BEGRIPPENLIJST MET
KERNITEMS
Blok 2.2 – Hart en Long
,LONGEN
Begrip Uitwerking
Abdominaal ademen Bij een buikademhaling gaat je middenrif naar beneden,
waardoor de ruimte in je borstholte groter wordt. Lucht gaat
hierbij de longen in. Bij deze manier van ademhalen zet je buik
een beetje uit, omdat je organen naar voren worden gedrukt.
Het kost minder inspanning dan borstademhaling, want je spant
alleen spieren aan tijdens het uitademen.
Active Cycle of Breathing De active cycle of breathing techniques (ACBT) is een cyclus
Techniques van ademhalingsoefeningen en hoesttechnieken die kunnen
helpen bij het ophoesten van sputum.
Ademarbeid Spierarbeid die nodig is om de normale ademcyclus te
volbrengen.
Adembeweging De beweging die jij maakt om adem te halen:
In- of uitademen
Buik- of borstademhaling
Ademfrequentie Het aantal maal dat je in één minuut inademt. De gemiddelde
ademfrequentie is bij volwassenen 12-20 per minuut.
Ademgeruis Vesiculair ademgeruis: dit is een zacht geluid bij het
(bronchiaal/vesiculair) in- en uitstromen van lucht ter hoogte van de alveolen.
Dit is eigenlijk het normale geruis bij een in- en
uitademing.
Bronchiaal ademgeruis: geluid ter hoogte van de keel,
luchtpijp en grote bronchi. Deze geluiden klinken holler,
harder en hoger in toonhoogte dan vesiculaire geluiden.
Ademmusculatuur Spieren die helpen met ademhalen. De ademmusculatuur
bestaat uit het diafragma (middenrif), tussenribspieren
(Intercostalis externus) en halsspieren.
Adempatroon De manier waarop iemand ademt: symmetrisch, frequentie,
diepte, gelijkmatigheid en regelmaat.
Ademvolume De hoeveelheid lucht die in rust wordt in- en uitgeademd.
Air trapping Niet alle lucht die iemand inademt, wordt ook weer uitgeademd.
Het gevolg is dat er bij het uitademen lucht achterblijft in de
longen. Hierdoor krijgt de COPD-patiënt last van benauwdheid.
Alkalose Alkalose is een te hoge basiciteit van het bloed. Deze vorm
ontstaat meestal doordat de patiënt te snel of te diep ademhaalt
(hyperventilatie). Hierdoor verlaten te veel zure stoffen het
lichaam via de ademhaling.
Alveolair oedeem Ook wel longoedeem genoemd. De meest directe oorzaak van
alveolair oedeem is falen van het linker atrium, maar kan ook
komen door falen van het linker- of rechterventrikel.
Alveolaire ventilatie Betreft het volume lucht dat bij elke respiratiecyclus in en uit de
alveolen stroomt.
Anticholinergica Anticholinergica hebben dezelfde werking op de luchtwegen als
bèta-antagonisten. Progressie van COPD kan hier niet mee
voorkomen worden.
Arteriële PH = 7.35-7.45
bloedgaswaarden PaCO2 = 4,5-6 kPa (35-50 mm Hg)
PaO2 = 11-14 kPa (83-105 mm Hg)
Standaard bicarbonaat = 22-28 mmol/l
O2 saturatie = 95-98%
1
, Atelectase Atelectase is het samenvallen van een deel van de long of soms
van een gehele long (collaps). De oorzaak is een verstopping of
afsluiting van de bronchus, die veroorzaakt kan worden door
een slijmprop, tumor, aneurysma of een vergrote lymfeklier.
Auscultatie Auscultatie is een onderzoeksmethode waarbij je met een
stethoscoop luistert naar de geluiden die het lichaam maakt. Je
kunt hierbij onder andere luisteren naar het geluid van de
ademhaling.
Bèta antagonisten Bèta-antagonisten worden in het kader van bestrijding van
symptomen bij COPD toegepast vanwege hun
luchtwegverwijdende werking. Een frequente bijwerking is een
verhoging van de hartfrequentie.
Bucket handle beweging De beweging van de onderste ribben (lateraal en craniaal bij
inspiratie).
Capillaire refill test De capillary refill geeft een maat voor de doorbloeding van de
weefsels behorende tot de huid en zegt in het algemeen wat
over de kwaliteit van de circulatie.
Cilia De longen bevatten macrofagen, die de alveoli reinigen van
stofdeeltjes, dode cellen en ziektekiemen. Als de macrofagen
vol afvalstoffen zitten, worden ze geleidelijk in de richting van de
keel geduwd dankzij de beweging van de trilharen (cilia) in de
longen.
Claudicatio intermittens Claudicatio intermittens valt onder de aandoening perifeer
arterieel vaatlijden. Bij deze aandoening zijn de slagaders in de
benen vernauwd, waardoor te weinig zuurstof naar de spieren
wordt vervoerd. Hierdoor ervaart men krampachtige pijn of een
doof gevoel in het been tijdens of na inspanning.
Clubbing Clubbing zijn veranderingen in en rond het uiteinde van de
vinger- en teennagels. Het is een symptoom van enkele long-
en hartaandoeningen. Een andere naam hiervoor zijn
trommelstokvingers.
Collaterale ventilatie Collaterale ventilatie treedt op als een extra mogelijkheid voor
ventilatie bij een obstructie in de luchtwegen. De collaterale
verbindingen komen in de meest perifere longdelen voor.
Compliance Compliantie is het tegenovergestelde van elasticiteit
(openhouden van bronchiolen). De compliantie is afhankelijk
van de rekbaarheid van bindweefsel in de longen. Gezonde
longen hebben een relatief lage compliantie, waardoor de
volumeverandering kleiner is en de drukverandering groter is.
Bij een beschadigde long is er een grote compliantie, waardoor
er weinig druk nodig is voor vormverandering.
Comprimeren Bij comprimeren plaatst de fysiotherapeut zijn handen op de
borstkas van de patiënt. Tijdens de uitademing geeft hij/zij druk.
Dit zorgt voor een versnelde uitademing en verplaatsing van
sputum.
Cor pulmonale Cor pulmonale, of rechtszijdig hartfalen, is een vergroting van
de rechterhartkamer als gevolg van een hoge bloeddruk in de
longen, meestal veroorzaakt door chronische longziekte.
Crepitaties Abrupt openen van samengevallen kleinere luchtwegen.
Critical illness Term voor ernstige zwakte, die regelmatig optreedt bij mensen
polyneuropathie die langdurig ernstig ziek zijn (geweest). De zwakte kan de
revalidatie verlengen. In ernstige gevallen kan iemand totaal
verlamd zijn en alleen nog met zijn ogen knipperen.
2
KERNITEMS
Blok 2.2 – Hart en Long
,LONGEN
Begrip Uitwerking
Abdominaal ademen Bij een buikademhaling gaat je middenrif naar beneden,
waardoor de ruimte in je borstholte groter wordt. Lucht gaat
hierbij de longen in. Bij deze manier van ademhalen zet je buik
een beetje uit, omdat je organen naar voren worden gedrukt.
Het kost minder inspanning dan borstademhaling, want je spant
alleen spieren aan tijdens het uitademen.
Active Cycle of Breathing De active cycle of breathing techniques (ACBT) is een cyclus
Techniques van ademhalingsoefeningen en hoesttechnieken die kunnen
helpen bij het ophoesten van sputum.
Ademarbeid Spierarbeid die nodig is om de normale ademcyclus te
volbrengen.
Adembeweging De beweging die jij maakt om adem te halen:
In- of uitademen
Buik- of borstademhaling
Ademfrequentie Het aantal maal dat je in één minuut inademt. De gemiddelde
ademfrequentie is bij volwassenen 12-20 per minuut.
Ademgeruis Vesiculair ademgeruis: dit is een zacht geluid bij het
(bronchiaal/vesiculair) in- en uitstromen van lucht ter hoogte van de alveolen.
Dit is eigenlijk het normale geruis bij een in- en
uitademing.
Bronchiaal ademgeruis: geluid ter hoogte van de keel,
luchtpijp en grote bronchi. Deze geluiden klinken holler,
harder en hoger in toonhoogte dan vesiculaire geluiden.
Ademmusculatuur Spieren die helpen met ademhalen. De ademmusculatuur
bestaat uit het diafragma (middenrif), tussenribspieren
(Intercostalis externus) en halsspieren.
Adempatroon De manier waarop iemand ademt: symmetrisch, frequentie,
diepte, gelijkmatigheid en regelmaat.
Ademvolume De hoeveelheid lucht die in rust wordt in- en uitgeademd.
Air trapping Niet alle lucht die iemand inademt, wordt ook weer uitgeademd.
Het gevolg is dat er bij het uitademen lucht achterblijft in de
longen. Hierdoor krijgt de COPD-patiënt last van benauwdheid.
Alkalose Alkalose is een te hoge basiciteit van het bloed. Deze vorm
ontstaat meestal doordat de patiënt te snel of te diep ademhaalt
(hyperventilatie). Hierdoor verlaten te veel zure stoffen het
lichaam via de ademhaling.
Alveolair oedeem Ook wel longoedeem genoemd. De meest directe oorzaak van
alveolair oedeem is falen van het linker atrium, maar kan ook
komen door falen van het linker- of rechterventrikel.
Alveolaire ventilatie Betreft het volume lucht dat bij elke respiratiecyclus in en uit de
alveolen stroomt.
Anticholinergica Anticholinergica hebben dezelfde werking op de luchtwegen als
bèta-antagonisten. Progressie van COPD kan hier niet mee
voorkomen worden.
Arteriële PH = 7.35-7.45
bloedgaswaarden PaCO2 = 4,5-6 kPa (35-50 mm Hg)
PaO2 = 11-14 kPa (83-105 mm Hg)
Standaard bicarbonaat = 22-28 mmol/l
O2 saturatie = 95-98%
1
, Atelectase Atelectase is het samenvallen van een deel van de long of soms
van een gehele long (collaps). De oorzaak is een verstopping of
afsluiting van de bronchus, die veroorzaakt kan worden door
een slijmprop, tumor, aneurysma of een vergrote lymfeklier.
Auscultatie Auscultatie is een onderzoeksmethode waarbij je met een
stethoscoop luistert naar de geluiden die het lichaam maakt. Je
kunt hierbij onder andere luisteren naar het geluid van de
ademhaling.
Bèta antagonisten Bèta-antagonisten worden in het kader van bestrijding van
symptomen bij COPD toegepast vanwege hun
luchtwegverwijdende werking. Een frequente bijwerking is een
verhoging van de hartfrequentie.
Bucket handle beweging De beweging van de onderste ribben (lateraal en craniaal bij
inspiratie).
Capillaire refill test De capillary refill geeft een maat voor de doorbloeding van de
weefsels behorende tot de huid en zegt in het algemeen wat
over de kwaliteit van de circulatie.
Cilia De longen bevatten macrofagen, die de alveoli reinigen van
stofdeeltjes, dode cellen en ziektekiemen. Als de macrofagen
vol afvalstoffen zitten, worden ze geleidelijk in de richting van de
keel geduwd dankzij de beweging van de trilharen (cilia) in de
longen.
Claudicatio intermittens Claudicatio intermittens valt onder de aandoening perifeer
arterieel vaatlijden. Bij deze aandoening zijn de slagaders in de
benen vernauwd, waardoor te weinig zuurstof naar de spieren
wordt vervoerd. Hierdoor ervaart men krampachtige pijn of een
doof gevoel in het been tijdens of na inspanning.
Clubbing Clubbing zijn veranderingen in en rond het uiteinde van de
vinger- en teennagels. Het is een symptoom van enkele long-
en hartaandoeningen. Een andere naam hiervoor zijn
trommelstokvingers.
Collaterale ventilatie Collaterale ventilatie treedt op als een extra mogelijkheid voor
ventilatie bij een obstructie in de luchtwegen. De collaterale
verbindingen komen in de meest perifere longdelen voor.
Compliance Compliantie is het tegenovergestelde van elasticiteit
(openhouden van bronchiolen). De compliantie is afhankelijk
van de rekbaarheid van bindweefsel in de longen. Gezonde
longen hebben een relatief lage compliantie, waardoor de
volumeverandering kleiner is en de drukverandering groter is.
Bij een beschadigde long is er een grote compliantie, waardoor
er weinig druk nodig is voor vormverandering.
Comprimeren Bij comprimeren plaatst de fysiotherapeut zijn handen op de
borstkas van de patiënt. Tijdens de uitademing geeft hij/zij druk.
Dit zorgt voor een versnelde uitademing en verplaatsing van
sputum.
Cor pulmonale Cor pulmonale, of rechtszijdig hartfalen, is een vergroting van
de rechterhartkamer als gevolg van een hoge bloeddruk in de
longen, meestal veroorzaakt door chronische longziekte.
Crepitaties Abrupt openen van samengevallen kleinere luchtwegen.
Critical illness Term voor ernstige zwakte, die regelmatig optreedt bij mensen
polyneuropathie die langdurig ernstig ziek zijn (geweest). De zwakte kan de
revalidatie verlengen. In ernstige gevallen kan iemand totaal
verlamd zijn en alleen nog met zijn ogen knipperen.
2
