarop zij jouw
zorg aanvaarden en mee omgaan
“Diversiteit is een dynamisch gegeven waarbij verschillende factoren inspelen op elkaar, over landen heen
geconnecteerd.” > Vertovec
Vijf basishandelingsprincipes
1) Open, respectvolle, nabije en uitnodigende basishouding
2) Gericht op samenwerking en dialoog samen het probleem definiëren en oplossingen vormen
3) Krachtgerichte kijk op mensen, cliënten en diversiteit. Kijkt naar competenties en inspanningen van
mensen, zoekt mogelijkheden en potenties. (patiënten hebben soms zelf al een mogelijke oplossing in hun
hoofd, verschillend aan het idee van de arts)
4) Vaardigheid inzake communicatie, krachtgericht omgaan met taaldiversiteit
5) Kritische houding op bestaande machtsverschillen in de samenleving.
2. Waarom moeten we dit weten? We bekijken het steeds meer als professionele competenties
Professionele competenties
- Omgaan met minderheden = basiscompetentie van een arts
- Omgaan met verschil, maar toch zoeken naar een verbintenis
- CanMeds: internationaal afgesproken competenties van een arts
- Als patiënt voor jou zit, belangrijk dat je een idee heb van zijn/haar achtergrond. En dan vooral kennis en
vaardigheden over zorg dat jij verleent.
Health equity
= recht op goeie gezondheid voor iedereen systematisch verschillen in zorg detecteren en elimineren op
individueel en publiek niveau
1
, Systematisch identificeren en proberen elimineren van ‘inequities’ die het gevolg zijn van verschillen in
gezondheid en in algemene levensomstandigheden.
- Sociale groep, gender, etniciteit heeft grote impact in de structurele determinanten van de determinanten
van gezondheidsrogongelijkheid
Equity in health and healthcare
- Bilijkheid in de gzh en gzhzorg = mate van rechtvaardigheid in manier waarop gzhzorg wordt gefinancierd,
georganiseerd en verdeeld, in overeenstemming met de zorgnood van de patiënt.
o Vb; organisatie van gzhzorg zou moeten rekening houden met grote groep patiënten die geen
Nederlands spreken om met de arts een genuanceerd gesprek te kunnen voeren
o Organisatie zou ervoor kunnen zorgen dat taalbarrière overbrugd wordt.
- Equity = toegang tot zorg varieert niet naargelang patiëntenkenmerken, maar enkel in de mate waarin
patiënt zorg nodig heeft
o Gelijke toegang/behandeling/uitkomsten voor gelijke noden
Quality of healthcare
- Effective (effectieve zorg)
- Safe (veilige zorg)
o Bv. bij iemand die een andere taal heeft en gebrekkig Nederlands kan is de taalbarrière soms te
groot om het probleem vast te stellen tolk nodig om te zorgen voor veilig zorg, dat niets van
ernstige lichamelijke zaken over het hoofd te zien
- People-centered (kijken naar individuele waarden van de patiënt)
Zorgverlening moet:
- Timely: Wachttijdgereduceerd zijn
- Equitable: gelijk voor iedereen
- Integrated: samenwerken met andere zorgverleners
- Efficient: zo goed mogelijk inzetten van de middelen
3. Waarom moet ik dit kunnen Patiëntenrechten
Ontvangen van een kwaliteitsvolle dienstverstrekking (recht van de patiënt)
Geïnformeerd worden over zijn gezondheidstoestand
- Beroepsbeoefenaar deelt de info mondeling mee in een duidelijke taal die aan de patiënt aangepast is.
Ons vakjargon vertalen naar taal die patiënt begrijpt.
Subdiversiteit in gezondheid en zorg
- Kleur, cultuur, klasse zijn blinde vlekken in onze gzhzorg
- Blinde vlekken: als arts zal je niet altijd weten hoe mensen met ziekte en gezondheid omgaan
Subjectieve gezondheid
= een graadmeter voor de algemene gezondheid van iemand
- percentage mensen dat aangeeft dat hun gezondheid tamelijk tot slecht is
2
